Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 4, 25 Mei 1933 — HOOHOLO KA AHAOLELO E KUE I KA HOOLOLI KANAWAI Hoolala o Peresidena Roosevelt e Hookohu i Malihini [ARTICLE]

HOOHOLO KA AHAOLELO E KUE I KA HOOLOLI KANAWAI

Hoolala o Peresidena Roosevelt e Hookohu i Malihini

Hooholoia iho la he olelohooholo e kue aku ana i ka hana mai o ka ahaolelo makpa I fcekahi hoololi i ke Kanawaii Kuunū 0 Hawaii ma kahi e pili\ana l ke kaupalena ana i ke kanaka malihini o ka aina makua' mal ka hookohuia ana no kulana federala ma nei me kona noho muā ole maaineī a piha na makahlki ekolu, a\p fca manao hoi o ia hoololi, i niki āi ke hookohuia mai kekah! kanaka o ka aina makua i kiaalna no Hawaii nei i na Demoka,rat& e paakiki nei i ka haawi ole aku o kekahi no kekahi, e ka aha<£ lelo kuloko i ka poaono aku Xā.'

Hookonloia ae keia ol€ioho<Sholo iloko o ke senate e ke Sfenatoa C. A. Rire ma ke ano olelohooholo hui. Ua hooholo lokahiia keia olelohoohoīo iloko-o ke senate, aka aole pela iloko o ka haie o na lunamakaainana.

Wa hoaoia ae e hoololl L ka olelohoohoio ma ke kapae ana' i ka huaolelo Demokarata, -ma kahi olelo ana, he_ rtui no ka poe Demokarata kupono o Hawaii i ■ kupono no ke kulana kiaaina, no ka makemake o na hoa kau kanaw&i e ka huaolelo Repabalika, me ka ike no hoi he ma ka aina makua, ka peresidena ame ka ahaolelo, pehea .la i manao ai na hoa Repubaiika e hookohuia he Kepw&alika ke kiaaina. Hoanapuu *|!e iho no me ka pau maa^iea. Eiua nfew iunamakaainana i koho kue i ka olelohooholo o Mr. Woolley o ka apana 4 ame *īr. Aona o k.a apana 2, o na Kona. Eia malalo īho ka olelohooholo: v 1 £3,, •«HaWelo, maloko o WtdMmu' e ka nupepa a ma kekahi ano e ae ke manaoia la e Waliinekopa no ka lioololi aaa | i ke kanawai kumu o Hawaii e kapae ana i ka olelo ekolu makahiki e r. oho ai no ke kulana kiaaina o i*awaii; a

"Oiai, he tiea i ike maopopoia aia iwaena o ka poe i noho iloko o keia terltore iloko o na makahiki ekoiu mamua aku nei ; he nui na I>.*mokarata iloko o ia aoao kalaiaina i lawa ka makaukau ame ka ike kupono no keia kulana kiekie; a,

"Oiai, o ka manaoio maoli o ka ahaolelo he mea ia e kaulike ole ai a e pilikia ai no ke teritore

! Ina e hookohuia mai he mea i I noho oie maanei. i kamaaina ole | me ke kulana ame na nlnau oi nel; a. I "Oiai o keia mea e hoomaI ka'uka'uia mai nei he mea kue i-loa ia i na kahua o tca hooponopono aupuni Amerika, a ma ka hooko ana ia kahua ua haawi keia teritore i na holke pookela nona iho, nolaila, ma kela, "E hooholoia e ke senate o ke ter!tore o Hawali, ahaolelo kuj mau heiu 17. me ke kakoo mai | o kp hale o na lunamakaainana. l-ma ka aoao o ka lahul o keia te{ritore, ke kue ikaika loa aku nei ke<a ahaolelo i kekahi hana a ka hliaolelo o Amerika ma ka mea e kapae ana i ke kuleana ekolu makahiki nohopaa no ke kiaaina o keia teritK>re, a, "E hooholo houia e hoounaia I mau kope I hooiaia o keia olelohooholo 1 ka peresidena o Ai merika, a hookahi pakahi i na | hale kauka nawai o ka ahaolelo imakua, hookahi i ke kakauolelo f o ka oihana kuloko, a i ka elele j mai Hawaii aku nei. " Kelekalapa kokeia keia mea i Wakinekona. Mahope o ka halawai o keia kakahiaka, hoouna akju la ka papa kalepa, ka papa kuai liilii ame ka papa kuai aina, he olēlo hui ia Harold C, īkes, kakauolej lo kuloko ma Wakinekona, e kue | aku «ma I ka manao e hookohuia i mai he malihini ke kiaama o i Hawaii nei Eia ka manao o ka ! olelo i hoounala.' ( No ka poe kalepa a ka alna, ke kue ikaika lōa aku nei makou i ka hoololiia o ke kanawai kumu i mea e hiki ai i ka mea malihini ke hookohuia mai 1 kiaaina *'Ke koi haahaa akii nei makoii he kaulike ole kela hoololi ia Hawail nei aole no hoi he kupono, oiai he lehulehu na kanaka kupono iloko nei o Hawaii

e lawe i ke kulana kiaaina." 1 Hoouna pula he kope o keia i olelohooholo ua hoounaia e ke 1 kakauolelo i ka Peresiciena Rooi sevelt, ia James A. Fariey, ka lunaleka nui a o ka mea hoi iaia na hana hookohu a i ka. Elele I4kana, Aole i aponoia ka Senatoa Sylva noi, e koi ana e hookomoia na inoa o na Demokarata e noi nei no keia kulana me ka hel,u papa ana i na Inoa o ka Elele Likana, ka meia mua John H. Wilson a pela aku. p "He mea ano nui loa keia ake noi nei au e hoopaneeia ka noonoo ana maluna o keia mea," wahi a Lunamakaainana Engel a Maui i noi mai ai. Halawai kana noi me na leo "No" mai o a o!"