Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 51, 2 May 1935 — KE KEIKI HOOKALAKUPUA A KUKAOHIALAKA AME HINAULUOHIA KE KEIKI HOOKALAKUPUA A KUKAOHIALAKA AME HINAULUOHIA [ARTICLE]

KE KEIKI HOOKALAKUPUA A KUKAOHIALAKA AME HINAULUOHIA

O KUKAOHIALAKA ka makuakane, o Hinauluohia ka niakuahine, o Kaeha, ka mua, o Kamano ka muli iho, o Kau.lu ka pokii loa o lakou; ekolu .lakou. O Kailua'i Koolau ka'aina hanau; o Kaeha ke kaikūaana aloha ia Kaulu; o Kamano ka.hana ino ia Kaulu, oia ke kaikuaanā hana aloha ole. Elima makahiki o oka upu, ulu ka niho, ioloa ka lauoho, huluhulu ka puukole. oke kumu o keia noho ana o Kaulu iloko o ka opu, o ka ohumu o Kamano, e pepehi lse hanau ae o Kaulu; no keia hana a pela, noho no o Kaulu i loko o ka opu, :O ko Jaua kaikuaan# o Kaeha, ia ia i lohe ai ika :nake 0 Kaulu ke hanau ae, olelo aku ia ia Kamano: "Heaha ka raea e make ai ko kaua pokii?" A lohe o Kaulu i keia ohelo a Kaeha, olelo ino ia i ioko o ka opu: "Aia ua ola, o oe ka ko'u me&e ola ai; heaha la hoi, i ola au ia oe, alaila, malama aku au ia oe." Hanau o Kaulu, he pauku kaula laohe kino maoii; nana ke kaikuaana huhu o Kamano, aohe 1 kino, olelo iho ia, ina he kino kou make oe ia'u, 0 Kaeha |koi ko laua kaikuaana, lalau aku la ia i ke klno kaula o I Kamlu, a lawe aku la ,a kau i luna oka holopapa, Malai- | la o Kauiu i waiho ai a hala ekolu anahulu, me ka ike nle jiaaku. . , O Kaeha hoi, ko laua kaikuaana, ua lilo i ke akua, i kini akua i ka lehu o ke akua, i ka pukui akua, i ke kaiIkuana oke akua. Lawe ia aku l'a o Kaeha a ka Lewa[nuu a me ka Lewalani ka aina o Kane ame Kanaloa e noho |ana. ■■■' w-;. Maluna o ka ho(ppapa o Ka.ulu, a lilo i kino kanaka (ke ano o.ka holopapa he wahi kau kapa'; ala ae la o Kaulu a nana ia loko o ka hale, aole kona kaikuaana p Kaeha; oili ae la ia a ma waho o ka hale, nana ae la a ike, ua lilo i ke akua i luna o ka Lewanuu a me ka Lewalani. la manawa hele o Kaiulu e imi i kona kaikuaana ia Kaeha, a hijci ia i kahi a ka lialu e poi ana, olelo aku la ia i ka nalu:""E keia nalū nui eku nei a kiekie, he ikaika no?" Ae mai ka nalu: "Ae," Ninau aku o Kaulu: "Heaha kou ikaika?" "He poi iho maluna, loaa iho, eloelo," pela mai ka nalu. Popoi ka nalu, ewalu nalu i luna o Kaulu, aohe nae o Kaulu make. Ninau iho o Kaulu ina lima ona, o Hakaukahi ka lima akau, o Limapaihala ka lima hema: olelo ae na lima: "A ke aha ake aha?" "A ke a luna, āke a lalo." E uhae aku ana o Kaulu ika nalu liilii a hiki i keia la. Hele hou o Kaulu a halawai me ia kupu., o ka ale iki, oka ale nui. I aku o Kaulu: "O ka hookuakea moana waie no ka olua, aohe ikaika?" Olelo mai laua la: "He ikaika no, ahe koa no." Hakaka fekou a make ia Kaulu, nolaila, liilii ka aie oka moana. Hele hou o Kaulu a loaa 0 Kuililoloa, haehae ia e Kaulu, nolaila, liilii na ilio e noho neiikeiawa. • Hiki o Kaulu i ka aina a kona kaikuaana e noho nei, hele aku la keia a kokoke ! ka hale, pee iho la keia i loko oka ao loulu. A ahiahi molehulehu, olelo aku la na akua a pau ia Kaeha:" E mama awa kakuu," Mama iho la lakou, a pau ka mama ana, hele aku la o Kaeha: "Owai noia wahi keiki?" "O Kauiu, o kou pokii e kau ana i helopapa; no kiui aloha ia oe, nolaila au i huli mai I aku: o Kaeha: "E inu awa ana makou me ke akua." Ole-' lo aku o Kaulu: "Aē, olelo aku oe, o lakou mua ke inu ika awā, mahnpe oe. 0 inu oē iko awa, e kaumaha ae oe ia'u i akua nou, penei oe e olelo ai : "Eia 'ka a.wā o kaua." Kahea aku au: "Inu hia, oka ona ko onei ea." A pau ko laua olelp ana, hoi aku la o Kaulii a ka ao !tfulū, hoi hoi o Kaeha a lqko oka hale me ke akua. Olelo mal ke akua ia Kaeha': "O kou awa ke inu mua." Hoole aku o Kaeha. īnu iho Ia ke 'kua a pau ka awa, o Kaeha ama 1 hope; olelo aku la o Kaeha i ke akua: "E noho malie ou- | kou a pau kuu awa ika inn." LaMu aku lā o Kaeha ika 1 apu awa a kaumaha ae la: j Eia ka awa o kaua. | |iju hia, 6 ka ona ko'u ea. [ I ka lohe ana o ke akua i keia leo nui e hea ana, iniki i aku iniki mai: "Ka ! Kupanaha ke akua leo nui o kōu e Kaeha." Ma keia hana a Kaeha ame Kaulu, haohao o i Kane laua o Kanaloa, hoouna ia Kolea ma e lele iluna i o j Makalii la. A; |iiki o Kolea ma i o Makalii la, ninau mai 'o Makalii: "Healia ka olua?" "I hoouna mai nei o Kane i a me Kanaloa ia maua, e ninau aku ia oe no ke akua leo ! nui o Kaeha, ke hea mai ika po." I mai o Makalii: "0 Kaiilu na kē kaikaiha o Kaeha; he mana, he ikaika, aia nae i loko o ka ao loulu kahi i pee ai." A hiki o Kolea ma i o Kane laua o Kanaloa» hai aku *a i na olelo a Makalii, alaila, hele aku la ke akua e huM w Kaulu. i loko oka ao loulu aole naē he loaa. He inea mau i ke akua ka ona pinēpine i ka awa i na po a pau loa. 1 kekahi po lawe mai la o Kaulu i na pohaku nui a kau ae la maluna o kahi moe o ke 'kua, pela na akua a pau loa; i waena oka po, ala ae la lakou, kuia ke poo i ka pohaku, 'kahea aku ke 'kua i 'ke 'kua no keia p6haku. No keia mau hana a Kaulu, imi hala ke akna ia Kaeha, i mea e make ai. (. i (Aole i pau.)