Ke Au Okoa, Volume I, Number 3, 8 May 1865 — "Ke Au Okoa." [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

"Ke Au Okoa."

He nui ko «lakou olioli i keia imra la, no fca puka ana mai o. keia Nupepa Hou, oia hoi "kei«, '« Ke Au Oicoa," no ka mea hoi, he Niipepa keia i kukukua e ke Aupuni, a o kona kul ma, « nA« anSrioia. Ahe kupemo i'na j kanaka kupa H.awaii, e hookipa ia ia ma ko I oukou maa Home oluolo, i loaa ka mea nanea I o ke anu o ka hooilo, a me ka la kikiki o ka ! makalii ; a e hala#a\ mau ia me kakou i! kela hebedoma keia hebedoma a puni ka ma-' kahiki. I Aofe no hoi ia makon w&le na kupa o keia a , 'm(t i 'ia oukou no hoi kekahi e ua makāmaka ili keokeo, i walea i ka hoinaunau ma ka ni&kou olelo, a pe!a no hoi oulĀHi ka poe nttna i kiik'ulu mai ka ohe hoonui o ka ike i keia lahul, Vp%fa na kumu, na haumana, na kauū o nā -Ekaiesia,mai manao hoin'»oukou, e like me ia ia "Hoku o ka Pakipika'," ao!e he hanapono ra, ©ia ka pono, e lawe like, a p iqgu ia ta maiona »ko kakou mau poohiwi akau, i like &$ 'me ke koa kiai e paa ana j kana pu kaupo'ohiwi ma k& Hale~Alii lolani, ka haule olē; ma kona aoty>. '' I

Eia hoi kekahi, o ba makamua paha kelS p ko'p ike. apA i ka hoQpuka ia ana o pepa Aupunj ma ka olelo Hawaii, a he Epeaj n ? n t i « i J O . Kak<?W mau poo-v' Aka, mii.' oīelo BeritaoTa ualioopuka ia ka' Nupepa Polun'eaia. Heaha kou 'waiwai e ke kaaaka Hawaii ike ole i ka olelo .haole, a pela oe e ka wahine. a me ke keikikane a kaikamaiiine ho;; ina oka Nupsjpa Poluneaia ? Eia no ku haina kupono, -aohe woiwai, aohe pomaikai, i loaa iki ia kakou. Ano, ua puka ia ka Nupepa o kou Aupuni, ina kag olelo no, he olelo pakake ole, a luhi ole i ka namunamu iho. ka hoomaopopo ana I ke ano, a lie ia oe ke weho akea i kou manao ma keia Nupepa I Au OjcoA,"ina nae hoi he mau manao kupoilh ika pomaikai o Aupuni ame ka lahui. Aole pono ia oe eke kaaaka Hawaiii loaa ka ike e nele i keia piea he Nupepa, a pela oo ina he L'ahaina a pela aku; o kauiahuahua ana o na Nupepa, he mea hookiekie ae i ka lahui Hawaii nei, a i kela a me keia e lawe ana i ka Nupepa, a he pomaikai oo kakou. Nolaila, ke kau leo neiau i o'u mau inakamaka o ka maīu ulu o Lele, i pa mau ia e kp ane makapi a ka Ma-a-a, e lawe, e hapai pu, a iokahi ka manao. No ka moa hoi, o oe e kejpulanakauhafe i noho i ka maiu ulu, ka mea hoi i hapai i ae i kou lima iluna.me ka hooho no mo ka leo akaka, e olelo ana, e hoololi. no makou i ke kumukanawai ;a ua ia mea ekoke ao nei. Noīaila, ma ia ho'oloii ana o ke kumukanawai, Ipli na hana a pau, a he Ahaolelo Ēlele ma ka la 7 o July, hui hoi ka Hale Abaolelo Alii sme ka F3(alo Makaainana,| o<daUa," ano e na hana, Mā ka noonoo ana, \. \fi inoa o Ueia Nupepu, me he la,,ua ]ik6 meia apo i loaa ai i keia Nupeoa ka inea hanohano, nn h'e hiina i pih ī ke aupum, eia 4ioi ke,a Au Okoa, ua kuakoko i kela inakahiki, a 1 keia makahiki, ua hao^u. I ko Kakou Aiu loiani KAMEHiMEhA R., i noho ae al ma ka pane poo o ka noho an* Aiii o keia lahui, ilaila no ka hoomaka ana ae o keia inoa "Ke Ae Okoa" nolaila, ke puka hou nei keia hou, i ike oie ia i ke au i hala aku, a ko omai uei oia i kona mau kukupi malamalaniaj, a o koua olniolmo ana, ua like me ka la, a iua pela, he kupono □ nei ia kakou ke hooheinihenu i keia ma!amalama, i like ai me ka ipukukui tua nahiile o kakou, a nele i ka pouli[ i ka po, a "pela oe e ke. kanaka a mau kaualia i loaa keia NupepU| e piha uua oe i ka ike, u me ka uaauao, ma pa mea a keia e ao mai ai ia oe. e hookiekie pono kakou i ka Hupepa o ko kakou Aupuoi, hapa'i pmio aua ia ia, he Aupuui uou, he lahui kajiaka nou. Uoko keia kau o ko kakou Nu|iepa kahiko, oia ka "Nupepa.Kuokoa," piha ka naau i kah«Jj wahaw.al)a, me ka uiiuauiioa puikouauiau loau ano i kiaohou ; a*a, jko makou lohu j he poe kamalii ka poe uaua e hoopouopouo + Auwe! Pohu ko dala l " Mo ke aioha i U hu«, N« Kuha (iawAii.

Nu Hoo Maoli.—l ke kakahiaka o ka (oia ka la 30 o A.peiila,) akahī tio a ike ia m'a Hawaii nei e haiolelo ana kekahi KaWnapuīe kanaka* tnaoTi m4 ka olelo Beri!tahia. A, o ua ICahunapu!e nei, oia o ka P.57. W. Hoapili Kaauwai, no Maui. Ia ia no ka haloleloia kakahiaka ma ka Halepule o ka Bftopa ma Pc>eula, a ua hoolohē pono ia "kana mau olelo c ke anaina haole e noho nlai ana, a ua makemake waleia kona man mana6 i hoopukaia. Aia kona poo olelo ina Iloma vii : 24. Hoakaka ae la ke Kahunahe poe hewa sa kanaka a pku, uahewa mli kekahi poe, a na emi f!io ka.:hewa o kepoe, he naau hewa no nae ko kakon a ■paiīi. I kekahi manawa, na he!e'pbf(jlei' kāfe<iu, a mahope, haulehia, hon ae iloko o na heWa, a ala hou no nae ; a o keia pii ana ilnna a emi hou ana ilalo, oia ka haawina man »ke kanaka a hiki aku oia i ke anpuni 0 kā lani, kahi e pau loa ai f na pilikia a me na hewa. TTa hooliloiaASfcev. Mr. Kaauwai 1 "Kahunapule, a ua ponrra e ka Baku Bibopa o'Honohilu, ma Lahaina, la Pule, SepatetriSba 25, 1864. * - ■ * - M ' ■ ' * . —t?a 11 %p al®) al a { ■ nfai keTa walff Heia wahi o ka e apono mai ana i Ke Ar Okoa, a 'e|f«iik€ mai ana no ka mahalo o ka lehulehu īko feakou nupepa. Aole nae o makou ma-1 nao e paiia ua poe palapala la, o piha wale f" kolamu me ke kapaeia ina mea io j'l aka, ke hai alm nei inakou i ke aloha.i na I makamaka a pau mai o a o, a ke hoakaka | kuio ae uei makou, e hooikaika mau aua keia i nupepa e hoopiha mau i kona mau aoao i na hua momona o ka naauao. ' *» ■ i v Ka Lio.—lna ia oe ka malama ana i na • lio, e hoomanao oe,oia oi aku ka pono o ka haua oluolu uiamua oka hana oolea. Ina e hooluolu oe me ka lio, alaila, e ulu ana kona aloiia ia o,e, e hoolohe ana oia i kou leo, a e ! hoike ana oia i kona olioli no ke kainumumu 0 koa mau wawae. E haawi liilii a pinepine bōi i kana mea ai. E hoomaka e aoia i ka hana i kona wa opiopio, alaila, aole oe e hoolalelale ana māhope.. Ikaika i ka aū.—Maaiua aku nei, ua au fieihei kekahi mau haple ma'ke kowa o DoTera, mawaena o Fa.rani a me Beritania, he laole Pelf kane, a he haole Farani. . He ehimile ka loa o kahi e heihei ai, me !ce ku0 kai ia wa, fka hoomaka ana :«a hele okoa mamua ke keiki Farani, aka i emo puka ke keiki Pelekane. Ka loi§y?'ka tqapawa i au ai ia tna« wile e)ima, he "wwkahi me kanalimakumamaono miau3??* he ifraka!uakumaniawa 1 u sekooa. M~- r% • : . !^^AjftNrTKArKA—^ 6 0 Okatoba, le'ka'hi loa ma Kala. foita i Inia Hikina. He 110 moku i ili, ahe lranaka i piholo. TTa oleloia ka nui o lte poho i ka pa ana o keia makani, he 40 y 000,000 d'ala. He waikahe nui no hoi kekahi i hohoīa ae nei ka hapa nui o ke kulanakanhale, a o na kanhale e ku ana ma kapa ; o ka muliwai, ua nalowale pu loa i ka wai. ] . KrLAUBA.—B hoomaha ana ka moku mahu Kilauea. a hala keia pule, i mea e holoiia'i na ipuhao, a i ka Poakahi, Mei 15, e hoomak* hon ia'na kona holo man ana.