Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 50, 13 April 1933 — E NANA I KA WAHINE A LOTA [ARTICLE]

E NANA I KA WAHINE A LOTA

ile moolelo kaniaillo mau ia keia iioko o halawal haipule rio hoi i«, iīo ka mea, kana mau haa%ina a'o a ina kaleou e maliU I' -haawina i aoia mai ia ka&Ml mimuli o l-e--ia moolelo, e lōallō i& kakou ka waiwai nui ame ka pomaikai, a oie wale ma na mea pili uhane wale no. aka rflani' inea pili no kekahi i ke tdno ; aka o ka ol lōa aku no piīī i ka uliaiie. T ka wa I nui loa ae ai i.a holoholona o Aberahama an;e Lota. ulu mai la ka hoopaapa % mawaena o ka laua mau kanaka ■ hanai holohoMna, nolalla, oial! L noho ana ka manao kaulike , j aloha Kristiano lloko o Aberahama, oielo aku la ola ia Lota: "E nana oe ma ka akau a ma-ka hema, ina oe e lawe i ka aina ma ka hema, alalīa e hell au ma | ka hema, a ina hoi e lawe oe 1 ka aina ma ka liema, alalla e heie au ma ka akau." Kuu aku la o Lota i ka ikaika ike a kona maka, i ka likau a i kā hema, 1 ka inauna a i ka aina e waiho papu mai ana, a koho iho H oia i ka aina e waiho papu mai ana. no ka mea, he nui ka ai nā na holoholona malaiia.

O ka pololei maoīi, e haawi mai o Lota na Aberahama e koho mua, aka', eHke no paha me ke ano 0 kekahi poe o kakou o keia au, ka anunu; pela no o tx>ta i kela mau nplaila aole oia i hana i ka mea poīolei, no ka mea, o Aberahama kona makua Pela no hol ke ano o kekalil poe keiki ahikl maJ n"o 1 keia wa.

Hoohuli aku la o Lota i ke aio o kona kau&ale 1 o Sodoma ame CK>mora, a neenee liilli aku oia a kokoke 1 kela mau kulanakauhale, a o ka hopena. poholo holookoa ota a pau pale pau mano iloko o kela mau kulanakauh&le, me kā Ike ole he mea nona aiōe koha ohana e poino ai, elike hoi ine ka ike ole o kakou, 0 ka hookokoke ana aku i ka pelapē% he mea ia e pelapela pu aKu āi kakou, no ka mea, he mau kulanakauhale piha paumaele loa kela,

A hala he manawa loihi mahope maC ha3&wai kē Akua me Abdrahama, a ike o Aberahama e pilikia ana kela mau kulaiiaka>'haie, no ka m&a e Auku ana o ia lao«. anie #a kulanafos'.;?ale e piU mni #na, nolaila, nina»i #icu U o Aberahama ia iehova; "Jjtia e lo$& he kanaiima.poe pono ma'kela wahl, e īuku 110 anei 'oe i% wahi?"

Olelo mai la k$ Akua ia Aberahama,*ina e loaa %' heluna kanaka pono ma kela aina, e pakele no lakou.

Ua ike o Aberahama. aia o Lota ma kela kahl 1 noho ai me kona ka wahin^ ame ka iaua mau keiki, noiaiia ua piha oia i ke aloha no lakou, noiaiia hoomau aku !a no 'oia ika ninau ike Xkua "Ina e loaa ana he kanaha poe kanaka pono ma kela aina. e luku no auanei oe i na kanaka o ia wahi?" Hoole hou no ke AJaja. Pela ka Aberahama ninau hoemi ana i,ka heluna o na k£t*&ka pono ehJki i ka umi. Ua m&x&o loa no o Aberahama, e loaa ana kela heluna kanaka pono msa!la, o la hoi o Lota, kana wahlnē," na keikimahine ame na hunona, nolaila, I ka hoole ana mai o ke Akua aole Oia e luku ana I kel? aina ame kolaUa poe kanāka, ina e loaa ana he umi poe pono iloko olaila, ikaika loa iho la ko Aberahama manao e pakele ana kana kelki hanauna. Ua maopopo ia kakou ka hopena o kela moolelo.

I kekahi la, oiai he kanaka no hol o Lota, i ikeia ia mea he hookipa mallhinl, no ka mea, e noho ana' no ka manao aloha iloko ona no kailaka, nolaila, oiai oia mawaho o ke kulanal iuhale, ike aku la ota i kekahi mau kanaka malihlni elua e hele ma! ana, a i ko laua kokoke ana mai., koi aku Ia o Lota ia laua e hoi me ia i kona home. Hoole mai la no kela mau »Ha no ka pakela koi o Lota, ae mal Ia k<ela mau kanaka, a hoi lakou I ko Lota home.

Ia po iho, kuka lho Ia na mallhinl (a o kela mau malihinV, he mau aaela laua i hoomiaia mai e luku i kela kulahakauhale), a i aku la kekahi i kekahi: "E pono kaua e hoike i ka kaua ha«a i hoounaia i&ai ai ( no ka mea, he kanaka o Lota no ke Akua," Olelo mai la na anela o ke Akua ia Lota, 1 mai Ja: "E lu~ kuia ana keia kul&na&auhale i ka la apopo, nolalla e holo oe a me kou ohana J l ka mauna i pakele ko m&u ola." Olelo o Lota, a6le e lilki 1a ia ke holo i ka maukia 6 pau auanei lakou i ka * ' ha holo ahfu. aka e i*e mai kc A kua iaia e holo i feesahi kulana-

kauhaie ekoa aku, a no ka mea no hol ua elēmakule oia. Ae no ke Akua i keia noi a Lota. Nolaila kauoha mai ke Akua ma o ilona :rau nnela !a ia Loia e ala kakahiaka nui me kona ohana a e holo, no ka mea, aoie laua, e hookaulua ana : ka luku ana i ke kulanakauhale. Heie o Lota i ka hale o kekahi o kana mau keikimahine a olelo aku la iaia ame kana kane, e holo like lakou no ka mea e lukuia ana ke kulanakauhale ame na kanaka e lehova me ke ani, asa oieio mal ia na hunona, aole e hiki ia lakou ke haalele. Pela aku no ko Lota hele ana i ka home o kekahi keikimahino j ana, hoopupu no ko ia hale aoie e holo. A iul'i o Lota i kona hoj me me keia meahou, kauoha mai ) la na anela iaia aole t noonoo j no kana mau keikimahine, aka j e holo kok.e, no ka mea ua Kokoj ke loa ka manawa a laua e ivooj ko ai i ka laua misiona. Ano Loj opupu no o Lota, iīo ke aloha i na keikimahine, a pela no hoi me kana wahine, ua hu ae la no hoi kona aloha i ka laua māu k< Ikimahine, aka, nana maf la na anela o ke Akua ia laua, a ka'i aku la ia laua iwaho o ke kulanakauhale, i ole laua e meke pu me ko ke . kulanakauiiale. O na keikimahine. imua o ko laua alo kai hele pu me aka o na keikimahine i mar v ina kane, aole i hele pu me na makua. Ua nui ko lakou waiwai o ka noho ana malaila, a ua nui pu hoi me na hoaloha, no ka mea, no kela ,aina ka laua mau kane o ka mare ana, a ua nui pu paha. me ka l lukou mau <h>.hi nako, nolaila, paakiki loa ka hiki ia lakou ke haalele iho ia mau mea apau, a hele elike me ke koi a ka anela.

1: Aole no hoi i ioihi ke kai ana 0 aiieia ia Loia ma, liaaleie aku la laua ia iakou La a hoi e : hgoko,L ka iaua misiona 0 ka hoounaia ana mai, a liooniau aku ia hoi o Lota ma i ka heie ana iio kaiii e pakele ai lakou. Ja iakou no nae e hele ana, aia no ke aioha keiki iioko 0 ka makuahine kahi i hana ai, me ka minamina pu no hoi o ka waHiae a Lota i ko iaua mau pono haie nani i haaieieia aku mahope. Aole paha i nele ka nani o ko lakou mau pono haie, no ka mea, he kanaka waiwai o Lcta, ailna paha i keia mau ia ia mau pono haie e waiho neij a kuaiia 1 ke dala, aole paha i kana mai ka nui o ke dala e loaa ia mau mea, no kā mea, he makemake loa ka poe o keia au i na kahiko o kela ano. No ka pii mau ae o ka manao aloha keiki iioko 0 ka wahine liOta Ca he manao pono no hoi ia), hui pu hoi me ka minamina i ko laua mau mea apau i haaleleia aku mahope o ka ho- ! iliili ana no- ka manawa loihi, ! huli aku la oia e haawi i ka nai na hope ana i kahi o lakou i haalele a'ku ai, a lilo oia i puu paakai, a ua oleloia, eia ■no kela kia paakal ke ku nei ahiki 1 keia !a, koe wale no, mamuli paha o ka loihi loa o na makahiki mai ia wa mai ahiki i keia wa, ua' iiio ia i kia pohaku. | He wahi huli wale ana no o kela makuahine ihope a 0 ko-! ha lilo iho la no ia i puu paakai. Pakele o. Lota, aole wale no kona holo ana mai Sodoma aku, aka no ka mea, ala ke kanaka o ke Akua, o Aberahama ma kona hale % hoopii ana 1 ka leo uwalo imu'a o kona Akua, no; ka hoopakeleia mai o kana keiki | mai kā make mai, elike no me kana i pule ai i ke Akua i kona wa e ninau ana no ka nui o kaj poe pono ma kela kulanakauhale.

j O kekaM kumu i pakele ai 0 Lota, manii'U o kona hookipa malihini. Aole oia i ike mua, he mau anela kela mau kanaka ana i hookipa ai i kona home i kela po, eia nae, no kona maa no i ka hookipa malihini, nolaila i kona ike ana no i kela mau malihiiu e heie mai ana, hookipa koke no oia ia laua, eia ka he ola ia nona ame kona ohana ana i hana ai. j He haawina no hoi keia e jao mai ana ia kakou mai nanaj maka kakou i na malihini e ma|alo ae ana ma ko kakou mau ipuku hale, malia paha he mau unela ia o ke Akua, aka no ko kakou maa ole i ka hookipa i na malihinl, hele loa no na anela q ke Akua ma ke ala, me ka ph. ole o kahea, a loaa ole ia kakou ka pomaikai elike me ia i loaa ai ia Lota ame kona ohana e noiio £,na imua o kona alo. ! Aole o ia-wale, aka ke ao pu mai nei no hoi keia haawina iaj kakou, e akahdc loa kakou i ka ■ hookuu ana i ka kakoU mauj keiki ine ka poe inanao Akua ole < O ka pillkia no hoi paha I keia va, o ka paakiki nu o iu\ keiki a kakou o hoolohe ole mai 1 ku olelo a kakou e na maku'A.

Hala ole no nae kakou e na makua, iha ua ao kakou i ka kakou poe keikl i ka mea pono a hoolohe ole mai lakou. O ka haawina nui iloko o kēla mooleio a'u i makemake ai no kakou, o ia keia : E holo kakou mai Sodoma ame, Gomora aku. Malia paha o olelo mai kekahi, aole he Sodoma ame Go~ mora i keia la. Pela io no paha, aole he mau kuianakauhale o keia wa i kapaia ma kela mau inoa, aka ua iike no na kulanakauhale o kakou apau i kela la me kela.mau k& hana i na hana a »a kanaka <f kela mau kulaaakauhale i hana ai i ke au o ia mau kulanakauhale kaulana e ku ana. I kela, lūkuia ana no o ia mau kulana- i kauliaie, lilo i puu lehu, a o ia m'au ho ia ahiki 1 keia la, 'a aole! he wa e ala hou ae ai he kula- j nakauhaie ma ia mau wahi, noi ka mea, na ke Akua i palalia ilalo, noiaila e mau aku ana ko laua waiho malie ana he puu iehu ahiki i ka hana ana o ke Akua i honua hou.

I mea e maopopo ai ia kakqu ka like no o na hana a na ka~ naka aiae na kulanakauhale o. keia au e huna nei elike me na hana ā kela mau kulanakauhale, e hufi akū kakou a heluhelu ma Mataio 24:38 a e loaa no keia mau oleio ia kakou: No ka mea, i na la maua o ke 'iaiakaimialii, ai lakou a inu lioi mare lakou a hoopalau no ka mare a na, a hiki i ka la i komo ai o Noa iloko q ka halelana, 39 Aole lakou i ike|: aliiki nial ke kalakahinalii, a ' pau loa ae la lakou I ka make, pela no hoi ka liiki t\na mai o ke Keiki a ke kanaka.