Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 40, 13 Pepeluali 1936 — KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I NA KEIKI [ARTICLE]

KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I NA KEIKI

: - • • '--rWf (Uniihna e Gao. K. Kal^ KA HOOHUAIA ANA MAĪ AME NA*MAKAHOU O KE OLA ANA , * , I ko kakou hiki ana mai la ma keiajyahi o ka kakou moolelo, et..ninau iho ai kakou heaha iia hana a keia mau makua hoomanawanui i keia ohaīl ; | t 'ke?ki pakike ia hiua? , ; , : s 0 ka hana a keia mau makua i mo ai, oia hoi, ua hele la laua e, hui pu me ka īlamulu nui o ko lakou kulansfltatihale, a £ hoike aku la iaia i na inea oiaio apau e pHi anā'i'ka laua ohana keiki, a pela laWi hooholo iho ai i ko laua manao e haalele aku ia īakou iipau e imi aku i ke ola -<j ko lakou nōho ana ma kela aō; the ko īakou hoopilikia. hou-ole ana mai ia laua. - - ]Ie moa oia;c. o kekahi keia o Tla ninau anonui loa o kn nj«r,av.-a, ka ana aku a kekahi mau makua i ka iaua ohana keiki nui o elima, malalo no nae o na kumu kupbno, Vhookuu aku ia lakou e h£Tē o ka la e huli ai no lakou iho, a e ike ai no lakou iho i ka paakiki ame ka maalahi o na mea apau epili ana i ke ano o ka noho ana o keia honua. A i mea nae e maikai ai ma ka aoao o ka Hamuku, ua hoike mai la oia i keia mau makua e nonoi pu akū laua i ka lun&kanawai o kekahi aha hookolokolo e hele pu mai mē -lakou no ka hoine o keia mau HAME, a e hoike aku i keia ohana keiki i ka laua mea i āi no ke ano o ko lakou noho ana. ' ~ ■ Malalo oke kono ana aka Ilamuku ka lunakanawai, aia hoi, ua kono pu ia aku na Tk6ttllsina o na home hoot)ololei o na keiki e komo pu mai ina Iteia huakai, a e hui *ku ai lakou apau me keia ohana: kelki, a e hoike aku ai hpi lakou i ka manao o ko lakou 'māiii feakua. 1 kffa i hooholoia ai, aia hoi, akoakoa aku la keia poe I luna aupuni apaii ma ka home o ua mau makua nei, a oiai ua ohana kēiki nei i huli hoi mai ai no ka home'mahope iho 0 ka pau ana o ka lakou kula, ia wa.i kahea ia aku ai lak6u apau e akoakoa mai maloko o ka rumi nui o ka hale a e lohe hoi i ka manao o ko lakou hiki a'na aku. O kekahi keia o na mea ano hou h>ā*ffoko o ka moolelo 1 o ka honua nei, a maluna hoi,o ka aiiia <5 Arnefika; ka hooi kāawale ana o ka makua ame ke keiki; "ka mea hoi a na i kan'aka misionari e olelo nei i ke aloha kefki ole o keia mau aka, e olelo ana na kanaka naanao he hana wai-i wai loa keia a kekahi mau makua i haffa āi. ! O ka olelo hooholo a ka papa kaukaltlālalo o Porofesa i Powler, he mau hana maikai a naauaō Toā na kekahi mau i makua i hana ai, no ka mea, i ko laua ike ana, ua paū kaj lohe ana ame ka hooko ana mai a na keiki i ko laua leo, i 0 ka manawa maikai wale no ia e hookaawale aku ai kol lakou noho ana. i haku ai no lakou mahma o na mea apau I a lakou e huli ana, a e hiki ai i na keik! ke hana elike me j ka iakou i makemake ai. Ua hoike aku la ka Uamuku imua o ua ohana keiki la' 1 i ko lakou kuleana o ka hiki ana hoike aku ana l > i ua ohana keiki nei i ko lakou hoomaka ana e hookiekie ae maluna o ko lakou mau makua, āTsHa,iia hiki mai i ko lakou fnanawa e haalele iho ai i ka ka makua, a! hele aku v e huli ho lakou ilio. īko lakou hoolohe ole anai i ka leo ame na a'o'ana a ko lakou mau makua, ālaila. ua' kue loa lakou i ka manao o ke kanawai o ka aina sme ke kiaftawai o ke Akua, nolaila, heaha ka oukou pane no ou%ou iho? Aole hookahi o keia poe keiki i pane mai i keia mau: olelo a ka īlamuku, aka, he mau waimaka ē haloMlo'i mai i |Hfla mai a lakou mai apau, a no ka makuahine nae, ual ■hoopiha pu ia oia me ka ehaeha no kefa mau mea apaui 'elke ia nei maloko oko laiia home. O kela inaina i hoo-| ■■plHa ia ia loko o kona puuwai ī na la i hala ae, aka; i keiai *ftsmute nae, iaia e nana aku ana maluna o kana ohanal 'k'gflci holōokoa, me he la, e nonoi hou aku liiia lakou iaia] "Haawi mai ia makou i hookahi manawa i* koe!" i o keia ano e ike ia nei maluna'O ka ohana i! keia minute aia hoi, ua pane mai Ia ka lunakanawai: "Ma 1 'ka āoao o ke aupuni, ua makaukau au e hodkau aku i ka| hoopa'i o ka hoopaahao maluna o oukou na'leeikil oi akuj ;ria* makahiki, a no na keiki liilii, ua manaō au e hoouiia! oukou no na halekula hoopololei a hikf I ka piha ana oukou mau makahiki, alaila, hookuu maiia onkou e hele aku e huli i ko oukou mau ola iho. 'l'eliea la ko ou'kou manao i keia mau mea? M/anao ane! oilkou e hoomau aku 1 ka oukou mau pakike ailā i ko oHkoa mau makua, a i ole, e hoopau paha oukou ia mau hana a oukou, a e' haawi aku i ka oukou hoolohe pono i ko laua leo? . O keia ka makamua loa o ka wiwo ana 'o Tia 'nOonoo o keia Ohana keiki, aole he pua'l leo iki, aka, e uwe pakahi ana lakou apau, e nana ana maluna o ko lakou mau makua a kulou iho la ko lakou mau poo ilalo, na kekahi nae o na £pmisina i pane mn:f~e haawi hou ia ia'lakou i manawa hbli, a ina e loaa ole ana ia lakou na hōohaahaa ana, o ka mana wale no o ke kanawai *ke kuleana mahoi>e iku olaila. % O keia ka manao hookahi o na luna apau, nolaila, jjiookuts ia ae la keia anaina, a haalēleT itio la-na luQa ausfim i ua mau makua nei a me ka laul ohana keiki iloko o l:a waimaka. ; > <, > ... HeaKa mai ka'hopēna o keia ohana k'ei!f!l ma ia hope mai? * ' ; .■■'■ _' ; >■'.■■: 0 ke ālahele pololei hookahi wale no lela a na makua e hana āi ina e ike ia kekahi ano hihia 6 fceia mawatna o na makua ame ka laun ohana keiki: māi*lft)dkBu aku i kou mau limā mahina o lakou, he mau no ia o hoonui mai ai i na hana ma ia hope mail a*te tl\o mai a? oe ka makua i mea e paani ia ai i ka waT»ā"o na kailhaHi apau. • ' . *j■ ' ' i HEAHA KA WAIWAI O KA HOOKOiIO ANA I NA KEIKi MALOKO O KA HAI.EKULA maloko ojfia halokula kiekie? Kekahi o tiaH?nau i waiho ia mai e Dr. Prancis Barrow m'a kekahi hālawai ana a ko!a mai e Dr. FVanci? Barrow makekahi halawai ana a ko:a papa kauka iloko oka makahiki 1855,'a ua nui na womanao ana a na kauka e ao mahma o kds ninaii. a aole lakoii ē kuīkahi ana kekahi \ kekahi ka hapan\r no nae onā mēa i kamaiMo ia. elike nna n : o ii we keia: 1 na la opiopio loa o na keiki. ua aku ka makua ia lakoi) maloko o na halekula aupim!, ka haawi ma ia lakou ! ka makaukau amo ka hoopor,opor\o ana ma na haawinā like ole. e lan ka holnhelu, kē kskau amo na ike huahēt\l.: tia moololo like ole o ka hoMia nei, na īahui kanaka aille ano o ko lakon noho ana. |T lia Tiuf kupono ana ae 0 na leeiki, hookomo aku la na mAuā ia lakou ma na ksfo no ke a*o ana ma na ike o»ana lehulohu. w W , m§l f : 'M'- '- "Ii ■" ■