Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 29, 28 Nowemapa 1935 — KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I NA KEIKI (Unuhiia e Geo, K. Kaia.) [ARTICLE]

KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I NA KEIKI

(Unuhiia e Geo, K. Kaia.)

KA HOOHUAIA ANA MAI AME NA LA MAKAHOU O KE OLA ANA Aole 1 lohe ia kekahi mea e pili ana i ko laua hanau ana a hiki wale no ī ka hala ana ae o na makahiki he eono mahope mai, aia hoi, make aku la na mea nana e malama ana ua mau bebe la ma Europa, a manao iho la ka poe e malama ana 2 ua mau bebe nei, e hoihoi mai i ua mau bebe la i na makuahine pouoi, no ka mea, ua maepopo i na poe a pau ma ua ama nei i ua mau kaikamahine ala. Me ka moeuhane mua ole o ua mau kaikamahine nei a me ko laua mau makua, aia hoi, kū ana mamua o ko lakou ipuka kekahi mau wahine me kekahi mau kēikimahine iiilii elua o eono makahiki.pakahi, a ninau mai la i ka inoa 0 na kaikamahme a ke.ia makuakane kahunapule. Ua hoopuiwa īa ka manao o keia ohana, alaila, na ka makuahine o keia home i hookipa aku i keia mau wahine malihini maloko o ko lakou home, ame keia mau kaikamahine liiiii elua ma k;o laua. aoao. Ike ae la kaua e ka mea heluhelu, o kekahi hapa 0 keia moolelo aole i loaa na manao pepehikanaka i keia mau kaikamahine, nolaila, ua ola keia mau bebe, aka, iloko 0 ka hilahila ame ka hopepe, a o ke kane e lawe ana ia laua 1 mau wahine iloko o ka berita 0 ka mare, e mare'ia ana. laua iloko o ka maopopo ole o na kane i ke ano o keia mau kaikamahine. Aka, o ka aoao karaima i oleloia, oia hoi ka pepehi ana a na wahine ame na kaikamahine i na hua ohaha maloko 0 ko lakou mau opu, ua kapaia keia mā ka olelo Hawaii he "Omilo." No keia ano karaima ka makou e hooikaika nei i ke kamailio ana i na kanakā hana.kanawai a puni ka honua nei e hana ia ke kahi kanawai e hoopa'i ana i kekahi kaikamaliine a wahine paha i ku ka hewa iaia he make, no ka mea, e panai ana keia i ke ola no ke Ola. E A'O IA NA KEIKI MA KA IKE HANALIMA Aohe he mau mea waiwai nui e ae ma na home o na makua maikai mamua o na ike hana lima o na ano like ole. O keia oihana he mea pono e kuikahi pu ia eka makuakane ame ka makuahine, a 0 laua ponoi no-na kumua o oka laua ohana keiki. īna e a'o ia ana na kaikamahme ma na ike humuhumu ame hana lihilihi, ka holoi lole ame ka aiana, hoomanao pono nae ua mau makua la, mai hoalo 1 keia papahana i ua mau keiki la ma na la 1 hookaawale ia o ka pule, e Hoopaa mau i ua ohana keiki la ma ua ir.au hana nei me ka hoopoina ole, a hiki mai i ko lakou manawa e maa ai me ka hoomanao ole ana aku a ka makuahme. Ina ua maopopo ole i kekahi o keia ohana keiki 1 ke ano 0 ka hana aSa e hana ana, alaila, o ke kuleana la o ka mao ke kuhikuhi aku i ua keiki la i ua mau mea hana ala i maopopo ole i ke keiki. He okoa no na hana a na kaikamahme, a he okoa no hoi ka na keikikane, a e hoomanao nae na makua, aole keia i pili i na hana hoonaauao ia o na keiki ma na halekula, no ka mea he okoa no ke ano o ko lakou a o īa ana malaila, a he okoa no hoi mā na home._ O ka hanalima nae e hoopoina ole īa e na makua i īiū keikikane, oia no ka pahonohoiio ana ma na wahi i pomo 0 ka home, ka pa. na haie holoholona ame kekahi mau hana ko'iko'i eae e pili ana ika hoine. Ina o kekahi aoao o ka pa o ka home i hanee, alaila, he hana hiki loa ia 1 na keiki ke pahonohono me ka hamare ame ke km. He nui e ae no kekahi mau hemahema e ike ia ana ma ka hoine, ua hiki loa keia mau hemahema ke lapaauia e nā keikikanOiai nae na makua maikai e a'o ana ika laua ohana keiki ma ka home, aole no laua e poina i ka hoomaemae ana i na olelo a ka ohana keiki ma ka lakou mau i 'olelo ana me ha'i. Hoomaamaa a a'o aku ia na olelo maemae apau,—"Mai ae 1 kau ohana keiki e hoopuka ina olelo pelapela mai ko lakou \vaha mai!" Oka n*akou moto keia e nonoi haahaa aku nei i na makuā maikai apau e hoonaauao ia aku i ka lakou ohana keiki. . Ina ua paakiki loa kekahi keikikane i ka hoolohe ana 1 kona makuāhine, e haawi aku oia i ua keiki la i ka makuakahe, a mai hoao hou aku e pai a e poipoi mai i ua keiki la. Ina he mea pono e hoopa'i ia ua keiki la, alaila, na ka makuakane e hoihoi aku iaia maloko 0 ka home, a e hoopa'i ia oia me ke kupono e hiki ai i ua keiki la ke ike iho i kona liewa. . Ena e hui ia ana keia mau mea a elua. ka īke hanalima ame ka malama ana i na olelo maemae ma ko lakou māu waha, e haaheo no auanei ka manao o ka makua, e puka no auanei ke kamailioia o na keiki a Mr. A. i ka maēmae 0 ka lakou olelo ana ame ka ike hana ma na ano apau. NATOINO E HUA MAI ANA MA O KA PUNI ANA E HELE E HOOKO I NA MAKEMAKE 0 KE KINO Mailoko mai o na ma'i e loa& ana i kekahi meā ma 0 kona kuulala ana iaia iho, e kau mai ai kekahi hopena ehaeha loa ona ame ka mea ana i launa kmo aku ai. Iloko o na makahiki lehulehu loa o ko'u lawelawe ana i keia oihana kauka no ka lapaau ame ka hoola ana aku 1 ka poe i loohiaia me na haawina oma'ima'Mike ole, aole loa au i īke i kekahi ano ma'i e ae i like mai me keia ano ma'i he Koho-Popo, (Gleet). īloko o 18 a 21 la e noh6 ai o kekahi anoano 0 keia ano ma'i maloko 0 kekahi ri#a i hoomaka mai ai la e hoikeamaka. oia hoi ka hoomaka ana mai 0 ka palahehe e kahe mai mailoko mai 0 kou kīno, ma ke alahele mai 0 kou wahi huna. He nui ka ehaeha o kou kino holookoa mamua ae o keia kahe ana mai o ka palahehe, a no 3 a ka 7 la mahope mai, e hoomaka ai na puupuu ame na ma ka aoao 0 ka elemu ame kou wahi huna ? ike ia, alaila, mahope aku olaila, ina aole e loaa e i na laau lapaau, e kahe mai nh palahehe ma ua mau pukapfka la ame na puupuu nunui, e paa mau ana ka fiva maluna o ka mea' i loohia me keia ano ma'i i ka 100 degere a 01 aku, a ke mau no ka hoohemahema ia ana, alaila, i kou make ana. e eu ana ka ilo ma na pukapuk*i apau o kou kino, Auwe ka mana'ona'o ame ke kaumaha! Makemake anei na makua mea keiki e loaa ka mau keiki me keia ano haawina mana'ona'o? 4 Aole, e kaupale aku i keia satana inoino mailoko aku 0 ke kino o kau ohana keiki, e kula aku i kau ohana keiki e ike i keia mau mea i hiki aLi? lakoii e hoopakele ia lakou iho. Ke olelo nei ka mea kakau 0 keia huke ma keia wahi, aole e hiki ke hoole ia ae he poe hanu ole wale iho no kakou apau i hoohua ia mai ai ma ka honua nei e ka wahine, a ua piha hoi ko kakou mau la me na ehaeha he nui. E ka makua mea keiki, iloko o ia wa pu. e hoomanao iho ai oe. ua hiki 110 ia kakoii ke oh\ aku maluna o ka honua 1 haawiia mai ai 110 kakou mo ka oluolu ame ka hauoli, INA E MALAMA PONO IA NA KANAWAI O KE OLA ANA,' (A»l« i p»u,).