Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 29, 14 November 1929 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

: I iwaenakomi o ka ia neī moe maikai ana, miaJhei ik£ aku nei oia i ka wahine o ka lua i ka hele pololei ana mai no ahiki ma kana wahi e ku ana, Ma ka ia nei hoomaopopo Iho, aia oia ma kekahi wahi aekai kahi i ku ai me ka māōpopo ole iaia o kana mea e ku ana malaila E huli ana kona kua 1 ke kai, a o kona alo hoi i ke kuahiwi, a mauka mai no hoi ka hele ana mai o ua wahine nei a me ke aloha ole mai, a olelo mai la iaia nei i keia mau olelo: "Mai ha'i iki oe i kekahi' mea, mai ha'i iki oe i kekahi mea ; " a hala loa aku la oia maluna o ka ili o ke kai ! a nalohia akū la ihai ka ike aku a ko la nei mau maka. Puiwa ae la oia, a nooiioo iho 2a i ke ano o kela mau olelo i pāpalua ia ai ko lakou hoopukaiā ana, "mai hai oe i kekahi mea, mai ha'i oe i kekahi mea." Noonoo iho la keia a hoomanao iho la oia i ka ikaika loa aiiix o iiona manao ia po e hoike i ka mea huna i na elemakule, a no ke āumoe loa nolaila, hoopanee oia i ka hoike ana i keia mea ia laua a no ka la apopo. Hoolaio loa iho la nō oia, ua papa mai kela wahine iaia, aole oia e ha'i i kela mea huna i kekahi mea e aku, aka, e huna malie.no ia ia mea iloko iho no ona, a mihi loa iho la oia i kona iaki i ka awiwl 'ole ana e hai i kela mea i ka po nei, Hoomanao pu ae la no hoi ola i kona papaiā ana e kela wahine, aole e hoikē i kekahi mea e pili ana i na luahuna a-me kela huakai a laua me ka wahine o ka punaUai I iho 13. ela iloko īho ona, he oiaio loa hp wahinp Vnnor<n- • ■ ■ ■ • 1 • - -; < , . ■ •> ■■■•;• i-L ■ •■ r x "'i'.'.i ■ ' ika kuu manao e hai i kela mea i na elemakule. nolaila, hele okoa mai la no oia e hoomanao hou mai ia'u no ia mea, Hiki ole iho la iai.a nei ke moe hou aku I ke koena o ia po ahiki wale i ke ao ana, a haalele iho la no hoi oia i kona iumi moe inahope o kona hooponopono a hoōmaemae ana i kona wahi moe ame kona 'lumi. Hele loa akn la no hoi oia a hui me ka elemakule kane a ninau aku la; "Heāha kau haawina i makemake ai no kakou i keia po?"

I mai ia kahi elemakuie kane: "Aia no paha i kau iiaawina e lawe mai ai no kakou?"

Ua iilo ka haawina aku oia po i mea nui loa na Wilamaiki e noonoo ai, no ka mea, aole oia

i i kamaaina i ke kapena- i olelo mai e hiki hou mai ania oia'ia po ilio, a mamuli o kona kamai ka lohe mau i ka olelola 0 ka poe kapena i ka poe olelo 1 ka olelo pelapela, nīaopopo 010 loe. iho Ia iaia kana haawina e haawi ai i kana papa kula baibala ia po iho i manao ai oia e ninau ika eīemakule, me ka nianao la hoi mamuli o kana mau olelo e ala ae ai kona maii manao a loaa hoi ka mea nana e alakai a loaa kana haawina o ia pō iho, He oki loa hoi ka elemakule kane, Nolaila, huli loa aku la oia a loaa kah'i luahine a nlnau aku 110 hoi o Wilamaiki iaia ia ninau hookahi, a oi ana like no kona nele i na manao hookumu mai ia ia la mai, Nolaila, i ka pau ana o ka lakou paina ana, o ia kakahiaka, hele aku Ia oia ma kahakai e holoholo al, O kekahi kumu no hoi o kona hele i kahakai, no ka loaa ana la*a o ka moeuhane i ka po mamua iho a ike ai oia i ka wahlne 0 ka luawai, a manao iho la oia ma paha oia e heie i ka aekai malia hoi o ulu ae kona: noonoo a maopopo iaia kan: haawina baibala e a'o aku ai i kana mau haumana ia po iho. Hoomaopopo iho la oia i kona kupono oie loa e a'o baibala 1 kekahi poe no ka mea aole oia 1 makaukau ma ia mea, a o ka oi loa aku hoi o ka pilikla nona, oia ke ku aku imua o kekalli pōe malmiiu e a'o ai i ka bftibala.

Apono ole loa iho ia ;oia i ko Miss Hak alakai ana mai I ke Kupona anie ke \ v?i ine,

Konio iho la ka i n iiōko on:i. e hoi o!e i ka hale i& po, Maopoī» ole maoii iaia ks\na inea o hana ai, 'No tna-

nawa ko ia īiei noke āna i ka noonoo i kana mea c hana ai ahiki wale i iea aui ana o ka la. Elua manao e noke ana i ka paio iloko ona. Ka inua, o ka hoi ole i ka haie i kela: po; a o ka lua, e lioi no oia a e hana elike in6 ka mea e hiki ana iaia He hilahila loa kona ke hoi ole aku ia po, no ka mea, e manao miii , ana paha na malihlni, aole oia ■ i lawa ma na mea e pill ana i ka baibala, a olelo iho la no o| Wiiamaiki iloko iho ona, oia maoli no ka pololei, no ka mea, aoie oia i a'o maoli i ka baibala k ike, aka, na kona mau makua no oia i. a o a aole no hoi laua i a'oia i ka baibala, noiaila, manao iho la oia, aole no laua i lawa i ka ike i ka baibala, nolaila, o ka laua wahi mea i a'o mai ai iaia, he wahi iihi liiiii j loa ia o ka mea io maoii. Nolaiia ;ike iho la no oia aole loa oiai | kupono i kumu a*o baibala. ikf pu iho la oia, ina e pono olē ana kana a'o ana aku i keia ma.l'l malihini ia po iiio, e lilo oia i-mea hoohilahila ia a pela hoi e hoohilahila ia ai ka baibala. Manao iho la oia, ua pono no konā hoohilahila ia-mai, aka, aole. hoi e pono ke hoohilahila a hoohenehene ia ka baibala~ Nona auanei; hoi ka hemahema a o ka baibala hoi ke nema ia" Lilo keia i mea hookaumaha Joa mai i kona noonoo. I iho la !3ia iloko'iho ona. E hohe wale ana anei au imua o nei mau malihini elua? Me keia ninau i ulu ae ia iloko ona, ku ae la oia a maloeloe, hoohuli aku la i kona kua i ke kai a hoi pololei aku la no M

. ka .«aa, e 4..anti aīOid elikt .T„ jf iv|'- -Ku M l.t> īiui uia & iv>jio o kona īuiui a pelu iho la i kona mau kuii ilalo a nonoi aku lā i ke Akua u hoonaauao mai iaia a e kokua mai i ioaa iaia ka haawina kupono e a'o aku ai i koiia mau hoa ia po iho. Apau kana pule ana, aole no he mohala ae o kona noonoe, aka, uhi mai la ka pouli naaupo maluna ona, a pela wale no oia i noho ai ahiki wale i kona ka - h'eaia ana mai e hels e ai i kjt aina ahiahi, la lakou ma ka papaaina, iUnau mai la kahi elemakuie iaia ina ua makaukau oia me kana haawina o ia po. Ma kahi o ka pane i ka ia la hinau, haa - wi aku la o Wilamaiki he ninau i na makua penei: "Heaha ka o„ lua haawina i makemake ai no kakou i keia po?" Luliluli mai la ke poo o kalii eiemakule a 1 mai la» "Aole maopopo ia'u ka haawina kupono no kakou o keia po. O oe no pa - ha ka mea i maopppo. no kji. mea, o oe no o kakou ka mea i maamaalea iki i kela mea Baibala."

He iini nui loa ko Wilamaiki e loaa kekahi mau manao aia~ kai mai ia laua la mai i liiki ai ke ulu ae kona noonoo a ioaa ka haaw'na maikai no lakou ia po iho eia nae ua nele ka loaa o ia mea mai ka elemakule mak Aole no he kaniailio mai 0 kahi iuaiiine, a noho mumule ilio la iakou no kPkaM inanawa. j A hala palia he elima minuk«? 0 ko lakou nei ai ana nie ka kemu oie o ko lakou waha, ea ae la ke poo o kahi luahlne iluna a i mai ia ia Wilaiuaiki: "Pe - hea ia ina oe e a'o mai ia ka~ kou i keia po maiuna o ka ninau Ehia la ano uhane Uoko o ka honua nei?" Aka mai la kahi elemakule l kana wahine a i mai la: "Healia kou niea i niakeinake ai ō k:i kakou haawina ia o kela pot A!» ole anei ou manao he mea hoojmaka'uka'u aku ia i kela mau haumana hou i ke kapena ame ka wahine kuene o ka moku. H<? hoi aku ko laua la i kelīi po a |i keia haawina no paha kau ka well ia iana Ia ahiki ole ke hdi 1 ko lau;v mau walii. Aole oia wale; aka. makau paha auanei laua i ka hele hou mai ik nei i ka po? E noonoo mal no op e Wiiimaiki i haawina 'hoomak i uk<\ u ole aku i im haumana nnilhini a kakou, 1 * Oielv> mai la kahi Iwaliine; "<j> kau Imm Ske wale mm! la «

peku. Heaha no hql kou mea hal ole aku i kau haawina 1 makemake ai e kuiaia mai i keia po ?"

Olelo mai la ka elemakule kane, aole paha owau ke kumu e koho ai i ka haawina na kakou. E waiho aku no kaua na ke kumu no © koho i kana haawina e makeiudke ai. Oia no ka mea i kanuuuua i ka Baibala, No'u iho, he Paulo au, a e oluolu ana au i ka haawina e iawela mai ana e ke kumu.

I keia manawa ans elemakule e kamailio aua. ke Aauki loa la 0 WUamaiki i ka lAa ole o kakupouf e Uwe mat ai na lakou ia p*j| Manao Vho la oia he haaw iua fcialkai ka luahine ■ a *mai la, a o ka oielo a ka ele.rnakr.le kane 1 ka hoomaka'uka'u'o ia haawL r.a i na maMUmi ame Mias Hale pu «o ka mea oia kekahl mea lloi a!K\i U ; Aoie i pm