Ke Au Okoa, Volume I, Number 11, 3 July 1865 — Ka wa rama ole o ka Honua. [ARTICLE]
Ka wa rama ole o ka Honua.
Mai ka hookumu'ana mai o ka Honu3, a i ka wa i hauau ai o leeu, a mailaila mai a haia oa makehiki ewalu haneri, oole i ike'kknika i ke puhi rama, aole loaa hiki ia lakou ia mea ona. Eha tausatii ewalu haneri a keu aku no aa makahiki, aohe rama o keia honua a pau, | mai o a o, i ka wa kinohi o ka Idihi loa jke ola ana o kaoaka. Eiwa hatferi na maīca r ' hiki o Adamu, a make aku la ia; ke- ! kahi—969 na maleahiki o Metusela, jaku!a ia. Hiki aku ke ola anaoN'oa i i makahkeiwa.haneri me kanalima/ia manawa, i kahiko, he oluolu ka noho ana o kanaka. A>ufc paha kahuna lapaau oia wa kahiko; — aoie pafea lakop i makemake i ka lapaauia. ; He minamina paha lakou i kekahi manawa; i aka, aole iakou i lohe i ka maimai ana o ke- | kahi o lakou. Aole kakou i heiuhelu i ka j make «na o kekahi keiki, aole o kekahi kana|ka ui. Oka make aoa oka poe elemukule | kahiko loa-wale no ka kakou i lono ai. O I Noa ka mea mua nana i k&nu ka pa waina, i mahope mai o ke Kaiakahiqp!fi; a kaomiia ka. | waina, hoao oaaupo ihp la ia, Aole oka waI iua «u« no ke kumu i emi ai na makahiki o i kanaka; aka, mai ia manawa mai ke emi ana i a hookahi hanen kanahiku kumamalima wale no na makahiki o Aberahauia; 110 o ko Moae; pela no na makahiki o Aarona; a HO oko loeua, a make ia. Hiki aku o loaiie, ka haumaoa aloha a lesu, i ka haneri q .ka makahiki; aka, o konaka i keiamanawa e no ho nei kakt[ti, be kaH|ikahi ka mea hiki^aku 1 ke «niake e ka «ui i k&_ wa opio-. pio. Ika w« ,kafeikQ. oia ka wa rama ole o ka honua, *ai o kanaka; ikaika hoi lakpu ma oa haaa, a pau. Aole i nawali-. watt lakōu, no£a inu ika rama. Qia ka .wa » hana ia ai naj»efia loa a kanaka, oia manawa i kukwiuia ai jpe kii
gula, ma BabuK>ua, h? {& > anana kona kiekie; j kekahi ku keieawe nui, he w.alu anana koaa kiekie, ma ke o kp kaaaka. e ku kiiheiei ana ma kahi aoao a ma kahi aoao o ke awa, a kom» mai no.na moku, ■ mawaena o kona mau wawae. Auhea na kuianakauhale nui, e iike me Babu|ona, a mfL, Roma, a m« |a e be nuj[ loa, | oia wa kahiko f He kaulana Ipa kaoaka oia | manawa, i ka nui a me ka haoa akamai o na I hale e noho ai, a me na hale hoike olelo, a'
oa« oa ioakioi akua kii. Mahnlo nui kaaaka aaauaoi oa apana wawahi oia inau liiakini a me na kulanakauhaie hiolo, i loaa ia l&kou o» Roina» «ia Heiena, a ma Asia hoi ( i keia wanawa « noho nei, he ikaika loa hoi kanaka kāajna ka iwaa palap&ia, a,ias jtajmi i na mea pohihihi, a me jia mea laijs»i.£ga s «ii iiJ»f ,nb»Ra o ĀMu!» kakou, aohe n»w»liwa!i o k« kino, aohe na-. •aliwaU ,® i#.- o k«0»k« ia anaaawa loihi. , i ' .-i ~t., Eiwa b»o«ri paiia ttak»biki mamua aku nel, loaa ka rama i. fcetlhi kanaka o Arsbia- ma ke pubi an«, He poe rhattio na ko Arabia, he poe powa, a popehi kanaka hoi, a ike lako«, h« aii<ns#ā, Vh« >epehi kanaka ko ka ratna, a ha«tete koke iho la iakou ia mea ino, a kia hoi i kanawai papa i ke puhī aoa ame ka iaa ana. Makau ko Arubia poo Habomeda, & make lakou i ka rama, aka, ua <te«wi mai lakou j ka rai&a iko Europa poe. ka poe i hHinai nui ia Tftau, ua kapa ia lalou, he poe Uie, a manao tekou he pono ka racna ke lilo i na i «M* #t&ake ai lakou. Nolaila mai ka raana nokiko mai o ka lahuikanaka A loaa i ko Eupopa, he loiWHKm Im *»Mt» i puhi o!e#ia al ka xaaiai aei» Wwi t mmo he rtvea ia e pono ai na , #^ : Jy>o«rī makahiki ka waie aiw oka r*m* malaiia i ekolu hiuieii «nk«Mki »«»?? 'fcltc e«i pah4, \a hjofr&U HIHi im o kiuki l p\l%i a e mu U $aea, a e «nawi hoi I*rp9rsi%rCffi*4 »*P«ao MsiUita nai *o kanakit3«>b« s** raaia. līei» !aba s«a 0 ke jwtai «»»»«***»#* «ie> ; & oia uo hoi U »•**»• «i «a ui n « make »ei « ikaika hoi i hokae i k» fM9irtr*rkekafcl *&naka. h*:* 9V U « lui, « **» I^s.
12 "K"b AŪ Okoa'";— E*loaa a'na 5a ppel tfe o'M TOa nM hala'alnel/'Whemaheāl l^?#^®^ W,fk' f in'aWfo i afi f M'anetVufi\s® ' īa'ai ff haawlna Vī;eia"oiīiana, meica S manao' an'a Sa iWnfAa fupolTo' ! a no^a' i Ka'u' ! Def lĒaa'- '«&' ho s "' 5 5*0,000 ka īawa kupopono na hemahema o ia oifeana t A. mala ua lawa ka liaai *Jtp Kwll, , i, wina !ole no na opala koa j>elapefa o ko ka Moi poe koa ponoi. ! " v * ' Aole "anef fie WonaWloamelia hilah'iīa noi no Tco fekou aīu feoa ana maluna o Iteia poeliol pelapela īfa toaa "no'ia lakou iho ka manao kariiuTfu^*meTa^olelo iho, "He'hauleae feiaTfie,' a he ohulu WlrSfe''ta^a^n^'' ' >,H 1 ' o na i fca-yparatta>^ 'i mea ae, fce"pai huaolelo, aTa. e lolki apa ma fea hoo£> §naf "rhata\ou e^ma^em^e A *t*' '■*£ V' 4 . if **$ me na oinana eae 6ke Aupunle noomakaii—m, k.-m-i"is"es;w aa.Tj.Ui, i'. nele'na 'k&i i^e ole lapaau i ĪTo^kbu'no ka' 4»T ka'um&a « leeia mea i tto*u mana%', nolalia au flfiooi<omo iion alma teia fiumu manao a'u e h(f%ilioolitlt))i|a no na ttoa. īj& kau huaolelo ole ma na hua Hie ai nal#ife^ l a ? pau, paani, Ra nhauha ia oke ofri oke kanaka. 0 ka pilikia maoli no nei o. kl uoie'^la ingim%Aīsiii mmn «ai U WoiUSalllftret±au W«mT?^owan a keia*paaroe(tahaa^m ol^lku^KaKuna'n^WialpklWela^ fe(a ē k'u'pWl? SSta n4u K »IiarWW«SS UWa rtrrofli(ffl''Mi me"lia'lil'ki ole pbBF anifa L pu e' S »mi ī ket>r a ka mk Sftka % sk"u no tioi*o i£eia aoie*naeHe «U'l toefiētt«re ikf Wemhte alaha^, 1 lioo*fi>amrni> >^il^ratsfemi B *ho £SoViMr» wale. • I ka nana 'ana'ku wa, au 6¥<$ < & 6 Kb uha*trt»a ia Sna Ve oUō «o,; me fielĒipf ta"e &itiaf TtonawalTe'i&l<e at"" '' a0 " ! E Ituhilfuhi la paha rne ka lima k'ulii £a poe a pau e hoo~māunauna ia ana lie ofa o *{te"Tcōnāka e like me ka mea e hana ia ute ia hei no ria mhana Koa! *$! «i '"ka io o feefa mef keia mea 1 hanau kuo?oa ia inaleal ** ® ' A'ole paha i keta hana mana Aupuni naauao ?)>*»; 'wK pātia T'fife mau ttoa Koōmalmai jafe pefa ka olel6'a'ke he hoooiaimai,* a&a, he mat maoli a 'ilo4o no o !s m'<u, uV hooluhiia malre Wkulu'ana'i ka wati. sfo na paha keia hewa, a no wai !a IHe pono ke liuli ia, ae ninaninau la no keia mau mea. wafe no %ana ana ma Iteia ano, he kumu no paKa Kookuiila ai'"keia"ha'na, aka" ua a 'AM- •• i ■. ' f«IJA (1: pinepine ha nana ana ma īa ano. Ua jpau ae Ifa kli ana ia pilikia i j'oohia'māVi ke koa.-*" ' w,i "" " " " *~'' s A. ua paa ko T īf manao e hookolno i ka litiia kuhi, aka, he pono waiho ika lima k'ūhi, a e hai akti no 'au a6 kekahi mau hemahema hou"rio e' pili anai ka olhaiiā koa. Eia no īa : 'Ua nele ka oihna k*btf t ke ole e wailio'al leahl* i-oj e'ai te kōa, Oka lau"hdu, 'oia ffio la ke pa, a i ole la, o'Tfa ?w|o'n6. *"(yka umelee, kahi ai tho »TkS*a!, be pohn~lcamanb t ua' okiia a hapaltft,'fTl"nftT!a kahi e ai ai n'a koa.
v " uHianaia mai «e Kumu mauao o p#te i hala. Ok» nole oke Aupual ina UkoKana. Nele no a nele !oa. "Aohe nele S ko« Sko: ~{Twoki alsu oa laVo"liua"oiaio maoli e |{%e ta me oa pū HUeīa 6 n& lun ha--o*l abona iki, aole bepj» ka na e hilaUiīa loa ai <ia aina oaauao ia Hawaii nei; do ke kauapahukala aole no ke kiai ana i ola oka Moj, a ka nialama ana ina H^le
j Aupuni. Ina h« haunaele io ko keia kuljypaj kauhale, ina « ki poka ia kek*h» o;a mau puj j ao»« paha « puni ur ki 'aa he iwakaiua ® ka, [ |K»oo ol« ia oia pu. t , I «?. Ua «*ie ka oihaa» ko«J u* ( I iako ai uo na h«Qtahsat& q ke ao ana I k* «tmi kula nam » n f < *Jii iiuoa \ ko lakau juj|i kn ' hookani pahu. Ko ia a<4«U& *oi« | i»« ao am t « ona «kaeiai 4 e naauao &i ma ka Oti)S|l*. i M iao ka ua js»Ujiksu. ,4J&, » 100 ia % ascia eleu £a% k& | I oih * n f e l toakau 0!« ai ke ko& i ka*m#ke |fc*oie#tiMke. U* hiki ia ia k® ; jk> k« «9« make ole ic f Uoko oo* poka | fa» 50 k« ki ī« mai j kooa kiao bm ke ki pu- f * lu aM - S. Kmunihm. | Ha»«i«ka»ai*ma, luae $4, iSei£. i H ' * ul : i*! j »r u Wiu ii OTaa Uua d - Am<rik» &* am 0. ke fK» a m# i »«\e .kaia kaaa. u« ' bifci at« i ie ēiua kanei-i ne kaa«ha Uuaaui u« hajw&t aiilioaa. |!e eūa Ha' | «e«* m* i«f*kalua u^aoii iaakeilo^a.ke ( feW%fe llm, t ltfe th>eot ata he if«it!u6 pahM Nnnii i iioko o mTi*ai» mai &&& ; ~.,. ~.1