Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 27, 31 ʻOkakopa 1929 — KA OLELO A KE AKUA KE KANAWAI O KE AKUA [ARTICLE]

KA OLELO A KE AKUA

KE KANAWAI O KE AKUA

E nana aku kakou ī, e pili ana i ka ahaaina e. 1 ku i palapa!ai&. r-. T :: ku 27 fsh;ki } y<i }«iku N~> o 'kh ruf-ei (- 1 kt-;,A *. u e 5M i ko lse kiaha o ka-Kaku, me ka pono ole. ua hewa ia i ke kino ame ke koko o ka Haku. E noonoo ke kanaka iaīa 33*jO, » pela ia • ai a l . i ka berena, a e inu ai hoi i ko ke kiaha,

No ka Jmea." oke kanaka nana • ai, & e ine hoi me ka pono o!c, ua ai no ia 6 ua ln a j ka hoahewaia nona iho t no kona hoomnopopo ole &na 1 ke kino o ka Haku, Nolaiia, im nui ioa ka poe o oukou 1 nawaliwali, a i maia ua nui no ka poe i moe." O ka manao o keia huaolelo hope loa rn& keia mau pauku, oia hoī, moe, he make ka manao o la huaolelo. Nolaila, ke ike mai la kakou i k??, hoike mai o keia olelo * ke Akua, ua nui no ka poe | moe, No ke aha ko lakou kumu i moe ai. oia hoi i make ai? Ke oieio mai nei keia mau olelo no ko lakou ai i ke Mno o ka Haka a inu hoi 1 kona koke jne ka noonoo ole.

O ka manao o keia huaolelo "eoonoo," ke nana kakou 1 ka huaolelo no keia mea ma ka Baibaia Enelani, he huli kona manao, oia hoi, e huli mua ke kanaka I kona naau, ina aia iloko olaila kekahi manao pono ole no kekahi hoalauna, alaila e poHo iaia • hookg,awal€ loa aku ia manao maiioko aku ona, a e hoopoina loa aku iaia. Ina hoi ua hsai& hewa aku kekahi i kona hoa ksrnk% * pono iaia e hele t ua hoa la ona e hoolaulea ai, a noho iho ka naan ma kamaemae. Oia ka ma&ac o "noonoo." Aole paha pela lta kakou rula » ai nei J ke kino o ka Haku a • inu nel.i kona koko? O ka pono noho wale iho la no paha ka kakou ahiki mai i ka īa ahaalna & e malamiia & ku Wh, khnoii e k-v--mai la mau hoailona. me ka noonoo mua ole ae i na man&o enemi e noho ana iloko o kakou »0 ko kakoa mau hoa kanaka. Ke hoike mal nei keia mau Olelo ia lakou, ua hana kakou i keia me ka hoahewaia, a ua hookau iho kakou 1 ka hoahewaia maluna iho o kakou, a o ka hopena. ua nui ka poe o kakoa i maimai, a ua nui no hoi ka poe 1 a»oe. Me he mea la he kakaikahi loa paha o'na HawaH i komo ole i maa hoahanau ho na hoomana Hke ole lloko nei o ka aina. O ka hapanui o kakou, ua komo kakou Uoko o na hoomana like ele, a i ole ua pau loa no paha 1 na Hawaii i ke komo iloko o nei" jnau hoomana o kakou. Ua pono 1 i» hoi paha ia. aka, o ka pilikia I oia keia a keia mau pauku ei hoiks mai nēl ia kakou, oia hoi j ko kakou hele iloko o ko kakou Uiau luaklni like ole i ka la a : b*aina o ka Haku e ai ai i ka be|gsia !loko o na luakini i ka la ahaaina hoailona o kona kino a e Jaa ai i ka hoailona o kona koko me ki hemahema a pono ole, no ko kakou noonoo mua ole a hooponopono ae ia kakou a kupono $ike me na mea i oleloia ae la maluna mamua 0 ko kakou lawe ana mai ia mau mea a hooro iioko o kakou. He pono la wahi a keia mau olgio. Ina. kakou e hoomaopopCJan\ o ka Haku, he la piha loa Ja i na hoahanau," aoK nae pela ka piha o na Lapule e ae. He nui na maka i nalowale i t*a Lapule mamua aku o ka LapUle ahaaina oka Haku e hoea naai ana ia la ahaaina o ka Hakn. O ka nihau, ihea lakou ia mau Lapule? Na kela ame keia 0 lakou e pane i keia ninau, no ka mea aole au i ike, aka, he hiki no nae ke pololei ke koho ana i ka hapanui o ka manawa. O kekahi ninau hou e pono ai ia kakou e ninau iho maanei: Ua noonoo anei lakōu, a e ka poe no hoi kekahi i paa mau ma ka hele ana i ka pule i na Lapule apau, ua noonoo anel lakou elike me ka keia mau pauku e a'o mai nei ia kakou 0 Na kakou no hoi apau e pane i keia ninau. Aole no hoi keia he ninau paakiki loa e hiki ole ai ia kakou ke pane. He manao ko'u, e pane like Bft! ana ka hapanui o kakou ua nele kakou ika on p ana ina olelo 0 keia n. i > ° iku 1 m makahik! I kaa 1 »ku 6, noiaiia, aole kakoi 11 m i M R'o ana e keia ;r ,uku. <

I Ina pela, alalla aole ncf ka.o- -| lelo ka hewa, no ka mea, ke wa- ! Uio malle mau nei no lakou lloko o ka palapala hemolele, 0 kakou no kal hewa; no kakott huli oie aku l ka olelo a lo■ia a.lftl!a malama. iho. Ina peīa, ano Ka manawa, e h.uii ae a» ko kakou alo a hele aku ma ke ala polole! oia hoi, e halial kakou 1 ke a'o a keia mau olelo, a Ske no auaneī kākou i ka k« Akua "hoopomaikal' rnai. He manaoio nui ko'u. 3na kakou' e hikl aku ma keia wahi, oia hol, ka hahai ana 1 keia mau olelo ame na olelo w apau oloko oka palatra!a hemolele, e hooko mal ana no ke Akua i kana mau olelo hoopomaīkai maluna o kakou, Aoie no ka lahui īudalo wale na olelo hoopomaikal oloko o ka palapala hemolele, aka s no na pōe apau la e hahal ana i kana mau ā'o ana* a maiama hoi S ka mea nana ka olelo 1 ka Haku me ka manaoio 1 kona inoa. loane 1:12; "Aka, o ka poe i malama laia me ka manaoio i kona inoa, haawi mal la ia i ka pono no īakou e lilo ai i poe kelkl na ke Akua," Aole olelo mai o keia pauku e, 0 ka poe ludaio ke loaa keia pono, aka, o ka poe i malama iaia, ola hol na kahaka apau o na lahui like ole e hana ana i na e hoikeia nei ma keia. pauku, oia hoi ka malama iaia me ka manaoio i kona inoa, o lakou ke loaa keia pono e lilo ai iakou 1 poe keiki na ke Akua, Nolalla. o kakou no kekahi e komo iloko o keia pono, ke hana kakou i na mea i oleloia maanel

No keaha e malama a! ke kank 1 ka wahin'e>.a o ka wahine hō! i ke kane, ka makua 1 ke kelki a o ke kelkl i ka makua ja pela wale aku? Kai no hoi no ke aioha mal. Alaila, o ko Kakou malama i ka Haku, no ke aloha mai iaia ke kumu, a ina he. aloha io ko kakou iaia, alaila, heaha kona makemake ia kakou? ; E nana aku kakou ma loane 34:15; "Ina e aloha mai oukou ia?u> e malama oukou i kaM 'maii kauoha " <'kana" v ai ma ka I" Efafbt"V Er>e'«.ni) j Heaha ka hopena oka malajma i kona mau kanawai? E heI luhelu iho 1 ka pauku malalo Iho l oia hoi ka pauku 16; "A e noi au i ka Makua, a e haawi no i Kokua hou no oukou i noho mau loa ia me oukou." Ma ka hoomaopopo ana I na olelo a ka Haku ma keia pauku, me he mea la e olelo pu mai ana oia, "ina aole kakou e malama i kana mau kanawai, alaila, aole no kakou ke Kokua hou." Oia paha ka poiolei ea. No ka poe malama i kona mau kanawai kana e oielo nei, e pule oia i ka Makua, a e haawi mai no ia i kokua hou .

Ma ka nana ana i.na olelo apau o ka palapala hemolele, ua like wale no lakou apau me keia e olelo mai nei, oia hoi, no ka poe malama i ko ke Akua mau kanawai ia mau olelo hoopomiaikai. Ina kakou apau he poe e hoohamama ana i ko kakou mau naau, a kapae ae i na manao koho wēle, na manao kahiko i noho miia iloko o kakou mamua 0 ka loaa ana o keia mau haawina, a e hoolilo iho' kakou ia kakou i poe kaupaona like i na olelo a ke Akua, ke manao nei au, hookahi wale ho a kakou puana e puana like mai ai, he pololei io ka malama i kona mau kanawai, aole hoi o ka malama i kekahi a haalele i kekahi; aole hoi e malama i na kanawai a kikahi e olelo mai ai ia oe e malama ina aole pela ke a'o a ka paiapala kemolele. t Ke a 4 o mai nei ka olelo ake Akuaia kakou ma lakoho 2:10; "O ka mea malama i ke kanawai apau, a* i haule nae ia ma ka miea hookahi, ua hewa no oia i ke kanawai apau." ! Ua maopopo iho Ia no paha ia kakou ka manao 0 keia mau olelo pokole a moakaka? Ke olelo mai nei oia, ina no e malama kakou i eiwa kanawai a uhaki i kekahi oia hoi ka uml 0 na kanawai, ua hewa no ka- ! kou i na kanawai apau. Me ka nana ole i kau mau kanawai e malama ai. aka, ina oe e uhaki 1 hookahi o na kanawai he umi, ua hewa no oe i na kanawai apau/ O na kanawai lU'a kem e oleioia nei maanei? O na kanawai no o ke Akua. Peiiea e maopopo ait> Auwe e heluheiu iho no hol Kakou 1 ka pauku malalo iho: "Ho ka mea. o ka mea niftnft'! V. moha mai. Mai moe koīohe oe, kaioha mai k no hoi, Mii pe-