Ke Alakai o Hawaii, Volume X, Number 5, 4 Pepeluali 1937 — E HOOAO IA ANA E HOOPII KA AUHAU OKA MOKUPUNI O HAWAII Makemake Ika Aha Olelo E Apono Ina Hoololi Ona Waiwai Paa [ARTICLE]

E HOOAO IA ANA E HOOPII KA AUHAU OKA MOKUPUNI O HAWAII

Makemake Ika Aha Olelo E Apono Ina Hoololi Ona Waiwai Paa

E hooao ia ana e nonoi ka Aha Olelo 1 keia kau e noho mai ana, no ka ae ana ma'i ehoololi houia na.auhau waiwai paa ame na waiwai lewa o ka Mokupūni o Hawaii, i keia pule e ke kalana o Hawaii, mao Julian R. Yates ala, kekahi ona lunakiai ona Kona. Malalo o ke kanawai e ku nei ona hoololiloli auhau waiwai ilokp wale no ona makahiki eha. Ma ka hoololi auhau o ka makahiki 1936, hookahi wale no aina nui i hoololi ia kona waiwai io, aole hoi i lawa na loaa nona hoolilo o ke kalana o Hawaii, wahi a keia luna aupuni. E nonoi ia ana e hoololi ke kanawai i keia makahiki aole hoi e kali a hiki i ka makahiki 1940, ua makemake ia ka Aha Olelo e noho mai ana e hana mai pela mah'ope iho ona kuka ana mawaena ona luna aupuni o ke Teritorē ame na lala o ka Aha Olelo. Ona waiwai paa o ka Mokupuni o Hawaii i loko o ka makahiki 1936 i kau ia ai nona pono auhāu he ?20,900..000. Na waiwai lewa hoi i hui puia me na hui mahiko he $13,394,000. Haahaa Loa Ua hui aku o Mr, Yates me na poe aiSa nunui ame agena ona hui mahiko nona mea e pili ana i kana papa hana i keia pule aua loaa mai na manaolana, wahi aua lunaakiai nei ona Kona. Ona waiwai io o ka Mokupuni o Hawaii, ua haahaa loa wahi ana luna aupunī o ke kalana o Hawaii, ka 'mea hoi nana i hoopii ae i ka uku auhau a kiekie ma keia mokupuni aole hoi e like mena kalana e ae. * O ka uku auhaū ona waiwai paā ifa ke kalana o Hawaii he $49.24 o ke kauleani, ke hoohalike aku hoi me ke Oahu he $30.98; Kāūai $27.36, ao Maui hoi he $39. E pau ana paha kāna mau hana i keia Poālua, e piliana ina ninafu auhau, alaila huli hoi aku no Koiia kai opua i ka la! maluna o ka mokulele. E hāalele iho ana wau ia Honolulu nei, me ka manāo mahalo piha nona kokua i loaa mai iau mai iia luiia aupum' mai o ke Teritore ame na akena ona hui mahiko nona mea e pAiaha i kau papa hana. Aole I Like Na Pilikia Aole i like ko makou mau pilikia me kōna kalana e ae wahi aua lunakiai nei. He aina nui ka Mokupuni o Hawaii, a-o ko Makou 'pilikia, oia ka hana ina alanui helu ekahi mana wahi kanaka ole. Aoie no ftoi i like ko makou malama ana i ko makou mau kula e like me Oahu. No ko makou ku kaaw 7 ale, ua pii maoli ko makou hoolilo kula. Ina e hilinai ka Mokupuni o Hawaii malūha o kona mau' loaa 1 keia manawa no ka hooponopono ana iaia alaila e kono ia mai ana makou e pani i kekahi mau kyla. Oiai o Oahu ame na kalana e ae mao ke Teritore ala ke kokua mi nei i ka uku ana i ka uku ona kumu kula o kakou. O ko'u manao ina e hana ia kekahi alahele e like mel keia ma ke kokoa ana mai ia makou me ke dalā, a hiki i ko makou ku ana māluna o ko makou mau wawae. O kela kumuhana a Mr. Yates ma ka aoao o ka papa luna kiai o ke kalana o Hawaii, no ka imi ana i mau loaa hou ma ka hoopii ana ae i ka waiwai io ona waiwai paa ame na waiwai lewa, ua ike ia i keia la ka huki ia aiia mai na hoōponopoho j hanaia mawaena ona lunahoomalu ona like ole me na lala o ka Aha Olelo. Oka makemake ana o ka Mēia Fred W r ight e kahea i halawai me na lala o ka Aha Olelo o ka Mokupuni o Oahu he holke ana mai ia e imi ana lakou i ke alahele e hemo ae ai mai ko lakou mau pilikia mai, me ka nana ole ae ina mea i hanaia iloko o kekahi halawai i hala ae nei. Mai keia manawa aku e hahai ana no makou ma ko makou mau alahele ponoi iho, no ka imi ana ina hooponopono kanawai i mea e loaa ai na dala no ka hooholoihua ana i ka Mokupuni o Hawaii. k