Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 22, 4 ʻOkakopa 1934 — EIA HOU NO IA MEA I NOI UKUHOOMAU KUE I NA KENAKOA EKOLU O OAHU NEI [ARTICLE]

EIA HOU NO IA MEA I NOI UKUHOOMAU KUE I NA KENAKOA EKOLU O OAHU NEI

Ma keia, ke haawi 4KII ikū au I ko'u mahalo nui loa ] i nona kela mau n,ianao i hoplahaKi mui. ui malo ko 0 Ke Alakai 0 Hawaii q ka hepekoma iiku Ia i hala no ka m*a e piii ana i na Kenakoa Heen. amo e pili ana i ka make ana 0 ka piia ukuhoomau 0 ka poe i noi ai i na kau elu'a o lea makahiki 1933 a pau ai ke kau kuikana i keia makahiki iho la, i na mahina mua, i hoopau dala wale ai 710 a a 0 ko makou ukuhoomau hoi, aole he wahi ,mea api mai o 1010 .0 nei mau kenukoa o ke akamai nui, wale.. ]&kou ekolu e lioonohoia i kauhale.. aole. hele hjfe&. iloko 0 ka ahaolelo aole no ma kekaln oihana ,e ae 0 ua aupuni o kakou, mai ka lunamakaainana, ke ahiki i ka elole i Wakinokona, no ka mea, ao!e he nīau kanaka hoopono, aka he mau kanaka noonoo loii wale iakou, a penei: , Mamull.no hoi 0 kolu ike ua kupono maoli no e loaa ia u ka ukuhopmau 0 iekahi.poe a na Kunakoa Heen ame Sylva ē ae o ke kau 0 na makahiki mamua aku, i haawi: aijx§J«ula, hele au e noi ia Mr. Jonah Kumalae, 'ka lunahoomaīu 0 ke komike kalaui, e ijuoik;;iisa e loaa ia'u he wahi ukuhoomau kupuno : hiki fa*u ke ola ame ko*u ohanai uā kupono loa ia'u e loaa kekahi ukuhoomau r a -olelo mai s> M r - .Kumalae, aole e hiki iaia ke pono hana alru 110 me leekahi mau kumu kupono ole. Nolaila, hgsk|ijkft iaia lua meu apau. I, ka maopopo ana b na ; mfift Kumalae, i mai la oia ia'u, ua kupoho 10 no. e. !<Sa. fa*u kekahi ukuhoomau, aka aole no nae 0 ka nūiida 0 holo ōle anei no ka mea ua puki ke aupuni, a olelo ak\,i au, oluolu 0 Pauio-i ka mea e loaa ana. , . , Mahope manawa, ike au i na inc>a o makou I ka hoolahaia ana mai n6Vo 0 T<a nup'epa namu, a heli au e hoomaikai ia Mr. Kur!nalae ame ka poe i kokua mai' ia makou, aka olelo mai nae o Mr. Kumalae, oiai ua ho.loi ka pila i ka hale o na lunamaKaainana, he wahi aie uuku wa)e no ia, aka eia aku kaj al£jiui la Uoko o ke kenuke; nolaila ao mai kela hele au e mi kenakoa 0 ke komike a i ole na kenakoalHoaa anā la'u Aole no au ! kamAain"a' loa Lltl?tcahi poe keiiakoa, aka, kapae ka hilahila, no ! ka mea nti*toiake ia. Ka ino 0 ka make wale no ia o ka hUahila, aka i ko'u kapae ana ia mea a hooikaika aku la p,"hui me man konakoa, a 0 kekahi 0 na kenakoa a'ju i hui keūi mau kenakoa ekoīu a kela mea nona na m h q«uhaia mai ai i kela hepekoma aku nM, e ia Heen, Trask ame Sylva; elua Lepupalika. He Kemokalaka no au, aka pehea ana'lHKau e koho aku ai i keia mau la koho paloka aku? Mp au, aole au e koho pololei ana i ka paa paloka Kemofatak<<j holookoa. Manao au e haalele ana au' 1 ke koho an'a, la Mr..Heen, no ka mea, ua hakahaka" loa kb'u naau non&fno ka mea, aole I o'u manao he Kemokalaka io oia; E nanA' i kana mau koiho ana iloko o ka aha kenake. Ma ka aoap kokua wale.no oia i ka poe kue i ka poe ilihune. Malailajio e ikeia ai okna iaioo, naau Lepupalika he kuka Kemokalaka. Lapu-j jMde o na pau Jaf>uwale, wahi; ' - teliuiīehu mau lā 1 !aTTlr| hāle aliaolelo^ I ko*u hui!pakahi'ana melce!a"mau kanaka' a htri 1 īkO hoi me kekahi jmau kenakoa e aku, ua ac mai no kfkahi, e kokua ana, a kanalua no.hoi kekahi. Aolē a'u olelo anaj no ka poe kanalua mai a hoole nuioli mai no kekahi no kai ilihuae oke aupuni; aka lte kama ? lio nei āu no keia maii' kenakoa ekolu, no ka mea, 'ua ae pakahi m~af lakou e kokua ana lakou, eia nae ike[ fho !a au ua kokuā oleia m'ai au e keia mau kenakoa. AuWe' no ka MT ka pilikia eT; au e keia mau kenakoa. Auwe no hoi eleole e!; Ua manao nae paha lakou jaole e puka s|ffi||keia m.ea i ke; akea. Ka. ua olelo mai ka Baibala, "M'mea hanaiaj ma kahi ma-lu, e hoikeia n6 ia ma ke no hoi' ka olelo a ke Akua! ' '

Ua haiia mai no au me kela i hoplahaia mai, aka aole hoi au i hilmai ioa ia olelo, no ka mea, .aole iia kekahi hoa o ka ahaolelo i IkamaU!o mai i.-'n, oiaio no nae ua olelo mai no ka mea i hai mai ai ia'u i mea. uu lohe. poloiei mai no oia mai keka|hi mai o na hoa o ka ahaolelo, aka aole nae hoi oia i hai niiai owai la ia keonimana. Aka ke ike maopopo nei hoi ka ! kou apau. Aole paha e aa kā mea nona keia mau manao e hoolaha 'ia mea iloko'o ka nupepa ina aole oia i ike he oiaio. Ma ko'u aho he Keribokalaka oiaio mai kinohi mai o ke kukuluia ana o keia aeiao" ahiki i keia la, o ka makamua paīia auanei keia o ko'b'koho pololei ole ana i ka paloka Kemokalaka, no ka mek aole e hiki ia'u ke koho i koia mau kenakoa, ia Mr. Heenl ame Mr. Sylva. Pela ana no me Trask ma keia hope aku, no ka mea, āftFe e 'hikl ke kaukaiia keia mau kanaka.' Oka ae. aole ia he ae. . mnu kana!ka. *! pela iho la ke a!no o keia mai. kanaka ekolu, li e hiki ai ia kukou ke manao aku ia lakou e hana ana lakou i ka lakou mau mea e olelo mai ai ia kakou ē hana- ana lakou, no ka pono oka lehulehu. Me he mea īa, he makemake wale no ko keia poe e haanui mai la kakou mamua o ke kwho ana, a i l<n Ia laleou o ka lanakila, poinaia mai.la leakou. Nolaila, na oukou no ia e ike iho! E koho pah'a ia'lakou mu keia hope aku aole paha. No'u iho, ua pa|u au me Talcou ame na kanaka apau o keia ano, me ka uaiia ole, he Komokalaka a Kamokalaka ole paha lakou. 10 ke kanak;s hooko i na olelo o ka waha ko'u makemakel