Ke Au Okoa, Volume II, Number 3, 7 May 1866 — No ka holo ana aku nei o ka Bihopa o Honolulu i Amerika Huipuia. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

No ka holo ana aku nei o ka Bihopa o Honolulu i Amerika Huipuia.

E Ke Au Okoa e :—Aloha oe: No ka nui o na olelo wahahee a epa i hoolaha ia no ka Bihopa a me kana hana ma Amenika he mea kupono ke hoakaka ae i ka poe heluhelu i na kumu oiaio o kona holo ana, a me kana mau hana i hana ai malaila. A oiai oia ua hoi mai nei e pono no paha i ka poe i kauleo pukuni ahi iho nei,. e ninau no ka oiaio o kana mau olelo. I ka makahiki 1861 i Haia ae nei, ua -,palapala ako ka Moi.i make aku nei -Kameha'meha IV, ia Victoria ka Bloi Wahine o Beritania Nui, e hoouna mai nana, i Bih6pa *a'r mau kahuna o ka Ekalesia o Enelani, ka mea hoi ana i manao ai, he Ekalesia kupono no kona lahui kanaka. Ua hoole kekahi poe no ka oiaio ole o keia palapala, a ua olelo lakou. hoolkahi wale no palapala i 'palapala ia iaku iai-'i' Beritania a oia palapila a Wyllie i make aktt nēi, a' i aponnia no hoi ua palapala nei 'ē" ka Rev. ' Drr Oniāikaīka i make aku nei. Maloko oia palapala he oiaio ua noi aku ka Moi.i hookahi .wale no kahuna e hoouna'ia maī, no k'a'mea, ua manao ka Moi, aole e kokua ia _ mai ana lakou e ko Ene'lani poe, a aole no hoi he nui ,o-kana mau dala e kokua ai no ka lawa pono ana i ke kokua ina kahuna iehulehu.. Ia wa ,no hoi aole no i oiaopopo' loa i ka' Moi' ke -ano o ka Ekalesia i manao.ai oia r ye hooana- bia i hooknhi wale no kahuna, aka, mahope iho oia manawa,.i k.ona heluhelu.pono ana i ka mooielo o lEkalesia o Enelāni, na ike oia aole e hiki ke : hoobolo'pono ia na hana o ko laila Ekalesia. ke ole ka Bihopa, kahnna a me na Diakona. Nolaila;- ma'ia ike ana o ka Moi*.r keia hemahema o ka Wale ma palapala mua nolaila, ponoi iho ia i palapala me kona limar ponoi i ka Moi Wahine o Beritania. Ua hoole kekahi poe: kakau manao mamua iho nei, i ka oiaio oia palapaIa a aole ia i noi aku e hoouna mai i -Bihopa; he mahaoi me ka hookano ke, manao ae ua poe hoole nei, e palapala ia Victoria e hoolaha ae i kela palapaia a ko kakou Moi i palapala aku ai ia ia. Oka hua oia palapala ka mea a kakou e hoomaopopo ai i kona oiaio a me kona oiaio ole. I ka malama o April 1861 ua kuka pu na Bihopa o Enelani. no ua palapala nei ia Victoria, a o ka Arch Bihopa o Kanetnbare ka Luna Hoomalu o ua aha-ia. O ua palapala nei i kuka ia ai, he palapala no ia: na: ka. Moī Kamehameha <LV ' i kakau ponoi iho ai me kona lima alii ponoi e iioi ana, e hoouna ia mai i Bihopa me na kahuna pukekahī.' . Pehea lae lilo ai keia mau olelo i oiaīo ole no ka mea. ua hana ia keia mau mea a peu malalo ponoi o ka .Victoria kanoha ina Bihopaehalawai. I ka wa i knka' ai na Bihopa ; e like la me r ke kauoha ako lakou Moi Wahine, aole i nele ia lakou ka manao ana, he Ekalesia„ no kekahi ma Amerika e like la me ko Enelani, a i kapa ia o ka Ekalesia Episicoga o rika Huipuia. . .. ,v- , . •. - ; Ua poni ia ko' Amerika mau "Bihopa mua e na Bihopai.o En'elānī ameSecotia oiai e noho ana o Ameiika ma ke ano panalaau Beritania, ka mea o na Ekalesia o. na Aposetolo e noho ana maia wahL. He hope ka hiki ana o ka poe Puritaha inalaila i. ka M. H. 1620. "-' lfa haalele lakou ia Beritania no na poino pili leiho a lakou i maoao iho ai no lakou iho, a no ka hoowahawaha i ka-Ekalesia Aupuni o Beritania a me ke ano Hooaiana.. ■I ka wa a ka Ekalesia i noho ai malaila, ua nui ko lakou hookumakaia ia ana, !e na Kalawina. Ma KōnetulcetH, ua hoopai ia kekahi mau hoahanau Epiaekopai ke helo. ole iaaku ka pule Kalawina. He $1, 25, ka hoopai, a me kahi i hookumakaia nui ia ai lakou,..i keia wa ua oi ae ko lakou nui mamua: ae o .ke[iahi hūi Karistiano.o.ia moku aii>a o Atnerika i keia wa. Mā ka papa hoike oka Ekalesia Episekopa o Amenka iloko o na makahiki be4oj aole'he emi mai mālalo o ka 300 olna'kahuna'i haalele i ka oihanā Peresebetiriona (ano Kalawina) a huīi mai'm'a ka' aoao-Epiaekopa "^-'— - • ■-' • Uaoi akukoAmenka oau Bihopa i keia wa mamua o ko Enelani a me Irelani ke hiii pu ia. He kanalima kona mau Bihopa, a aole hoi e emi mai 'ihalalo o ka 3000 na kahuna pule. : O, keiai£kaleisia o Amerikā'oia nb| ka( Ekalesia"kaikamahine o Enelani, emalama ana i ka manāoio lokahl 'ana' ma' na-mea >a pau.i ' Aole ma ke-anoi Pope; 7 aole' hoi ma ke.ano ma Katolika oiaio, a i pili a nana i' malama na ka'ubbia īo, ka' pa}ap'qlaa.'jaeika Palapāla«He> molele.'" •'■ '• l ' r " ' '*''' E hele ana kona mookahuna mai na Apositolef'māi a'hiki i' keia wa,' ka Bkatesia keia : a Wasinotoha' Nui i nobo aii ai' ālhha ai. O ka Ekalesia,lieia ke kuhina hui, o Amēpka e noho nei, oia hoi o ka Mea ' Hanohano Seward K ka inea' i hookipai,. I miiikai ika ,Bihopa< o Honollilu i kona wa i hiki ai ma Amerika.' Ua hoike ae oia i kona hoahewa ana i «a, oleloiiw.aĒahe'e i me kaiepa i'haku iarooo<Ka. Bihopa o Honplulu/e na hoaaloha o'ke okoni' He kanaka haipule oiaio o Sowāi*d ā he helē'riiai£Pcā puTe"ma kā luakini kopa a pela'nō'na |h'o&" koikoi a pau : o ke Aupuni o Amerika.'

i£ iike meka'u.i hai ae uei mamua aole i poinu i na Eihopa o Eneluni i ko lakou kuka ana, ika palapala a ka Moi IV. He mau hiaole Amenka kekahi ma Hawaii nei, nolaila, ua noi aku nu. Bihopa o Eneleni i ko Amenka Ekalesia e kokua pu mai., Ua ae nui loa ko laila Ekalesia i keia manao a ua ae lakou e hoouna aku iaa kahuna, a me na dala e kokua ai no keia hana. Ua hoouna ia na palapala 1 ka Bihopa o Nu Yoka a me na Bihopa e aua lokahi ko lakou manao malaila. A.hai aku lakou iko Enelani poe, e hoouna aku oukou i hookahi Bihopa me na kahuna 3, a na makou ia e hoouna aku ina kokua, a me na dala. No. ia.mea i hoouaa mai ai na. Bihopa o Enelani i ka Bihopa, i hoolaa ia e ka Bihopa Nui o Kunatubere me ke kokua iae ko Amerika Ekalesia. .. He wahahee loa me ka epa iioopunipuni. ka olelo ae, o kekahi he apana keia no. kekahi poe. hapa uuku loa maloko o Beritania. . XJa hoouna ia mai oia e ka. Ekalesia,.okoa>.a i poni ia e . kolaila Bihopa mua ma ka hoolaa. ana, ka aponoia e. ka Moi Wahine Victoria o Beretania.. . 'No ke komo ana o ke Aapuni o Ameiika ' ke kaua weliweli kuloko ia mau makahiki ua kanalua ka .Bihopa.i ke noi kose aku i ko Amcrika.poe e hoouna mai i na kahuna a lakou:.i hoohola ; mua ai e kokna mai, aka, i ka pau ana ae o ke kaua, ua holo aka ■ nei oia malaila. a ua hui pu me kolaila mau Bihopa, a i kona.hoi ana mai, ua kokua koke mai ko Amerika Ekalesia ina kahuna ekolu, :a me ka pau dalai waiho ia ma ka lima o kekahi Komite nana.e hooponopono i ka haawina pono e lawa ai na kahuna e hooiina hou ia mai ana. : •• ■ : 1 • ' Ma kekahi helu liou aku o ke Au Okoa, e hoike' ia akuina'mea'a : pau i fciana r 'ia e ka Bihopa o Honolulu ; a me kana iiiau olelo.i olelo ai, a kakou a pau i kaulele iho' nei maloko o'na Nupepa. : ' • : Ula koh : eo, April 29, 1806."" ; '