Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 1, 4 May 1933 — AHEWA KA LOIO AUPUNI NO KA HANA OLE O KA MAKAI E Hana Ana No Oia i Kana Noii Ponoi Ana [ARTICLE]

AHEWA KA LOIO AUPUNI NO KA HANA OLE O KA MAKAI

E Hana Ana No Oia i Kana Noii Ponoi Ana

Ke pii mai nei ka hoopaapaa mawama o ka Loio Aupuni Keiley ame ke poo o ka oihana makai o keia kalana i keia mau la. Ke olelo mai nei ka loio aupuni i ka molowa o ka oihana makai no ka hana pono ole i ka hana i waihoia aku na mea e hiki ai ia oihana ke lawelawe i kana hana o ia hoi ka hopuhopu ana i na wahi nunui e lawelawe māu mai nei i na hana hookamakama ame na haha piliwaiwai iloko nel o keia kuianakauhale a 1 haawiia aku hoi na ike ame na kuhikuhi ana i na mea e piii ana ia wahi,

"Ina aoie e hiki i ka oihana makai ke hoopau i keia mau hale piiiwaiwai nunui, e haha kino maoli aku ana no au i ka'u noii ana no ia mau wahi me ka hopuhopu ana ia mau wahi me ke kali hōu ole aku i ka mak?i." wahi a Kelley i olelo ae ai i keia la aku nei. '

I uiu mai keia mamuU o ka hoea kino maoli ana aku no o ka Loio Aupuni Kelley imua o ka aha apana o keia kalana a noi aku e hoopaul waleia ka hihia piliwaiwai o na kanaka he umi i hopuia ai makai ae nei o ka Paka Alamoana i kela mau ia mamua aku. he poe hoi e hana ana malalo o na dala kokua a ke kiaama ma kela paka, a e hoomaha ana no nae i ka wa i hopuia ai lakou e na makai, no ka mea o ko lakou manawa paina awakea ia.

"Ke manao nei au he lalau loa ka hopuia ana o keia poe kanaka, a he hoopau dala maoli no o ka lehulehu," wahi a ka Loio Aupuni Kelley i olelo aku ai imua o ka Lunakanawai Bro<?ks.

"Ua iaweia mai keia poe kanaka mai ka lakou wahi e hana ana i ka hora ainaawakea, a poho wale he uku o ia hapa la a lK)ho pu no hoi me ke aupuni, no ka mea ua makaakau he kimeki o hookahi haneri dala ka waiwaiio no ka hininiia iloko o kahi i makemakeia no ia kimeki a hiki ole nae ia ke nininiia no ka mea, ua liio mai la kela poe kanaka i na makai.. Ua huk ua makai i keia poe kar ka a he kanakolu wale no mau wahi keneka i loaa iwaena o iaKou apau. OLELOIA E HIAMOE ANA NA KANAKA 'Wahi a ka, palapala hoopii, e piliwaiwai ana keia poe Ua haiia mai au e P. Dillon, ka lunanui o ka paka, ekolu wafe no o keia poe Kanaka e paani ana a o kekahi poe o lakou e hiamoe ana.

"Ina he makemake ka oihana makai e hana i kekahi hana, no keaha 'iona mea noii ole 1 na wahi piliwaiwai nunui. Hiki ia'u ke haawi aku i na inoa o kekahi mau wahi lehulehu i na manawa apau. Hiki pu ia'u ke haawi aku i na inoa lehulehu o kekahi mau kalapu i kamaainaia, he mau wahi hoi 'ina e hopuia i na hora apau o ka la, e loaa no a oi aku mamua o 30 keneka i mau dala hoike. E kou hanohano, ke noi aku nei au e hoopau waleia na hihia o kēia poe."

Hai ae ka Loio Aupuni Kelley i ka nupepa puka kakahia,ka Awalakika, ua haawi oia i ka inoa o kekahi riai< T?ahi piliwaiwai nunui i keia mau la koke aku nei no, a o ka mea i hoohanaia e piii ana ia mau walil, he mau hana palaueka wale no, a aole i hanaia kekahi hooikaika ana no ke pani ana ia mau wahi." "Ua hai aku i ke poo 0 ka oihana hopu walii hookamakama ina aole e pani na mafcai i keia mau wahi piliwaiwai nunui," mahi a Kelley i olelo mai ai "e harfa hookahi no au ia hana." "Makemake no au e hana lifce me kela keena aka aole o'u manao <hana maoli i kapae i na hana ana he oiaio." Ua pii ke kai o ke komislna makai i na olelo~n Kcllty, 'a ua pane mai lakou nia kekahi aoao, e hoole ana i ka oiaio o kela mau olelo, Ala no pahaia i ka lakou hakaka ana mai!

Ua hoohalainUa mai na waiiiiie malalo o lakou ka lioonani ana i ka Paka Kamaki Ku«a ,110 ku lawe aihueia o na lala laau kiinu moek orange nuu ke kuea aku. Olelo mai iakau, o ka poe e makemake ana 1 ona mau isla 0 kela ano alani, he pono e boike uc. ia makemake o iakou i kela aiau lede & e loaa no ia lakou ko lakou makemake, aoie Uoi e pono e he)e ae e kii ma-lu 1 na laia i hoouluia no ka hoonani i paia,