Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 27, 8 November 1934 — He Moolelo o Ka Wahine-Missionari Mua Loa ma Kina HOOPUNIIA NA MISIONALI ME KA POE I HULI MAI O KINA E NA KOA ENEMI i KA HAE O KE AUPUNI LANI He Koa Wiwo Ole Oiaio Oia No Ke Ke'a o Ka Haku Iloko o Na Hoao Ikaika He Lehulehu Wale Me Ka Haawipio Ole HE HOOLAUNA NA KA MEA I KAKAU KEIA MOOLELO [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Wahine-Missionari Mua Loa ma Kina

HOOPUNIIA NA MISIONALI ME KA POE I HULI MAI O KINA E NA KOA ENEMI i KA HAE O KE AUPUNI LANI

He Koa Wiwo Ole Oiaio Oia No Ke Ke'a o Ka Haku Iloko o Na Hoao Ikaika He Lehulehu Wale Me Ka Haawipio Ole

HE HOOLAUNA NA KA MEA I KAKAU KEIA MOOLELO

& Qa ike oia e peua ana o īai'ana liilii i kona moolelo me loa. Ia lakou i holo ai ma ke kai nan! o ka 4|||na Lok<>. lie.omK";-'!:''» i *i 3n oia ho nani ko IaPana |®MAkua mai r],,> ) oī!Tj »- k>>ku:< ai iaia kona pRVBe ame na o «« i Mnopeiea oiaio a ikaika, la mahope iho hoea oia i Kina, mahope o nā*lJepekoma piha pono o ka moku. īloko no o kela mau la/o āhanhai, ke awakumoku,he kulanakauhale no ia e ulu ana a lilo i hoa ]iaio ma kela aoao o ka honua ia Nu loka. Aole nao he. makemake o ke keikimahine e noho Iho ma Shanghai, no ka mea e hele ana oia i ke kulanakauhale kapikala <> ka ■mi;pa<(a — ikaika o Peking. Me na kulana iini nui oia i al.e ai e holo a e hele ma kana huakai no ka akau. I ka 1871 aole i ike o Amelika no Kina elike me kona 1ke nona i keia la, a uoh- kaiiaka iloko o ka aina hanau nana e hai aku i Jr<- keikimahine kaahele ua holo ka moleu hope loa no ka akau mai Shanghai aku mainua o ka hoomaka ana o ke kau anu. He hookahi haneli mile piha o Peking mai ke kapakai aku. a o Tientsin kona awakumoku. Aka aia o Tientsin ma ke kapakai komohana o ka muliwai lepo o Pei Ho (Muliwai Akau), he iwakaluakumamalima mai ke kai aku, a he paa ka hau maluna o

ka muliwal ika wa anu. Nolaila, i na la mamua oka liiki ana 0 ke ālaliao i Kina, he walii paakiki loa o Peking ke heleia, tnal kapakai aku i k«* kau anu. Loh»- oia ia mea me ka ia mea i maopopo mua ole ia, a holo ma ka moku piH «iina a kekahi kulanakauhale ak.u, o Fooemow, kahi ona i t)oho ai ahiki i ka hiki ana i na moku kg i ke ka« oluoīu. ' " He mau kai iiuliu' fe< j kahi mawa« j na "o Siisūghiii p hrre Tfen%Wj a he hoohaahaa nul ia ka poe eka iii¥nfi ola mau kal- Pela no mo jia mea o ae o Kina/ aia fio |loko o lakou kekahi nian av.'r'av/c'a kue mai. Hoolet iho_ la'ka moki| j konn hehuma rrt;< ka aoao moana oka puuohe n(*na e j>a-kn ana ika nuī-M e komo ai i PeHo ke&ee, He pufil ka makani i ko kai rriai ka aoao aku, 0 ka puuone, ahfki i k<- ole aua o kekahi kai e hiki ai 1 kekahi wsa ke holu. Noono<j ka poe ma'i i kaa malalo o ke Icfti trjabk'ioki i ka moolelo o "ke kanaka i ma'i a poluea loa i'maka'u o mak< j oia, a mahope maka*u oia o make ' hiki o]«.> i k< 3 kape-na, he kanaka manao

hana ipleali hou aku, a hooholo aku la i ka moku maluna o ka ir |asiUōfte, e kuai a e kamumu ana mawaeiia o ke one me !a iloko oka lepo paakiki oNu Enelani. , ;: lloko o keia mau mea apau'"e houluulu ana ke keikimahme t i mau ike no kona hale oka noonoo. Mai Tientsin aku ahiki iluna o T'ung-ehou, ka palena o kahi holoia e na moku, o ka makamua loa keia o ke kau ana o ke keikimahine maluna o ka waaPa hale Pake. Ua noonoo nui mau oia heaha la kela ano waapa ano e, akasQ|g i moeuhane mua aia he wahi Hoko o ka hoelike me kela ka hookeke o na waapa i ka ua mea o īoa o jia waapa ame ka nui o na kanaka. AdßKanamai o ka u-wa arne ka hookeke ame ke pahu <jS9Hypiliu mai a me ka hana nui lakou i kaawale mai ai, • l'iwHEoi-oikau mai am': ka pili ona waapa! Mahope piha na pe'a i ka makani_a holo lakou. Ika po hipuu | ka waapa I ko ka'e a i ke kakahiaka Ponij|||fholo lakou oiai no e moh hulehu an^ , jHe kiekie ae ke kae o ka muliwai ma kekahi mau| |najnua o ua aina e hoopuni mai ana, a i ka %va e hiki waikahe e noha ana ka aoao i hoopihaia a kie-; i kft Wftikahe, i hana ole ia a pp.a kupono aole no hoi i kiejfcie e hu ole ai ka wai mahma elike me ko Amelika mau muliwai. He mea nae keia e hoo|fe>lolei ponoia ai ka holo ana o ka waapa-haie ma ke alahele pololei aole hoi e haina kikeekee o ku inuliwai. O ke kapena naauao e hooJseia no oia i kona moku ma ka laina pololei i ka wa e hiki aike hana pela. I kekahi mau manawa holo na moku maWaena o na ulu kanlūme, oia hoi kā meaulu mailai'a mai $ hanaia ai na pulumi. no lakou ka loloa ma kahi o umi kapU&i. ona kauhale kinikihi liīlii i kukuluia ma na aina |j|£ki§ iki ae ua kohu mau nwkupun Uilii maoli lakou k£ a.k\?.- He kioki.ma maoli'ke ikoia aku ana a biki <>!«> keikimahine ke M. omaopopo pono. Ona mea o Kina. % Hku ko lakou avo o mamua onn moolelo kaao. ame !%e mea la ua kokua maī na lani i ka hooi mau ana ae i o Kina. 0 kekahi me,- kupanaha hou ae a ka poe Pake uwapo pimtooii. i'<a lioi ka nwapo o na waapa. ,Jj|ift§Jif , a la o hiki ai ko "r , :i lakou ke ala e heie ai ā pukn 3Eao akuV Hr m«\i t . ' . I< .; v.ale loa ia. no ka mea, e hooSaawale ana ka vvuht ° ku ana a ka Ppina ona waaPa leln'e! r« iana ana a o kp. wa ia aka wa- & i ple o \oV ai ma kahl i kaawale ike kaa-

kaawale ana ae la o kela waapa mua a haj);u' mal m\ waapa e ae apau e makemake anu o puka iwsiho mu kola Ula i ko-wa mui la. Nana pono aku la ko keUlimahmo ika la-! welawoia ana o kela aiio hana m&Hhmui>aa e pili aua i; kela ano uwapo hoonee a kookuku iho t| me ko AmolikaJ uwapo hooiu'o a i ka uv. apo m hoi o ia ruiua i hoohui, i kona nono* me kekahi aoao o V. muliwai nui akea o Misisipi. He kumuhcohaljj<o N>u\na ano uwupo a elua no ka like ole mawaena o loīU a a Ktr.a kuolo ame Amelika makaaln a h||» n\an>a , ( »oil i 9»<r % ;