Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 6, 21 Mei 1936 — KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I NA KEIKI KA HOOHUAIA ANA MAI AME NA LA MAKAHOU O KE OLA ANA [ARTICLE]

KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I NA KEIKI

KA HOOHUAIA ANA MAI AME NA LA MAKAHOU O KE OLA ANA

(Umihiia ei Geo. K. Kaia.) Ua lokahi ka honua joei i ka hooko kanawai hiwahiwa, no ka mea, mai ka p y uka ana o ka la a hiki i ka iho iīa o ka la, inai na lahni keokeo, eleele, ulaula a pe|la wale aku. ka ike ia ana o na keiki.e, lioolohe a e hooko ana i na makemake apau a ko a e noho l paa aku ana hoi imua o ko laua alo a hiki mai i na la i kaul«ha ia ai laua e nookaawale mai ia lakou iho, a e lawe ae |i na makalua o ko lakou mau makua. I Aole no paha e nele ana ka haule o kekahi poe keiki ma ka e o ke alahele o ka hewa, in.a o Js.e alakai ana no ia a ko lakoū mau ouli, aka, ilok'o no nae o na wa a pau e ioaa ana i keia mau keiki helehewa he.manawa e huli aku ai ko laKOu alo i ko lakou mau makua, e komohia iho ai no keia aloha makua i ke keiki, aoke keiki hoi-i ka ma&ua, alaila, hui ae la laua iloko o na ana a ke aloha, no ka mōa; aole no ko lau.a makemake iho, aka, mai ka mana mai no ia o keia Kanawai a ka Haku ke Akua ! Mana Loa i haawi mai ai no na hanu ola apau o Ika honua nei. - .. ■ aie kaa ole keia o na keiki i ko lakou mau makua, I pehea la ka loihi o ko lakou ola ana m%ia ! l}p.pe mai. I Nolaila, he mea hiki ole keia i ke"§nāka ke hoololi !ae, a aole hoi e hiki ke wehe ia ae. E'paa mau ana ia a hiki i ka hulihia ana o keia honua. : KA MANAO O KO MAKOU PAPA KAUKA MALUNA , OKEIANINAU m I ka noho ana o ka makou halawai ma, ka la 17 o lune o ka makahiki 1878, ua waiho aku au i jkjeia ninau imua ona lala apau v o keia ahahui, ao ka ninau pjla iho keia,: "He kuleana no anei ko na keiki, ih.o o ko lakou mare ana aku, a i ole, kaawale; akw Jsa"ha mai ke alo o kona mau makua, e malama ai ia laua? Na kauka Sinclaire o Indiana i h&jāwXgmai i kana pane ana penei: • "I ka nui ana o kekahi keiki i hanai jg|s£kai ia a i hoonaauao maikai ia malalo o na hoolilo ana a na makua, a kaawale aku oia ma.o kona ame kekahi mau kumu kupono e ae, aole loa ia he kugiji nona e kaawale aku ai mai kona mau aie mai apAu<.j&ojQa mau makua, no ka mea, ua malamaia oia mp ka mai kona hanau ia ana ā hiki wale no i kona ,aku i kana loaa; ua kau aku maluna o kela keik! k<f|||,aīe hanohano loa o ka honua nei,-—"Ka Aie Kaa o*l© mau Makua." • 1 Ua kuikahi mai na kauka apau £tikC'|B& keia manao ro kauka Sinclaire, a mamua o ka Ja ana e laiwe mai i ka ninau ana imua o ka psls# Kauka William H. Turner o Milwaukee i fcōiksjSfai i kona mamao elike me ia malalo iho nei : * v : j i "Aole o'u manao he aie kekahi oa& i kona mau l makua mahope iho o kona kaawale :s&u, ina no kona mare ia ana, a i ole, ua kaawale akQ ola no kekahi kumu kupono, o ke kumu o ko'u 'me ka nui o kana hana oia e huli aku ai no ka loaa ana o kona holomua ame kana wahine i mare iho la. ana mai 0 ka jhua o kona lae i kinohi, aole iaia ke hoomanao pu mai i kona mau mal»ua me loaa uuku 1 loaa iho la iaia, e hala ana paha iaia v £g£pJ.jiiiau la lehulehu mamua o ka loaa ana iaia ame kaftq ka holonaua o ko laua noho ana, a ia wa, la ka laua ohana keiki e ulu, ame kana loaa uuku e~ poomanawanui ana, manao au aole paha laua e hiki aku i ka laua loaa uuku no ko laua mau mak^gu** "Aole ko'u he manao kue i ka ninau* pehea ana keia keiki e hana ai? Ē kaana pu mai oia i kana wahi loaa uuku me kona mau makua,4n&Jka pakali ana i kekahi hapa iho o kana wahi lpaa uukii.no ka waha o kona ohana keiki? Aole no i kauoha maoli mai keia kan?jwai e malama] aku na keiki i ko lakou mau makua i ke]& ame keia la, ij ka po ame ke ao; e kauoha ana keia kajß,a.wai e —"Ē Malama oe i kou Makuakane ame kou Maku4|iine a pau na j la o ko laua ola ana, i loihi ai kou mau 1$ |gu&luna o ka ai-| na a ke Akua i haawi mai ai nou. o ko'u manao j ma keia wahi, e malama no ke keiki i jnau makua i! ka mea hiki iaia e loaa ana; a ma ia anauO» e hiki ,ana ij keia keiki ke malama pu i kana ohana e iti|& ae ana." j E like no me ka'u i hoike aenei maluna» ip'u mau ma- j halo kiekie maluna o na lala o keia papa ikauka ma o ko j lakou naauao ame ko lakou hoopono, e ana I ka la-; koū mau noonoo ana me ke akahele loa. , I Aole keia he ninau uuku, aka, o keka&i keia o na ninau anonui loa e akioma ia ai e na kanaka ,Jaeula apau, no ka mea, ke ku #nai la ke kanawai a ka H.aku ma kekahi aoao, ke hele njsi na kanaka o ka honua nei .ina kekahi apao, a ku iho mawaenakonu, e haawi ai i ka kaua| mau noonoo akahele ana e lunakanawai ai i ka mea pono' a ka honua nei e hana ai. I Nolaila, i ke koho ana a keia papa kauka maluna o| keia ninau, okā lakou pane, oia iho keia :■ "Ua lawa ka | manao o k« kanawai a ka Haku i waiho mai ai no kakou| no ka honua nei, elike me ia i hoakaka ia aenei, e j malama no ke keiki i kona mau makua eljike me ka inea: e Kiki ana iaia.'* j KA NAAUAO O NA KEIKI O KEIA AU, UA PIHA ME NA NOONOO HOLOMUA LC|A 0 ka naauao o na keiki o keia au, ke |ke nei kakou i ka holomua loa ma na mea apau a ko lakou mau lima e hana &i. I Iloko o na keneturia eha a elima i hala ae'nei, i ike ai ka honua nei i ka hana ana a ke kanaka i na mikini o nu ano like ole, no ka hana ana i na hana a ke kanaka e makemake ai» a o ka hana pookek ke kanaka i hana ai, a e ike nui ia nei i keia la, oia no ka mokulele, ka hiki ana i ka naaimo o ke kanaka ke huli a loaa kekahi mea e hiki ai ke hapai ia kekahi mau kaumaha ile ko o ka lewa» a e lelo ana mai kekahi aina aku a kekahi aina. me ka hoopokok ia mai o ka mana\ya e kaahele ai mai kekahi aina a kekahi, aole e like me k&. loihi o na la ai maluna o ka moku. • ; 1 ka loaa ana o keia mahele ike i ke ianaka. a hana : iho la oia a ku, aia hoi, ulu hou ae !a na h<jfiioo ana Uoko! o kona poo, a hoohana ia iho la ua mokuieM la no ka haK ana i ua mea kaua no ka paio ana.akuipie kekahi au-! puni okoa aku, iloko oka wa kaua, A fce mea, oiaio, o ke' kanaka no maluna ona mea apau e iuli aaa. | • .. i