Ke Au Okoa, Volume II, Number 27, 22 ʻOkakopa 1866 — Ka Ahaaina Himeni ma Laie-wai. [ARTICLE]
Ka Ahaaina Himeni ma Laie-wai.
Eia oo ia, ma ka la 10 o Okatoba, ua hapai iahe Ahaaina Himeni ma Laie-wai, e K. H. Kaleohano, a me M. P. Kenoa, a eia na mea i hanaia, ua kahiho ia na wahine i na hupa kapa Hawaii, i kapula iā i ka ohe, a hooluu ia i na mea ala o Hawaii nei, a i ka nana aku, me he raau onohi ula la e niniu ana i ka lewa. A o ka aahu o na kate, he kapa Hawaii no, i kapala ia a hooluu ia i na mea ala, nana aku oe, '*Abo kinohinohi i ka papa o Apua," ka ua mea o ka maikai. A i ka nana nka ia lakou, me he mau opua la e paikau ana me ka ua koko iuiu, a heaha la ia nani, he uleu paha ? Nolaila, humai ke aloha o na Haku Hawaii i hala e aku i ke ala hoi ole mai, ka poe nona i lolii ka nani o Hawaii nei, oiai, ua loihi na makahiki i hala, mai ka manawa i hoike ia ai keia nani a hiki i ua .ln la, a ua hoike ia ua mau . hahiko Hawaii nei. A eia iho malalo nei na hana i hana ia ma ia la. NO KA HOOMAKA AKi 0 KA HOaKAI. Ua houluulu ia ka huakai makai o Lnniloa, mailaila mai ka hele ana a hiki i ka luakini, hookahi mile ka loihi. A penei ka hoonoho ana, o na meanana i hana na kapa Hawaii, a o ka mea hookani pohu a me ko puhi ohe, mahope iho, a o na wahine Himeniiho meka Hne Hawaii e welo ana maluna o lakou. n o na kane iho mahope o lakou, me ka Hao Hnwaii no e welo ana mqluna o .lakou, i hoolulu ia i na wehi o ke kuahiwi. NO KE KAI iNA O KA HOAKAI. Mamua ae o ka hoomaka ana o ka huakai
e hele aku, ua ki ia na pu, oo ke kaina wawae ana, a hoomaka aku la ka hele ana o ka huakai i ka luakiki, aia hoi, ua piha pono loa na aoao o ka luakini i ka poe makaikai, a hala ka hapalua' mile, halawai ka huakai me kekahi huakai hou aku, kuapuni ae la ia huakai i ka huakai mele a kau like, alaila, ua ki hou ia ka pu me ka huro ana, a hele aku )a ka huakai elua laina, a hiki ma ka hale noho 0 Georgc Neheka, ka mea nona ka aina, haaae la ka huakai i ka buro ana, a kai hou aku ka liuakai e hele ana i ka luakini o Pianarose, a o na haole kane a me na haole wahine, mawaena lako oka luakini eku poai mai ana ka poe Himeni. A heluhelu mai la oE. H. Kaleohano, i ka olelo o ka Himeni i haku ia, a himeni mai la o M. P. Kenoa, me ka poe a pau i hooomak'akau mua ia no ka himeni ana, 1 keia mau wahi lalani mele, penei : 1 He aloha, aloha, aloha, He aloha na puukani o Laie, Eia makou ke hoolai nei i keia la, Me na kapa Hawaii no, Hooluuia i na mea ala o Hawaii nei. 2 Ka awapuhi, maile, me ka noni, Ua ula, ua lena, ke ike aku, Hauoli makou a olioli, me ka iini, Ka mea hou hoike ia, Mai- ka wa o Kamehameha me KaahuA hiki mai ia kakou i keia la. [manu, A pau ia, ku mai la o W. Opala, a himeni Hawaii mai la, oia ka waa o Kekauluohi, i hooiliia i kana Kamaiei Alii, W. C. Lunalilo. Hoouna ia ka elele e kii e kala, a pela aku. Ku mai o Makole w., a kokua ma ia mele Hawaii no. A pau ia, ku mai o M. P. Keooa, a hapai mai i kekahi himeni i haka ia, penei : 1 He aloha no na Iwa, Na Iwa lele wai o Kaulia, E noho nei i ka olu lai, O Pianaiose ; Eia makou ke ku nei, Me na kahiko hupa Hawaii, Ua lai, ua kohu ke nana, He uleu ia ; 0 na Keonimana, . Me na kuka kapa Hawaii, E pulelo nei ia i ka makani, He paihi no. 2 0 na pua ua koko hoi, 1 poni ia i ke onaona, I ke onaona o Himere, O Maunaihi; Ma keia la, holo ke ala, A na loea o Laie, I ulele iho ai me ka noiau, He aloha no; Hoolai makou a hoohie, Me na puuwai e hakoi nei, A heaha la ia, he uleu paha ? Heaha kana i-a-? Pau ia, ku mai o Elihera a hoakaka mai i ko lakou maoao' mahalo no na mea a pau i hoike ia ma ia la, pule a pau, ku mai o H. K. Kaleohano, 'e hoopuka mai i kekahi olelo no na mea e pili ana i ka hoomakaukao ana i na mea.ai ma kapapa-aina, he manawa ole ia, ua lawo, elua paha minuts". A noho mai la ka poe himeni, i haku ia no ka ai ana, a penei no ia : 1 E na hoa himeni nei, Ua makaukau ka ai, E paina hauoli kakou, - ' Auwe he aloha uui no, Auhea la ka oiaio, Eia no, eia no i ka hui mele nei. 2 E hapai mau kakon, I ko ao himeni, E na-pua iose o Laie, Auwe he aloha nui no, Auhea la ka oiaio,. Eia no, eia no i ka hui mele nei. 3 Hosana i ke Akua mau, Me ka leo puaneane, E hone ana i ka iuio, Auwe be aloha nui no, Auhea la ka oiaio, Eia ne, eia no i ka~hui mele nei. 4 Hosana a hosana mau, ' Hauoli a olioli, I ke aloha o ke Akua, Auwe he aloha nui no, ! Auhea la ka oiaio, Eia no, eia no i ka hui mele nei. A pau ka himeni ana, -pule o Kamakahi a pau, o kaai no ia me jca lawa kuponoi na mea i hoomakankau ia, a oko lakou ano ia manawa, " ua hoomahie luna i ka noe o Lilinoe," ikawa e ai ana. A hoomanao ae la au i kela mele a kn poe kahiko, "ia Moa unonnoa Puna i ke akua wahine," ku maila 0 J. M. H. Kou me kona manao paipai. Apenei no ia:~ "E hoomau aku oukou ma keia hana maikai, oia hoi ke ao himeni, a me ka nani o na kupuna o kakou i hala e aku, a me he mea la, o lakou pu.kekahi me kakou i keia la." A ua nui no na inea i paipai ia e ia, me ka olioli o ka manao ; a pau ka ai ana a ka himeni, ku mai o K. H. K. a kahea aku 1 na kueno e hoomakaukan ia ka ai, na ka poe makaikai i hele mai, ia manawa, ua lawa na mea i makemake ia.
| A o keia ahaaina i hapai ia ma keia Pali Koolau, 'oia ka Helu I, no ka mea, ua mikioi ioa ka hana ana, a no ka hele ana mai o kekahi poe i loaa, i nei mea he uhane haukae, nolaila, ua hoopau koke ia ka ahaaina, mc ka paina ole o kekahi poe makaikai, a na pau ole na mea maikni i hoomaknukau ia no iala. A maunei ke hoopau nei au i ko'u knkulu manao ana, oiai, owau pu kekahi ma iala, o kanoi ona haumana ua kanalima aoi ae. ke hui ia na kane a me na wahine, a o lakou no ka poe nana i hoomakaukao"; nn mea ai o kela ano keia ano, a o ka nui o kH poe i hele mai e ike, aia no ia ma ka ewalu haneri. Ao ka nui ona kuene nana, e lawelawe, eha kane, elua wahine. Ua okt au maanei, me ka Luna Pai o ke Au Oleoa ko aloha, a me na keiki puukani e hanalei ana na lima i ke kepau. Me ka mnhalo, | L. B. N. Makaikai i Maunaiaelae, Eoolauloa, Oct. 12, 1866. '