Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 28, 10 Nowemapa 1932 — KEKAHI KUMU NUI LOA O NA HOOLILO O NA AUPUNI O KAKOU [ARTICLE]

KEKAHI KUMU NUI LOA O NA HOOLILO O NA AUPUNI O KAKOU

! I ka wa o ke aupuni moi o Hawaii nei, aole i ikeia - keia mea he komisina elike me ia a kakou e ike nei ma- ! iaio o keia mau aupuni hou o kakou ,0 keia au naauao. He mea maikai no paha keia 0 ke komisina, iiia no ke 1 kupono io nei, aka, ua nele mai nei kakou a kokoke loa e • iiio o ka hoohaaa ana o na aupuni teritore ame kalana 0 ■ kakou malalo o na komisina. lehulehu, a o ka hopena aku ' o kakou ma keia hope aku, na na komiama ana e laweiawe i na hana vpau o ko kakou mau aupuni, nie ka uku oie o ka hapanui o na kornisina« aka me.ka nui h«?vvahewa ioa nae o nu hoolilo malalo o ka lakou piau hookele like ana, a o ka pau aku no ia o ko koho ana i na lena aupuni kalaha 0 kakou» a i ole, e 'iīōho wale lakou e ai i na daht o ko lakou mau uku mahina,me ka lawelawe oie i kekahi.wa.hī apana hana a i loa paha ka iakou hana. t , īa, ua kpkoke loa inaoli e I ilo ikupuni* komwina I kēm.manawa,, a .o7Tsiltj |«waurhe makemake anei kakou 3 keia ano hooponopono iauptaii? Aoie keia o ka hooponopono aupuni home rtiTa ja ko kakou mau hoaioha E(;pubalika e olelo mai nei, i ko i iakou kakoo i ka hooponopoiio aupuni hoaie ru!a. Ua hiki | ioa ia kakou ke ike aku, tna na hana i hanaia e keia mau j hoaloha 0 kakou, aoie 0 lakou makemake maoli i ka hoo--1 ponopono aupuni home rula, aka ma ka waha wale no ia j i olelo a iakou» aka maioko o ko iakou m&u naau, he okoa; | ioa ko iakou makemake, o ko lakou makemake io maoli | i no, o ia ke kaili i ka mana mai-ka lehulehu aku, a o ka i iakou hana liiiii iho Ia no auanei keia e lawe liilii ai i ka i mana ipai ka lehulehu aku ahiki i ko kakou ku olohelohe faaa. Kolaila, aole a kakou hana pono 9 ae koe wale no 10 ke koho ole aku i ka poe a kakou no i # ike maopop.o ai 1 i ka hooikaika mau e kukulu i mau komiaina na lakou e! i lawelawe i kela hana ame keia hana. Aole no an.ei e hīki j {ia kakpu ke ike maopopo i ka lakou nei mali leo e malij I mau &ei ia kakou ? na kau koho haloka apau? | j Aole he makemake maoli o keia mau Repu-j j haiika.o kakou i ka hooponopono aupuni home rula, akai j o ke aupuni i hooponoponoia e ka poe kakaikalii ka lakou . | i mak«make mai ai i na wa apau, a hele aku riei "kakou | 5 i ke ko o ia makemake o lakou, mamuli o ke" koho mau ia ? o ka poe.hana i ko lakou la makemake, oiai no nae eia ?<a hapanui o na haloka iloko o ka lima o.kf..poe. makemake mapli-ia mea he hooponopono aupuni home rula., aka 110 ka puni mau aku 0 na mana koho i ka laJfOU mali leo, nolaila kaili mau ia aku ka mana mai ka Uma aku 0 ka lej hulehu, iloko o ka nanea pu 0 ka i ka maikai o |ka i&kou la maunu. Eia hou no lakop ke lu mai nei no i j Keia ano maunu hookahi i keia kau koho )ba!oka, a pehea ana la kakou; e puni hou.aku no auanei ia lakou? I Ua hanaia kekahi mau hana maopopo loa e hiki ole ; ai ia kakou ke hoohewahewa l ka 0 keia mau i hoaioha ma ka aoao RepubAlika.i ka lakou e olelo nei i ko lakou makemake i ka hoop&hopono aupuni home rula, e laa ka hoopauia ana o _ke makainui, a hoihoiia na ke komisina e hookohu i ke k;anaka no ia kulana. a o ke kanaka a ke komisina a ke kiāaina i hookohu' ai, 1 koho ai, he'kanaka mai Amerika me ko lakou hoole ana mai, aohe he kanaka kupono npa Oahu nei no ia kulana. He keu aku keia o ka hoopuqipuni nui wale. He elua mau lala o kela komisina i i ljo laua mau kulana 0 ke komisina nana i kikoo keia malihini a hookohu ae i poo no ka oihena makai, mamuli o ka nui īoa 0 na hana polikika i lawehuweia iloko.p na hana a ke-j la komisina.. Haiia mai o David Trask laua i makemake ai e hookohuia, ak.a. kue ka 0 na lala 0 I.ela komisina, nolaila, ko ole ko laua magso maikai, a oia ke kumu 0 ko laua haalele i ke komisina.: TJa hoike keia mau i ko laua.manao kuokoa § pglolei maoli, ; ka, elike no me ka mea maamau, 0 ka po§ ma ka pololei, aia lakou ma ka aoao nawaliwali, a 0 ke kumu, no ke kapakahi o ka hookohu ana a ke kiaaina i lala 0 ke komiailia, a pela no ke kapakahi o ka ana o na lala 0 na komisiua e ae apau. E hookohu;jnau ia ana ka poe i maopopo mua ma ko lakou la aoao la.l{ou ka hapanui, r hookohuia he kakaikahi 0 ka poe kuokoa, i n&anaoia aku' t ai, ua kaulike na hookohu a ke kia&ina. Kwpolio iho la na 1 olelo a ke kanaka naauao loa a Solomona 'iha*eia, e olelo ana; 'iapuwale 0 na lapuwah\ pau loa na ( m|a. apau i ka lapuwale." ! ] Mai ka hookohuia ana o koia poo 0 k| «paiia makai

_ . — ■ 1 —= —~—r~ T ?zmr • ahiki i keia i ikeia ka oi ae .■ ka maikai o }yiiut iawelawe ana i. ka oihana mamua o ka ko kakqu pau makainui mua. Hoofcaiii paha wahi mea ano .hou. a poo ieakai e hana mai nei, a o ia hana ana e hnna nwi r iivi, he hana ia e male loa ai ko kakou pue kanaku n»akiUi 4 1111 kulana makai, a oia Kc hooku luia uum iwi i\a, jaiana kula kiokie jnai? Na'kakou no i;. o ike iho. kai hou mai ka poe mai i hele i ke kula a puka pouq.mai ma ka niuaninauia ana, a o keia kuia aia n»auka ae nei o ke Kula Kiekie o Hawaii o inalania a niai nei. i kfia >va. Owai o ko kakou poe makuu ke hiki e hele i kela kula 01010 lolo Haole a hiki ke puka mai mt ke kupono i ko la.kou n.ei manao"? Aole loa hookahi! Keaha ka maimo o %i|i? he hoonele loa m<?i iko kakou poe. 1 kela mau la aku nei ihookohuia ae ai kekahi poe makaī n na kula kiekie mai, a, e hoike mai an;i ika pa.u I rO|i .o ka manaolana o ka loaa aku i na makua Hawaii kupon«> 0 kekahi kulana iloko oka oihana niakai. 0, ka holppua iho'la paha keia a ka ahaoleio o kakou i manao ai, a o ka kakou holomua hoi e pono ai e 3 ana, oia ka hoonoho ka poe apau o ktla ahaololo oekaa ma k, O lakou home, a koho i ka poe apono ole i keia ano hana kaili papaa palaoa, a poi me ka i'a hoi mai ko kakou poe ,rt)akua mal na poo o na ohana nunui e mai nei, a e poloh' aku ai ma keia hope a,ku mamuli o ka hana naaupo a atoha ole a na hoa o na ahaolelo o ka .makahiki i hala aku a.mc keia makahiki iho lii na lakou i hooI>"l<i i k<-kahi mau iv nawui uki puu a pepehikanaka mauli ma ki-kuhi ano. 0 ka, hopena aku ana o keia hana, e hiki mai i ka wa a keia poe makai hou e koi. inai ai e ykula aku ia lakou na uku nunui i kupono ai i ko lakou kulana naauao, a o ka hele no ia o na hoolilo o ka oihana> rpakai i kaupoku o Hanalei, aona pakeke hoi •> ka poe uku auhau, e hele loa i ke eke a Hagai. Nolaila, e noonoo pono iho mamua o kou komo ana iloko o ka lumi koho haloka a e hoomaopopo i na inoa o ka poe o ke Senate ame ka hale o aa luiiamakaainana o kela mau kau aku la na lakou i hooholo i na kaha'waio hoike ana i ka eleele o na puuwai o k-'la pm> a \a lehulehu 1 koho ai e hele e hana i mau kanawni no ko lakou pono, a o ka pono ole nae ka i hanaia mai.