Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 50, 13 April 1933 — MALALO IHO NA UKU HANA O NA KUMUKULA O HAWAII E IKEIA NO MA KEIA PAPA KA NUNUI MAOLI O NA UKU E LOAA NEI I NA KUMUKULA O KAKOU APAU [ARTICLE]

MALALO IHO NA UKU HANA O NA KUMUKULA O HAWAII

E IKEIA NO MA KEIA PAPA KA NUNUI MAOLI O NA UKU E LOAA NEI I NA KUMUKULA O KAKOU APAU

Eia iho na papa i hoonohonohoia o na uku o kumukula papalua o ia hoi na kane ame ka lakou inau wahine ame na uku kaulele ma'waho ae o na uku mahiha maamau ' o kekahi mau kumukula i loaa i na makahiki elua i kaahope aku la, a malaila no hoi e ike ai kakou i ka pomaikai nui loa i loaa i na kane ame na wahine i hana like me ke aupuni. « I keia kau ahaolelo wale no i law6ia mai ai keia papa kuhikuhi o na uku o na kumukulā ma.lalo o_ ka_ papa hoonaauao. Eia keia paj?a kuhikuhi ke noiiia mai nei e aa solona o ko .kakou ahaolelp.kuloko, me ko lakou iini nui loa e hiki ke hooponoponoia ia I mea e haule iki mai ai na auhau o kakou ilajo aole hoi elike me ia o keia mau makahiki e nee nei, 0 ka iini o kekahi rn.au solona a o lakou no pah*. apau, o ia ka hookaawal'jia 0 na kumukula wahine ina eia ka. lakou mau kano ke hana nei malalp o ka ,yapa hoonaauao, ma ke ano kumukula a ano e ae paha. He lua gula maoli no ka i loaa i keia poe e hana nei"ma Hawaii nei malalo o. ka. papa .hoonaauao a kakoju no e ike iho ai ma ka pap* 1 hoonohonohoia mahope ae - nei. Mamuli o keia kumu ke manaoia nei e hookuuia ana he mau haneri o na kumukula mai ke ao ana iloko o na kula a.upuni o kakou ma keia mua ako» e hoomaka ana iloko no o keia makahiki- . iwaena o na iamukula e manaoia nei e hoopau, aole o ka poe i hanau ma Hawall nei ; afea o ka poe i hoea mal t Hawaii nei iioko o na makahlki pokole i kaahope afeu nel* a ma ia hana ana e hiki ai ke pakele na kumukula e ao nel |na na kula 0 kakou i hana« 50a nei. E kapaia ana na kumukula ! i hanau ma Hawaii nel ma ke | ano he ko lakou, ! a eia iho na manao nui malalo iho: 1. Oka poe &p&u! noho ilo■<o nei o ke terftore no ka ma- | nawa malalo iho 0 'feT!ma makahiki i hala ae nae lakou (he mau makaaliiana o ke terij tore no ka maH&Wa 1 oi altu J namua o elima makahlki i hala ? ae nei e loaa no la laleou īna e {hakahaka ana na kulana leuikawa. ■ Aole he olelo l loheia aku 1 keia wa no ka e p2l ana owai ana la ke hoopaula ma! waena mai o keia loau lenmukula kane me a 4akou 1 e hana like mai nl§"tK&falo o ka papa hoonaauao ainelee aupuni teritore; hookahi nag inanao e ikaika nei iwaena cTna solona, o ia ka hoopakele ariaTna ka.ma-

akia a kupa liui 1 haiiau maluiia o ka lepo o Hawaii nei ame ka poe kamaaii»a i noho loihi ma o kakou nei. 2. O ka poe i maieia na iakou na kane a i ole wahine paha I e iuuiiL nei me ke teritore a i i ole kalana paha e ioaa nei ka uku o ekoiu kai!kani dala a oi i aku o ka makahiki. 3. Ka poe i luaieia aole he iiana o ka iakou m-au kane a i ole waiūne paha me ke teritore« a i ole -kaiana paha,. aka he loaa iiO r»ae ko iakou o ekoiu kaukani <iaia o ka .niakaiiiki a oi aku. Ma papaheiu uku o na kuiiiukuia i maleia, no iakou na k>aa huiia o ke kane. me kana wahiae i hiki aku i ka huina o e»co li kaukani daia a oi aku, o iu. nuina maliope ae nei t o ka poe wale no ia e ukuia iiei mai Ka waihona uku o na kumukula i'uai. i E laa me ka. uku o W, Harold j Loper, kumupoo inspeetor o Hoaoiuiu nei, mai ka bila haawina kui% mai kona uku, ua waihoia ia mai ka papahelu mai. He $315 ia o ka niahina me $40 no na iiuoiiio otomobile o ka mahina, a ke huiia kona uku me ko kana waiiine, ua hiki aku ia i ka huina pokeokeo o $555 o ka mahina. Mawaho ae o keia, he loaa pu ia Loper he $225 o ka mahina no kanei apana hana i ka manawa kuia i ka wa hoomaha o na ku-

Pela pu ao me O. W. RobinSuii, ke kumu poo inspector o na apana mawaho o na. kuaaina o Oaliu nei. He $315 kona uku mahina me na dala he kanaono no na hoolilo otomobile, a ke huiia me kono uku o ke kula o ka wa hooniaha o na kula, piha iaia ka $525 o ka mahina. LOAA IA LONG AML KANA WAHINE HE $510 Pela pu no hoi ka mea e pili ana 1 ka hope lunanui o ka oihana hoonaauao O. E. l"ong. noua ka uku mahina o $360 o ka mahma mai ka waihona uku mai no hoi ia' o na kumukula, a ke huiia me ka uku mahina o kana wahine e kumukula nei no ma kekahi o na kula o Honolulu nei, : ua loaa ia laua ka $510 o ka mahina hookahi. O Mr. K. F. Zcn, he kakauolelo iloko o ke keena o ka papa hoonaauao me ka uku mahina o $135 a ke hui pu ia me ka uku o kana, waihine, loaa ia laua na dala he $260 o ka mahina. r*la Maui he $315 ka uku o R. E. Meyer, ke kuinupoo inopeel me $50 no na hoolilo otomobile, a ke hui pu me ka uku o kana wahine kumukula. loaa ia laua he $555 o ka maiiina; he ioaa ia Mr. Meyer he $450 mai ke kula o ka wa hoomaha ma ke Kula Kiekie o Kawaii. No Maui Hikina o Mt\ Meyer, a o Franklin Skinncr ke kumupoo int>peclor o Maui Komohaiia, a ua like no ka loaa ,iaia me ko Mr. Meyer, ko wale no he $455ko laua loaa me kana wahine o ka mahina.

O Eugc!ie Horner ke kuniupoo iuspector o Hawiūl Hikina me $515 o ka mahina ke huiiamc ka uku o (tana waliine. No Mr, Cary. kuumpoo o ke Kula Kiekie Me:>:inley. iie $400 kona uku o ka mahlna. he $150 ka uku mahina o kar.a wahine, a he $450 mai ke kula mui o ka wa iioonialia o na kula. O Dr. S. D. Porteus. lie $450