Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 47, 23 March 1933 — NA HAPA HA WAII ILOKO NEI O KA AINA [ARTICLE]

NA HAPA HA WAII ILOKO NEI O KA AINA

Iloko o na makahlki he 19 i kaa hope aku la, ua ikeia ka nui o ka male ana o na keikimahine Hawaii i na kane o na lahui e, a he mea māopopo loa, o ka lahui ma keia hope aku, aole ana he Hawaii, aka he hapa o kela ame keia lahui like ole iloko nei o Hawail i kei la.

He īnea hookaumaha nui mai keia i ka naau i keia la, a i hooi loa la aku hoi mamull o ka nalowale pū āku o ka kakou olelo makuahine. Bia no la hoi ke a'oia ne} ka olelo Hawail ma na kula 6 kakou i mea e hoomauia aku al ke o ana o ka olelo Hawāii ma na kalaulu o kaferu nel, ina no I*. hoi aole e pilikia loa; aka elike me ka huikau aku o na keikimahine me na kane o na lahui okoa, pela no hoi e hulkau pu a- . ku ka olelo o keia hope aku—a ua hoomaka e mai no nae ka olelo e huikāu 1 keia la. Aole paha kakou e mina-; mina loa ana i keia wa, aka eia! aku ka wa' e mlnāmina loa ma keia mua aku. ! Owau no kekahi e ahewa loa ] nei ia'u iho, no ka mea, aolej he ike o ka'u mau keiki 1 ka oleio Hawail. .. ! Ūa loaa mai kela hemahema , mamuli no o ke kamailio ole o' maua na makua I ka maua mauj keiki i ka olelo makuahine, I ka • wa e ola ana na kupuna, mamuli o ko lakou ike oie i ka olelo Ha- j ole, ua kamailif? Jakou i na moopuna ma ka oielo Hawaii, a ua ikeia no hoi ka Ike ana o na ke-1 iki i hanau mua i ka olelo ma-| kuahine, aka i ka hala ana akui 0 lakou la, a koe iho ha keiki a maua o maua wale no na hoa j e kamailio ai, aole kamailio mau,i ia aku ma ka olelo makuahine, a hui me ka hele ana i ke kua 1 ka aina makua, kāhi aole hej poe ike malaila i ka olelo Hawai!,' hele loa i ka poinaia ka kakou oielo.

Aole paha i> m&ua wale na makua i hemahema rn& mea, aka o ka hapanui no 0 na makua Hawaii ka i hemahema ma keia rnea. O kekahl pilikia nui ha o kakou, mamul! o ka lōaa ole o ka mea nana e hoomalama- 1 iama mai ma keia mea e hß?i ftl ke loaa iho ka noonoo, he mek pono e namu haole ole aku 1 #a keiki t oiai he mea loaa aku nō ia ia lakou i ko lakou wa e hēle aku. ai i ke kula haole. | Hookahl paha kumu o ka male o ha keikimahine Hawali 1 n.a kane o na lahui e, mianiuU mai paha o ka ulolohi o na ke!M- j kane Hawali i ka makemake ana ' e male i na keikimahine o ko iakou lahui ponoi, a mai kahl e mai no o lahui e ma a 1110 aaa na keikimahine Hawaii ia lakou j !a, a pela kakou e ike nel 1 |ca nui o na kanaka hapa Hawali iloko o Hawaii i keia wa, a e Oi loa aku ana hoi ia ma keia hope āku. ' O keia kekahi inea i loa ai ka hoopulapula Hawall 1 i hoojka!kaia e ko kakou Elele A-! . lii Kuhio Kaianianaole I aku. a ka poe nae hoi ia lakou | ka hoohana ana o ke kanaV.T-i e hoouiolohi nei, a ina e ike mai atia ke aupuni makua i ka p6fto nle o keia hana. aole mamull o Ba Hawaii, aka mamuli o ka hpohanaia ana ame ka hookola ana'o ke kanawai, o ka hoopatila " " mai no paha ia. 0 na hapa Pake ka mil Hoko nei o kā aina i keia wa.M&a loaa mai keia kulana, mamuīl o ka aeia ana o na kane Pake.e holo maī a noho i Hawali nei, a 0 nā wahlne Pake hoi» ua, kapu lakou aole e holo mai 1 Hawaii nei, koe «ale no na wahlne 1 male mua i na wahine mamua ka holo ana niai ! tfa- J waii n«i, nolaiia, i ka makemake ana o ke kanaka Pake i waWne nana, aoīe iho la he wahine Fake ana e male aku 'ai, olai no »ae, j aa oi aku no ka makemake 0 na kane Pake e male i na wahine 0 ko lakou lahui. * 1 1 keia ma,u makahikl mainae, ua maleia na keikimahlne Hawaii e na lahui e ae, mamuH. no o ka makemake maoll 0 &aj kanaka o na iahui e i na kellU- j mahine Hawaii. " | EHke aku an'a paha ka iahu' Hawaii me kekahi o na lahul 1»- > hiko i palapalaia maioko o ka Palapala Hemolele. i pau loa i - ka nalowale mai ka papaiina aku o ka homia nei. O na HawāH| panoi no na paha ke nalowale. v hna. aka o na hapa, aofe fa! e pai) ana, no ka mea ke pl! ma~ |

: huahua, loa ae nei ko lakou nui. Ao!e anei lie mea hiki ia kakou e na H"āwaii kakaikahi i koe, e helu pu ana me na hapa Ha'wail i niiiiaiiiina i ka iahui Hawaii, e hiki ke hana, i mea e hoomaula uku ai ka lahui Hawail ponoi ame ka olelo makuahine? l'a hamaiua na kolanm o 'keia waliaolelo no kc kalaimanao ana a Hawaii maluua o keia kuniuhana. O ka poe'apau e uiaana e kālal i na manao maluna o keia kunnihana, e lūki no ia lakou ke hoouna maī i ko' lakou mau manao, a e hoopukaia aku no ia maloko o na kobmu" o ka kakou wahaolelo. E oluolu no nae hol oukou o ka poe e makemako ana e kalai maluna 0 keia kumuhana a i ole kumuhan a e ae paha e hana mai i k- *.-ukou mau mea kakau a mai-. kai. i ole ai hei e pau wale ka man.ua maanel i ka hoopono.Vl tku 'Pela hoi me na mikini k A !so i lioo * aemae i ra hua ; lun e ;xn\<liiwelu na huu 1 \I 1 o ka e he o a pe' . ki k l j mau !ma pala - ?ala ae.