Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 41, 9 February 1933 — NUI KA MAHALOIA O KA MOOLELO O KE KAKIANA MAKAI KAUAHIKAUA [ARTICLE]
NUI KA MAHALOIA O KA MOOLELO O KE KAKIANA MAKAI KAUAHIKAUA
Mamuli o ka maikai o kona moolelo, oial e noho makai ana no ka apana o Waialuo ame Wahiawa, no ra makahiki ne hvni kaahope aku nei. i hookiekieia ae ai o Wiliiam ma ke kulan-i Kakiana makai, e ke poo o ka oihana makai Mr. W. A. Gabrielson no ka apana kaaaina.
Ma ka manāwa a Mr, Gabrielson o ka hookiekie ana re ia Mr. Kav.ahikaua, ua hoikeike ae oia i' na kumu o kona hana ana peia, mamuli no ia o na mooieio lehuiehu o tcana irau nana koa a maka'u ole i lawelawe ai oiai oia e noho makai ana.
Iloko o na makalnki loihi o ko Mr. Kauahikaua noho makai ana, ua kaa malalo o kana hoomaiu ana na apana o Waialua ame Wahiawa, mai ka makoliiki 1917 mai ahiki i ka jiiakahiki 1924; a ua ikeia ke kupono ame ka maikai o kana malama ana i ka maluhia o kela mau apana.
! Iloko o ka 1908, oiai oia e j noho ana malaio o ka Hope Makainui Oscar P. Cox, ua kokua aku oia, ma ka hopu ana i ke- | kahi kanaka i kauia ka weli, he kanaka i loohia i ka ma'i hebera, a i makemakeia nae e hoouna no Kalaupapa. Molokai, o ka piiikia nae, aole he paa :ki i ka hopuia.
Nui na manawa a na tnakai i hoao ai e hopu i kela kanaka, aole, nae he manawa i holopono ai ia mau hoao ana, no ka mea e noho mau ana oia maloko o kona hale, me ka makaukau o kana pu ma kona aoao i na wa apau.
Ua lawelaweia nae kekahi hana maalea ma ka aoao o ka oihana makai o Waialua, ma o ka hookomoia ana o ka laa.u hoohiamoe iloka o ka omole waina, me ka haawiia ana i kela kanaka e inu.
Ua inu i'e oia i ka waina me kona hiamoe ana mamuli o ka ikaika o ka laau hoohiamoe iloko o kela waina, eia nae i ka manawa o ka hoea ana aku o ka Hope Makainui Cox ame Kauahikaua no ka" hale o kela kana-ka-i noho ai, ua mahie ka ikaika o ka laau hoohiamoe, nolaila ua ala mal la '»ia" mf»i kona hiamoe ana, mr ana'i kana - *!* Ēa iaia ke ki -,ij na kanakb ake i.upun.l, ua hopuia aku la kela iaie niai, o kona paa no ia i ka hopuia. He mau hana koa hou ae no kekuhi t Kauahikaua i lawel'awe ei, ma (- ka hopu ana i kekahi mau paahao holo mohuka i lako m;; na pu.
Ua korr.o oia iloko o ka oihana makāi iloko o ka 1907. i ka manawa e p.oho niakainui ana o C. P. īaukea, a mai 'kela' manawa mai no kona noho mau ana iloko o ka oihana makai, ahiki mai i keia manawa.
na uku kupono, no ka malama ana ia lakou ame ko lakou mau ohana, aka e haawi aku i ka poe nele hana, i kela hana halihali ohua, i hiki ai e ioaa ke ola -I*9 ko lakou mau ohana, iioko o keia manawa piUkia o ka aina.