Ke Alakai o Hawaii, Volume X, Number 30, 5 ʻAukake 1937 — HAULE PAHU HOU O SAM KING [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HAULE PAHU HOU O SAM KING

Ma leē ano e ike ia aku ai me he ala ua haule pahu hou o Elele Samuel Wildep King, Repubalika, ma ka hana—a mamuli o kēla e elia mauwale $na he 1,300 poe ame na lala he nui wale o ko lakou mau ohana maloko 0 Hawaii nei mamuli o keia hana ana i hana ai. O keia poe he 1,300 ko lakou nui he poe lakou i hoohana ia eka WPA no na makahiki he loihi. ona Ket>a(ni, na Pake, na Pilipino ame na.. Korea he poe lakou 1 kupono ole no ka īiīo ana i kupa no ke aupuni o Āmelika Huipuia mamuli o kekahi mau kanawai i hana mua tia mamua. Ma ke kanawai oka maljatiiki 1937 e hoo!loaa ana no ka hoomau ana aku i ka hana o ka WPA rno keia makahik'i e nee nei no'na ka hefuna dala o $ 1,500,i 000,000 e hoolawa ana malaila oīa hoi aoie īeekahi poe ! e e haawi ia i kekahi hafta mao kk WPA ala aia "wale ino a hoike mai oia i kona ii'ni e lilo i kupa no keia aina ' a i ole ia e lawe paha i kona pepa hoomakaainana mua. ! Oka hopena o keia, mao ko Ēlele King nana ole. a ! ole ia hoole i ka pono o na kanaka o Hawaii nei oia hoi Ima ka hookomo ana aku i kekahi kue a i ole ia e paio laku ana paha i keia hoolawa a keia bila kanawai e pili Imna i na mahele kokua i ka poe nele i ka hana, no lakou |ka heluaia nui o 1,300 poe, i kupono ole no ka lilo ana laku i poe kupa Amelika a i mana ole no ka hooloaa ia | ana mai o ka hana o ka WPA ia lakou aia wale no & lilo [ maoli lakou i poe kupa Amelika, ua waiho ia aku la laIkou me he ala aia iwaena o elua pohaku hoana. I Ina i hōike aku o Elele King ika Iva'i lawē ia mai 'o ikeia ninau a noonoo a I o!e ia I ka wa i kukakuka ia ai [maiuna o!as?t 5 na mea e pili ana l keia kumuhana ōia |hoi he 25 pakeneka o na kanaka hana hanā WPA ma Hawaii nei e pau ana lakou apau i lee oki ia a i ole ia kipaku ia paha mai na pelola aku mamuli o na'kumu aole no ko lakou hew r a a hemahema i noonoo oia i keia mahele ina no ua hiki iaia k'e hoolawa aku i kekahi mahele o kekahi ano a i o!e iā hooponopono aku paha i wahi e lilo ole ai o keia poe he 1,300 ko lakou ohana iloko o ka pilikia elike meia e ike ia ana iloko oka nee ana aku o keia mau la! Pilikia mauwale mamuli o ka hemahema o ka Sam King i Wakinekona. Elike me ka mea e hiki aku ai ia kakou ke ike aohe wahi mea a Sam King i hana aku ai ma kahi o ka hoike aku i keia mau manao i hoike ia aē nei la maluna e p3i ana i na popilikia o kela amekeia ano e i!i maf ana ts&luna o kanaka o Hawaii nei, imua o na lala o k& aha kaukanawai ma Wakinekona. M&hope ona mea &pau heaha hoi ta ia nei mea e hana aku ai, no keaha. mai hoi U? O keia poe he 1,300 ko lakou nui aole lakou he poe koho ba!ota e ike mai kakou ia fnea, aka, ua nele paha i ka Elele ka ike o na keiki a keia poe o lakou nt mana koho ba!ota maloko o Hawau nei he poe kupa. Amelika lakou a he kuleana ko lakou a he m&na iloko 0 na hana kalaaina no ka wa e hiki mai ana a i ole S* ua io&a i& lakou k& mana koho i keia la no k& mea u& pih& ko l&kou mau mak&hiki no ia kuleana. Pehea !& i ko k&kou noonoo ana*e e hoopoina ana pah& keia poe keiki i ka hana a ka Elele i hana &ku &i m& ke &no o k& pepehi ana &ku i ka pono a ko lakou mau m&kua. Iloko o keia hakahaka ka hopena o keia mau mea i hana ia hehi aku la ka papa Paka o Honolulu me ka olioli imua—me keia noi eae aku i keia poe oka īahui e 1 wehe ia mai na pe-!oIa mai o ka WPA a e hoohana aku ia īakou maloko o na paka ma ke aho e hui pu ana ■no ke kokua ana aku ia lakou me ka Sovial Servic£ Bureau. ! Aka o ka minoaka ame ka olieli a ka papa pa-ka ame ka Social Service Bureau, e haule pahu aku ana anel paha laua a palahalaha loa elike we ka'mooleīo o kela moolelo kaao a noeau o ka palaoa paīai, no ka mea aole i hiki i kekahi mea ke hana ia aku no' ka mea ua hoike mai ke kanawai Pauku S6 o na, Kanawal q i Hooponoponohouia aole loa e hiki ke hana ia pela. Petiei ka heluhelu ana oia pauku: "P&uku S6. ona lunaaupuni &me na e Hlo lakou &pau i poe kupa Amelika & Ke poe noho m&loko ok& aina. Ona luna-aupuni &p&u &aie n& Um&hana iloko o na oihana o ka Teritore a i ole i& iloko o na oihana like ole o Ve k&l&ua. like & i oU « o ke k&l&na &me kul&nakauhak a i ole U o a& kauhale i maheleheleia o ka Teritore e lUo I&kou &p&u i m&u maka&inana kupa Amelika ponoi a he poe noho m&Ioko o ka Teritore na ka & « Ko«kah? m&k&hiki m&mua iki o k& w& o ī&kou e ho&pono I& &i no k& oih&na; koe wale no & # ma na m& _ h&i« e hiki ole &i ke loaa aku kupoaa me kei& m&u mahele i hoike ia ae nei manxua alaiī& e ho&pono i& aku k& poe i Io»a o!e ia lakou keia mahe--1« t hoike ia &e nei maluna & hiki i !ka wa e loaa ax o k& poe kupono noia oih&na &I&i!& 4 hoihoi i& ae I&kou & noho m& i& m&u keena h&pa & i ole i& oih&n« h&n*. n Malalo o kela ana a ke he paa-

| kiki loa ia kakou. ke ike aku i ka hiki aku i ka papa pai ka, oiai he hakina wale no oia no ke kalana ame ke kulanakauhale 0 Honolulu, me kona waihona i hooloaa ia e ka papa hmakiai mailoko aku 0 na waihona dala ohi auhau, pehea l'a e hiki ai ia lakou ke uahai ae i kekahi mau īiiea o keia ano malalo o ka hooīawa ana a keia puku kanawai. Anoin, mamuli o kona ana maMeahi 0 kona waiho pa aku imua 'o Wakinekona i keia, kulana maewaewa oiai mamuli o keia kanawai kokua nele hou i hooholo ia ai ma kahi 0 keia poe he 1,300 ko lakou nui i hoopau ia a)cu mai lola aku o ka WPA pu me ko lakou mau <j)hana like ole, malia paha, ia wa hookahi aia I Hope 0 ka, tolo 0 ka Elele King keia manao, ma keia hana ana ana eia oia ke' kokua nei i na mahiko a kona mau haku i kukulu ai i puu dala 0 ?50,Q0(?.n0 ka auamo

ana aku iaia iloko o na hana kalaiaina iloko o ka makahiki ame kau koho ba!ota o 1932.

A oiai i ka , wa i Jioo.'.aha ia aku ai e hoihoi mai ka WPA ,i kona mau liinahana ilalo, a mamua iki 0 ka loaa ana n\ai 0 keia ike e oki ia ana na mailoko aku P l»30p poe e, ,ua haawi aku na .mahiko. i hana i na poe apau e haalele, ia mai ana e ka WPA aia nae lakou a makeipake e npho paa maluna 0 na.mahiko a e kupaa ma na kanawai ame na ru!a hooponopono ala a na mahiko.

Alj:a e ike lea kakou i keia mahele aole i makema&e ka .mAhiko e ku aku i. na ka'naka o kela ame keia ano o na i»ftkahiki like ole —o k$ lakou makemake oia no ka loaa aku ia lakou ka poe opiopio maikai o ke ola kino a o ka oi aiu o ka poe i male wahine ole. Na keiki paha akahi no a puka mai mailoko mai o na kula oiai o ko lakeli mau poohiwi ua makaukau loa no ka auamo ana aku i ka ehaeha o ka hapai-ko—aole laleoii i haawi

s •7 - - ' J;v v „ i keia hana i na kanaka o na makahiki oo a i ole i loaa p&hĀ ka oh&na.~ ■ ' ' / ~ * ,;C A ma ke kwlapa like ole i ku i ka oiaio 9 ksf« po« kanalea he 1,31)0 kō -īakou nuī 1 hookahuli ia mai mai na pe-loia mai o ka WPA he poe lakou o na lahui e 1 hiki ole la lakou ke lilo 1 mau kini ponoi no ka lepo o ke aupunī Amelika—-ma kekahl olelo ana'e he poe lakou no Kiiia mai, lapana. IColea ame na l*Uipino no lakou paha ka noho ana maloko o ka *Teritore no na makahiki he iwakalua a 01 aku—ua hala ia lakou na la uī o k|' ano o ke ola kanaka ana ka mea hoi paha nana lakou e lilo ai 1 poe e ume ana ia lakou e tilo i mau no n& mahiko o' Hawaii nei. Aka ua ili aku ke koikoi 9 ka lawe a&a mai i keiamau lahui e mai ko lakou ama mai maiuna 0 k# mahiko. Ia lakou i &iki mai.ai na Kepani i,Hawaii nei. Ia lakou no i hiki mal ai na Pakg i Hawaii $ei. , la, j&kou no 1 hiki mai ai na_Pilipino ame na Kolea i Hawaii nei aka ma kahlo ke ku ana„ aku mahope 9 lakou ka poe

i haawi i ko lakqu ola no ka hoowaiwai msi_i ha.ku mahiko ,o. Hawaii nei a malia paha .ua waiwai io lakou nei mamuli o na hana i hana ia e ljeia poe a lakou i lawe mai ai mai ko lakou one hanau ke &aa~ lele ia nei lakou'nei e hele pela a ka na mahiki i„xnakemake'aī o ka lakou mau pua i hemo mai mai lokq mai o ko lakou piihaka. X keia maaawa kg nana aku me he.,ala ua Ulo mai k§ia i k&ki maluna p ke kauhale holookoa» me ka hiki ole ia lakou ke .hana aku malalo a maloko | o kekahi wahi o kc aupuni, i oki ia msi mailoko w&i .0 na haiia WP A kokua i ka poe nele—me he ala ma kekafii ano e aana_ ia aku ai aole keia he mahele na na kauhale aka he mahele ku i na nanaina hana a na Hui Mahiko 0 Hawaii nei. He pono anei keia mau hana i ka hoakanaka? Pehea ko lai&ou m&u ponjg t pehea ka pono o ko lakou mau ohana ? Auwe 00 ka hoi ka ma.nAQnao mamuli o k«L ueie o ka wale ana aku, i ka pono o Uai. f

Waikiki, Ōahu