Ke Au Okoa, Volume I, Number 46, 5 Malaki 1866 — Untitled [ARTICLE]

I &jaiakllui;r I &Aahope .aku uei. \ia hooala ia kekahi man Ahalmi Maliiai mao na haotQ a me na kanaka aii. O ka a kanaka Hawaii, ua noho ia malalo o ka noho Luna Hoomalu oko kakoa Moi Kamehameha IV i hala e akn nei; a o "ko kakon Moi aloha aku o Kamehameha 111., oia kahi i noho hoano ka Ahahui Mahiai mawaena o na haole. Maloko o kekahi ona halaAvai ana ana haole, na haawi ae ko kakou Luuakanawai Kiekie Wm. Lēe i kekahi haiololo i ka M. H. 1850 me he ano wanana la, e i ana, " 'He kailakolu makahiki mai keia la aku a'u e haiōlelo nei, e ike auanei o Hawmi nei, o kōna mau awaawa e ulu iaana ena kofe h*ua mau—na Hoao papaala o ko kakou mau pim e uhī ia ana e na mala ko : —ua wahi' papu mahakea, e hoohua mai ana lakou i īia waiwai o ka honlia, a o na wahi e ku ia nei e na" halepili, e lilo ko l&kou mau kaliua no na halelaau a me TSā HaJe papaa." Me he mea Ia ua ike e mamua ka mea nana keia olelō e hiki mai ana keia mau mea no ko kakou mau pomaikai nei, oiai, eia wale no kakou i ka hap i mua o kana wa i olēio ai, ua pau «ae ia t> mea ika hooko ia, a ke ike maka nei kakou i na hua o kaha mea i hai mua ai. ' J " Āole i liulīu ke kukuluia ana o ua mau Āhahiii Mahiai nei. ua hooala ae lakou i Ahahui Hoikeike no na mea ulu a me na mea a pau loa a lakoa a me ka leliulehu i hooulu, i hanai. a i hana līma ai paha me ka mikioi. Ua hookaawale ia he la o ka makahiki, e holke ia ai no keia mau mea. Ua haK mai kela ame keīa ika lakou than me'anlu, iua Hoikeike nei. T7a nana kela a me keia. a ua mahalo kek'ahi poe, no ka niaikai o ka lakou mau mea ulu r a mau holoholona paha. No keia mau mea, ua loaa mai ia lakou he mau makana o kela ano keia ano, ina paha ma ke dala, a ina paha ma ke gula. Ā o k<* mea nui a keia niau makana e ha«a mai ai i ka poe i loaa mai ai? _Ua hooikaika anei kekahi poe ma ka hooula ana< a waele ana i ko lakou mau aina me ,ka i mea e oluolu maikai mai ai «a hua o ko hikou mau kihapai, no kekahi mea palaueka w&le iho o6T Ua hawi auanei hīmai holoholona, i kajj,'i mau bipi, hipa, a ptjna paha i MPa pepehi wale iho ri6 ? Ua kaomi wale iho no awanei kfe kftjial«) wiahi waina i kana MĪa i rae)On;ti' wafc ih o Yio'T Ua ■*. "-ke' kajfc3ca sT 1 i' m"fta kuat Wal'e' aku no'? Ke o Ira'leo, me ka i mai, " Āole." * o ka'mākan'a a ua 'Ahāhtn lkoikēifce ne\ 1 kela a me keia, Tbe mea flo : fti e iiooileaika ai a e kepa mau ai Tioi i'na aoa'o b "ka'poe hanai hohiholona, | ' a me ka e hooholo aku i ka I fakou niau hana, oiai, ma lea hooaiana ana I ae o na ukn makana wale alīu, e manao | aui auanei ktkahi poe aole ma ka lilo ana oka uku m<ikana, aka, ua manao nui kekahi poe rua ka hanoluuio o ka lilo ana p •o» ā,oJb . nae makou e manao

an* he ponp ke kuai īa kela a me keia ma ka ha»wi ana ak« i na «ku niakana, aka, 0 kein eaau aooakana he me» D»aikai ja e • hoahoihoi i lehulehu, me he mea la hē i»au Edak«r>a ift 1 katt ia Oia ka pahuku « ke k&baa heihoi, na kela kukini keie h<do ai loaa āi ia ia. ī Miakiho nei, ua ha-a-wi ae kekahi haole o Wini i kekahi mau makana no p.ulupuiu. Ao ke aha ka hopena oia ? Ua huli nni aku na kanaka 1 ka mahi anaia kmnuAvaiwai. a abhe no h.6i fa3co'u i hoonele ia no ko lakou mau lohi ana. Aole oki loaa wale ana mai ia lqjtou ka pomaikai wale iho no la ia, pau ae, ak», o fcft'lua o ka pomaikai, oia no ka molaeia!© atiā o ko lakou man apana ainn, ai»i ktt nlu ift 7 afla ena opala naholohole. % he hupo hoi ke k&naka ke kapao ae i ka iioomau ana ikn i ka mahf ana, irie ka ae dku ē lahaKila hoa mai ka mat<AĀ limpiī.* ° akahi a opuu d'e imua, ua hāawi nku no i Veta keia kana^, f i oi "kana mea 1 hooulu ai. i hanai. a i' haa UHMKIŪŌI* V" - • 1i •' ' V me Ka luua, 1 kekaln mau uku niakana no.Kela a jnc keia mpa. Pela i na ,lj:apakai a me na kapa a me na « ahi e pili apa, Ao ke aha ka hopona o t Q holp hikiwawe ana imua o ka oihana^whiai«)f» nw?s nianao nei makou he mea pono keia ike kau Ahaolelo e hiki ī&ha; hoonoo me ko Aole ' nae makou e manao ana e paipai nui i kn ' mi kh' liahWi nna i nkti makhna ' ilo &a mahi ana i ke ko, oiai, he poe !ftla-' >#:&*#(āB8 T i\6t ma*i,-t ltn i hi-n<vai- 1 kWahi moa nlu o ao !' 5 1 nnltt'a fna o hobkaa ī:t' r£ n'B Tfa \a Voli 1 % tM We'l-a'nh Voko ' •' i

i Ika puka ann mai nei (.Lkekalii uupepa I haole o kakou ne», i ka Poaha īho nei, oia« | hoi ka Friend, ua ike iho makou i keia | mau olelo nei poiiei : " Ua hai wai ka uupepa, o ka mahiaa o Dekemaba, no ka loaa ana mtfi o oa <lala. $600- mai na Karktiano Hawaii mai o kekahi mau ekalesia elua o ka Pae Aina o Hawaii, i mea e hoolilo ai ia Āberahama Linekona, Linekona wahine, Lutunela Ikenela Kalaua a me Adimarala Faraguta, i mau 'aoa hanohano lakou no ka Papa." Aole makou i lawe mai keia mau olelo maluna ae nei, me ka manao iuo, a hoopaapaa hoi, aka, ua lawe mai no makou i uiea e ai kela a me keia i ka manomano o ka lokomaikai o na ekalesia i olelo ia ae la elua, a i mea no hoi na kakou e nooooo ajiahele ai i ke kumu o kela mau ekaleeia i haawi ai i ka lakou mau hipuu dala. , He mea olioli no paha i na maka o ke anainao ua mau ekalesiala, ke halo iho ma pa nupepa a ike iho i ka lakou nwja i haawi ai. Pela no i kela a i keia, ina lakou e ike iho ma na nuj)epa i ka lakou mau makana i baawi ai, alaila, e hoolioli ia mai auanei ko lakou niau manao, a oia wale iho la no ka uku panai no ka lakou makaua. ; He nui wale uo ke ano o na makana ana aku. He niakana no ka oi kelakela o kekahi ma kekahi hana akamai a kaulana paha; he makapa no ka malama loihi ana 0 kekahi i ka oihana me ka mikiala, a me ka hoopono, kekahi hoi, he inakana mana- | walea aku i ka poe ilihune a me ka poe hoi i loohia i na popilikia; a he nui wale 4iku uo k$ apo o ka makana ana aku. J Aka, ,o keia mau makana i haawi iaaku ai i ka Papa Misionaci o Amerika Huipuia e uplio la uia Bo6etona, a ka nupepa 1 sß#rald i hai mai nei, he makana ia i ku-j pono ole i ko makou mau puuwai ke ma- j halo aku, oiai aole ia i ku i ka makana ! i ka poe i hune i na pono lako kino, a me na pojio lako o ka noho'na. E iuanao no paha ua mau ekalesia la a nie ka poe o kakoo ana ia lakou, he hana nui īa a-ua mau ekalesia la i hana ai. Pela io paha ko lakou manao ana, aka, iloko o ko akahele ana 3; aole ; i komo iki mai iloko o makou kekahi kulu o ka iiiauao aea p.ela, oiai he Bosh (he aiea 010 waie) ia ana pela. E ninau mai no paha auanei kekahi poe, no ke aha ? No ke kupono ole oia makana ana, aole i ku i ka niahalo kupono ia-raai oa o. Ua waiwai loa auanei • koa»fl<#, e lioouak i ko j.|«A«tcEala iua na aipa e i mea e 'hoolilo ai 1 tahi poe ulakolako i hoa hanohano no kekahi mau Ahahui ? He ilihune loa auauei kela poe i hoouna aku ai keia mau ekalesia i ka lakou mau dala, no ke komo j aua o kela poe kaulana o Amei ika Huij puia iloko o na Ahahui ? Ihhune 10 ! j Mai komo makou ma ka mahalo ana i jua mau ekalesia la, Ina ī hoouna īa kela j uiau dala, uo ka hooholo mua ana i ka j euaualio ma na mokupuui o ke kai, na j aiua e uh'i mau ia la e ua ao naulu o ka

nolio'na pegana. lua aoie ia, oko kakou i aei iiolio'na uo kalii i uoho liuue, aole hoi i ulukolako loa. Aia ka Halemai o ka Moi W"iihino, ua makeuiake i» ke kokua umh o kela a me keia, i īuea e hplo pono lea loa .ai ka nialama aua a me ka haawi ana aku i ka laau i ka poe mai a pau loa e uolio aua ma ua hale la. Aole oia wale no, aia o ka Haiemai Lepera, Ilalemai Pupuie, a me kekahi uiau huue e ae o kakou nei. Iko makou manao ana, e pono e kokua mua kakou ia kakou iho, a e hoaahu hoi i ko kakou mau hune iho, mamua o ko kaliou laj a ana aku e hoolilo ia hai i mau hoa hanenano uo na Ahaliui o na aina uaauao, i uoho palmneri ia ka ulakoiako mamua ae o kakou.