Ke Au Okoa, Volume I, Number 12, 10 Iulai 1865 — Kekahi mau kumu enemi ia Rev. G. B. Rowela. [ARTICLE]

Kekahi mau kumu enemi ia Rev. G. B. Rowela.

HKLU 1.

Ua maopopo i ka napa'ku, ua puka feeia uaāu enemi a,me keia hoohihia wale ana ia Rer. G. B. Rowela maiouli o ka manao inp; ao na mea i manao ipo na laqa i hoala i keia i haunaeie ai ko niakou apana nei; no ka mea, nia ko iaua kulaua oihana, ua ikp aku o Rowela i ka hu wale ana o kana hana mawaho o ka pale cf ke Kanawai. Eia no ia. OJ. Kaoai, oia ka Lunakan»wai Apana o'Waimea a me Niihau, ua boopii mai na kanaka o Niihau ia Kauai, po ka iawe wale ana o na haole nana i kuai o Niihau i na hale o lakou, a ua wawahiia i m,ea wahie kuke, a 1 laau pa hipa na ua poe haole la ma ke ano aloha ole. I ke kukulu āua o J. Kauai i kana a ua maopopo no ia ia no na kanaka ka hale. Hooholo iho la kela penei. " l a ko ka haole i ka hale, a ua pono no ka wawahi ana, he waiwai paa īa no ka aina. aolo o oukou kuleana A kan īho la oia i ke koina o kana aha maluna o lakoa. Mahope īho, ua hēle kekāhi poe o lat:ou 5o Howela la, e m'naninau wale no, no ka IHo anaokolakpu waiwai mamuli o ka olelo hoōholo aka Luuakanawai. Ika lohe ana o Ro#ela i keia, ua kaurualia kotia naau i ka lilo wale oka wgiwai oka p.>e ilihuiie. He haole koktfa kefa 1 na kauaka imua o na Ahuhookolokolo ma ka lnhm waiwai, aole o makoū ike e leokua ana i ka poe maekolohe. A owai la ka mea i ike i kona eaoekolohe ana, ua kamailio aku no o Rowela ia Kauai no' keia mea, me ka oklo aku, " Ua kuhi au ia oe e Eauai he kanaka naauao, he kanaka hupo loa ka oe 1 Ua ike uo oe, no n& kana- t k& ka hale, kou mea hoop{tfßoeaii ina-' 'hope o.ka haole" T aku la o Kaūai, manao ,wau "he waiwai paa U no ta ainsi,' oia kuu mea i liooholo ai pēla/' 1 % o' Kowola, *' Iu oe walo uo ke oKa hale| he waīwu! ma ua aupuui a pan o ke ao r uei pinn ka !vnu.i, aole ?i^ v « ō o!oTo ai\;i 4 ! ■ he. Waīwai paa ka halo:" J | " Eia hoī keUalii, ua ku»? niai nalii ia | hau ua 1110 1 k;i h»o!c, ;to!e na*> i hoo!ikv|>u io me ka 'Wiuwai o no «»uo? : / maloko o k.\ lako;; paUpl 1 » ki;ai * īto fcesi r j īoTi neī oe i tte TC«imikanāwdi, k& f I n

i ofelo, ua malu ke kino, ua malu ka pa, u* maiu ka waiwai, a me ka hale ona mea a paa, aole kalie maln ia oe, a ke hana nei oe ' me ke kaiawai ole. Se Kivila nni keia nou, no ka mea, ua ike no oe, mai Kauai nei al:li ka lawe ana o kela a me keia kanaka i laau iiale no lakou, ma ko lakou mau waa, ine ka hooinanawanui i na ale o keia moana, i loaa. ka hale ma ko lakou aina, a ina u'a lilo ka ama ī ka/huole, a ua kipaku paha ka haole la lakou, pouo no ia lakou ke wawahi, a lawe pu i kahi a lakou i manao ai, aole ia he waiwai paa." 'Ma keiainea, i na ua oiaio, alaila* ua haku wale manao e hoohjhia wale aka ia Rowela, penei e akaka ai, ekolu makahiki ka waiho ana o Uowela i ka ahaaiua a ka Haku, a me ka Bapetiso ana, aole i 'noopii mua ia o Eowela no ia hewa, aia a loaa ia Rowela ka mea ia Kauai, alaila, puka wale mai ia ia ka liewa o Rowela i ike maka ole ia e & Ma ka Kauai e olelo nes, ua ao maoli aku no o |lowela i kona moekolohe imua ona, a ina ua ae io, eia ka mea kupauaha. Heaha Ia ko Rowela mea hoahewa aku i ka Kauai mau hana ? A heaha la ke kumu o kona makee ana i kela kanaka ? Kainoa e kokua wale no ia ia Kauai, i nalo ar koea l»ewa ana i hai aku ai ia Kaifai. Eia ka oiaio, he manao ,oia hoi ka '' eneipi," 0 Mr. V. Kundsen hoi ka ljua, ua manao maopopo loa makou, no ka mea, ua loh6 n6 o Kanuka i kekahi olelo ahewa a Rowel'ā ia ia—penei : Mamuli o ka o'na haole o Niihau i kekahi kanaka e holo ma ko lakou 'moku i ka aina e, i mea hoolakalaka no na Hoku malmia o ua moku la, ke hiki aku i kahi e kuai ai. Nolaila, ua koho iho o Kanuka ia Kaina, he mea makaukau ma, ia hana e holo i ka aina e, eono mfjama, alaila hoi mai, pela o "Kannka i olelo a?i a h'olō akii la ua keiki la. Ahala na malama eono, aole i hoihoiia mn.i ua keiki"la, aole loa no a'hiki i keia Ta. īa manawa, o kekahi mea pili ;ua keiki xia hele aku oia e kuka pu me a e kamailio no h'oi no ka pono a me v ka hewa o ka ke keiki hele ana. 'I kā lohe ana o Rowela i keia, i akn Ta oiā, " I na hē oiaio kau e olelo raai nei, alaila, ua liewa io no o Kannka, aule nae ati He Lunakanawai, aka, pela wate ko'u manaō. ' 0» £e kanawai' o ke aupuni e pili ana i £a liooholo ana ī ke kanfika ika aina e., ekolu'wale no wahi I Se ia, 0 Honolulu, Lahaina, a me ffito, Kanuk* >e Luna Kēpa' kanaka, aole no ona wa-' hi māna hoouna i ke kanaka i ka aina'e, aia a loaa ka Lunakanawai Kaapuni o kakou, a' 1 makemak'e oe e hana, kokua no au." E ; hooponopono'ilio i ka makou palapala. S. Ē. Kawaiuula. ' Alanui Eaahumanu, tulaf ' ! X«a HoiHor ēa,—*-U<t k«li wale makou, e h<sike mai ke Komilfe, a o ke Kakauolelō paJia', no ka holo o ka hana, aole nfte i ekemu iki. < Aka, a& !dhe makoU elio]o pono ana no ka*hana, a « hoomnkaukau ana e maīama ia k« I* 81 me ka haoohauo nui"ku pono. - >i «.ēī 'K'a ;t> , , TfiB£GABArA hoailona moku— Poaono i hala aku hoopau ia ke,terggarapa, no ke nui ole o k« poe koku,a ( aaohe ho» paba, he nui o ka «, i ke aupum, aka, o ka lehulehu ka po3 e poinaikai nui ma ia mea, a i ka (ipopau iho nei o ko ke ayipuni manap no ia ua hoala hou ae na haole, a ua hoomaka hou ae ia i kana hana ma ke kakahiaka o liaPoalima, Makk i Aloha Nuiia.—Ma ka po iho nel o ka ia 4 o lutei, ua ako ia iho la kekahi o na pua maknmae e ke kulanakauhiale o Lahaina, e na Inm» menamene ole 6 ka rhake, oīa hoi o Halo Hul>beH T.iua. A me kona *mau 1 kini ko makou a oha r>'*! ■ ■ hua olelo h.ope j ogw £ Kahi kanak? o Cardinal Wiaeinan k|r na iooa, i kona aneaue ana e mafe,e !<>&, penei kana: •;Eia au, na like ay me ke keiki, mai ke kula o»ai, a e hoi ana au i ko'u houie, ao ka mea, ua hoomaha.ke kula." IO» No ke feupilikii loa o na kolomo o ko kakoh pepa i keia pule, ua kapae ae makou i kekahi maumea, a keia p"ul<» ae. NAKAKyx.i.—Ua ,JLi!o. iho nei ia. P.aul F. Jarrett kela aina. '