Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 25, 31 October 1935 — KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I KEIKI [ARTICLE]

KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I KEIKI

(UniiiU e ;V'

KA HOOHUAIA ANA MAI AME NA L'Ā O * KEOLAANA "gS5g:/~ L He ohana wale no ila keiki apau maī6^"^^%l s ītanoha Kahika, i ka poe. e aloha aku ana" ia lakou ia mai ai lakou. he mea oiaio no hoi, o ke kaf&#al hookahi keia maluna o na rtiea hanu ola āpāu. ana keia kanawai maluna o ka poe oo "a pela pu Ynrltals?>e- opio, na poe pegana ame ka poe naauā?), a i i-ah-uikaiiaka apau malalo oka lā. 1 * " Ua ike pu ia no keia kanawai mawaena"lfm > Hotoholona ame ke kanaka, oke Aloha. Ina oē atia i kekahi lio a malama iaia me ka" maikai, hairiM*lafa- i tia wa apau, holoi a kahikahi i kona hulu ame |oTia kino, kamailio mau iaia, oiai no nae aele 1 mkan mea e kamailio ana. Hoopakele iaia maloko o'|na hale pumehana ike kau ahu. Aika wa a keia lio e hof kupono ai a loaa na hoomaopopo ana, e ike no oe i koga hahai ana ia oe ma na wahi a pau au e hele āl, e no oia i kou kau ana aku maluna o kona kua, a lawe oe ma kau wa hi e makemake ai. He aloha māi kelāfWt pui na mea o keia ano e hiki ai fa'u ke hoohalikelike wa. Oke Aloha, ka haawina 01 ae mamua 0 na haawinā 'apau 1 ike ia. A maluna ae'o na moolelo oi loa aku &*u e hoike aku nei ma keia heluhelu ana, ke aloha o kekahi ilio i kona kahu. Ma keia e hooia iho ai kaua, oim kanawai a ke Akua i hookau mai ai maluna 0 na mea apāu Ana i hana ai, he mau mea oiaio wale no ia, āole e hfkf*i ka ike ame ka naauao o ke kanaka ke hoonui hou iho a ke la*we ae paha i kekahi mea i kauoha ia mai e la. Oka moolelo a'u e hoīke aku nei ia oe, ua kakauia no ia a kakau hou ia no ka ilee āna o na mea a pau o ka hoima nei i na mea oiaio loa i ike ia a i ha'na ia, penei no ia: *

Ma na aina akau o Eui'opa, e utl! pat "mau'ia ana e ka hau a puni ka makahiki, aia no kekfhi ano lahuikanaka e noho ana mālaila i kuluma nohoi'al «īaa i ka Tioho' ana o ia ano aina anu o ka honna fiel. " " " i Elike no me ka noho ana o kēkahi hapa o ka honua nei, e ola ana ia lahuikanaka ma ka h'anā a ko lakOK lima e hana ana. He kanawai no no ka tawe'āna o"ke kaīie i" hoa pilipaa mau nona mai waena Tftai "W&hihe; E ! hoohua ana e kekahi hapa o kii l hoftua 1 lakou mau hoohua ana a kekahi hapa o ka honuA flfa laleou mau keiki, a pela wale aku. He mau holohōloila nō ke holo ana maluna o'ko aina, 1 ' i O ka holoholona ilio, kekahi o na holoholona pūhahele loa i na kanaka o keia mau aina, aoīl wale fna~ ko! lakou ano nanaina maemae a maikai, aka, he h6loholona j nohoi e hiki ke hoolohe mai I ka otelo lealiii," ā ei hooko ana i kona mau makemake apauj T'ka mēā 'Wale'no i koe, kona pane ana mai ma ka'olelo ' 0 ke ola ana o na kanaka o keia āina, hla frS*ltā tawā"-] i'a apela no hoi me ka lawai'a ana i ka i'a i S©at, 1 nui loa na pono ame na po'maikai o leeia aiio^a , he holoholona no ma kekahi hapa, no ka 'nieā* Tie no oia maluna o ka honua nei. a he noh o 4ceO ua po*»skai o kela ano ho"fSnBWfa-i' he malama ia kona hui|r'no ka hoopumehana ana, he ai ia no hoi kona i'o, a hoi na papaa-aila o kona kino ke ho-a ia ma ke ano he aila e hoolawa ana i ka malama- 1 maloko o ka home o keia lahuikanaka. ' Mai lea wa IHHi loa mai o ila holoholonā i!fo "ka mālama ana a na kanaka o keia mau aina, a i ka wa e hui kupono ae ai, aia hoi, loaa iho la no ka hoahele o na kanakā e hele ai i ka lawai'a, ua hiki i keia ilio ke hoomaopopo ( na mea a pau a kona kahu e makemake ai, a ina he mau' mea kekahi i poina i kona kahu, e hoike maf no" oia iaia ma kana ano olelo ana a e hakaka pu ana oia me kona kahu i na hakaka ana o na ano apau, ina hē"ma'U hakaka ana i maoapopo mua, a i ole, he mau hakaka ulia wale o

ka manawa. E auamo ana keia ilio i 'ka laua ukana e hof mai ai, a me na hoounauna e ae he nui w'ale. " A i ka wa e make ai o kekahi ohana o kona kahu, e ūwe oia elike no me ka.uwe ana a ke kanaka. 'Nui'loa'na'meā'&no lik'e 'e keia ano. Ao ke kumu mai o k'eia'r ; ōia~no "ke ALOTtA ! , i kawowo iloko o keia ilio. A komo ka hoi ke ALOHA ilokō o "ka holoholona, no ke aha hoi e komo ole ai ke ALOīfA iloko o kē kanaka?

MAHELB 7 IX KA MAKEMAKE O KE KANE AM£fKA WĀHINE AME KE ANO 0 KONA HOOHANA ANA Na makemake o na kino a elua o na'lmo makahiki līke~ ole. Ona kane ame.na wahine i haomāopopoia he iifli iiui loa ko lakou ma keia makf#nake o ke klno, iīoko o na makehiake pakahi iho o ua mau kfno ?iēi, aole lōa e' nele "ka īlee wale ia aku no o na ano o poe fc rha ko lakōif Tēo, oni āna o ko lakoii kino ; ame ko lakou ano no ke na'na ia liiki no ke ike o ko lakou kulana ikaT£a elilp aīa me'ko kā liona, tia, elepanl, bipi-bulu, ka tio nunui e ae no apau. 7 " t?ālj|Sbmaoi>opbia, Tka hoomaka ana o keia mau ho loholoiTāU ee aKŪ limluna o na holoholona wahine ; me ka ' hakaka Bne ka huhu lakou e hoomaka aku ai e hooko i na nīakemake o ko lakou kino oiai nae, e kali aku anā ka holoholona wahine iaia me ka oluolu ame ka hoomanawanui ana. , Aka, no na kanaka hoi i hoohua ia mai no e ka wahine, i ka lawa kupona ana o ko lakou mau makahiki, ua like no a like me na holoholona i hoike ia ae Ia 4 ka huhu. kā inaina; a i ka wa nae e hooko ia ai o kona mau makemake kino ana, luhe iho la oia a malule kon§ kino holookoa, pau iho la na uhuino ana a kona'mau noonoo. a hoi mai īa n.a pana ana a kona puuwai halal malie. oke kupaniha wale no ma keia haawina oia hoi,jna oleloia ua oi ae kfi ik?i.ka o ke kanaka mamua o ka i ka hiki aī\a ma: ō k.ela haawina hooko makemake "o ke kino. Aole nae e hiki e hoohalike ia ke k'ahaka m.e ka holOholona, no ka mea, ma ko lakou ano iho, ua hoonui w?ale aku no ia i kona inaina maluna o ka wahine ana e makemake ana; a no ke kanaka hoi, aole no oia e nawaliwali maīalo o keia makemake o ke kino ina e palupalu loa iho ana na aoao 0 ka wahine ana e iini ana. Ma ka leo o na holoholona ame na manu o ka lewa e hiki ai ke hoomaopopoia aku ke ano o ko lakou kulana ikaika. Ona holoholona, na manuo ka lewa ame na hami ola no hoi. aole e nele ko lakou hoomaopopo ia aku ks kani mohala ana o ko lakou mau !eo, piha pono ame iei kani ana mai ke kileo mai me ka ikaika, Nōlaila, o ko la-i kou ola ana,. ua holopono ma na ano apau, o ka holopono i olelo ia ae la, oia no ka loaa ana i lie kino ka-' naka na ho-oluolu ia ann o'kōna mau makemake apau, 1 ma kana mau mea apau e iini ai, e makemake ai, e huīil ai\ e akenui ai: pehea la ka loihi o kona huli ana ame kona 1 imi ana a i ka wa e loaa ai hoi iho la ko'na m&u Hni apau' a ka hala'i la'na malie;'a pela aku ana he manawa. \ 0 kekahi paha.keia o na haawina paakiki !oa i kekaln mau makua e hoao aku ai e a'o i ka laua ohaiia kelkl, na keikimahine ame na keikikane, aka, U- kauoha nol iu\e iia ruU hoonliauao o ko ke kanaka ola ana 4 o hoike ia aku keia mau moa apaii me ka oiaio īoa I ka ohana keiki, a e mahele ana i na kaikamahine na ka makuakane e a*o aku, a o na keikikane hoi na ka ma~e-!akou e a'o aku. 1 ka hoopokole ana ae ma keia wahi 4 ua loaa ka Ike a me ka i na ohana keik? a a i ko lakoi.i' ulu aiui ao i ke makua f a pau ae la hoi ko kakoiJ iiiau la aia hoi, hooko aku la lakou i na hana i>me na rula - « kakou i a'o aku ai ia Ukou eiai taVou 1 ko mau| U opiopio v>a]e i ka lakou ohana koiki e ulu ae aaa. No ke la.ko niakou kakau ana i keia moolelo wa' keia p&uku? 1 No ke aha ia ko makou hoomaikeike ana i keia mau' mea me na huaolelo mama loa e h\k\ ai i na moa apau ke' ike a hooniaopopo iho i ko makou manao me ka moakaka? 1 Heaha !a na pomaikai e loaa mai ana ma kela haawina' hoohilahila a na keik? e nana mai ana mahma o na makua* : U« makaukau makou e psne aku 1 na nihau apau e' waiho ia ma! ana in'ma o makon, a na ae u ka lehulehu o 1 ka h<vm>a holookoa e kipa mai.ma ko makou mau keena" heluheln huke o Amenka nei e ike a e hoomaopopo iho 1 ai no !&kou iho i ke anonui o ko makou makemake ana e! hoikeia keia mau hoonaauao ana i na hanu oīa apau o ka' hom»a nei, i !oaa ai na hoomaopopo ana iaia i ka hiki i*o 1 ans mai o īa mau mea Imna ona. aofe loa e hiki iaia ke 1 ae, a m ka me*. ua hanau ia mai oia e ka wahine,' a o na mea apau i hiki mai ma ka honua nei m» ia a!aheU\ j no lakon keia msn rnla sme kei.i m&u a*o ana a makou 1 1 hoomakaukan ai, ' j (AoU I p«u)