Ke Alakai o Hawaii, Volume X, Number 31, 12 ʻAukake 1937 — HOOLIMALIMA HOOLOLILOLI E KAU IA AKU MALUNA O NA AINA KANU HALA [ARTICLE]

HOOLIMALIMA HOOLOLILOLI E KAU IA AKU MALUNA O NA AINA KANU HALA

Ua imi pono ia aku nei ka hiki ame ka hiki ole'o ka hoolimalima ana aku i na aina kanu hala e hoolimalima ia ana i na hui kanu hala oia hoi ma kahi o ka hooloiiloli ana*e i ko lakou mau kumu dala i ku like me ka pii a i-ole ia emi mai o ka hala kahiki, elike me kk mea i-hoike ia mai e Mr. Lou M. Whitehouae, ke komikina o ina aina aupuni." O ka hoolimalima hoololiloli o na aina aupuni e hoolimalima ia ana i na hui kanu hala i ka wa e apono ia ai e kulike aku ana ia i ka loli ma kahi o ke kumukuai o ka hala e leuai ia ana ina paha ma kahi o ka emi e emi mai no ka hoolimalima ana a ina no hoi no ka pokeokeo mai o kahi loaa mai keia mea 0110 alaila e pii ae no rta dala hoolimalima. O ka manao o keia e hoohalike aku ana me kela loina hana e pili ana i na aina aupuni hoolimalima i hoolimalima ia i na aina kanu .ko. O keia hoolimalim'a o na aina 'mahi o ke aupuni i na hui ku no lakou iho o kekahi keia o na hana hou loa i hooapono ia malalo o ka papahana o lia New Deal a ka papahana Demokalaka oia hoi ma kahi o ka hoonui ana ae i ka ike lea ia o na hoolimalima like ole maloko o ka Teritore nei. 0 kā mua ua hoopau aku ka Teritore* i ka uku hoo!imalsma elike meia i ike ia i ka wa i liala aku nei e pili ana i na aina aupuni e hoolimalima ia ana i na aina kanu ko i ka wa i hooikaika ia aku ai o kela papahana hoolimalima no na aina i hoolimalima ia e ka Hui ,Mahiko o Kekaha, Kauai, i ka wa koke aku nei no. * 1 ka wa e ala mai o ka makeke, e pii ana Koolimalima i kulike ma ka pīi pu o ke kumuliuai o kppaa ma Ku loka ( oia hoi ma ia ,majhele e mai ai i ka Teritore kekahi mau dala no ka waihona o ka Teritore. 1 ka imi pono ia ana aku nei o keia hiki e ka papa o na aina aupuni e pili ana i ka hoopili mai i keia ma* hele na kanu hala ua hoala koke ia mai la keia ma kahi o ka hoopili ana mai o ka Hui Hala Hawaii o 'kapaa, e hoolimalima i 1,476 mau eka o na aina aupuni no ka mahele o ke kanu ana aku i ka liala. Hooholo mai la ka Hui Hala Hawiaii e uku i $7.50 o ka eka hoolimalima o ka makahiki liookahi maluna o kia huina hoolimalima o na aina i kano ia a e ulu pu mai nei o ka hala. Ke manao nei ka Hui e kanu ma kahi o 500 eka, no na da!a hoolimalima makaliiki o §3,743. Ke hoomaopopo lea nei ka oia hoi ,o ka hoolimalima makahiki o $23,062 mai na eka mai he 5,677.73 o na aina aupuni e hoolimalima ia ana i na hui kuokoa no lakou iho oia hoi na hui hala keia, wahi a ke Komikina o na Aina Aupuni Whitehouse i hoike niai ai. He nui na wahi o keia mau aina i kanu ole ia i ka hala iloko o na makahiki kuemi hope iho nei o ke kumukuai o ka hala. Anoai me ka IKe ia i keia manawa i ka pii mai o ka hala ke hoonui hou ia mai nei ke kanu ia ana oka hala. Ma ka hoololioli ana r e ike kumukuai hoolimalima o ka aina elike me ka pii ae o ka hala e

"%tjfnrai"iir aiiā""" aiianei hoi ka loaa \vanvai o ka teritore, oia ka manao a ka poe e ike aku nei i keia manawa. Wahi j ka poe hoonohonoho hana e noonoo nei i keia manawa oia hoi o na hoolimalima mai ka $15 dala & hiki aku i ka $17 hoolimalima o ka oka no ka makahiki he knmnkuai kupono loa keia oial ma' kekahi mau hui kanu hala oia lakou ke uku nei ma ka|hi o ka $20 dala a hiki aku i ka §25 dala o ka hoolimalima no ka makahiki hookahi no na aina mahi e hoolimalima ia nei mai na ona aina ponoi niai. Ika l\ooho!o| ana e hoololiloli ia ke kumukuai o ka hoolimalima i na |Hui Hala Hawaii * lilo ana ia i mea nana e hooanohou ae| ai i ixa ama hoolimalima kanu liala nia keia liope aku,, 0 ka pau ana ae o ka hoolimalinia nui ua oielo i& aole ia e hiki mai ana a hlki i ka makahiki 1942, m ia mea e komo mai ana ka Hui California Corporation no 6?S eka o na aina ma ka o Oahu, Ke uku nei lsa hui i keia manawa i ka, hoolunalima palahalaha o $10*029 dala oka makahiki. 0 na hui kanu hala o ka mokupuni o Maui eia lakou ke uku nei i ka hooHmalima nuikaluki o $ 1,203 dala no 3,051 eka o na aina aupuni hoolimalima. ' He 1i953 oia ka huina nui o na aina i lxoolimalima ia i na hui kuokoa no lakou ilio ma ka niokupuni o Kauai no $S,S'J!i).5O dala. Ikawano ka luki mai oka hoolimaiima hou ia o keia mau aina e hoano hou ia ana i& a ina e lawe ia ana ka hooHiualima hoololiloli a hoohana ia. e loaa ana auanei kekahi dala keu no ka waihona o ka Teritore. O na dala loaa i loaa mai i ka T<prttore uiao kona mau aina aupuni ala no ka inakahiki kau i haia ua pii ae ma kahi o ILol pakeneka a i ok ia u ka heluua da-

la o $101,287.59 mao o ka loaa o ka makahikl i hala aku t oia ka hoike i loaa mai mai ke komikma maī o na aina aupuni L. M. Whitehouse ma kana hoike ala imua o ke Kiaaina Poindexter. Ua ohi aku ke keena hana o na aina aupuni i ka heluna dala o ?895,605 iloko o ka makahiki. Ona loaa hoolimaiima he $669,005.05 dala, ka wai ame na laikini aina $112,760.40, aina aupuni i kuai ia $82,674.46, ukupanee $22,842.15, na auhau $5,472.10 ame $786.70 mai na mahele hooponopono a hoomaemae mai. Ma ka hoike a Komikina Whitehouse he 1,588,040 oia ka nui o na eka aina o ka Teritore nona ka heluna dala ma ka hoonohonoho ana o |12i,385,747. O na aina mahi o $300 o ka eka hookahi ua olelo ia mai nona ka heiuna nui o 78,500 eka aina ame $23.550,000. Aina mahiko 50,000 eka, 20,000 aina kanu hala ame 8,500 ma kekahi mau .mahelehele okoa ana aku. Elike me ka mea i hoike ia mai he 30,000 eka o na aina mahi ua kanu ia i ke ko i ka wa ano mamuli o ka haahaa loa o ke kumukuai o ke kopaa i keia manawa. O kekahi o keia mau aina waiwai i ke kanu ko ua hoolilo ia i aina hanai holoholona, aka. o waiho ia a2ia no nae a hiki i ka wa kupono e kanu ia aku no kekahi mau eka e manao ia ana i ke ko. O kekahi mau. aina aupuni e ae i hoonohoiioho ia mai "he 600.000 eka no na hana hanai holoholoua n.o ka hoolimalima o $25 o ka eka hookahi a i ,ole ia $15,000,000; 22,480 eka aina home hookuonoono, oihana ma kahi o $2,000 o ka eka ai ole ia $2,000,000; 28,165 eka no ka pono lehulehu me kona waiwai da!a $2,000 o ka eka. a i le ia $76,830.000; na kula laau 670,117 eka ma kahi o 10 dala o ka eka hookahi a \ ole ia $6,701,170, o na aina waiho wale nona ka heluna nui o 177,738 eka »8 kahi o 10 keneka o ka eka a i ole iā, $17,777» Iloko o ka makahiki o keia kau hele ua hoopuka aku ke komikina he 119 mau palapala aina, nona ka heluna nui o 657.1 eka ame $77,797.82. I hoohui pu ia maloko 0 ia palapala kuai he 23 mau home hookuonoono nona Ika heluna mii o na eka he 389.01 ame $19,733; 48 kuai ma ke kudala no na dala uku pau i ka wa hookahi; eha i-kuai ma ke kuleana makemake i na ona aina e pili mai ana i ua mau wahi nei ame 25 kuapo aina ana. He hookahi haneri ame umikumamalua mau palahoolilo i a mai ka Teritore aku i hoopaa ia. Ona poe hookuapo he 46, a he 45 mau lawe ana na ka Teritore no ka pono laula o kela ame keia niea. E pili ana i n& aina i hoole ia e ka Teritore he *§ mau palapala. O na ku<J*Ta Eoiia k* hiiliaui o 38 ua malanw k iluko o ka makahiki e apo ana i na eka ama 'iieua ka heluaa 0 6,500.25 eka aina uupuui uona ka h<soloaa ana mai , īiiu .kii waihoiia. i ka h.cluna <xala o *!«!;)., 1,50 k& ioaa |i oi ma'o o ke kumakuai hoopaa he Uoko uo o 1 keiu wa liookahi he iuau houie i M* ! _ ! . -