Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 17, 6 August 1936 — E MAU ANA ANEI KA OLELO HAWAII [ARTICLE]

E MAU ANA ANEI KA OLELO HAWAII

(Mai ka penī mal a B, N. KLahalepuna.) ' \ - • (Hooiuauia) Ma keia wahi, he.mea iuP©n<> i na Hawaii he mau keikf ka lakou e kamailio mau i ka oieio Hawaii ma na home, ma kahi e heīe ai, ma kahi hana, maloko o na anaiaa halawai, a i ole, ānaina pole, me ke kukulu pu ia t Āalekula ma ia wahi no ke a'oia o ka olelo, Haw&ii, a e lilo na kupuna, na kua, ame na makamaka Hawaii e hiki aku ana ma kē.ia mau home Hawaii j mea &'o aku no i na kamaiki ma ke kamailio ana i ka kakou olelo. E maiama pono nae hoi i keia, mai ae wale aku i pa lahai okoa e komo a e lauiia pu mai iloko o na home Ha[waii/a no ka mea, o ke alaheie ia o ke M komo mai o na ialopeka aihue maia-kulina a • ke kanaka mahiai." Ina e i mau > ka noho ana o kekahi > ohana a pela aku ia ohana, ia ohana aku a h&ia. kekahi mau makahiki, he i manaoi'o ko ka mea kakau e i.hookoi* keia kumuhana mailuna'e, —aole wale no o ka [mawehne ame ka hoopalahaiaha kou ana ae i ka kakou toieio-; aka, e loaa ana i kela ;ame keia ohana Hawaii ke tola kino maikai> e loaa pu |ana &a puiapuia Kaw&īi ohaj ha, nunui nepunepu o na ki- | no, a o ko na kane, maloeloe [ maikai o na olona wikani ma ko iakou mau kino, ame keia mau hiohiona e hoi hou aua-. nei o Hawaii iahui a kuiike me ke au o na kupuna o kakott, ka nunui o na kino o na kane ame ko na wahine, aole > hoi e like me ko keia wa ia hē3e st makaiK na kio na keiki a kakou. "Hawaho ae o na kuhīkuhi maluna'e, e hoi hou na Hā; waii 1 ka lakou olhana fmai£ " lea ka "!awaid" ka loaa pi: fa lakou he wahi a pelā IHi hoi me ona wah! kau pa-pa-lo'i a o ke o!a keia o ko lakou noho ana, a pela pu no me ko lakou hoohana ana i kekahi mau hana kupdtso e ae e pono ai ka noho aīia. , O- kakou no kekahi poe kupono e iilo i mau kumu a'o &o na keiki a kakou ma na home. Ua iilo i mea.no kaua e hilahila ai, a i olēiaī 0 nai keiki no a kakou ko lakou hoao e namu mai ia oe ina he olelo Hawaii kau e kan\ailio aku ai. 0 ka hele ka hoi ia a e iike me ka'u i oieW mua ae nei, ka pau pu mg aa eiemakuie, na luahine ka ohana no o ka home, ke akamai i ka olelo haoie, a he kakaikahi loa na kupuiia a i ole, makua o na keiki i hoao e a'o i ka īakou mau keiki i ka olelo Hawaii. aha mai la keia? Aole aiiei mamuli o ke kanawai e mana nei i keia manawa k«iwhi o na kumu nui nana 1 kaohi mai i na keiki a kakou i ka olelo Hawaii. 0 ka «oho ana o na kupuna, a ī ole, o aa makua ma kekahi halia e nohoia ana e kekahi 0 a& iahui e, aole ia i kupoko, a no ka mea, aia o ia launa ana e lohe ai oe i na.oielo malihini e kamaiiioia ana. Aoie e loaa &a oieio kupono ma ka Koopuka aua i ka oielo Hawaii . ka poioiei; aka, ua paia ae ia, a liio i mea $ iieueheneia ai, oia hoi, ha-pa-pake, hapakepam* hapahaoie, a peia waie aku, 0 ka hoao ana o hoopololel i keia kiua uua u, paakiki loa ia» koe wale no a Uanaia i kanawai. fa pau ka hie o ka olelo Hawau, no, ka mea, he kakaikahi waV no ka poe i niinamina,, „ makee i ka kakou olelo; O ka piii nui o na keiki Hawaii mawaena o lakou» a kamaiiio i ka oielo Hawaii» he aiaheie ia e holomua al ka okelo Hawaii, aole wale iio iiaiia; aka, ma ko lakou wahi e akoakoa mau ai s iike iia wahi i ko«kkola me na mea paani maloko o ua pa-halekuia, i\a i>a-kiu ame kekahi mau wahi « ae 1 hooaiakaukauia ao na hain« ho\>ikaika kino o ka kh**-