Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 41, 9 Pepeluali 1933 — HE MOOLELO NO KELIIMALOLO Ka Mana Ku-i na Pali Koolauloa. Oia hoi ke Kukini mama o na Pali Koolau. [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

HE MOOLELO NO KELIIMALOLO Ka Mana Ku-i na Pali Koolauloa. Oia hoi ke Kukini mama o na Pali Koolau.

Ua pane mai na keiki, e ke alil. ae, ua lilo ae nei ia maua keia moku o Molokai ni?i ea, a ke haawi aku nei maua i ka aina o m.uua no ko mana makua, oia ke alii, a e hoolohe uku oe me kau mau keiki i ka'laua, a rae kau maii keiki, a me na mea a pau, nona e like 'mu kau hoolilo ana ia maua, he mau ae moku ka maua e. hele'nei, a o Hawaii ko. maua palena hopu o ka maua huakai heīe ana, i ka pau ana o keia mau kauoha ana a huja i ko.laua makua hanai na mea a pa % a noho no oe e ai'i kou moku, ke hele nei no maua i ka maua I.ana, pane mai ia ka makua, 9 noho no oiua C āi i ka iuhi o olua, aole e hele, P—-Aole e noho maua, i-ka pau ana 0 keia mau olelo a ua mau keiki nei, 0 ko laua manawa.no ia i ku ae ai iluna a lulu lima aloha pu, a newa aku la nei, a ku ana iwaho 0 ke anaina, a kukui lima pu a lelele aku la holo ana ma ka hikinajma ka laua hana maa mau 0 ke kukihi, aole i upu iho, ua naīo aku la ia, o ko laua holo ia a Pohakup'li, ilaila i loaa ai ia laya o ka waa e holo ai no Maui, a kau laua nei ma ia waa a holo a pae no-Kaanapali, lele'lauA nei malaila, ma ia wahi laua nei i holo ai mauka a hiki laua nei i Nuu ma Kaupo, a malaila laua i kekahi hale, a moe malaila, a ao ia po, a kau aku laua ma kekahi waa i law r e malu ia e laua, a holo aku la 110 Ililo taona, a pae laua ma Waialama, e noho mai ana no kanaka o ia ai.na, e niai ana i ka maikai o ka waa o na keiki, a minamina mai la lakou no ka lilo aku i ke keiki aihue waa, a hapai mai la ua mau keiki nei i ka waa 0 laua a kau i ke aki, hiki ana keia keiki a paipai ana | i ua waa nei, a hapai ae la, a kau i ka a-i, a heie aku la a iiuliu, pane aku kamaaina, e olua e, e lilo ana ka waa o 1 olua i kela keiki mama aihue waa, 0 ka manawa ia 0 laua nei i alualu aku ai, he ole ke kokoke aku i kela mama a kokoke. i ka mauna, eia 110 laua nei ke pili aku nei mahope, e hoonee mai ana ke leupunawahine i ke awa, ka noe, 11 alowale kela, hoka wale iho la no laua, a hoi a kai, ohumu i-loko o laua, ā manaō e kii i na mahoe i Kauai, i mea e ku ai ka makaia a laua i o kela keiki. Ia po no, ua huli hoi aku la laua no Kauai ka pahu hopu„ a pae ana i Kauai, a'ka hale 0 ua mau keiki nei, aole o ka hale, o na makua wale no, a pane mai la laua la, e, mahea mai olūa, .maanei mai nei no, ae, aole noonei olua, no ke kai mai paha olua. aole olua no ka aina nei, ae aku la laua, a pane mai la na makua 0 na keiki mahoe, e aloha ae ana wau ia olua noka make mai o olua i na keiki a maua, a pehea niaua e pakele ai, e huna no maua ia oiua i pakele olua ia laua. A heaha ka olua huakai 0 ka hele ana mai nei i o makou nei, a o ko laua 11001100 iho la no ia a pane aku, la,. i kii mai nei mau-a i na keiki a olua, e kii makou i ka waa 0 maua i Havvaii, ua aihue ia e ke keiki kalohe o Hilo, ae, pela iho a hoi mai laua, alaila, lohe kakou i ka laua olelo,A kokoke i ka wa hoi mai. pane aku la laua ina keiki', e hele e pee a aialo loa. o make olua ia laua la, a nalo laua la, ku ana ua mau keiki nei ua hele na kino a kauma}ia i ka manu .0 Kaula, a o ka laUa ai wale no ia, a honi ana i ka hohono* kanaka, hoole aku la laua nei, aoie kanaka o ko kakou nei hale, koi mai la no,.a ae aku la laua nei, a pane aku la he mau keiki malihini. he mau aikane na olua, 1 ka lohe ana ia leo', ua pau ae la ka H-o ana' o na maka o na ? <ti, ki i... nei, a kuu ka ukana, a "kōmo iloko a hoea niaj u i-i ' . 1 ! . noho iho 1« ])o aao a§ hai ia ole'o m I v *!.;i uh maikai wale ia ina-kei- i ki iiim . : hfkYieW<ī** ( I*s ka mam«s ma ka lele ana, a ue mau Keiki kino aki4aj 'keia ma na ma-i kua la. Ika hoike ana o laua nei ike kumu oka laua hua-! kai mai ka mua a ka h/iiie. uh pono-iVal.f no ia—aolo hel mea nana e pakuikui aku, a o ka la no ia i hoomaka ai o ka lakou huakai no Hilo ka palena, hele, hele waa na aikane o Oahu, a hele lele laua nei maluna o ka ili o ke kaī, a pae no i Hawaii ia la ma Hilo, a lawe ia no ka waa o lakou nei ia la. O ka manawa no o lakou nei i pae aku ai i kaha one, a hapai a kau i ke aki, ninau aku la na mahoe i na keiki o Oahu, ahea puka ua keiki nei, a puka iho ke piha nei ka ae one i na kanaka e makaikai ana i ke'kanaka maikai o keia mau kanaka lāuoho loloa, a pili i na kapuai wawae; he lauoho ulaula pala loa, pane aku la kamaaina ia lakou nei, e lilo ana ka waa o oukou i ke keiki o'ka mauna; a puka iho. Aole i pau ae k$ olelo ana, ku ana ua keiki nei, a paipai ana i ke kino o ka waa, a hapai a auamo, a holo, pane aku lakou nei, lilo ka waa 0 oukou i ke keiki aihue, ke kukini 0 keia mauna', aia ia iala e holo la, ke apa nei ua mau mahoe nei a nalo kela, o ka manawa no ia o lakou nei i ! ulele aku ai a loaa no kela paipai aku la ma ke kua, make oe e ke kalohe 1 ka waa o makou, kuli, manawa hana ko'u, a hookuu iho la ua keiki hei i ka ohu, i ka noe, e manao ana e nalo oia mai ka paa a na lima a na mau keiki la, a hiki i ke komo like ana iloko o ke ana huna o laiia me ke kupunawahine e noho ana, kahea ae la ua keiki nei i ke ana, "E ana e. huaina," e wehe ae ana ka waha o ua ana nei, jTkōWfālhrTā~l ākou ne i iloko a paii aoua wa _no ia 0 ua mau keiki mahoe nei i lalau aku ai i ua keiki nei a pepehi iho Ia i ua keiki la a make, a make pu ke kupuna- ,< wahine. 0 ko lakou nei wa ia i ike aku ai i ka piha loa o ua ana nei i ka waa aihue a ua keiki nei, ua make ae la no ka hoa paio o lakou nei, a hoi'nui aku la a kai o Hilo, hoouna i na kanaka e kii i na waa iloko o ke ana o ke keiki ua make ia e kti oukou, ke huli hoi nei makou i ko makou aina hātraū, a na ke au 0 ka mana«wa e hoike mai i ka puana a ka moe, a hoi nui aku la na keiki 0 Kauai i Kauai, a pela kp Oahu i Oahu. Eia'ka papa»inōa- o' ua niau'. keiki nei me kahi noho: Keliimalolo, No Koolaulōa. Niheu, No Makaha. Oahu. N« Mahoe (elua), No Hanalei. Kapikookamauna, No H.awaii, ma Maunaloa kona wahi nohe.