Ke Au Okoa, Volume II, Number 19, 27 ʻAukake 1866 — KENETE. He Moolelo no Sekotia. [ARTICLE]

KENETE. He Moolelo no Sekotia.

BUKE 11. MOKUNA XII. I ko laleou hiki ana aku i kahi o Damota 0 ka Puu, hoomakaukau iho la oia i ka papaaina na kana mau malihini i houpalaīmaka wale do e kaua me ko laua akamai a me ka ikaika no ka Haku Denuba a me koua hoa hoi i hoohiki ai 6 Galenakaiia. Aole no hoi laua i hoole mai i ka lawe hapa i na mea ana i hoomakaukaa ai, oiai, ua noho ia ko laua opu e ka liakahaka a me ka pololi, no ka loihi o ka wa i uoho wale ai. ' ■ Nana aku la o Damota o ka Puu i na helehelena o kana n:au malihini, a i akn la oia, no ka ae hewa ana mai o ka manao iloko ona, ua ano komohia mai paha ka manao iloko o-laua i ke kuhuluku, aano ulupau kona wahi punana. Nolaila, olelo aku la oia, " Ke makau nei au, aohe paha i kupono kahi, a me ka mea i uhola ia aku imua o olua, iio ka mea, ua maa mau paha olua i ka ai a xne ka noho'na i na wahi maikai wale no." " E ko maua kamaaina maikai," wahi a Gereshama, " mai manao nui oe ia'mea; ua maa mau maua i ka noho ana ma na wahi ino, e like me ka maa ana maloko o na lialealii, a ua ai no hoi maua i na io lio e like me ka ono o ka io bipī. Ee liiki no ia maua ke ai i ka io bīpi i okīoki maikai ia me na pahi a me na o maikai, a aohe no hoi i ano e ae na io holoholona i okiokiia me na maka o ka pahikaua." " He oiaio ka mea a kuu hoalauna e olelo nei," wahi a Deveneta, " aohe o maua manao nui loa ia mau niea. 0 ka maua mea kau nni no ko kakou lanakīla ana i k% la apopo. 0 ka wai hoomalule au i waiho mai nei iluna o ka papanina, i mea e pale aku ai 1 ke auu o keia po, ua kupono loa, a nolaila, ke koi aku nei maua e noho pu mai oe me maun e lawe hapa ai i keia olioli ana, a e inu hoi i keīa kiāha aloha mawaena like o kakou:" No keia mea, pane aku la o Gereshama, "Ke kokua oluolu aku nei au i ke koi akuu hoa'loha, a n'olaila, aole au e hoopa ana, a aole no hoi e hooma-uia ana ko'u mae lehelehe e na kulu o keia mau mea, a aia a noho pu mai oe me maua &-paina like ai. Pehea la ka pono ana o kou manao, o oe he alihikaua no Denuba, he mea na Denuba i manao nui ai, a i paulele ai hoi, e ku mai ka oe me he kauwa la na maua I Aole ia he mea kupono e ko mana kamaaina I" " Aole oia mau mea wale no hoi,'' wahi a Gereshama, " aka, i keia auina la, i ka wa i wailo ia mai ai ia maua ke alakai ana i na puali koa, ua ike ia aku ka o ana ae o na manao lili paha maluna o kou mau helehelena, no ko maua nononoho luna ana. Ina pela io kou manao e haalele oe ia mauao ou pela, no ka mea, aole ia i kupono i kou kulana ma ke ano alihikaua. Nolaila, e aoho oe ilalo a e inu pu kakou." No keia man oleio hope loa a na kanaka Pelekane, manao iho la keia e huna i ko ia nei mau manao ino, ma ka noho pu ana iho e pa kiaha me laua. Noho iho la keia ma ka papaaina hookahi nie lana. Hoomaikai a hoowaipahe mai la ua mau kanaka Pelekane nei i ka laua mau kamailio ana, uo na hoouka ana i kekahi la ae, a me ko lakou lanakila ana inaluna o na koa hni o Makalapine a me Alanadela. I kona hoolohe ana aku i ka laua wehewehe mai i ke ano o ka laua hoonohonoho ana i ke kana, a me ke kulana o ka poe koa, alaila, komo mai la ka manao iloko ona, e lanakila ana no lakou me ke kanalua ole, a holoi ia aku la na manao kuhihewa a me na mahao huliu iloko ona.. Ia lakou e kamailio ana me ka hooma-u i ko lakou mau lehelehe i na kuln wai a ka wao, olelo mai la o Daraota o ka Puu, " A ua manao loa olua, e halawai ana kakou he maka a he maka me na koa hui o Makalapine a me Alanadela." " Ae," walii a Gereshama, " mai na mea a pau a'u i lohe mai ai mai na mea & pau i keia ahiahi, i ke awawa nei, a ka la apopo i ke awakea e 'hoomaka ai kakou i ka hoohalawai ana i ka kakou mau pahikaua me lakou. Eia nae ka'a mea ninau aku ia oe. Ua ike maua i ke ala e iho mai ai a hiki i ke awawa, aka, aia kela.kawaha nui ma kela aoao mai, a i hea ia alanui e holo ai—ke kawaha maanei iho nei o ko wahi hale." " Oia kawaha e holo pono ana ia i ke alanui," wahi a Damota. Olelohou mai lao Gereshama, "E ko maua kamaaina, i ko maua manao, o ko ano o ka oukou hoonoho ana i ko oukou mau koa iloko o ke awawa, he ano hupo paha, no ka mea, ina e hiki mai ka enemi maluna o na kiekieua, alailo, i liea !a auanei oukou e holo aku ai i pakele ai mai na euemi. 0 na kawalia, oia no ko oukou mau wahi e lukuia ai e na enemi." Pane aku la o Damota, " Ua hiki io no

paha ia mau manao ou, ina aole i hoomakaukau e ia kekahi mau lua huna, a mau ala huna no hoi e puka aku ai mailoko aku o ke awawa nei; a aia no hoi he mau wahi e pnka mai ai mai ke awawa mai me ka ike ole ia mai e na enemi." " Ahe," wahi a Gereshama, " aole au i ike pono i keia mau mea huna. Aka, ano ke j ike nei au, he hīkī ke kahea ia me ka emoole mailoko mai o ke awawa me ka emoole loa, a kau iluna nei me ka ike ole ia mai e ka enemi, a waiho oneanea aku i ke awawa." Olelo hou aku la o Damota, " He oiaio, he nui loa na wahi huna aole hiki ia olua ke hoomaopopo aku i ka hauhili oia mau wahi. He hapa nui o na koa e noho nei iloko o ke awawa, aole lakou i ike pono ia mau walii. Hookahi wale no kanaka i maa i na wahi a pau o keia mau awawa, a oīa no hoi ka oi o na kanaka o ka Hilana nei i maa i ka hele. ana ma na ululaau hihia. A o kona inoa o Mowina, a i keia mau la iho nei, na hele aku oia me kekahi keiki opiopio, a olua paha i lohe wale ai, o Kenete kona inoa, ka mea nana i hoopakele ia Haku Denuba mailuna rnai o ka amana." " A I i ko'u manao, ua lohe wale au i kona inoa," wahi a Gereshama, " he kanaka opiopio oia i pakele mau i na poino 0 kela ano keia ano, me he mana kupna la paha kahi ona, nani hoi kona lanakila mau ma kahi paa o na halopaahao o Alanadela." "Aka,"wahi aDamota, ~"ke kahaha nei ko'u manao, no kona hoi ole maī io makou nei i keia mau la. Ua lohe aku la no paha ia no ka hoomaka ana o ke kaua o ka la apopo, a heaha la ke kumu nui o kona hiki ole mai. Aka, ke manaolana nei au e hoi koke mai ana oia a me Mowina e lawe hapa pu iloko o ka hoouka kaua o ka la apopo, oiai, ke makemake nui ia nei laua e hōi mai no keia pilikia." I ka lohe ana mai o na kanaka Pelekane i ka puana ia ana o na iuoa o Kenete ma, hikilele a oiliili ae la ko laua hauli, no ka hana ino loa a laua i hana ai ma ka pepehi hoomainoīno ana ia Mowina, a me he mea la no paha na knia mai la ko lana mau lunaikehala e na huelo awa o ka laua hana aloha ole i hana ai, me ka pai ia o ko laua mau manao diabolo. Maanei, e kali iki iho kakou e ka mea heluhelu, a e wehewehie iki aku makou irna manao nuī o keia mau kanaka. He mea akaaka o ko keia mau haole Pelekane manao o ke kaohi i ka hele ana o na koa o ke awawa, a hala ka wa a Galenakaila i manao ai e hiki aku ana ua mau koa nei o ke awawa, a pela no laua e paa ai i ua mau koa nei a hiki i ka wa e lanakila ai na koa hui o Makalapine a me Alanadela maluna o ko lakou mau enemi. No keia mau kumu laua e ninaninau ai i na wahi huna a pau loa, i mau mea e maopopo pono loa ai ia laua na kulana o keia awawa, a hooko hoi i ko laua mau manaolana nui. Aka, manao hou iho la laua e ninaninau hou ak~ i kekahi mau wahi huna hon o na wahi nei, oiai, o ka ike ana hoi ia man wahi he mea no hoi ia e kokua mai ai ia laua ina e hiki mai ka popilikia ialaua, malaila laua e pakele ai i ka hopu ia. " Ke ike nei olua," wahi a Damota, "i na mea a'u-i hahai aku nei ia olua. I ke awakea o nehinei, ua ike elua i ka hiki ana mai o ko lakou haku, ua oiliili mai lakou mai kela ana keia aua mai ma ka aoao o na puu. Kekahi o keia mau kawaha a me keia mau ana, ua pnka aku ia ma kela aoao o ka mauna; a o na puka ua hunaia e na kuemaka pali, a me na lau laalann, a o ka malihini e maalo ae ana, aole ia e ike." No keia mea, ninau aku Ia o Gereshama, " A he man puka no kahi o keia ano e pili koke mai ana i kou wahi hale nei 1" 01010 aku la o Damota, " He mea hiki no ia ia olua ke manao ilio, ina e knkulu ia kekahi hale i kekahi wahi kuanea e like ine keia, alaila, he kumu nui no ke kukuluia ana oia hale ia wahi. Pela keia wahi hale, o keia ke ki e wehe ai i ka puka o kekahi lua huna." Ia ia e kamaili ana, lalan aku Ia oia i ka ipukukui a alakai aku la oia ia laua i ka halelio. I ko lakou komo ana aku iloko o ka halelio, hahai aku la oia i ke kumu i hoolilo ia ai ia wahi i halelio. Wehe mai la oia i ka puka, a kuhiknhi aku la ia laua i ka lua a me ke ala kahi e hiki ai ke iho papalua aku ilalo, me ka ike ole ia īnai e kiekiena olnna. Haawi aku la oia i ka ipukukui ia Gereshama, a e hoom'aka aku ana ia e hoike aku ia laua i ka iho ana, kololio mai la ka makaui mai ki; lua mai, a pio iho la ke kukui. Mahope iho o ka pio ana o ke kukui, ua hoi mai la lakou nei i alakai ia mai na haole Pelekane e ko ia nei leo. I ko lakou nei hiki ana aku iwaho, olelo aku la o Damotn, " E L 'ike aku ana au ia olua mamua . iho o ka pio ana o ko kukui i ka iho ana o ua wahi la. He wahi kupono loa ia no ka wa e hiki mai ai ka popilikia. I ko'u wa opiopio, e kue ana ka noho ana o Denuba me kekahi Haku o kekahi kalana aku. I kekahi la hele mai la ia me kona mau koa a hiki i keia lialo, holo aku la maua me kuu makuakano

maloko o keia puka. Hoomaka iho la lakou i ka Lana ino ana i na mahinaai, a aihne ana hoi i na bipi, aka, holo aku la maua a hai i ka Haku Denuba. Hiki koke mai la o Denuba me kona mau koa, a hoopuehu liilii aku la ia lakou." I ko lakou hiki ana aku i ka hale, noho iho la lakou, a hoomaka hon iho la ka lakou kamailio ana no kekahi wa pokole—a hiki wals i ka wa a Damota i olelo aku ai ia lana ua hiki i ka wa hiamoe, e pono paha lakou e hoi e hiamoe. Kokua like mai la no hoi na kanaka Pelekane, a haawi aku Ia keia i leona wahi moe no laua, a moe iho la keia ma kapa o ke kapuahi ma kahi mehana. I ko laua ike ana, ua moe malie ko laua kamaaina ma kae o kapuahi, a aohe ona manao e haalele koolua ia laua iloko o kona hale—no ka mea, aohe o laua makemake e hooknu ia ia. Hoi aku la laua iloko o ka rumi i haawi ia mai ia laua nei, aole do ke kiola ana aku ia lana iloko o ka poli o ka liiamoe, a aumeome aka i ka aina moeahane, aka, makemake laua e kamailio pu no ka laua mau mea e hoao nai nei e knmakaia ia Denuba ko laua haku a me 6alenakaila kona hoa. Ua maluhiluhi lana ma ka manao a ma ke kino, no ka holo ana io a ia nei, a me ka noonoo nui ana i ke pahele a laua e kaunu nui nei. Aole nae laua i manao nui e npoi iho i ko laua mau lihilihi, oiai, ua ake nui loa laua e hooko ia ko laua mau manao kumakaia; a ia laua i noho koolua iho ai iloko o ka rumi, hoomaka iho la laua e hawanawana me ka leo haahaa. " E manao ana anei oe, e holo pono ana ka kaua mea e manao nei ?" Pela aka ka ninau a Deveneta ia Geresbama; pane mai la lioi kona hoa, " Aole au. i ike i kekahi mea e ae." Olelo hou mai la o Deveneta, " Ina paha e hoonna hon mai o Denuba i kekahi mau olelo 'ao hou, a o ke kanaka nana e lawe mai i kona wa e ike mai ai, aole i like me kana mau mea i kauoha mai ai e hoomakaukau koke, aka, ua waiho wale no e like me ka make—a'ole anei ou manao e komo iloko ona ka manao knhihewa, na kipi kaua ? Aka, ina e ike ia ae keia mau mea a pau, aole anei e ala mai kekahi mau kanaka koa e kne ana ia kaua, a ma ia mea e haule poho auanei kaua iloko o ko kaua hulihia ana V' "Ina paha, a iaa paha.e hiki mai kekahi mau ino he nui wale e like pu mie keia," wahi a 6ereshama, " manao anei oe, aohe he nui o na rnea a kana e alo ai, i loaa mai ai ia kaua na kepa gula a me na inoa hanoh'ano ? E ke kanaka makau wale I ke hilahila nei au ia oe." " Alia oe e wikiwiki," wahi a Deveneta, " i ka olelo ana pela. Ina na manao oe he makau wale au, ke hai akn nei au ua kuhiihewa oe, a ina oe i manao io, alaila, ua hoopunipuni oe. Aka, ke kuhi nei hoi au e kamailio malie ana la kaua no keia mau mea a kaua e hooikaika nei." " Pela io no," wahi a 6ereshama, " a ke noi aku nei au ia oe e kala mai ia'u no ia mea. Aka, ina e hoea mai kekahi mau mea e manao ana e kue mai, alaila, aia no he wahi e hiki ai ia kaua ke holo a pakele. He mea naauao loa keia a kaua i koi aku nei ia Damota e hoike mai i kela puka malu. Aka, e kiei ae au ina ke moe malie la no oia." Eiei aku la o Gereshama, a ike pono aku la oia ua uluhia io o Damota e ka hiamoe nui, a e paani ana hoi na ula o ka ipukukui maluna o kona helehelena. I kona hoomaopopo ana ua hiamoe io maoli oia, hoi niai la oia a ma ka aoao o ka moe, olelo aku la oia e pono e moe kahi o laua i hookahi hora, a ala mai, kiai boi i ka moe ana a kahi. Lulu iho la laua nei, a haule iho la ma ko Gereshama puu, oia ke hiamoe mamna, a kiai iho la o Dcveneta ia ia. I ka huli ana o kahi hora, ala mai la o Gereshama e kiai, a hala hou ae la no hoi kohi hora bou, kamailio iho Ia laua nei ina he mea pono ke kuwaki hou. 0 ka hora eono ia o ke kakahiaka nui, a e kamailio ana laua no ka hoi hou ana iho e moe. Ia laua e kamailio ana, pa-e mai la i ko laua nei mau pepeiao ka paapaaina.ana a na kapuai lio inawaho o ka hale, a nohe hoi i liuliu iho, lohe hou ia ak~il la ke kikeke ana mai i ka ipnka mamua ponoi o ka hale. " Heaha hoi keia ?" Pela aku la ka hawanawnna malu ana aku a Deveneta ia Gereshama, a oiliili ae la ko laua mau hauli makau no keia kikeke. Aka hoi, puoho ino ae la o Damota i ka lohe ana aku i ka ikaika loa o ke kikekeia ana mai o ka ipuka; a lalau aku la oia i ka ipukukui e a an'a iluna-oka papakaukau—no ka mea, aohe i ao loa ae—wikiwiki aku la oia e weho i ka puka. Halawai mai la me kona ike kekahi lio e kau ana kekahi mea maluna o ua lio nei, a* hoopoka ae la oia i kona olioli nui i kona iko pono loa ana aku i ke kanaka opiopio i muimuia ia o ka' nani, ko koa, ka wiwo ole, a me ka hoopai ole aku ia hai—o Kexrtc, ua paa pono oia mailuna a lalo i ke kapakila me kona papale kila a me kana pahikaua. Olelo aku la o Damota me ka hopu aku i ka lima o Keneto, " E hoomaikai ia ka lani t

i Fa hiki mai nei ka oe, ka'u no ia i kamailio iho nei nou—." Hooki kokeia mai la kana kamailio ana e ka Kenete olelo ana mai penei, " E kuu hoa aloha maikai, mai imi oe i kumu nui e hooloihi ai hoi i ko'u manawa, no ka mea, ua hoouua ia mai au e ke Akua, aole e hele lohi loa, e like me ka hele ino ana o na ao ma ka lewa pela ko'u hele ana ! E haawi mai oe i lio hou no'u, a hele ae au—." Nana pono aku la o Damota ia Kencte, a aloha akn la oia iaia me ka i aku, " Ua ano maluhiluhi loa oe la, a ua aneane pihoihoi no hoi. E pono e komo mai iloko nei—e hooluolu ia oe iho—a e hat"mai ia'u—." • Ja wa, pane mai la o Kenete, " 0 ka ai a me ka hiamoe, aole, aole o'u manao nni ia e Jhaāwi inai nei i a' u afHil&aqj. ej^"ā'efl F Gilibata a me Geoffrey e hai mai atja"ī ke kipi ino e manao ia nei, a he kaua hole hiki mai ana—." '{' Hft b"pi a he pepehi kahi," a ' Damōta, " he oiaio anei ia mea ? E ka laui, e hoppakele mai ia makou." Olelo aku la o Kenete, " He oiaio ka'u mea e hai aku la ia oe, a no kuu makau aole paha laua i hiki aku ilaila, nolaila, na'u no e>āhai aku i ka lono io Denuba Ia ano. He nui, a he nui wale na hora o'u i hookuemi hopeia ai, no ka mea, na uhai ia mai nei au, ua.hoomakakiu ia hoi, ua hoomoemoe ia ma 0 a maanei o na alanui o kahi a'a i holo mai nei, a ua imi mauia au e na ilio omokoko." Pu-a ae la na manao ahiu iloko o Damota, " E na lani maikai ! he mea hiki anei keia ? Ua uhai io ia mai nei oe e na ilio punikoko e Kenete ?" Pane aku la oia, " Ae—ina oe i ike i na mea a pau i hana ia mai ko'u wa i haalele ai ia ōe, alaila, e kuku auanei na lauoho ou e like me ka hulu o ka puaa huhu. He mau inea, weliweli wale no kai hana ia—he pepehi kanaka hoi kahi. Mai hiki koke mai nei au ia nei, ina aole au i hooloihi īa e ka pale ana aka īa'u iho mai ke kanaka aku a me ka ilio, a me ka hele ana ma na aianni pakauakee mao a maanei iloko o na puu a me na mauna—• - " Aka, olelo mai nei oe he pepehikanaka kahi i hana ia?" wāhi a Datnota me ke kahaha nai o kona helehelena a me kona manao no keia mau hana. " Ae, he pepehi kanakā kahi i hana ia," wahia Kenete, " oMowinaua make, i pepehi ia e kekahi mau haole Pelekane me ka mainoino ino loa. Ua hoohiki keia mau kanaka Pelekane e hana ino ia Galenakaila." " Ae," wahi a Damota, " o Gereshama a me Deveneta ko laua mau inoa." "Ae," wahi a Kenete, "o kolauamau inoa.ia, a heaha ke kumn nui o kou puana ana i ko laua mao inoa, oiai, o ko'u man enemi ino loa ia, a aohe mea e ae." " Aia laua iloko o kela rumi„ J wahi a Damota, me ke kuhikuhi aku i ka rumi maloko. Ia wa koke no, e like me ka anapu ana o ka uwila, lele mai la oia mailuna mai o kona lio, me ka oili pu ae o kana pahikaua mai kona wahi ae, a pekn aku la oia i ka puka a naha. Aka, aohe mea oloko o ua rumi nei, no ka mea, ua lele aku la na manu, a ahu iho la ka hoka i ka paakai. Ike iaaku laua hamama ka puka aoiani. " Aia paha i ka hale lio," wahi a Damota, " no ka mea, aia ilaila ko laua mau lio." A holo aku Ia laua ilaila, me ka paa i ka ipukukui ma ko laua mau lima, aka, pio iho lai ke kololio mai a ka makaui oloko o ka hale lio. Haha aku laua nei i na lio e ku ana no, aohe i kauia ka noho. No ke ano wehewehe loa ana ae hoi o kai ao, na ike powehiwehi loa ia akn kela a me keia mea. A pela iho la ko laua-ho-a-a ana uo kekahi mau minute, a komo mai la iloko o Damota ka manao ua puka aku pahalaua ma ka loa huna. I ka hala ana aku o Daraota, a na hemo io no ka pnka, a e kololio mai ana na kulu kehnu hui'hni o ke kakahiaka, a komo aku kepuanuanu 1 kona mau iwi hilo. " Heaha keia an e wikiwiki nei ? " wahi a Kenete, no kona ike ole i ka meaa kona hoaaloha e hana ana, a hopuhopualulu aku la oia, akn, olelo mai Ia o Damota, "Mai wikiwiki mai oe, mamuli oe poino a haule iloko o keia lua." " Aia ihea na kanaka Pelekane !" wahi a Kenete, me kona pihoihoi nni. Pane aku la o Damota, " I ko'u manno, aia laua i lalo nei o keia lua, no ka mea, o keia pnka, e alakai ana ia a loaa aku he kawaha nui ilalo aku nei la." I ka lohe ana o Kenete i keia mau huaolelo, ku malie iho 1a oia, me ka hoolohe aku i na mea a pau a kona kokoolna e olelo mai ai ia ia. MOKUNA XIII. Iloko o ka molulolea o ka halelio, a e kokoke ana hoi ma ka ipuka o ka lua huna, kn ilio la o Kenete a me Damota me ka pane ole no kekahi mau minute. TJa maleau o Kenete ma, ua hele hopuhopualulu laua ma ua wahi nei, ua halawai laua me ka poino. Aole ia i manao ae no ke ino a laua i hana ai, a

ano hoonaikola iho ka manao, ua pono ko laua make ana, e like me ke ano man o kanaka; aka, ua aloha ia i ko laua popilikia, ina ua halawai io laua me ka poino. Aole i liuliu ko lana ku ana iho, pii mai ana ka pu-a ana a ka leo mai lalo mai, me he leo la mai ka lua pa-u mai, a i akn la o Kenete ia Damota, " Aole anei on lohe akn i kela leo e pu-a mai la mai lalo mai ?" I ko'u manao, me he leo la no kekahi mea e waiho ana iloko o ka poho o ka pilikia ? A i ole ia, he pa pukiki ana paha a ka makani? " A ! ke lohe hou nei no au 1" " Ae, ke lohe nei au," w?hi a Damota, " E hoolohe kana !" Paa aku la ko laua mau lima i ka puka, a la ilalo o ka lua, a ina no e pahemasema ka lana paa ana, ī^ai-' lao'a i ka poino i loaa i na kanaka Pelekane." I ko Damota lohe pono loa ana aka i ka uwe ana, olelo akn la oia ia Kenete, " E pono paha ia kaua e iho iialo ? n I aku Ia o Kenete, " Ina he mea hiki, o ka mea pono loa ia a kaua e hana ai. Aole an e haalele ino i kekahi ilio pela ia e make ai. He mea ino, a he mea ano kanaka ole ka haalele anai keia mau mea kipi e makē lana pela." Ia Kenete i hoopuka ae ai i keia mau huaolelo, hahai pono mai Ia o Damota ia Kenete i ke ano o ka iho ana. Aia he alanui e waiho aoao ana ma ka aoao o ke kuemakapali, a he mau aa laau na mea e paa ai ka lima, alaila, iho aku a hiki ilalo me ka poino ole. Ina e noonoo pono ole ke kanaka i kona iho ana ilalo, a ina no hoi e pahemahema kapaa ana a ke kanaka i ke aa laau, alaila, e haule aku ia i ka pali kuhoho he kanaono kapuai ke kiekie ; a hala mai ia kanoa, alaila, e haule hou aku no he kanaono kapuai, hiki loa i ka honua. Iho aku la laua nei me ka malama loa i ko laua mau knlana, a hiki wale lana nei i kahonua. I ka honua olalo, ike iho Ia laua nei i ke kino o Gereshama a me Deveneta e waiho ana. 0 Deveneta, ua haalele mai oia i kahi mehana, na pepe liilii kona poo, a na manumanu ino loa kona helehelena, me he mea la ua palukuluku ia la e kekahi lima kanaka. Waiho ae la o Kenete i kona man manao . enemi a pau loa, a nana aku la oia ia Gereshama ma ke ano he kanaka i hanaia e ka Makua hookahi iloko o na ehaeha o ka iho ana aku e make; a kukuli iho la oia ma kona aoao iloko o ke kulu pakakahi iho a na kehau, me ka wehe ae i kona pale umauma, i mea e hookuu aku ai i ka ea oluolu iloko ona. " Aole," wahi a Gereshama, " aole e Kenete, aohe e hiki, no ka mea, e make ana au. Homai ko pepeiao, a e hoolohe malie mai no oe." Ia Kenetc e kukuli ana me ka hoolohe pono, aka, kahea aka la ia, e Damota e hookokoke pu mai e lohe i ka olelo a Gereshama; no ka mea, ua komo mai la iloko o Kencte ka manao e hoopuka mai ana oia i kekahi mau mea kupono i ka hoolohe ia, a ma ia mea no hoi paha e loaa ai ia Keuete kekahi mau haawina no keia ola ana ma keia ili botnua. Kukuli pu mai la no hoi o Damota, me ka hookokoke loa mai i kona mau pepeiao i lohe pono ai ia i na huaolelo e kapalili ana maluna o na lehelehe e eueu ana no ka make. Nawai no la hoi e ole ka hpi ana i kahi man he ino ka hana ! "Ae—ua pono ia—e hookuu aku oe ia Da<nota e hoolohe pu mai," wahi a Gereshama, " he mea maopopo loa, ua ano e ko'u : ola ana. E pakele maa ana oe i na poino a pau loa, a aohe e loohia ana oe i kekahi poi- • no. E kiai, a e hoopomaikai mau mai no ka i lani ia oe ma na mea a pau loa, a owau nei i la ka mea i imi e powa mai i ke ola a ka Lani i haawi mai ai! No keia knmu hookahi no paha an i kono ai i ke kulana e waiho , nei i keia wa ! Ae, ae, he uku knpono keia i loaa mai ia-maua i pepehi ai i kou alakai i kela la aku nei." Hawanawana aku la o Kenete ia Damota, " 0 Mowina kana e kamailio nei." Olelo hon mai la oia, " He pepehi kanaka anei ka'u e olelo nei, aole no ia o ka'u pepehi mua ana i kekahi mea ma ko'u ola una. 0 ka Marquis o Alanadela i keia wa, oia no kou enemi ino loa ma ka homia nei; a ano, ke waiho aku nei au ia ia iloko o kou mana, 1 kona waiwai a me kona knlana. He iwakaluakumamaha makahiki i hala ae nei—ho--1o mai makou mai Edinel»>ro mai a hiki i Alanadela. Pee iho la m:< ud iloko o ka ululaau—hele mai la o Winetona io maua—a ! e make ana au—ke auhee akn nei ke olamai i o'u aku, a mai ko'u puuwai aku hoi—Aka, e > hookokoke mai oe i kou popeiao, a e hoolohe pono mai oe i na mea a'u e hai aku ai—ano e hoolohe—a me ko'u hanu hope loa nei la, e hoike aku no au i ke karaiina e i,noho koi- ■ koi nei maluna o kuu uhane I" i Hooki iho la ia no lea wa pokolo, a hooko- > koke loa aku la o Kcnete moi ko laua mau ■ pepeiao i ka walia o Gereshama; a mahopo i hawanawana mai la oia mo ka hahai mai i $ ke ano nui o ke karaima ana i hana ai. I i ko Kenete lohe ana, hoomanno ae la oia he

oiaio na mea a pan a kahi wahine kilokilo i hai mai ai ia ia, Aka, me ka manao kanmaha no ko Kenete lohe ana ia mau mea e hooiaio aua i na mea ana i lohe maa ai. Paa iho la ka pane ana a ke make ana, aka, aole nae i hooki loa ia. Pnka mai la kekahi maa huaolelo i koe mailoko mai ona, me he mea la he o ana mai a ka uila iloko o ka la i pouli i ka panopano o na ao kaumaha, e haakokohi mai ana e iho mai ko luna poe me ka makawalu lua ole. A aohe i liuliu, pu-a mai la kekahi malamalama mai kona maka mai—a me ka leo kupono ika lohe ia, olelo mai la oia penei, " A 1 ua ike au i ke kumu i manao ino loa ai ka Marquis ia oe I Ae, e Kenete, ua ike au i na mea a_gau - loa l Na.ke Akua no e haawi mai i koa mua huaolelo, haalele mai Ia oia i ke koou oia kakahiaka, a hele aku la oia i kahi oi loa aku o ke koekoe. Ia wa, haalele iho Ia laua nei iio laua knkuli ana ma ka aoao o 6aresahama, ka mea nona ba uhane i kau aku la maluna o na eheu 0 ke kahiaka, a lele aku e halawai me na legiona uhane i iho aku i ka lua, me na kaumahao ke karaima maluna o ko laua mau poo, a ilaila lakou e moe ai, a hiki i ka la e lohe ai lakou i ka leo o ka pu a Gaberiela, alaila, e ku ana lakou imua o ka Lunakanawai Kiekie oka la hope, a e hoouuaia hoi e ohi i na hua o ka lakou hana ino ana, i kahi a~ kakou i lohe ai, ua hoomakaukau ia no ia poe ! Noonoo iho la laua i ke ano o ka mihi ana a Garesahama, a i ko Kenete hoomaopopo ana iho no hoi, ua hiki ia ia ke ana aku i ka nui a me ka hohonu o kana man karaima 1 hana ai, oiai, i kona mau la na niho I Ku iho la o Damota me ka noonoo uo kekahi mau minute, me ka hoopuka mai i na huaolelo hope loa i hoopuka ia e Gereshama, a haule iho la ia maluna o kona mau kuli imua o Kenete, " 2fa ke Akua e haawi mai i kon mau pomaikai I Aohe o'u kanalua e Kenete, ua kakau ia na manao kiekie loa maluna o kou lae—aohe o'u kanalua, he mama a he maikai kou ano, he nani a he ano anela kou helehelena, ne he mea la e hoike mai ana, mailoko mai o kou puhaka e kahe mai ai ke koko kiekie ! Nau ponoi no e alakai i na puali kaua o Denuba i ke kaua i ka Ia apopo —a mamua ae oko kaua lohi loa an'a, c pono paha ia kaua e hele e hoomaikai ac i ke ino a keia mau kanaka i hana ai ma ka hoonohonoho ana i na koa I" " Ae," wahi a Kenete, " aole he pono ia kaua ke hoomaunauna wale-i kekahi minute no keia mau mea ano ole,'-' a huli ae la kona mau manao mai kahi auwaha ae a i kahi e, oia hoi ka make ana &na kanaka Pelekane a i.elua. Pane mai o Kenete, " Ina kaua e pakele mai mai ke kaua mai, alaila, e hoi mai no kaua a haawi i ke kanu ponoia ana o ko laoa mau kino lepo, me he mea la, aohe laua he mau enemi no kaua, aka, he hoa i hanaia e ka Mana o ka lima hookahi. Pane mai la o Damota, " Aia iloko ou na manao maikai loa, no ka mea, ua hiki-ia oe ke kala aku i na hala o ke kanaka i hana ino mai ia oe, me ka hoao ana e lawe i kou ola. I ko'u manao paa, e kau hoolewalewa i ko laua mau kino iluna o ka laau, a o ka waha o na manu o ka lewa ko laua mau luakupapau, a e waiho kuakea hoi i ko laua mau iwi ma ke awawa nei! Oia iho la i ko'u manno ka uku kupono no ka laua mau hnna ino ana ia oe, aka, o kou mau manao, ua oi loa aku ia ka maikai." Hoopau koke ibo la o Damota i kana kamallio ana, no ka mea, ua haalēle mai la o Kenete ia ia, a e hoomaka aku ana oia e pii i ke ala a laua i iho mai ai, me ka hopohopo ame ka haalulu. Wikiwiki aku la o Damota mahope ona, a pii aku la laua iluna o ua alā nei me ka hopohopo ole, e like me ka ibo ana mai, no ka mea, ua o mai la na kukuna o ke kakahiakā e hoomaamaama ana i ko laua kuamoo e pii aku ai iluna. Ia lana e pii ana, alawa iho la o Kesete ilalo, ike kuhoho o ka pali, a komo mai la iloko o kona mau aa koko na manao makau, ke alawa iho oia ila-* 10, i kahi aaa kanaka Pelekane i haule ai, a aohe he poe nana & 010 ko laua kumakena. Aka, o ko laua haulo ana ia wahi, me he mea la, na ka lani no ikue mai ia laaa, i uku kupono no ka laua mau hana maalea me ke kumakaia, a hoouna hoi ia Movina ilalo o ka pali kuhoho. Hiki aku la laua iluna loa, a komo iholao Damota i kona kapa kila. Komo iho la no hoi o Kenete i kona kapa kila i haawi ia mai ai e Lindsay, ka haku o ka pakaua o Lindsay, ana no hoi i alo mai ai iloko o na popilikia he nui me ka makau ole. - Ua knpono maoli io no hoi ia ia nel ua kapa kila nei, uia.o na? na aku ia ia ho eha na maka, ke pa iho ka la, hele wale kela a lilelile, no ka hinuhinu loa oua kapa kila la. Aole ia i manao>e i ke kaumaha o ke kapa kila, oiai, ua pai ia'e oia e na manao koa. Ua kauia he hulu omaomao a me ka hulu ulaula maluna o kona pa> pale kila, a ua kilakila oia mai lonaalaloko kilohi ia'ka Kau iho la oia malnna oka lio a Domota i hoomukaukau ai, a oia no hoi ka lio a laua i holo pu mai ai, mai ka pakaaa inai o Stirling, me Denuba. 0 kona lio i io*' lo mua mai ai, no kona ano naw&liwali, 'ua . haalele oia ia ia. " (Aolll pau.)'-li