Ke Au Okoa, Volume II, Number 19, 27 ʻAukake 1866 — Ka Ekalesia i hoowahawaha nui ia. [ARTICLE]

Ka Ekalesia i hoowahawaha nui ia.

[Koena o na mea o ka pule i- hala.~] •Ua kuhikuhi aku au i kela pule i hala aku nei, ma Mataio Mok 24. 4, 5; no ko lesu ao ana aku i kana mau haumana, e makaala lakou ! No ka poe e ao ana, a e hele mai ana e ao ma kona inoa, mahope iho o ke ao ana a me ke kukulu ia anao kana Ekalesia malunu o kana mau Haumana. 0 keia mau olelo wanana a lesu ua ko. Ua lawa ka moolel'» Eltalesia i kakau ia mahope mai o ka makeana o na haumana a lesu, a na haumana mai mahope o lakou, e hoike ana i ka nui o kā poe i ao, mawaho ac o ke ao ana a na Aposetolo oia hoi na haumana a lesu, i ke ano o ko Kristo Ekalesia. Ua pili keia olelo ana a lesu i na mea, a mau mea paha, i haalele i ke ao ana a kana mau haumana, i ka wa i kukulu ia ai kona Ekale- j sia iloko o na la kinohi a mahope koke mai no o ka pau loa ana o kana mau haumana he umikumamalua i ka make. E me ko Mariciona ma poe i ka A. D. 120, a e kokoke ana ilaila. Ko Nooatus A, D. -50, me na Donatistana ia wa koke no. Ea;poc Ariana A. D. 320. Ka poe Macedoniana A. D. 381. Ka poe Pelagio A. D. 404. Ka poe Ncstoriana A. D. 417. Ka poe Monophisita A. D. 451. Ka poe Euticihiaoa A. D. 461. A he lehulehu wale aku, aka, ua lawa paha keia mau hoomana lehulehu i hoike ia ae nei maluna, i kumu pale no na mea i ao la e na Kumu Kalawina o kakou. 1 ka A. D. 553. Ua hoole ia na ao ana a me na kumu ao a ka poe Nestoriana, a ma ia ahn hui nui anao na Bihopa a pau o ka honua nei iloko o ka Ekalesia hookahi, uaj hooko lakou ina olelo hooholo o na ahahui nui eha mamua aku. O ka lima ia o ka ahahui nei ana o na Bihopa o kela Ekalcsia keia Ekalesia, a malaila no hoi na Bihopa a me na Elele o ka Ekalesia o Enelani, ka " Ekalesia i hoowahawaha nui ia," e na koo 0 ke Kuokoa. Iloko o keia manawa a pan, aole i noho wale ka Ekalesia me ka nana maka aku i keia poe e hana ana i na hana kue i ke ao ana a ka Ekalesia a hookuu aku ia lakou e hana elike me ko lakou manao. Aole. I ka A. D. 325, i ka hui akoakoa nui ana o ka Ekalesia ma Niee ua hoole ia na ao ana a Ariusa. A he mau makahiki kokoke mai no mahope olaila ua haalele oia i kona manaoio a huli hou i keao ana a ka Ekalesia. Pela no me ka lehulehu o lakou i haalele i ka Ekalesia, e ao nei, a e alakai nei ina Ekalesia, e ae i haalele raai ia ia e liele ma ke alanui pololei ? O ka Ekalesia okoa o Kristo ma ka honua nei a punL A o ka Ekalesia o Enelaui i hoowahawaha nni ia, kekahi o na lala oia Ekalesia. E ninau akuau ina koo o ke Kuokoa, ehia Ekalesia o Kristo mai ka makahiki 34 a hiki 1 ke keneturia umikumamaono, elike la . me ke kuhikuhi ia a ka moolelo Ekalesia i pai ia ma Lahainaluna, a i hoonui ia ae e Binamu a 'pai ia ma Nasan Nu loka IS6O, a i hoolaha ia iwaena o kakou e noho .nei. Ma keia Pauku 4 & 5 o Mataio 24; a me na olelo hoakaka i hoike ia ae nei maluna ae ka hoike ann, ua pololei ole ke ao ana a na kumu a kakou ma keia mea. E hoike pu mai ana no hoi, ua hoopilipili wale lakou i kela o'elo keia olelo o ka Palapala Hemolele rna ke kuhikuhi'na a me~ka wehewehe'na pololei ole, a ua lawe wale mai no lakou me ka hoopili ae i kela me keia olelo o ka Palapala Hemolele i mea e ko ai ko lakou kulana. He mea e ke kuhihewa ina kakou e hahai man peia ! A e hoolilo aku ia kakou iho e alakai wale ia ma o a maanei, me ka olelo iho aia ma ka wao'nahele ka Mesia, a aia mao paha a aia maanei paha. O kekahi kumu ao hewa a ka aoao o na koo o ke Kuokon, oia no ke ao ana ina hoahanau o ko lakou Ekalesia, i ka pau anao na Aposetolo he umikumamalua i ka make, (oia hoi na hnuinana a lesu) o ka pau no ia 0 na kahu o ka Ekalesia nole he mau Aposetolo h»u mai mahope mai o lakou, a hiki i keia wa. Aole pela ka hoike o ka moolelo Ekalesia a me ke Kauoha Hou. Ua mau mai ka hoonoho ana a na Aposetolo i mau kahu no kela Ekalesia keia Ekalesia, a pela hni na Aposetolo <i ka wa mahope koke mai, a hiki i na Aposetolo o keia mau la. He inoa hou ka inoa Bihopa maluna o na Bibopa e kapa ia nei, aka, o ka lakou mau oihana o ka oihana no ia a na Aposetolo. Oiai he oihana ka na Aposetolo o keia wa 1 like loa me ka oihana, a na. Aposetolo o na la mua, nolaila, o ko kulana a me ke kahua i kukulu ia ai ia wa, ua mau mai a hiki i keia wa, a e mau loa ana no a hilei i ka wa pau ole, a hiki i k» hope o ka honua elike me ke kauoha a ka haku ialakou, owau pu no mo ookou a hlki i ka hopena o ka honua. Mai ia Pelelo Memolele, Mareko Hemolele, Paulo Hemolele, loane Hemolele, lakopa Hemolelo, a me Roina Hemolele, ke waiho lehulehu nei na hoike a lakou a me ka poe mahope mai o lakou a hiki i keia wa. Aolo i hakahaka ka' mnka lua, aole i lele ka paona o ke kaulahao, mai na Aposetolo a hiki i keia wa, a pela no e hoomau ia ni a ka wa e ike ole ai knkou o keia miu la. Ina kakou e hilinai ma ka mnnao i ao in mai ai, uole he m<iu panihakiihaka, n aole he mau hope a mau kahu o ka Ekaleaia muhope o kn make ana »ku o na Aposctolo, alnila, e loaa auanei ho kowa he umikumamakolu haneri makahiki mawaena o Inkou a me na huumana-a Kalawina i «o aku ai i kana mnnaoio. Akn, ma ka noho kahuna nna h mo ka noho kaliu ana, a me ka noho panihaka-

haka ana no ka Ekalesia o Kristo aole loa ia i kue, a aole no hoi ia i hoole aku i ka noho Bihopa ana, (Aposetolo) maluna o ka Ekalesia. Ua hooiaio ia ko Kalawina mau manao no ka Ekalesia 'o Enelani maloko o ka (De Necess reformancl Eecles.) E nana i kana palapala i palapala aku ai ia Edward VI kei alii o Pelekane ma Ibid p. 141, a me kekahi mau olelo e ae »na i pili no keia ma Ibid mok. 4, a ma lnstit, lib 4 Ch. 12. lOANE KAIMIOLA. Ulakoheo, Augate 21, 1866,