Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 15, 10 ʻAukake 1933 — He Moolelo no Aukelenuiaiku [ARTICLE]
He Moolelo no Aukelenuiaiku
I Ma keia lele ana no l.oi, ua uolohi loa ko Aukelenuiaiku 11 r.a i ka paa i ka pahu o kona ekua o Lonoikoualii, nolaila, ololi ae la ia ma kekal;i aoao, r a keiu hoololi aha; ike iho li r Lonoikouali! ke'kua o Aukelenuiaiku, ua haalele liaua i ke au o ke kfeha, : kahi a Namakaoka-h-i i olelo mai ai iaia o ke ala ia e kwe al i ole e pilikia. NoIpHa, elelo ae la o Lohoikoualii ia l "Ke lele nei k&i-| 'u? ma kahi e, aole maluna u ■ k f au o ka aina, aia ke a mai ! ahi i ka honua ( ua paū na ir>'a apau loa Halo, a hookahl w ;i 'p no mea i koe iluna nel.' 1 Ninau aku la o Namakaokahr?; "Owai ka mea i koe iluna wi 9 " Hai aku la o Lonoikoualii, kr » a akua: "O kela mea e kau ■m-i ]a, e lele pono o.e alaila, pulik: oe a paa loa, alaila, ola kau;i " E pono kakou e kamailio liilii no kela mea a 'ke'kua o Au-ke!-nuiaiku e kuhikuhi nei, i maia kakou ia mea, '
0 ke kupunakane ia o Namao Kaukihikamalama 'he mahina). | O kona mea i lohi ai iluna, a ! Ikein ai e LonoikOualii, o ka heL ' omakaukau ana i no nona e lele ai mai ka lani mai a ka honue Aka mamua o kona makaukau ana e lele, ua paa mua māi la oii i ka hopuia e Aukelenuiaiku; a ma keia hopo ana a Auiniku ia Kaukihikamala, - f J u;!.hi , .ohno ka mahinu k* r.r,n;, c.T:*\ O Ue hv,n>\ \ k , puahilohilo o ka inanina, no ka pulikila ana e Aukelenulaiku, i la ka mea I oleloia maloko o keia moOlelo. A kau o Aukelenulāiku ame Lonoikoualii iluna o ka mahina, ninau ae la ka mahina me ka hookae ia Aukelenuīaiku: "Nawai ke kupu oo oe e na kanaka hookano? Aole i piiia ko'u kua e ka'u moopuna, e Namakaokahai, a ia oe hoi keia e nei kanaka a ka hookano nui wale, eia ka he mea pii wale ia no. ko'u kua kapu." "Na'* no ke kupu nei ia?" "Na'u nawai?" 1 aku la o Aukelenuiaiku: "Nau no." Olelo ae la o Kaukihikamalama: "Oi ana kahi o 'ka pili ana?" "Owau ke keikl a Kapapaiakea laua o Iku." ī mai 3a o Kaukihikamalaha: "O ka hanai no oe a Kapo'no laua o Kamooinanea?" "Ae, owau no ia." I aku Ia ka mahina: "Mai make 6 kuu haku," Ma keia kamailio ana a' Aukelenuiaiku me Kaukihikamalama I ka lani. ua lohe aku la no o Namakaokai;?' ilalo o ka honua i ka laua la kamailio ana, Ia wa, akahi no a maopoix) iaia o Aukelenuiaiku keia, no }ca mea, o ka inoa o Aukelenuia.ku. ia lakou o Kanakaokai ia. $o-
, laila, olelo ae la o Namakaok'ahal i kona ame kona mau kalkunane "Kupanaha! ka i no he kanaka e keia, aole ka; eia no ka o Ankelenuiaiku no; ke keiki a Kapapaiakea laua o Iku, ka hanal a Kapolno laua o Kamooinanea.** Mahope olaila, kahea ac la o Namakaokahai ia KaukihikamaI lama e lele fnal, me ka moopuna, I oia o Aukelenaiaiku. | A hoi mai la o Aukelenuiaiku ] ilalo o ka honua/ kena ae la o I NamakaokahaM na mea hoomai lamalama apao loa e lele iluna o ! ka lani, i malamalama o Auke- ! lenuiaiku ke hoi mai, oia ka la/ j ke ao, ka uwila, ke ahi. ! Ahiki o Aukele)luiaiku ilalo o I ka honua, uwe i*».o la iakou apau. Apau ka uwe ana a< lakou, makaukau o Kuwahailo, Makalii, Malana'ikuaheahea, Kaukihlkamalama, e h^i. Apau lakou i ka hoi iluna o 1.-a lani, nohO iho la o Aukelenh.iiaikn me Namakaokahai he manawa loihi 'loa, ma ke ano he kane a he a mahope I olelo aku la N&makaokahai i ke kane: M |icn ae oe i ka wai ola 3oa Ae aku la no hoi o Atst&]e!fīūaLku i ka oielo a kana #fth|fee, alaila, olelo aku la o "Ke hoomoe nctwl īfeia auhau, mai ka puka o kaua a ka I hikina a tdfNfei|biaīla. e nana pono oe loa. Ma- ' -?nH oe ai/|iiai ke- ' ia kihr^|Mnk{% o ā-ttm "ke I kaha pololei, mai lele oe'mā keia' I aoao, aoie no hot oe e lfele ma l ! kela aoao, o make oe." I I ■ -■ I MOKUNA Xin. I j Na ka Imi Ana o Aukelenuia iku! i i ka Wai Ōla Loa a Kane | I Maanei e ike ai kakou i ko j Aukeienuiaiau mana t ame kona | hele ana i ka aina malihini e I huli i ka wai ola loa a Kane. | Oieio aku ka wahine i kana j kane: "Maluna o keia kaha po- | iolei oe e heie ai, aoie e huli i ka akau, aole no hoi e huli i ka hema; malaiia oe e iele poloiei ai, no ka mea, ina oe e lele rha ka akau a i ole ma ka hema ! paha, e make no auanei oe, aole ou mea e pakele ai i ka make e kau io mai ana maluna oe ke j hookuii oe i ka'u oleio. E haule wale aku no kou iloko o ka nenelu o ka make mau. loa, ka hopena o ia hookuli ana ileeia a'u e ao aku nei ia oe. O ka lohe ke I oia, a o ke kuii kamake. E hooj pau loa a paa loa ma kou naau." I A pau ke ao ana a Namakaoj kahai i kana kane ia Aukeienuii aiku, ialau aku lo ke kane i ka. , pahu o kona akua o LonoikouI aiii,hookomo iiio Ia maloko o koj na poli, aahu ilio la i ke kapa j iehu mawaho ona. (Aole e Pau)