Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 43, 1 March 1934 — Na Ilikini Ilihune Waiwai o Oklahoma [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Na Ilikini Ilihune Waiwai o Oklahoma

He Mooīelo o Ka Aihue Ame Ka Pakaha; Mai Ke Keena Mai o Ka Ahahui o Na Pono Ilikini Gertrude Bonnin ( Charles H. Fabens, Matthew K. Sniffen

f I'ka mamawa ona i make ai ua maleia oia me Jane' | Bruner, he w.ahine paele, ka mea nana oia i malama i ko ] laua wa e noiho kane a ana ma ke ano ua maieia, | no kekahi māu makahiki ekolu a eha paha, ka mea hoi, i kona wa i make ai, mamuli o kekahi palapala kauoha - hooilina ole, lilo oia i hooilina. No kekahi mau makahiki! mamua aku o kona make ana he kanaka lol© o Bruner/ hifo ole ke lawelawe nona iho, a he pono e nana a e malama mea hoi i loaa iaia mai kana wahiii' aku ahiki i koaia ijnake ana, I Pepeluali 15, 1922, ma kahi paha o ka hōla 11 o ke awakea, hookomoia he palapala noi iloko o ka Aha Kalana ma Okmulgee, Okalahoma, i kakauinoaia e Jane Bruner, ka wahine, e noi e hookohuia mai ka H'ui Guaranty and Trust o Muskogee, Okalahoma, i lunahooponopono no ka wa, no ka waiwai i oleloia. Hookomoia keia noi i Mr. E. C.-Mottor, he loio o Okmulgee. lawelaweia na hana hoolewa i ka hola ekolu o ka auwmala o kēla la. Mahope o ka hookohuia ana o ka lūnaliooponopono waiwai lehulehu na hooilina 1 hookomoia ae no ka hooloheia mai a lehulehu ka poe i hoēa ae e olelo ana he poe hooilina lakou no Riqhmona Bruner a ua kuleana i kf»kahi mahele o ka waiwai. I lune 27, 1922, hoopukaia mai he olelo hooholo e ka aha hooponopono waiwai hoo- | ilina e hooie ana i na koi a ka poe a koe ka Jane j Bruner, a hooie i ka aeia e hooponopono i na palapala! | k«uoha hooilina, e hoo i ke kauoha mua e hookohu ana i ! ka hui i oleioia māmua ae ma ke ano he lunaliooponopono , waiwai a hookohuia o George M, Swift ame Harwo6d i Keaton ma ke ano he mau lunahooponopono kuikawa. , I lanuali 6, 1923,Waih0 o Swift i kona kulāna a hookohuia o C, H. Baker ma kona wahi. ] Mai ke kauoha a ka Aha Hooponopono Waiwai Ho-| oilina o lune 27, 1922, ī oieloia inamua a,e» hookomoia he| naau i ka Aha Apana a ,_i Pep.eluali 2, 1923, ] Ir>opuka mai la ka Aha Apana i kana olelo hooholo e olelo ] aim o Jane Bruner xa hooilina Jiook|ih| a ma ke.ano nul, e kakoo ana, i ka olelo hooholo a ka Aha Hooponopo.no' Waiwai Hooilina a e heokohu ana i ke Guaranty Titel' and Trust Cbmpany o Muskogee ma ke ano he wahi e! ohi a e walhoia ai na dala o kela waiwai iloko o na lima, : o ka Lunahoōhana no na Ohana Naauao Elima a e hoaI mana ana i'ka ukuia ō na koi apāu e kue ana i ka waiwai ! mailoko ae o ka oleloia a koe ka mea e pili ana ; !'i na ūku loio i hoakaka maopopo ole ia. Hoopukaia keia kauoha i ka la hope o ke kau o lea aha a hookomoia Iloko o ka aha e Charles Runyan ; , he loio ma ke kan'wai u Muskogee, ka 'mea, ma ka nana aku, i hoohui iaia ihn me Mesfers Mottelr & Walker iloko o keia hihia. I | '"Ē Emma, e Ēmma, e kuu keiki," wahi aka lunaēka- ! | lesia, "aole rbakemake o papW ia oe e hoomau i Jva uwo' j ana *, he mea hanaino wale no ia i kela mau maka bolu, : ;i like loa me kou e mama mamua; me he mea la aole o'u' : hoomaopopo i kela mau maka mamua," | Mea e ke ano e o ka leo o kona makuakane, aole i ' kana mai o ke kamahao o ia leol He moeuhane anei keia? Ua hooh[ehee aku la o Jimmie ame Jennie mailuna aku o ke uha o ko laua a holo laua i ka hale ! waiho mauu a ka holoholona,, kahi e hiki ai ia laua ke kajmailip i na miea apau. j "E Jimmie Beardsley, e iiana niai oe niaaneiwahi , a Jennie i kapaiho :nai ai, "ua honi niai oia ia'u eiua ma» nawa—-e Jimmie Beardsley-~-elu.& manawu 1" "Ae," a Jimmie i ae aku ai, "oia ponoi, oia ponoi iio I a puliki oia ia'u a ano hiln ole ia'u ke hanu. He koho ko'u e fianaia ana kekahi rnea." j M Ua ike loa au e hanaia ana/' wahi a koua kaikuuhine i pane n>ai ai, me ka hawanawana malie loa ana mai, | "no ka mea aoie i huhu iki m*»i o mama ia kaua i holo ■ mai nei, Honi wale mai nei no oia ia kaua. a uwe a uwe hou." Loaa ia ka pomaikai o ka laua nei kukafo!elo ana iaia e nolio ana maluna kekahi puu mauu, me ke kulou o kona poo, o noonoo aua, ina paha he manao nui 1 ko papa atv>e mama ma oia e hele i ke komohana. "Aole! o u paha oha o ua na niahoe; mai lele io no pa~ j ko laua aho. Ina ia i mau." wahi ana i olelo iho ai iaia | iho. j Hoopu K;ua mai ka oleio hooholo a ka aha apana! maluna o m |mea i waihoia aku iniua o ka aha e oleloia ana ua hahai ia I na ::iea i hanaia a i aolikeia e ka poo upau e pili ?<na i k« hīhia a'o ka aha, mamnli o keia olele a n;e he m )i\ ua manaoio ua kupono ka hoopouoponoia aua , '■ hihia •: pau ai ka hooiMapaa aua kulike hei me ;;a k". ( u*rr.a O ka poe aoau i p'Ji ina kela hihia, kakauinoa , la w i ke kauona mo ka hiīinai nialuna o ua niea i > ha?tn akn :\m'r k:i i-.anaoio :,a loaa ka mea kaulike. | Mahopo 'r>\:v he noi ka aha ai'ana ' n-a kn y TCo:. r a ,v »c» Bakor, na £ahu v, v s hoopau tv.\a f ke kauoha hooholo hoi o Pe^eluall

[2. 1923, i hoikeia mamua ae nei. a i ka hooīoheia ana o Heeia noi ikeia ihu 1 a hrr-4ehtrrehu na i haUāia e pili I ana i keia waiwai i hoike oleia mai i kar aha apana. 0 I ka hopena o keia hoolohe ana i ka hihia hcv>pauia ka olelo hooholo a kela aha ma ka mea e pili ana I kana hookohu ana i ka Hui Triißt i oleloia ma ano malaila e hoahu ai i ka waiwai e hoomana ana ia Hui e ohi a e lawe mai ke Keena Ilikini mai i na dala i klileana ai keia waiwai. Mai keia kauoha mai ke hoomakaukau nei ke Trust Company i kana hoohalahala i ka aha' kiekie o ka mokuaina. I ka laweia ana o ka hoohalahala i ka olelo hoohole waiwai hooilina i ka aha apana, haalele na lunahooponopono waiwai kuikawa a hookohuia o ]Bert Hodges ma ia wahi, ka mea no hoi i haalele mahope mai a hookohuia ke Trust Company i oleloia ae la mamua no ka lua o ka manawa i lunahooponopono no kn waiwai. Ia manawa hookahi hoolahaia mai la o Jane Bruner ma ke ano he mea hupo a hiki ole ke malama i kora waiwai a ua hookohuia he mau kahu o a E hoohalahala ana na kahu i ka olelo kauoha a ka aha hooponopono waiwai hooilina i ka hookohu ana i ke Trust Company i lunahooponoono waiwai ae pale pu ana he hoohalahala na ke Trust Comgany. He moolelo pokole ka mea mamua ae nei o ka hana o ka 'aweia ana o kvia hihia imua o na aha hookolokolo. He wahine nekero o Jane Bruner, i hoonaauao ole ia ? ahe wahi ike moo\* 1111 ū 1 kona! me ka ike ole. Ma ka nana ak \me I m a!a aole i kupono iaia e hoponopono i ka waiwai elike me keia ka rui. Elike me ka mea i oleloia mamua ae nei ua hoolahaia mai oia he |mea kupono ole e malama i ka waiwai' a he hupo waihoia I oia malalo oke kahu. O na mea i ikeia oia keia: Mahope j koke o ka make ana o Richmoird Bruner, alakaiia kana | wahine o Jane e kakau i kekahi aelikē e hoohana ia Mot- ' ter ame W T alker malalo o na kumu e hana laua i kona fpono a e ] i I:r«na waiwai. No keln hnna Ua hoomaopopoia e ukuia laua i ka hapaha o ka waiwai. L ? a ! loheia o Mr. Motter i ka olelo he mau la wale no mahope \ mai o ka make ana o Richmond ma "kahi oia o Riehmond I a ua ike i kona make ana a me he 'mea la e hookokoke loa j ana oia me kela poe i kela wa a hoohala ole i ka manawa Ima ka hana ana i ka aelike elike me'ka hikiwawe o'ka jmake ana o Riehmond } I ka waihoia ana o ke kauoha a ka aha apana I FeI peluali 2, 192-3. ka mea hoi, ke nanaia iho, me he mea la f ua haniia malalo o ka aelike mawaena o ka poe apau i | kuleana, uku ae ia ka Liinahoohana d na Ohana Elinia i ke Trust Company i na dala apau ma kona lima ia wa o ka waiwai. E pono e hoakakaia maanei i ka make ana e» Riehmcnd. a waiho hooilma ole iho o na Ilikini koko piha, lilo iho la kona waiwai holookoa i niea ke'ake'a ok ia a kaa aku la mawaho o ka mana o ke Keena Kuloko. N*oiaiīa mamuli o ka waihoia ana o ke kauoha, he leupono ma kona nanaina, e hooholo ana owai na hooilina a e hookohu ana i lunahooponopono waiwai ]k.a mea iaia e ukuia aku ai na <lala, aole he wahi kuleana i waihoia i ke Keena aka o ka uku wale aku no ina dala. Mai na ike i loaa, he hapa mai moohelu mai o ka alia hooponopono wah\ai a he hapa nuu kekahi mau a!a--j hele e ue. ikeia iho la i ka \va i loaa.ai keia. niau dala i | ke Trust Compan> mahele ia.aku ui iiji elike me keia maI nope ue nei '■> j Lale AVaiker .„.110,000 | E, C. Mouei' L... : ; 10,000 Charie3.Runyan ; iO.OOO A. E. Graham> loio ; E. T. Nob!e, loio . | 2,500 1 Mawaho ae o keia na kauoha a k;i aha iloko ona pa i lapala iloko o ka aha hooponopono waiwui e Koamana ian» e ukuia he $1000 ma ke ano he uku loio ia James S. 1 Hayea. $1000 ia Coehran. Elison £ Charīes A, Bieksen, ihe mau loio. a $2500 ia Malhew* £ A'ley, he maa 10.0. , La haiia mai tuakoii aole hookahi o keia tiutu liuiua i aeia j f ka aha i ukuia. I ii,a\\aao ae oka huuia i ukuia ia Motter Walkcr t;e | pa.upi*u% i Kakauinoaia e jaiie a.na e hoao ana e | » mau loio aua i oielo ai ika oka waihoia | ai.a o Uk i Mei 01, 102», ua uku raua ola ia lakou he $uoo. , ; j La iv«ikau pu ia na kauoha a ka aha e hoomana ar.A M. Swui he no k<» $muu ana | - ::.i i nanaia e pih aua i k«n« uiau ina ke ar.o jLi a pelii pu kauoha e hoI emaiuk e ukuiei i.a iLar\yv>o4 q i * su ■ v,> r. >v kuiUwa. _ v