Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 20, 20 September 1934 — HOIKE O LUNAMAKAAINANA W. H. CROZIER I KA IINI E KOHO HOUIA I LUNAMAKAAINANA KEMOKALAKA [ARTICLE]

HOIKE O LUNAMAKAAINANA W. H. CROZIER I KA IINI E KOHO HOUIA I LUNAMAKAAINANA KEMOKALAKA

1 ka haawi ana iau iho i na lioamakaaiiiana ame »a maaakoho oka Ad WS 4ma ka hoolaha ana i ko'u ieiilana moho no ka Hale ,Q wa Lunamakaainana, makemaka aJtl i ae nei ke kaulana o ka Upton Smclair papahana |£|-jp a nuj ma ka honua.nei, oiai ka Lunamakaamana Wuij& _Croi:ier papahana E-P-I-T H p . i,oko °- * a 01eI ° Hooholo Hui aka Hale Helu 27, oīa E Ola a e Hookuu e Ola" aōao 97S n V» |Mo°ielo «r ka_Ahaole]° Kumau 1933, i nana oleia e ka w ? i o^ lna na nu » e P a ., e oluolu e hoolaha ika Olelo H00h010.27 a pau pono, e ik? ana na kanaka o ke Teritore o Hawau i ko u manag _ma ka E-P-I-T. 11. a i ka'u i iini ai e hanaīa. Tna e hoomānao na kanaka o Ilawaii i ka'u kama{l!o radio o Apellla 7, 1933, e hoomanao no auanei lakou i ka'u ī manao ai. Me keia pu, kg jfcoopuka nei au i kono a koi i na mohp.apau e alualu .ijel i na kulana (a o ka oi aku i na Lunamakaaiiiaua Lepuoalika mai ka Apaua 4 mai) a i kekahi mea e «e e hai f!ca lehulehu pehea la au i hana o e ai no lakou. A i ole e hai ia lakou i ka mea a'u i hana oie ai. E hoomanao, o ka noho hamau, he ae ia a ina o ka poe a u i hoopuka ai koi e ae ole i ka mea i hooleiia aku īmua o lakou alaila ya ae mai a ua lokahi mai lakou ua pololei au ma ko'u mau manao ame na oleio Eae eu mai ana īakou, ua hoino lakou ia 10,603 o ko'u mau haku makaainana ma ka laleou mau hoao ana e hoohenehene ia'u, a i ole, k» mua, anei'ua kohoia au a puka mai ka Apana 4 mai he Kemokalaka, a i ole, ka lua no ka mea anei he kana&% jtiialama au i ka'u olelo a hoao e |k°OKO i ka f u p.ono a oi iki aku — ke kolu iio_)ca m6E.&Ti6i iio ko, pāpa 2tu o ka poe limahEna a oieii o ! kela papa aole ia oka f>&pa a lakou i makemake ai ka ha, a i oie no ka mea anei aole au e ae e hukiia e ka 16 ona Kenakoa, e A v G e . 3mi|h, ka mea piepiele i ukuia mai ka Ahahui Kalepa mai — fea lima; no ka mea anei he mau paa iolo ko'u {aole maopopo ia'u pehea la ka nui o ka maikai) a'u i hoohana ai eīike me ka mea hiki ia'u no ka pono, laula o ke TeritoH.' o Hawaii. Nolaila ke papalua £ INA Ē'HIKI' IA !ehU ' ehU mah6a aU 1 h6Wa . . , hplo nei au no % Jca Hale o na Lunamakaainana oiai he makemake au e hoopau i ka papahana a'u i hana ai me ka ikaika no ka .wa loihi a ke iini nui nei 'au me ka maemae o ka manao e ikē pau pono ia mea. He pomaikai nui ka papahana i ke Teritore o Hawaii nolaila ua laweia ia i mau manao iloko o. ke kahuahana a kekahi aoao maop.opo, (mahope aku k^. s wehevvehe Makemake au' e hoomaopopo na hoakanaka, ke holo nei au no ka Hale ' o na Lunamakaainana nO kai pono la ila aole hoi no ka holp ! kiki ana iiuna o ke alapii kalaiaina e hooko i ka iini pili- i kino a aiunu paha ia'u, e haawi nei ia'u iljto no ke kulana' a'u e manjiQ. ne e hiki hana ika maikai oi no ka heluna nm. •'

O kekahi kumu 01 āu i moho no ka Hale, oia keia, me Rilū hoahān&u o Cl&rence (Pat) Crozier mai Maui mai ma ke ano he paa, hiki ia maua ke hana i kekahi mea. he nui hilinai i k°'u_ uuku ,p.oa lumu je,hulehu: ;j&, mua; 0 kona mau niakua 0 laua ho k'o*u mau makua a ?3aa ia ane ua he!e"Tike thaua no'n# hē nui. a ua kamaaina maoii- Ka lua ijnawahpjr kO|o mau hoahui maua ppeiniki ewaiū,^r^akahiki 9 a eae mai ia'u e.oMp ia ouksu J4 r^a^~rmi~lu # ua komo, maua iloko 0 kēkali mau hoao oi&io; a &011 au i ike iaia ua mama a hakaßkta a i ole e atfhee aW'a flfa pili-kia oiai ua Mki iaia ke M a\tamo ia mau mea". Noīalla ke ike mai la oukoa aia keia |&ea na na e like pu me ia oiai ua maopopo ia'u kona kup§a %>< a hoopoaio me ka wiwo ole. lT(?laiIa oia kekaMm&s nui, Ina jio na alakai Lepupanka 0 Maui ua I\famo| "ma ke kuijsi e pili ana ia C. A. (Fat) Crozier a hoto kue"ai~fa H. A. Batdwin. Aole oia i kupono na makahiki e holo ai no ke Kenake, oiai aoje i piha iaia na makf&iki,he. kanakolu (30). Nolaila e hoolana.ie na alakai 0 Ma,uL no oia iai 1 oukou.. 0 ka'u papahana apau na ia he liookahi haneli Ikanalima (150) o ka Ahaolelo Teritōre, ma ka laina piha ia me F. D. R. (Rusawela), pla hoi ka HANĀ HOU t (New Deal) a aole au i loli ae. Eia ka'u mea e kakoo nei: | Ka mua; he hosloha au no ke kanak;a oia hoi e apo ana i na poe apau (kane a nō k$ ukuia mai ma ka pule a mahfna pahā. Ka maliel? kaulike a aweiike 0! āe 0 kn waiwai 0 ke Teritore. Ke kolu; ka hoohanaia 0 na mea maoli o ke Teritore i paaia ka mana kuai iloko 0 ke Teritore a.e holo iloko nei iho. Ka ha; Na kanawai. auhau kaulike i malima 0 ka liiki e uku, Ka lima; 0 ka a kaulikeia 0 ko kakou mau maleaainana ma na ano*"spau.~ Ke 0110; 1 Buro Limahana, Pila Hale Helu 6, Mooīele Kau Kumau 1988. Hookomoia e Crozier. Kaliiku i hoeueu i ke KuSi, Hodulu, Hana ame ka Hai ana iloko.o Hawaii. Olelo Hooholo Hale Hslu 70 i hookomoia e Croaier, walū; I Ahahookol 0 no na koi liilii e lawelawe pu ana me ke Kanawai Ganishi. Ka iwa: ka Hookulike ana i na ukuhana iloko ō Ike Teritore 0 Hawaii i hiki ai i na kanaka ke dla e.like me na kanaka a oi ,aku 0 ke ola wale iho no a ma na lehulehu hapa pololi. l;a umi; E kakoo 110 au i kekahi pila e loaa ai ka w.aiwai ame ka

holomua ike Teritore; o aa pu ana e 'paio mahope o ka hiki ana ftiai o ia mea ianei i hiki ai ke !oaa 1 na makaainana apau ko lakou knleana liili o ka pomakai o ke Teritore. - NAKUPONO; 1: - Manaoio i ko kanawai kumū' 1 ku no ma kaukaiii **Na kanawai lie līmi oke Akua*'. ' 1 \ 2:-He mea hooikaika-i ka pono, ka hoopono, ka maemae, ke kauiike, ka, pololei, ka maka'u ole; a 3;-E aa. HoamaUaainana; na v oukou e ole.lo ke koena aku. ' s - Mai mua a ka hopo 0 keia manao ao!e au i kamailio i kekahi mes a*u ! hana ni. Ke manao nei au i keia Wi'i e hoomanawanui iki ka ka poe no lakou ke aupunt e huii » ike i ka mea a Ua lakou mau kauiva (na luna aupuui i koho a i i hana ai ma ko lakou mau kuīana pakahi iho. '">\V 1 ka ahaolelo tia hopkalu hanoli, kanalima (150) !a han; 5 a olua ($) maū moolelo e loaa' «i na ike he nai, Nolai'a pehe>i i wahi holhoi iki'no ke aupuni a mai kali a aku na mea ia oe m»-' iuna 0 ke pa daia i eleole maoli i ka la īho 0 ke koho paloka ahiki ole i kekahi ke hoomaopopo !a mea. paio ana au a e hana i ka rrtea hiki ia*u $ waīho aku i ke kii pololei a oiaio 0 ka ahaoleio, aka e na Koamakaainana» e hoom&nno no oukou keia aopuni - o oukou kft poe ona mahele kea-ina aole ia i jvnoia 4 & oukou mea e ae e alwwa ai aka 0 oukou, fio no no ka hai ana i ua pov o o?e. m MF!A NOONOO «AM.ANAWAKUI MAXJ ,7JaKwr . I , 1 h, gmHS w ' w ' . >:.s*smSsr • m -