Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 24, 13 ʻOkakopa 1932 — UA LANA MALIE HOI KA MEA E PILI ANA I KA HIHIA O ALA MOANA EIA NAE KE HOEUEU MOU IA MAI NEI [ARTICLE]

UA LANA MALIE HOI KA MEA E PILI ANA I KA HIHIA O ALA MOANA EIA NAE KE HOEUEU MOU IA MAI NEI

Ua. manao iīo ko oukou lunahooponopono e kalai aku ? ka kftu ĪW © Ala Moana mahope o ko'u »«If hol ana mai mai ka'u huakai i hele aku nei i Manih wse lapena, aka niamuli hoi o ka manao o lilo ia i mea hoaia hou mai 1 na eha i aneane e ola, a ua ku a ola maoli a#_no h<)i, a inoe malie Joa iho nei, nol.aila.au i ka-ua al e_ kakau 1 kekahi uiea .e pili ana i ua hihia kaulana nei; aka ke hoala hou ia mai nei no nae e na nupepa haole, nolaila aole paha e hewa ia'u ke hoopuka aku i kekahi wahi mea lillii e pili ana i keia mea. O ka mua, ke hoike aku nei keia wahaolelo I kona apono ole i keia huakai a kekahi a ko kakou mau luna auponi i hele aku nei i Nu loka e hoolohe ai i ka hoike a ka makaikiu o hoounaia ana mai 1 Hawaii riei e noii ai i 1 m«a e plll ana i keia hihia. Ua pono ka laweia ana 'O ka makaikiu o Amenka I Hawaii nei e huli i-na-: pili ana i kela hihia, a ua. lohe mahui wale mai- nofco oukou meakakau na ke Keiaina Judd i lawe mai i ka| i Hawaii nei. Aole I haiia mai nawai la e uku iole.i uku paha i na hoolilo o ka makaikiu ame kokokua o ka hele ana mai ianei ame ko laua noho ana maanei ahīki wale aku la i ko laua hoi ana, aka he mea maopopo loa ina na ke kiaama o Hawaii nei ke kono, alilla na Hawaii nei no i uku a i ole o. uku aku i na hooIHo o kela mau kanaka. Ina na Hawaii nei e uku keia mau hoolilo, alaila pehea laua i haawi ole mai ai i ka laua holke i Hawaii nei, aole hoi e hoi i Nu īoka a i kekahi wahi e ae paha o Amerik& e hoike ai, me ka hele pu aku o V kolu mau luna aupuni o kakou, o Kiaaina Judd, ka Loio Kuhina Hewitt ame ka Loio Aupuni Kelley i Nu loka, me na hoolilo he nui, e ukuia ai mai na'dala mai o ka lehulehu ? No na hoolilo oka Loio Aupuni Kelley, ua hooholoia e ka papa lunakiai o keia kalana ka huina o hookahi kaukani dala. No na hoolilo o ka Loio Kuhina Hew!tt ame Kiaaina Judd, aole i hoikeia māi ia ma ke akea, aka he ru!a a h.e kanawai ka i hooholoia no na hoolilo o na luna .aupunl terītore ke he*e ma na huakai o keia ano, ma kahi o ka iwakalua dala o ka mea hookahi no ka la hookahi. Aole i kana mai ka nui o ka lilo o ka waihona o ka lehulehu ma keia hele ana o keia mau luna aupuni o kakou e hoolohe i ka hoikf a na makaikiu maluna o keia

hihia kaula.na o Ala Moanā. Heaha la ka oi.aku'o ka waiwai o ka lohe ana i ka hoike a ma Nu loka mamua o ka noho ana iho no 1 Hawaii nei a lohe mai ia hoike mahope aku. Ina i jioho iho nei ke kiaaina ame kona mau hoa I hele aku nei e .hoolohe i kela hoike, ina ua koe ia mau kaukani dala iloko o ka waihona o ke au~ puni. He makemake maoli paha no keia mau luna 'auni e hele i Amerika e holoholo ai malalo o na hoolilo ana a ka lehulehu. O keia anei kekahi hana holomua a lakou nei e hēlu mai nei i ka holomiia o ke aupuni malalo o ka lakou hookele ana? Jna pela, aole no. i kana mai.'o ka hemahema launa ole. O kekahi hemahema loa'.e pili ana i keia huakai a keia poe, o ia ka pane ae o ka Meia Wright i ka ninau a Kauka Hagood e pili ana i ka hooholo -ana o ka papa lu~ nakiai { ka huina o hookahi kaukani dala no na hooMlo o ka hele ana o ka LA>io Aupuni i Nu loka e hoolohe ai i ka hoike a na makaiklu,, Eia ka pane a ka Meia Wright: I hooholoia ka kela huin'a dala. no ka mea ua kōi mai ka loio kuhina ia Ke)ley e hele ma kela huakai, He keu no a ka hemahema maoli o ka pap« ame ka meia i ka hooholo ana e haawi i kelā puu dala. Kai no ina no ka'loio kuhina ka makemake, alaila nana. a i ole na kona keena e uku na hoolilo o keia keonimana, eia ka, nona'ka makemake, a na ke kalana e. uku. Pololei ke ku-e ana o Lunakiai Paeheeo aole ē kakoo i kela* olelo hooholo o ka puu dala i hoolei waleia ai, a hele a.na kela loio aupuni e holoholo i Amerika me kona hoolllo ole he hookahi wahi keneka mai kona pakeke ae. Ke ninau nei keia wahaolelo. heaha ka waiwai ame ka pomaikai o ke kalana ma 1 o ka hele ana o keia loio aupūai i Ameiika? Aole anei ua lawa no hoi kakou o Hawali nei i ka loio kuhina amhe ke kiaaina? He maka'u anei ko ke kiaaina, ka meia ame ka papa lunakiai o hikl pono ole ia laua ke ike maopopo i ke ano o ka hoike ke hele pu ole ka loio aupuni m'e īaua? Ke ahewa mai nei ka nupepa namu puka kakahiaka 1 ke kiaaina, no ka waha-a ana aku nei i Amerika i ka mea e pili ana i ka hihia kau!r e. A.v. Moanr. 1 o!c i 1 pu*oia o Mrs, Massie e kela poe opio elima i hopuia ai, a roake ma'u wale m ia'

Hawaii o Kahahawai. Aole wale oke kiaaina ka i waha- a mai nei i AUnenka e ]»ili an'a no keia hihia, aka o ka Loio Aupuni Kelloy pu kekahl. O ka Keily nae i olelo ai, heolelo o hiki ai J<6 ikeia i' s '* na k-eia mj«-o vHma i hopuia ai i hoopoino ia Mrs. Mas»ie, he mea la oiamuli paha o kana mau ol* 1" i i»uiwa rnai ai <» Mi> Mn>sie & hoomaka mai ai oia e i-h-h' i na oielo i hoolahaia mai ai <> na tiujH*'pa ikiinn <> kukou, ana i ka ike ana o kekahi mau koa maniiwa elua i 'kona kaua!akoiji a kau ihma «.» kekahi i ka noe ] linwmuiia ai oia, me kona olelo pu &na ae, i ka makemake ole o na luna aupuni o Hawaii nei e hana i ka mea pololei e pili ana i ka hihia,.no ka mea wahi ana, ao.le he makemake o koonei mau lursa aupuni e hui pu ana me ke kiaaina ame ka loio kuhina e hoomau aku i ka hookolokoloia o na opio eha i koe e ola nei o kela puulū o Kahahawai raa. Ke ike mai la lakou i ka hoaleale hou ia o ka ! \vai malie. Hookahi kuinu p keia hoaleale hou ia o keia mea, mamuli o ka mioi ana aku nei o ko kakou kiaaina aiiir k'jna muu iiua h--]--Loln, ku. loiu kuiiina ain<' ka ioiu aui'uni, a nu*u aku uei mioi i o muo'ka olel»» ana o ke kiaaina amo ka loio auj>uni i kekahi mau <.>!elo na lakou i ho-a a.ku nei i ka wela o Mrs, MaHsie» u a!a mai nei kela wahine haoie ma kekahi aoao c kuu i kona manao awahia. e aa ole ai paha ko kakou mau hma aupuni e pane &>cu. i aha ai no la hoi ka laua nei hoaleaie ana i ka •,vn? *;n '^n n! ?f 11 o ka n:n aro' t Xo ka nele a/uū i kahi mea e kamailio ole ai? Ina pela, alaila, ua oi loa aku ka pono ina i&ua j humuhumu i ko laua mau waha. a paa, mamua o kā h.ooiui oielo wale ana aku nel no a heaha aku ana la ka hopena o keia hana hemahema a keia mau luna aupuni o kakou, e nukuia mai nei e ka nupepa namu puka kakahiaka. Ka i no hoi i hele aku nei i Amenka e hoolohe ai i ka hoike a na mak-aikiu e pili ana i keia hihi& kaulana, eia ka i hele aku nei I Amenka e walaau hewa ai, a o kakou auanei paha apau ke pilikia mai niamuii o ka laua hana. Ke olelo nei keia wahine o Mrs. Massie, o kana hoo- | mano iho la no ia i ke koi e hookolokoia na opio eha i koe | o kela puulu o Kahahawai ma ahiki i ka paa ana o ka poe : hewa iloko o ka halepaahao. Mamuli o ka hoole o ka loio aupuni aole na ko Kāhahawai puulu ) hana apiki ia Mrs. Maaaie iiioau mai la Ikela wahine, ina aole na keia poe opio i hana i kela hana maiuna ona, aiaiia nawai i hana? I He mea, maopopo, aole e hiki ia kakou ke haawi i | ka pane pololei o keia ninau a kela wahine, aka hookahi [ ninau hiki ia kakou ke ninau ae.heaha no hox ka kela \vaj hine, e olelo nei iaia he lede oia, o ka hele ana ma ke alai nui mahope o ka hora umi-kumamalua o kela po kaulaI na me ka hele pu.oie o kekahi rnea me ia.,a o ka oi loa, i aole kana kane ma kona'aoao x kela wanaao 0 ona lede, |aole oke alanui ko lakou wa'hi i ka manawa o ka po e- | Ilke me keia wahiae.. | r ka hoi 'ana o keia wahine i Amerika me kona poe, ,ua olelpia,-ae aole oia e hoi hou mai ana no Honoiulu ne.i, "u me ia manao paha i hoopukaia i manao ai ke aupuni e hoopoina i ka noonoo ana e pili ana i kela hihia, koe wale no ellke me ka ko kakou kiaaina i lawe mai ai i na makaikiu'i Honolulu nei, no ka noii ana i ka mei. e hiki ana ke loaa ia lakou, ina no ke kalaia a hoopakeleia o ka inoa maemae o Hawaii, oia iho Ja, a ina no ka. ol.§ # ,a ia iho la no. He npika'u no ko keia ulehu. 0 kani_ kupinai hou inai v.i. leo ahewa la Kawtai,_|fDLooky^, ma keia hope koke aku <.]lke me ia i kani hoomaha ole ai Ina ia mahope koke mai o I.a pii ana ae o keiu hihia. Ke hiki hou mai nae ia kulan „i, ua maopopo ia kakou na kanaka e pono ai e hooiliia ;.ku ka ahewa ana a ko Ilawaii iiei, oia no ke kiaalna am:: liona mau hoa i hele aku nei i ka holoholo i Amerika m.alalo o na lilo o ka lehuiehu Ma ka hoomaopopo iho i na olelo ma. ka nupepa namu puka kakahīaka o Honolulu nei, ua pau no ka hoike a ka makaikiu i ka hanaia a ua loaa ma ka lima o kek&M o ko kakou mau luna aupunī i hele aku nei i ka holoholo, aole i hoikeia mai ma kowai lima la i waihoia ae ai kela hoike, aka, ua hīki ke manaoia, ma ka lima o ke kiaaina. Ina pela ka.me.a oiaio, a o ia no paha ka mea i ikaika loa ai ka hoahewa ana a keia nupepa namu i ko kakou kiaaina, alaila, heaha la kona manao o ka lawe ana aku nei a i Nu loka e heluhelu ai 1 keia hoike i loaa niua no. iloko o kona poholima? Ke makemake nei keiawahaolelo, a o ka lehu'ehu pu kekahi makemake e 'ike i ke kumu o keia lalau ana aku nei o ke kiaaina ame kona mau hoa i Amerijka, elike me. ka : ke kiaaina i olelo ai, e hoolohe i ka hoike a na'makaikiu, me he mea la, aoie i loaa mua iaia. .. ; ' '■ i