Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 35, 17 January 1935 — HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA HAI KA MAKAHIKI 1763 MAI [ARTICLE]

HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA HAI KA MAKAHIKI 1763 MAI

E hoomakaukau ana o Alekanekelo he huakai e kue ia lakou, a o ka wa ia i puka ae ai o ka ma'i piwa "a oktpahu-pu iaia i kona mau ia opio o ka pii ana ae 'o ka ikaika. Imua oPompey o ke ala o kona mau lanakiīa ana, i ka wa i kaheaia mai ai oia no kekahi mau hana ano nui ma kekaiu mau wahi e ae, /Ua hele o AElius Gallus a komo loa iloko o ka aina, a o ka wa ia i puka ae ai o kekahi ma'i make a luku he hapanui loa o kona poe kanaka, a hookikinaia oia e hoi hope. Hoopuni o Trojan i ko lākou kulanakauhale alii, aka ua hooauheeia no nae e ka hekili ame ka uwila, na makani puahiohio ame kekahi maū mea e ae, hoea hou mai ina wa apau ana i hoao ai e lele aku e kue. Hoopuni no hoi o Severus ia kulahakauhale hookahi elua manawa, a elua no hoi oiia manawa i hooāuheeia ai mailaila mai; a olelo ka mea kakaū moolelo o Dion, he kanaka kulana kiekie a ano nui, oiai no nae he pekana oia„ me ka maopopo loa, o ke auhee aiia o keia mau emepopa elua, ua hiki mai ia niai ke ke'ake'a ana o ka m*na lani. 0 ka poe i maopopo ina wanana, ka poe hiki ke hooiaio loa o ka mana lani: a he mea oiaio loā ia a i ole, pehea auanei e hiki ai i ka lahui hookahi ke ku aku imua o ka enemi o ka honua holookoa no kekahi manawa loihi, a o ka oi loa aku hoi no ka anean% e eha kaukani makahiki ke O na emepaea nunui e hoopuni ana ia lakou, ua hiolo lakou apau iloko 0 ko lakou mau puulehu, ia lakou e hoomau a#a elike me ia maiklnohi mai, a me he mea Ia e mau aku ana no pela ahiki i ka hopena ... 0 keia wale no ka poe kanaka mawaho &.ec ka poe ludgio e ola nei ma ke ano he lahui kanaka mai ka hoomaka ana mai." y Me ka nana ole i ka laea e hilei mai ana i ka wa e weluwelu liilii loa ai na lahui o ka honua nei, ua maopopo loa ke hoike nei ka moolelo apau o ka honua nei 1 ka hookoia o ka wanana kahiko e pili ana ia Isemaela. Loh« ko kakou mau pepeiao i ka leo o ka wanana e o ana no «neane e kanaha mau kenekulia> a i keia wa, ke ike nei ko kakou mau maka i ka hookoia; oiai eia ka mamo a Isemaela imua ponoi o ko kakou mau maka ano. "Ua lohe uo oe, e nana hoi oe ia mea apau; aole a»|i oukou ejciai itku3 r> Isaia 48:6. ~ ® pono kaleou e hai i keia* mea. Ke kamailio māi nei ka leo oke Akua Ola iloko o Kana Buke; aua ike Qia *-w.'h.opena mai kinohi mai. Ke nana mai la oia mai Kona nohoalii mai oko kakou hooko i Kona leo kauoha. He lohe ola ahe kuli ka.make. Oke ola oka uhane keia e loa£ a * i lea poe e hooko ana i Kana mau kauoha. No ka mea, ike mua no au, ua paakiki oe, a o kou «4 hoi, he olona hao, a o kou lae hoi, he keleawe. Nolaila nm aku au ia oe i keia mea i kinohi; mamua o kona hiki aaa mai, hoikeike aku au ia oe, o olelo auanei oe, na kuu kii i hana i keia mau njea. Isaia 48 :4, 5. E nana aku i na lahui ame na aupuni e hooko mai ni&f iko lakou mahele oka wanana. Ua paholaia mai ka lakou mau hana imua o kakou maloko o na nupepa puka la. Ma ke ano maa mau, aole kakou e manao ana ke hooko nei keia mau mea i ka wanana o ka Palapala Hemolele. Eia nae, o ko lakou mau mau kahua ame ko lakou mau kulana o ke ola ana, ke hoike maoli mai nei imua 0 ko kakou mau maka i ka hooko ponoia o na wanana kahiko loa o ka Baibala. K* Hoolaupa'iia ana. o aei * He leha wale ae no ka kakou i na maka iluna a nana aku mao a maanei o ka honua nei i keia la i hoomaopopo lea io i ka Noa i wanana mai ai mamuli o ka ka Uhane Hemolele hooni ana he eha kaukani makahiki 1 hala ae nei. Ua lukuia ka honua kahiko e ke kaiakahinalii. Ma ka ohana wale no a Noa i hoolaupa'i houia ai ka honua nei Hai mai ka moolelo kahiko o ke kanaka o ke Aī na moa o ha keik!f o Noa oia o Sema, Ha(na ame lapeta. Aia keia hoike ma jKinoy 9:19. Aka mamua o ko lakou hoomaka ana e palahalaha maluna oka papalina o ka honua nei,—a ke ike nei kakou i ka hoopihaia o ka honua nei e.ka lakou mau hua ipai e a o,— —hai mua mai ka wanana owai o na keiki ekolu ke hōopiha ana i ka hapanui loa o ka honua nei me kana haoauna: "E hoonui ana ke Akua i k'a lapeta." Pauku 27, Aole keia he hooailona no hoopilimeaai o ke Akua. Ua hana oia ina kanaka apau oka honua neimailoko mai oke koko hookahi. Aka e nana aku ma ka lionua. 0 ka hapaiiui o na kanaka oia no na kanaka o ka mamo a lapeta. Ke piha nei o As|a ia lakou; pela no hoi 0 JSuropa apuni ; a pela aku. Hoikeia keia niea ia Noa eha kaukani makahiki 1 haia ae nei, i ka lioomaka ana o ka honua nei e hoolaup&Mia. Palapalaia koia wanan«|_i10k0..0 ka Buke ona pulEe mamua o ka Heeia ana o ka makakila a ke kanaka ma ka honua nei, a mamua loa aku no hoi o ka hoomakaia, ana oke kakauia ana oka moolelo laua e kakau. A iloko o kela Buke kahiko, ua palapalaia na mea o ke Akua Ila wale no ka m§a hiki ke hoike mai — ka nioolelo omua aku oke kanaka. "Mai kinoiii mai ua ikeia no eke Akua Iwna hana ana apau." Oihana 15:18. Ke nana nei anei kakou iloko o keia "olelo oiaio o ka wanana," i ka hana a ka Moa i ike i ka hopena mai kinohi loa mai? Hoike mai Ooa ma ka moolelo ina mea e hiki mai ana; a aole Ona kanalua i ka olelo mai i kanaka: "Ē imi oukou ma ka palapala a lehova, a e heluhelu no hoi." laaia 34:16. aole i pau j