Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 8, 23 June 1932 — E HAWAII O KEA WE, E MAUI O KAMA, E OAHU O HAKUHIHEWA, E KAUAI O MANOKALANIPO; E ALA! E ALA!! [ARTICLE]

E HAWAII O KEA WE, E MAUI O KAMA, E OAHU O HAKUHIHEWA, E KAUAI O MANOKALANIPO; E ALA! E ALA!!

Mr. Jonah Kumalae, Lunahooponopono o KĒ ALAKAI O HAWAII; Aloha nui kaua me ka malu mai ke Akua mai:— O ka mua loa keia o ko'u waiho ana aku imua ou i ke noi, no ka hoouna ana aku i ka elele mama a kaua a au aku, i f»a kai ewalu o ko kaua paemoku aloha e moe mai nei iloko o ka nanea. Ē hoala a e hai aku i ka euanello no ko lakou pono a "ifo ke ola' mau loa. Oia keia e kau ae la maluna. Ē ala e ka Ahu; e ala e ka Mahi; e ala e ka T. Eia la ka ihu o lea elepani kupua ke holokake nei iloko o ko'hale e Hawaii Lahui, a o ke klno walp mai no koe. A oiai, ua hophemahemaia kou pono arr.p kon olā e k7CTlrJrūT'aloHaT no na kau eha a elima i 'kunewa aku la a*u hoi e halialia aloha wale e mai nei no oloko o'u no k:a hopena o ka noho āna aku o kakou ame na hanauna aku a lakou o keia mua aku; pehea ana la lakou ame ko lakou noho ana, a e hea iho paha aunei lakou me ka paiaum'a hele ana me ke kaumaha a luuluu mokumokuahua a ehaeha o ko naaa, a e Vu-wo ana me ka uwe leo nui ana me ka helelei o ko lakou waimaka maluna i'ho.o na he-kupapau o ko kakou lokoino; a e hea iho ana a e hooho iho ana me he leo la no ka hanehane mai na ilina mal, "E papa ame mama; e kuku ma;.heaha keia hana lokoino nui a oukou ia makou na moorjuna "hoi a ou'kou i onlama ai a i painuu ai? Eia makou Ia ; ke laweia nei i H lowa a ke hana k.eko ia , neiAloha'no kuu. lalwi n noho lio(»m;iopopo ōle neil L waīwai o keia mea he harota ; a lakou e ikr ole aia he oia no lakou ilalla ame ko lakou alna, E kuu lahui Oiwi Hawaii Ponoi aloha, ke holke nei keia puuwai me ki? aloha, a ke huli aku a nana > hope i ka makia a na e,Jemakule ame ko lakou aoao kalaiaina i kukulu ae a>' a ku a kapa iho ka aoao Home Rula no na kanaka ili ulaula p Hawaii nei, oia hoi kela wahi manai Hoko o ka poho o ko e ke kanaka Hawaii i keia la. I Oia wahl mea la, he mea nui loa ia ia lakou i -i'mi ia e lakou i me ka hoomanawa;iuj īl.oko o na hoinoia āme na-hāilukuia. i E kuu lahui aloha e. aole au i poina i ko maua mau Ia ' oniopio me kft lunahoopononono o Ke ALĀK&Ī O HA-I WAH. e hahai ana me na elemakule a e auamo pu ana i na ehaeha, na luuluu. na kaumana ame na homoia e ka poe pakaha, i piha a-h-aku ka opu i )ia m<" j a kaili wale, Auhea oukou e na oiwi o /ka'aina, aTa e ka ahu: e ala e ka mahi; e ala e ka i. Hookahi kakou mai na kupuna mai, eia nae ke like ole nei kakou i keia wa. Hookahi o . kakou r»ono o ka huki like, aole o ke ku-e aku a ku-e mai. Eia ka ihu o kia elepan? i o kakou nel. Aole keia o ka elepani a E. H. AUen ame H. A. P. Carter i kii'ai i ka la 21 o Nowemaha, ka inoa-—Km'kahi Panai Like ame ai miliona Vfala, ka mea'hoi a ia mau loea kalaiaina naauao i ku ae ai a kaena iho.iluna o ka papahele o n?» hale ahaolelo o ia mau la. a olelo iho, o ka ae ana aku o oukou nakahi e komo mai ka ihu o ka' iloko ou e Hawaii, oia ka mua o ka hoohui aina. Kai no a hala ka laua olelo, eia ka e ko ana i ko kakou au mai nei Aole e poina ko Kona ame ko Hilo j)oe i keia mau kanak# 'naiaua. keia wanana. E ka ahu e! e aahu iho oe i ko kapa ahuula i hala ae ,ka ua, ka ino ame ka makani e nou ia mai noi ia oe- E ka mahi hoi e! e papale ae oe i ko napale 1 hae nou a lanakila au poe keiki ame ajti noe moopuna. o hoahewaia mai oe e lakou. E ka i o! mai hiamoe oe a mai ala ae a iokuu. aoJe pono o kela: aoīe r>eia e nono ai oe. E ku ae iluna; aole no hoi o ke ku iluna a ku lomalom?» .wale' iho no. Aole waiwai o kelfl hana. Aka e ku oe i Hina a e.hooJUIo ia oe i koa. a e hopu a lalau f ka ihe a olua me ko kupunakane me Kamehameha. Va nai aupuni p paiBj»ko i .keia holohoīona elepani kino niīl pe'ppe' kū-e iliōl oi aku kp. ino i ko ka elepani mua o loia kn huhu i kanaka ili ulaula e like me ko'u, oiai. aole I hoea kmo mai ke kino o keia elenani >r>o f Hawai? o ihu wa)" no kei« iloko nei o ko aina a Poko o ko hal.e e-Haw»ui aloha. ka mep au e painuu nei a e hiipoi nei a e hamohamo nei a hionhMiu le me ko ka omole. a ke ole au e kuhihewa i ka nui o na makahiki o keia hoohinuhinu ana a oukou. aia ma kahi o ewalu makahiki a oi, a ma kahi kekahi hoomaewā ana ae o ka olelo o kuu aina niakuahi,ne. he eha kau* a oi. A heaha ka hopena e ikeia nei? Ae.'iio ko nuni loa i ka noho nanea, puni wale i ke a!ak?n h k«malii opior*io, lilo loa ko oukou noonoo a puni h»-i lo» i ka lakou alakai hewa ana; a oukou hoi i ku-e ino loa ai i ka «lelo a'o naauao a na elemakule, O ka lakou la. o ka r>nani mai me ka iliu o ka elepani kupua ino: ka na no ka noho aku okuu: he akaaka ka t hara: ka ai ana 110 hoi a ua ka-| malii nei i ka ai o kahi umeke poi a o ka ai a knl palahe-ka mao a maanei a haukae ke kuo o kahi u«vieVe| o ka oukou iio ke kahi a holoi aoU> he nanaia iho ou e u£ kamalii nei. Ile holo kaJaVou la n nau iho e pauaks£? Nawai liō hoi e ole ka pii o ko lakou nei w«ela l k&ut han» ■ kamalii a kakou, a i ole. ua iini mua n-» paha lawi ne\ $ elepani ana ka mea nana e noho rula i keip pae aina, no-\

laila he hookikina k« !a hana ike m«- ka maalpa nml ia lakou nei kamalli aloha oī»» mc ka honnanoaia. mo ka wale o ka nahesa pahee, lih» i ka paher a poholo ana ka ihu o ka elepani a o k« kino mai no koe, no ka mo.a, o hoapiii no ia o'ihu. O ka*u noi, e kala aku ia lakou. no ka mea, aole lakou 1 hoomaopopol ka īakou moa i hana ai, | E na hoa oiwl Hawaii ponoi o'u, e noho nei Hoko 0 | keia Teritore o Hawaii, no koia hoohuni o ko Hilo poe, ] ma o ka hiki kino ana aku imua o lakou o ka hope 1010 kuhina o'Amenka no kana hann misiona noii ma Hawan nei, a lele e ko lakou hauli i ka lakou hoomaopopo akui o "AUPUNI KGMISINA" ka inoa 0 ka nona ka ihu ; e holokake nei iloko o ko hale e Hawaii A pei hea. aole ou pilikia no keia aupuni kom.isina, a no ka mea, |he huakahi au na ka a'o. i Nolaila aia maluna o oukou e knu lahui ( > ka aina ke

ikoikoi o ka lawe ana a yvoonoo no kfia moa. Aka, aoīo no ! au e hewa ke hoakaka iki aku imua o oukou o kuu lahui Ima kahi mea, no keia mau aupuni a olua. o aupuni teritore ame aupuni komisina; malia o hooa io mai ia, no 'keia mau Ia aku. O ko laua like ole, na oukou ia o heluhelu iho. O aupuni teritore. ho wahi apana laau ia i hoopili ia aku me Amerika, a no ko lakou noi makau o ai maka ia e kakou, hele nui e nonoi ia Amerika i mau t,ausani koa, no ka'hoomalu a kiai ana ia lakou nei. o pau ruu i ka mukaia e kakou. Eia nae aole i ae ia mai ia kumuhinu ua poe nei, ai& a ha&wi aku i kekahi mau ponō.ou e Ha- j waii, alaila ke)a ae mai; nolaila, wikiwiki ua poo nei i ka haawi i ka oihana dute awa. ka oihana leka ame kekahi. o na apana aina nunui o kakou i wahi no na koa aiai o lakou e noho ai, me ka ae hou aku nae o lakou nei, na lakou la kekahi maq luna a\}puni e hookohu mai; oia ke kiaaina, me hope kiaaina; na lunakanawai. a pela akuNo ko lakou nei lili maka welawela no ia kakou. holo nui hou no i Amerika e pekapeka ai, e ni.ania ai a e holoholoolelo ai, aole e pono ka haawi ana i ka mana koho baīota i kela lahui, he hupo, ha lahui hookao i kona ili iho no. la Pake ame K.epani haawi ka balota. Kft huhu mai nei nae o Amerika ia Hawaii holookoa. (Aole i pau)