Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 7, 15 Iune 1933 — Heaha Ka Mea Hiki i Ke Kanaka Ke Hana [ARTICLE]
Heaha Ka Mea Hiki i Ke Kanaka Ke Hana
Eia kakou ke ola nei i na la e hoaoia nei na na&u o na kanaka He mau kauleanl o na kanaka e komo nel ti<*ko o ka banakarupa. Ke makau nei ka poe iloko o na WkinilU kalepa.—he I nui wale o lakou i oi aku ka makau mamua o ka lakou mea i makemake ai e hpike mai, Nui ka poe e lawe nei i ko lakou ola iho. Eia ke īkeia ajcu nei na ku[lana i ike mua ole ia me ia maimua mai ka hookumu ana mai o ka honua nei ahlki i keia wa, a nc4aila o ka poe naauao loa o ka honua nei, aole hiki ia lakou ke ike i na mea e hoea mai ana, He mea maikai no kakou ka ike i keia .'nanawa ua ike mua ia a ua hal mua la na mea e hoea "mai ana e Kristo ma Kana mau wanana no keia mau. Ia hope o ka honua nei. Olelo mai Ola penei: "A e ikeia'ku hoi na hoaiiona <o Kona hikl hou mai) ma ka la, a ma ka mahina, a ma na hoku; a maluna o ka honua hoi ka pilikia ana o na lahuikanaka me ka piiihua; e haalulu ara ke kai ame ke kupikipikio. E maule no hoi na kanaka , i ka. makau ame ka manao ana i na mea e hiki mai ana maluna iho o ka honua; no ka mea e hoonaueia'na na- mea mana o ka lani. Luka 21:25,26 Nolaila o ka piUhua ame ka pilikia o keia wa, aole ia he mea Nona e puiwa ai; tīa ike mua Oia a ua hoomakaukau i Kona poe kanaka no na manawa elike me keia, a owai la ia poe. OMo mai Oia he manawa ia e hapai ai i ko kakou poo iluiia (Luka 21:28), he manawa e ike ai aia la kakou ihea piauku 31), he manawa hoi e hoolohe ai i na ao ana Ana i wailio mai ai no kakou iloko o Kana Buke Nui a e hooponnpono i ko kakou mau naau, a e hoopau i ko kakou uhaai. ana ame ke kuulala ana (O KRISTIANO WALE NO !' KA PIHA HAUOLI ; O ka mea mua a kakou e olelo ai, e pono kakou e olelo aole he mea iloko o keia mau la nana e hoohauoli mai : ke kanaka, a koe wale no ke kanaka Krlsti,ano. Ina he Kristiano kete).hi kanaka, e hiki iio auanel' inia ke ku imua o keia mau la me ke kuoo ame ka makau ole. A oiai ua hikl no i ke UIo i Kristlano I ka manawa pokole, aole lie mea iaia k» m?na e keakea mai %i i ke komo ana o kekahi iloko o ka puulu o ka poe Kristiano u. e hiki no i na poe e iilo ana i Krlstiano ke komo pu iloko o ka hauoll 1 keia wa kupilikii 0 ka aina, Heaha ka kakou e hana ai i loaa ia kakou ka hauoli ame ka maluhia, he mea hoi a ko ke ao nei e huli nui mai nei e lōaa apau pu me na aupuni nul o ka honuā; nei a lakou e hoao mai nei e loaa ma na halawai a la-
1 fcou e malama nel ma kela ame keia wahi o'ka honua nei, E manaoio 1 ke Akua. "O ka mea hele mai I kc Akua he pono oia e manaolo he mea io Oia a : he mea ukii moi Oia 1 ka poe apau e imi ana laia me ka hoo- . manawanui. Ina kakou e makemaJ?e e ike heaha ka pomaikai e loaa ana ia kakou ma o ka manaolo ana i ke Akua no ka manawa elike me Keia, e heluhelu ia Mataio 6:25-34. Ma keia mau pauku e aoia mai ana kakou e hilinai 1 ke Akua i ao kakou Makua Lani, ka mea i iite i leo kakou nvau mea e pono ai, a taa e imi mua kakou i Kona aupuni anie Kona po.no, e loaa no ia kakou na mea e ae apau e pono ai kakou. Olelo mai o Kristo e hoomaopopo kakou i ko ke Akua malama i na manu , a e noonoo pu hoi kakou i na lilia a i ka ke Akua hoaahu ana ia lakou me ka nani a peia aku, a e oi aku no Kona ho?-ahu ana mai ia kakou oiai rio nae he uuku loa ko kakou xvahi manaoio. Hoolako mai Oia i na mea apau o ka honua nei, a hoopii Oia i Kona la maluna o Ka poe apau ka poe hewa ame ka poe pono, a pela hoi i Kona ua; a ina he manaoio ko kakou ua hiki laia ke hana i keia mau mea apau, e ioaa ao ia kakou ka manaoio laia a e uhi mai no auanei ka malulna maiuna o kakou i nei mau la kupilikii o ka honua nei Mat. 5:45). Aoie i waiho wale mai ke Aj kua -ia kakou me kekahi hoike j ole, aka ua piha ka honua i na mea e hoike mai ana i Kona aioha ia kakou, a o kakou nae, hoopoina kakou laia ame ke aioha ole maoii no laia iloko no 0 ku nui o na maikai Ana i hoomakaukau ai no kakou. Like kakou me ke keiki uhauha. ī ka v,a o ka liio ka noonoo i ka laiau aka.i ka wa o ka piii-i kia ame ka'nele, alaila hoi mai ka noono kanaka makua a ao mai ia kakou ua auwana kakou mai ke alo mai o ka Makua i a-' loha ia kakou mai ka hookumu ana mai no o ka honua ahiki loa akū i ka lfopen-& o kāthoftu& nei. j MANAOIO IA Kristo Na Kxisto ponoi no i haawi mal 1 ka oleloao e man&oio laia. I ka manaoio ana a hoopiha pono iho la i ka mea i makemake mua ia, e pono kakou e hele aku i ka iua o na mea i makemakeia. Oieio mai Oia, "Mai hookaumahaia ko oukou naau: e manaoio aku oukou i ke Akua, a e manaoio mai hoi la'u." loane 14: 1. Alaiia oleio mai la Oia i na oleio hoolana lua ole i Kana mau haumana oiai no Oia e kaawaie aku ana mai o lakou aku, eia nae o Kona kaawale ana aku no ko iakou pono no īa. ! Mamuli o ka hewa lilo aku Ia ko ke kanaka kuleana. kona home iioko o ko ke Akua honua, j3iai īiae iioko o ko ke Akua wahi he r»ui loa na wahi e noho ai. Ua hoi o Kristo e hoomakaukau i hoine no Kona poe. "Pomaika ka poe malama i Kona mau kanawai, e loaa no ia iakou ko ka laau o ke ola, a e komo ma ka puka iloko o kē kulanakauhale. Hoikeana 22:14, Ua ike kakou ua make o Kristo i ka make mainoino loa mai*una o ka iaau kea i pakeie kakou mai ko kakou mau hewa mai, a ua ike kakou eia Oia ke noho mai ia he uwao no. kakou. (Hebera 7:25).
E HOOLOHE I &£ AKUA £ malama i ko ke Akua mau kanawai apau loa, Hoolohe i na kanawai no apau loa, no ka mea pela ka Haku lesu Krlsto i maiama ai i na kanawai a Kona Makua. Nolaila e helukelu i na kanawai he umi o ke Akua i paiapalaia ma Puleaana 20, a e hookuku i kou ola ana me ia mau kanawai no ka mea, o ia ke aniani na lakou e hoike mai ina paha ui iepo oe a i ole ua maemae paha. E hoomanao i ke kauaku opio waiwai. Oielo oia ua malama oia i keia ma«u kanawai apau ma: kona wa opiopio iuai, eia nae aoie oia i ike ahiki i ka iiooku aku o Kristo i ka iioao imina ona, ua uhai oia i ke kanawai ekahi. O ka waiwai keiu *ku»tf Heie aku ia oia me j ke kaumaia, ioa o ka naau Aoie ; oia i ike if. oia e ai i ke o ke Akua mawaiio ae $ mea ana i hana fti mai ko4a v. a opio uiai. ) He a hiki no ia kakou ke $iek> ae he mau miii-l <»ia e malamu ol<? nei i na kana-1 wai 6 ke Akvia, a o ka ol loa aku ; o ke 4, O ka mal&ma; I
ajia I keia kanawal o ia ka hc»maha ana mai na hann o ke kino, a ma ia hana ana fi hoike aku ana kako.u a e hooLa' āku ana ua nui loa ko ke Akua malama ana mai ia kakou, a ua waiwai loa a pono ole kaiōu, e hana ia la 1 mea e loaa al i kakou ka pono o keia ana. j 0 ka hlku o ka la he Sabati ia no iehova ke Akua: aole loa oeehanaiala. . .no ka mea i na la eono o leh<v -% i hana ai i ka lani, ka honua, ke kai ame ko lakou mau mea i piha ai, a hoomaha iho ia Ia i ka hiku o ka ia; nolaila hoomaikai Iho ia o lehova 1 ka la Sabati a hoano iho la ia. Pukaana 20:10,11. He hoaiiona ia ua hana ke Akua i ka honua iloko o na la eoiio. he hana mana ka hanaia ana o ka-honua nei, I ka mea maiama i ke Sabati he hooia ia! he mana ko ke Akua a he ha&a i Oia i na hana mana. He meai no hoi e ike ai, ke kanaka e j hana ana no ke Akua i na hana mana i ka poe e malama ana il ke Sabati ina ia he mea e loaa ai .iaia ka pono ame ke ola kinoi maikai. i E HOOFONO I K£ AK.UA E uku i ka waiwai hapaumi ij ke Akua. Mamua o ke komo ana; 0 ka hewa iloko o Edena, hookoe ke Akua hookahi kumulaau,! ame ka hewa, i ihea e ike ai ke kanaka he puuku wai§, no oia no ] ke Akua ame Kona mau waiwai. j Elike me ka ioihi o ka waiho maiie ana o ke kanaka i kela kumu- ] laaja, ua laahia no ke Akua, ho-] ike oia i kona kalele maluna o j ke Akua. Aka ma kona lawe ana j 1 ka waiwai o ke Akua (a o keia] lawe ana he kipi maoli no ia oj ke kanaka i ke Akua hooleiia iho] la ka honua nei iloko o ka ho- j honu o ka hewa ame ka poino ame ka make. Heaha ia mea he waiwai hapaumi? Aole ia o ka hapaumi j eiike me ka kakou e kapa nei i ka eiima keneka he hapaumi, aka o ke kenikeni maoli no kal pololei o ia mea, o ia hoi o ke kenikeni iloko o ke dala hookahi. 1 ka nalohia ana o Eeiena mai !:a honua aku hookaawale iho la ke Akua i &a hapaumi o na loaa apau o ke kanaka o ia hoi ka ukuhana a o ka puka hoi ma na hana hoopukapuka Nona iho. 0 ka lawe ana o kekahi a hoohana i ka mea a ke Akua i.hoana ia i ka hewa a Adamu ame pwa i hana ai Uoko o Eāena o ia hoi ka ai ana ika hua oka laau a ke Akua i papa mai al a i hookaawale ai Nona. Ma ia aihue ana i ka ke Akua, aip» iho a ke kanaka i ka uki> o ka hakihaki ana i ke kanawai o ke Akua. KA MANAOIO E pono anei I ke kanaka ke hao i ka ke Akua? Aka, ua hao oukou i ka'u; a ke ninau mai nei oukou, ma keaha ka makou i hao ai i kau? I na hapaumi o ka waiwai, ame na mohal. Ua hoahewaia oukou i ka poino; no ka mea, ua hao omkou i ka'u, o keia lahuikanaka apau. E lawe mai 1 na waiwai hapaumi apau iloko 0 ka hale ahu waiwai, i ai ai maloko o Ko'u hale, a ē hoao mai oukou ia'u ma ia mea, wahi a lehova o na kaua, ! wehe ai paha au i na puka wai o ka lani, a ninini iho i ka pomaikai maluna o oukou, a lawa a hu. A no ojukou wau e yapa aku ai i ka mea hokai, i hoopau ole ai ia i ka hua o ko oukou aina, aole hoi ia e hoolilo no oukou i ke kumuwaina o ke kula i mea hua ole, wahi a lehova o na kana ? a e kahea mai auanei na fahuikanaka apau ia oukou, he pomaikai ; no ka mea, e 1110 ouk<yu 1 poe mea aina I makemakeia, wahi a lehova o na kauaMal laki 3:8-12.