Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 10, 6 July 1933 — Ka Hoike o ka Hihia o Ala Moana [ARTICLE]

Ka Hoike o ka Hihia o Ala Moana

CHelo o Mrs. Masslo puela ola e eltma poe kane hulna o eono manawa, "* " uveUwe 1kalki mua keia poe lcaft ka lala, wahl a kana halke me ke kul ana iaia me ko lakou mau puupuu m'a kona poo ame kona helehelena. f?olaila fje mea maopopo loa aoie e liooponoponoia kema lawelaweia ana e keia poe kanaka oiai lakou e pue ana iaia. Olelo o Alrs. Massle hookahl 0 keia poe kanaka ! kui iaia me ka ikaika loa ma kona papaauwae oiai oia e pue ana iaia. He poe kanaka opiopio paanl hookuku keia poe nolalla aoie e nele ko i.akou eleu a ua kuupau lakou ma ka lakou hana aua. O na minuke i manaoie « 1110 ma keia mau pue ana elike me ka mea i ikeia ma na &ee ana o Mrs. Massie'ame keia poe keiki eWke me ka mea hiki ke ikeia ua awiwi loa ia ka lianaia ana o keia hana, e hiki ole ai ia eono ix>e pue a pau ko lakou makemake iloko o ka manawa a Mrs. Ma&sie i olelo al a 1 ole iloko o ka manawa fc hiki ai i ka poe i hoopiiia. ina iakou . ka I pue iloko o 'iela manawa. Aole e pono e nana ole ia ka mea e pili ana i keiā poe keiki, ellke me ka mea i ikeia, aole a' Takou awiwl ana i kela hana iloko o na mlnuke pokole 1 oleloia ai e Mrs. Massie o ko la-' kou ma;u minuke ia i pue ai iala, , • Ina no e oleloia ma ka hihla pue aole no e ikeia kekahi mau hoailona maluna o ka mea i pueia, e ia nae, ma kekahi aoao e hiki no ke ike pono loa ia ha hoailona, ellke me keia: Malia ua loheia ka wahine i ke kahea no ona kokua. Malia o ikeia kekahi mau hoailona o ka noke ana 1 ke kupaka ma kahi 1 hanaia ai ka pueia ana. Malia he mau palapu ma na wahi like ole o kona kino. Malia he mau hoailona okoa ae e ike- 1 la ai o kona hooikaika ana e| hemo. Malia paha ua ehaia na mea paahana o ka wahine, else me ka po&ole a i ole kahe paha ke! koko, ame kekahi mau eha e ae| 0 ka waihne. Malia o ikeia ka' haukae ma ka lole o ka wahinej 1 ka wai o ke kane, ame na mea; ano like e ae he nui wale, O ka mea i loaa ma ka nanaia | ana, aole he wahi hoailona iki j i loaa. E loaa no na hoailona o ka hana ana a ka mea pue maluna o kona kino, e laa na poholehole, na eha ame na eha i loaa mamuli o ke nahuia. Pela me kekahi mau hoailona e ae o ka eha. He ninau hikl ke hoopaapaaia ka liiki o kekahi wahine elike . me ko Mrs, Massie kino aine ikaika ke pueia e kekahi kanaka' hookahi a lehulehu paha, koe wale no a hoeha mua ia oia a pau kona ikaika mamua, me ka ike oleia o ka hopena o ia mea maluna o ka lole o ka waliine ame kona klno a pela hoi me ka loie o ka poe e pue ana niamuii o ke aumeume ame ke kupaka ana. O ka wahine e koe ana no ka noonoo maikai me ia ua hiki loa iaia ke kue aku Ika ikaika maamau e lioohanala i ke kane 1 loaa ai ka wahine a e hoomau

aku. i ke kue ana oiai oia e pueia ana, e kupaka ana me na lii ma, na wawae ame ke kino, a houlolohl, a i ole keakea loa paha l ka J\oopau pono an% i ka pue ana. v O ka hana ia a ka wahine o ke kue kku me ka ikaika apau iloko o kona mana apau e hiki a i ,ka hoohanala ana o keia mau lkaika apau a kupono no ka o kona kino e hoohana e ikeia no na hoailona o ia mau hana aole maluna wale o kona, kino aka maluna pu o ke klno o ka poe nana oia i lawelawe lima nui, Aka o £a ike ole ia o ia mau hoailona, aole ia he hoikē aole i hanaia na hooikaika ana e pale aku i ka lima nui ia mal, no ka mea i kekahi manawa he mea no kela e ioaa koj£e ai i na lala e ka wahine ka lōlo iki a pela e hiki ole 'ai iaia ke u-wa a kahea a i ole kupaka paha. Oielo o Mrs. Massie ua u-wa oia hookahi n.anawa i kona kui mua ia ana, i ka wa e hoaoia ana oia e hookau iluna o ke kaa, a iaia e pueia ana ua kue mai oia elike me ka mea hiki iaia. * Ina oia i u-wa hookahi manawa, elike me kana i olelo ai, ma ke Aianui John Ena iaia e kupaka ana i ole ai oia e laweia 6 keia poe aole oia i ioheia mai oiai no nae ua mnaoia he nui na : kaa otomobile e holo ana ma ke i aianui i kela manawa. Olelo mai o Mrs. Massie ma , kana ho3Jfce ia Makaikiu Fusa4o ma ka home o Massie i kākahl--aka nui o Sepatemaba 13, mahope koke iho o ka pue ana i oleioia, wahi a Makaikiu Purtado 1 olelo ai ma kana holke i ko makou mau kanak» ia J. C. Praser ame G, A. M. i Augate 13, 1932, i ka ninauia ana e Furtado ina paha ua kupouli kona noonoo i kekahi manawa mai ka wa a lakou i hookau ai laia ! iiuna o ke kaa ahiki i kā pau ana o ka pue ana a kela poe iaia, oielo mai oia aole i kupouli iki o kona noonoo i kekahi manawa. * Olelo mai o Mrs. Massie i ka ninauia ana e kona loio ma ka hooko&koioia, $na o ,ka pop i hoopilia, hapa: N. ke kulana o kou kino oiai keia, hana e hanaia ana, oia hoi kou ikaika? H. Nuyt loa ko lakou kui anei mai ia'ja ua ano, poniuniu ua. , N. He ikaika no anei koe ou? ■, £L,Aoie Aa wa. Ua kupaka au el% me.ka JiilgL ia'u. M&,ka $|$auipau lioohua'hua- . lauia, Massie e Mr. i Heen, plelo ,oia: i, N. A f H. au JJiea la oia i 1 kuhi ai, Ua pohlhi4i au.

N. E poniusLu ana, 110 anei oe ia wa? H. Ua ano e loa au, aka liiki ia'u ke j&e iaia ū lohe no i ; kana mea T olelo ai. Hiki ia'u ke noho 1 ko lakou haalele ana ihQ ia'īl tiīki no ia'u ke ku iluna owauj?&l£ no. N. Pehealea loihi ou ma kela wahi apau ioa? H Aoie i mappopo ia'u. N. Aole wahi mea a maopopo iki ia oe? U. WeU, ma r iahi paha o iwakalua minulie, Ma ka nanala ana no ka lapaauia o Mrs. Masssie e Kauka David Uu ma I». Haukapila Kalana i ka hora 2:35 a. m. o Sepatemaba 13, l|3l r he aVj: hora mahope iho o fca pue i oleloia, oia iaia iho mahope o ka pue ana. Aoie i nana ponoia a aoie no hoi i laweia a hoomaopopo pono ia ke kulana o na meapaaHana o ka wahine a pela hoi me kona mau lole oiai no nae ua loaa no kekaloi o koua mau iole mahope mai. O ka ikeia o ke wai o. ke kaxie ma kaiii o na mea mahana o ka wahine i pueia he hoike hiki oieia ke hoopaapaia no ka pue io ia o ia wahine. He pono e huliia keia mea hoike ma na walii maa mau e loaa aiai a e pili ai. Aole e lawe ke kauka i kekahi wal mai ka wahine mai no keia hana. Oiai no he hoike ikaika ka wahine i pueia he mea pono no nae e kakooia kana mau olelo e kekahi mau mea iua e hooleia ana koua pueia. l«ta ka hiliia pue me ka ho6hemaliema ole ia e kaheaia aiia ke kauka e haaml mai I kekahi ike e pili ana \ ka ninau tna ua moe io I? oia aole paha a ua limanuia paha aole paha. O ke komo o k& mai o ke kane iloko he hoike kupoxio loe U no ka moeia e pono ei e ia ma ke ano o ia mea e pili ana i pue. O' ka nana wale no i aa mt\ paahana osobc o ka wahiut kt alahele e hiki ai ke ikeia ir. koaio aole paha ka uia: v k<. kane aole paha. Ma ka olelo a Kauka David I Līu, ke kauka o ka Haukapila ] Kaias\A, n\a ke keena o ka Lo4o iKalaua» i H 193 u

ela na mea i hanaia: N, Ow?J kou lnoa? H. O Kau*a Davld Liu (Kauka Haukaplla Kalana) N,Ma fee kakalhak«t Lapule, Sepatemaba I*, ua laweia mai anel o Mrs. ThaUa Massie i ka Haukapila Kalana 0 H. Ae. N. A heaha kana i olelo mai al la, oe? H, Olelo mai oia he kaa me eha ahiki i ka eono poe kane oiuna ka 1 kalalwaia 'mai ahllel i ona la a elua maū kanaka i lc!c mai Ualo a kaualako iaia iloko o ke kaa a mahope lawe iaia iloko o ka nahelehele a pue pakahi lakou iaia. Olelo pu mai oia ma kona manao ua hana mua no keia poe kanaka pēla a aole e hiki iaia ke hoomaopopo i kela poe kanaka, he poeleeie loa. N. Ano e hai mal oe i kekahi mau poholehole ma kona kino? H. Ua pp-hu ka lehelehe luna. Ua pehu pu ka papalina akau. Ua pehu iki no hoi ka papalina hema. N. I k& wa hea i hanaia al keia nwia ana? H. Ma kahi o ka hora 2:35 o ka wanaao. Ua nana pono anei oe i kona; kino apuni me ke^ākahele? H. Ao4e, aole au i nana i kona kino apuni. j N. Ua nana anei oe i kona mau mea paahana? ; H. Ae, ua nana au ialoko a ua kāhiko, aole mea hou, ua po- : hoie ma ka manawa o ka uwa|&hdra 5 ame 7. Aole ikeia o ke-1 '®hi mau pohole a moku hou. Ua pueia ka wahine elua hora mamua aku a ua hoomaemae oia iaia iho mamua o kona hele ana mai 1 ka Haukapila Kalana, (Aoie 0 pnu) ";