Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 57, 13 June 1935 — HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA MAI KA MAKAHIKI 1763 MAI [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA MAI KA MAKAHIKI 1763 MAI

Ke ike ae la kuu mea heluhelu, o ka hookumu mua loa ia ana mai o keia mea he kauwakuapaa, mai kahiko loa mai no. O Tia aoao maikai o keia ninau i ikeia ia au i hala loa aku, e aho ka li]o ana aku i kauwa mamua hoi oke oki-pahupuia ae oke poo mai ke kino ae; aka, mai ua make malnoi.no nei mai e ola ai oe mahope aku o ia manawa, me kou hoomaopopo no nae, e lawelawo hana wale ana no •.•oe.no kou haku me ka ole, oia hoi, ka haku i haulepio aku ai oe malalo kona ikaika.

Ala'Ha, mahope mai o laila, ike hou ia ae la kekahi mau rulii, a peneia iho no ia: '

Ina he kauwa ka kekahi mea, elike hoi me kona 'haku ana no kana mau holoholona, ua hiki no iaia ke kuai a hoolHo aku i ua kauwa nei, elike me kona hoolilo ana aku i kana mau holoholona. Ika hoomakaia ana mai o keia mea he kauwa, a mahope mai, ua līlo keia i mea kamaainaia iwaena o na haku, ina lakou e makemuke ana i kauwa, ua hiki ia iakou ke kuai mai mai kekahi haku mai, a aole lakou e huli ana pehea la i loaa mai ai kela kauwa iaia, nolaila i hoomaka mai ai na kanaka e kuai i na kauwa mai kekahi mai, a mai kekahi aina mai paha, a lawe aku no kekahi aina okoa aku e kuai ai.

Ē hele ana kekahi o keia poe ma* na aina okoa aku kuai ai, a i ole, e lawe limanui mai ai j>aha elike me ka nui e loaa ana ia lakou, alaila, lawe mai la ia lakou no kekahi wahi okoa mai no ke kuai ana aku ia lakou.

A pela mai no a hiki wale māi no i ke au naauao o ka honua nei, mau no ka malama ana a ka poe waiwai, a 1 ole, a na haku paha i na kauwa, no ka hana ana ma ko lakou mau home, a i ole, ma ko lakou mau aina mahi.paha.

I ka hiki mua ana mai o na Sepania ma keia aina naauao hoomaka mai la lakou e lawe i ka lahui Ilikini i poe kauwa na lakou. a hoohana aku la ia lakou ma na hana ikaika a ko'iko'i

Mahope mai o keia, hiki mai la na kanaka Boritania ma Amerika nei, a hoomaka mai la lakou e kuai i na negero mai Aferika mai, a hoolilo aku la ia lakou ma A"merika, aua loaa ia lakou ho puka mahuahua loa. No kekahi mau makahiki lehulehu loa ka hoomauia ana o keia hana kuai ona kauwakuapaa mai ka aina mai o Aferika. Ika makahiki 1610 ka hoomaka mua loa ia ana o keia hana kuai o na kauwakuapaa a laweia mai no ka aina n Beri-tania-Amerika.

Iloko o keia makahiki hookāhi no, ua hookomo mai la no loko o Ameiika a maluna hoi o ka Muliwai James, he mokukaua o ka lahui ole-10-e, (Dutch), a hoolilo mai la no na kanaka o keia aina o Jamestown he 20 o na negero kauwa, a ua kuai koke mai 1a no hoi na kanaka o keia aina i ua mau kauwakuapaa !a me ke kaulua ole.

Mai keia manawa maij hoomaka mai ai keia hana kuai o na kauwakuapaa iloko o Ameirka kekahi o na oihana holomua loa, i ka makahiki i hoomaka ai o ke kaua kuloko o Amerika, ua loaa aku na kauwakuapaa maloko o na aina he 13 oka Hema. Oka hapanūi o keia ma na aina o

ka Iloma mamua o "ka A'kau, aole i manao na kanaka o ka Akau he meā hewa ka malama ana i na kauwakuapaa, aka, mea, aole no lakou i makemake nui loa i poe kauwa. ' -

O kekahi kumu mai no o keia, ma ke ano o ka noho kuu'ō ka aina/o k'a ea <> ka Ak<iu ame ka H'ēma. ke ano'o k'a lakou noho ana ame ko ano o ka hana, no ka mea, o ke olakino o keia lahui nekero, aole he kuikahi i ko ka Akua mamua o ko ka Hema.

A o kekahi no, e Ja%velawe nui ana no na kanaka ilikeokeo o ka Akau i na "hana o ka mahiai ame na hana e ae