Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 25, 17 October 1929 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

īaia no e hoomau ana 1 lta haha ka hamohamo, eai hou ae la 'r,o kela mea, a i ke' f a w», Ikalka loa ae Ia kona oni ana, a maopopo !oa Iho la laia he i'a nul keia e moe nei ma kahi o ka noha o ka moku, a pihoihol lho la oia, no ka mea, pti mai la ka manao iloko ona e l mai ana, iiia p«la keia i'a ē noke ai i ka on< a ina oia e heiho ana ma-i kela wahi mai ana 1 paa ii;, aleula, uoie ana i kana mai ko kk--;. 4 ; :i:k!a Haalele' aku la ola, i ka haha ana a hele mai la a loaa kc kapena, huki aku la iala a ma kekahi wahi a hawanawana mal la: "Nui ke aloha o ke Akua ia lakou. Ua maopopo iaia ke kum« o ka paa ana o kft Ihi o ka mokn J kakahiaka nei, a ina e hemo ana kela niea nana e paa nei i ke kai iwaho, able ana o lakou wahi manaolana: Eiike me ka'u io lelo iho nei ia oe he rnau minuke i hala aku nei, aia k'o kakou ola iloko 0 ka poho lima o ke Akua, pela io nn. Aoh" o kakou wahi mahaoīaha"T Tseia "pauma "āme""M ikaika o na kanaka i ka hoohana i ka pauma. Ua oi aku ko kakou pono e hilinal 1 ke Akua nb ko kakou palekana, a he mea pono ia kakou e malama koke 1 -halawal haipule maanei i keia manawa koke no, a he manaolāna ko'u e lohe mai no ke Akua ia kakou." Me ka hookaulua hōu ole aku, kauoha mai la oia i ha kanaka e hoohana ana i ka pauma e w'alho nialie i ka pauma ana, a kauoha ae la oia I na poe a pau e kukuli ilalo oiai oia e pule ai. Hoao mai la ke kapena e Jcamailio ia'a he hana hemahema ka hoomaha o ka pauma, e pono 'no. e hoomau na kanaka i ka hoohana ana I ka pauma. Aole i.hoolohe na kanaka pauma i ka ke kapena, aka, hoolohe 'mai la lakou i ka ka lede kauphā me he rnea la oi ala iho la ka haku 0 ka moku. Hoomaopopo mal la no na kanaka i ka mana o ko la nei leo, rne hē mea 3a aple he ieo kanaka nmoli, aka, me he ieo 3a o kekahi mea mai ka po mai. Mamua o ka puka hou ana mai o kekahi leo mai ke kapena niai, aia hoi pii aku la ko Miss Hale ieo pule maloko aku o kela Jumi po eleele a lepo no hoi i ka noho alii o ke Akua mana loa. Mamua o ka pau ana o ka pule a Miss Haie, loheia aku la kekahi nakeke nui ma kahi o ka liu e komo mai ana a paa loa iho la ia aole wahi kulu kai komo mai, a i ka Amene ana o ka ia la pule a kaakaa ae la na maka o na poe a pau ma kela wahi, ua hoopuiwa loa ia lakou 1 ka ike ana iho. aole i.oi mai ka nui o ka wai e lana ana iloko 0 ka moku i kela mānawa mahope o ka hala ana he mau rainuke li'uli'u i ka Miss Hale pule ana. Holo kiki aku la ke kapena ma kahi o ke kai i komo mai ai mamua iho e nana, a ua hoohauoli loa ia mai oia i ka ike ana aku aole he wahi wai e paki mai ana, No ka paa no nae o kela wahi i ke kai e lana ana 1 komo mua mai, hiki ole i ke kapena ke ike i ka mea nana i paa i ke kai mai ke komo hou aria mai lloko o ka moku. Makemake iho la oia e helf malaila e haha ai t maopopo iaia ia mea nana keia pomai.kai oui o lakou, aka, papa ikaika loa mai la o Miss Hale aōle oia aole no hoi kekahi mea e aku e hele _ malaila a hiki i ko lakou pae ana i ka aina maloo. Ninau mai la ke kapena ia Miss Hale heaha la ka mea nniia e paa la i ke kai mal,ko komo ana mai iloko o ka moku, a olelo aku o Mlss Hale i kekapeha, aōie oia e hoike iaia ao!e no hoi 1 kekahi a hiki ko lakou pae ana i ka aina. Hookah mea ana i hooikaika aku ai i ka oleio ana i ke kapena ame kona poe apau, 0 ka mana o ke Akua ka mea nana i hoopili mai i kekahi o kaha mau kauwa e hoopaa i ka liu o ka moku, a oiai he poe hiiinai oie lakou i ke Akua, noiaila, aole oia e hoike ana 1 kela mea a hiki i ko lakou pae ana 1 ka aina, Olelo pu mai la no hoi ka kakou koa. aole e pono i kekuhi moa ke hōokokoke ma knhi ana i noke ai i ka haha, a kau-

oha ae la ola i ke kapena e waibo malie i kai e js.rra ana il'ko o ka moku i loaa ki? irf>u e ke'ake'a mai al 1 kek<3lij m<»a mai ka hfle ana ma kf-l;t Wahi ana ! olelo aku ;ii i k'-Ia poe a pau. Ina e helo an* kfkahl mea »»« i k' i la wahl, ■ malia, he mea e kalll al ke Akua i kuna kokua ia lakou a komo lakou īloko o ka plllkia oi loa aku. Aa iho la no o Mlss Hale e noho ma kela wahi e Mai al a'hiki i ko lakou komo ana lloko o ke- av. a, aka, ho-ole loa mal la' ke kapena me kona i mai, tea ia lie mea pono 1 ko Miss Halo manao, oia (kapena) ke noho e kiai 1 kela wahi. Aole ae mal o Miss Hale, aka; pjtakiki loa nīai la po oia e noho inālaila īa koena po. No ko laua paakiki loa, nolaila olelo mai la ke kapena, ina pel e nōho Hke no laua malafta e kiai ai, Hoole loa mai Ia o Miss Hale, me kona olelo mal, he makemake kona e noho mehameha l ke koena o ia po, a 1 ke kakahiaka ika manawa ai,'e laweia mal Fmea ai nana ; ā o ke kiiene wahine o ka moku kana I makemake ai e lawe mai 1 kana mau mea ai, Me ka hoohakalia hou ole aku, ku ae la oia lluna a kaUoha aku la 1 ke kapena ame na poe apau e hookaawale mai kela wahi aku a e waihola oia hookahl u-ale no malaila, Hiki ole i kela poe apau ke hoonana hou mai iaia n'ei a pau nul aku Ia lakou i ka hoi no luna o ka .moku a noho hookahi iho la o Miss Hale ilalo o ka moku i kela wahi pouli a pelapela, me ka uuku loa'o kahi ea e kom'o mai ana mai ha inea makanl mai oluna o ka oneki ekahi. Ōlelo mua aku la, nae keia ia lakou la mamua 6 ko lakou haalele ana iho laia, p ke kanaka e hoao ana e oili rnai ma kela wahi mamua oka hiki' ana mai o ke ,kuene wahinē o ka moku me ka ia nei mau mea al, e lilo ana oia i mea paluku ia a eha loa e ia. Ua kau nq ka weli i ke kapena ame kanaka hana apau oluna o ka moku iaia nei, a lie mana maoli no kana olelo imua o kela poe apau ē ftui pu ana me ke kapena, a he mea no liol ia na keia poe e nune āi iwaena iho o lakou me ka i ana iho, he keu maoli keia a ka wahine mana, hlki ole ia kakou ke ku-e aku 1 ka ia la ihau olelo e kamailio mat ai a I kana mau kauoha e haawi mai ai. I ke kapena i hoi aku ai nō luna o ka moku me na alii ame na kela a noho hookahi. iho la o Miss Hale, hookahi no- ana hana nui oia ka hoomaikai i ke Akua no kona aloha ia lakou a nonol pu aku la oia i ke Akua me ka ikaika e hookaakaa i na maka o kela poe apau i ike lakou ia lehova ke Akua. Hauoli loa iho la oia i ka hoea hou.ana mai o keia poino no ka lda o ka manawa, no' ka mea, manao iho Ia oia, na keia hoōpakele hou ana o ke Akua ia lakou, he mea paha hoi ja e noonoo, iho ai keia poe, na ke* Akua keia mau kokua ia lakou a huli mal ko iakou 'mau aoao paiakiki a i ko ke Akua aoao. • I ke kapena ame kona ftiau hoa i hoi āi no luna o ka moku, aole oluolu iki o ko lakou mau naau no ko Miss Hale noho hookahi ilalo o ka moku, Manao no kekahi o lakou, ina e komo nui mai ,ana ke kai ma ia hope iho 0 ia po, e poino ana o Miss Hale. Aole mea hookahi o lakpU i nele i keia noonoo a ua lilo ia 1 mea lioohia-a mai ia }akou a hiki ole ke hiamoe a io sa*po. la lakou e inoino aua ka noonoo no ia nei, ala hoi, he mau manao hauoli wale no ko loko ona A pau no kona hoomaikai ana i ke Akua, haule aku la no oia hiamoe. Hookahi a ia nei mea i kauoha ai i ke kapena, oia ka law.e mai o ke kuene wahine i kona wahi pailu lole a waiho ma ke poo o ke alahele e hoomaka mai ai e hele no fco;a wahi ai nei e noho -ana. Ua l'.ooko ia no hoi ia nōi ai nel a loaa kona lole nialoo o ia po o ka niue ana a&u. lluna no oia o ka noho kahi i hiamoe ai ia Ipo a ao. Hookahi no ana hlamoe ana *a lohe i ke kikeke mai »o ke kuene wahine o ka moku i ka lawe

|s|na mai i kona aina kakahiaka. I ka loaa ana o ka ia nei mea a,i, kauoha aku la oia i ke kuene \;ahine e olelo aku i ke kapena e hele mai iloko p hookahi hora lEiai ia manawa aku, a e hele pu taai hoi ke kuene me ke kapena. Hookahi hora mahope iho, hoea mai la ke k«pena ame ke kuene wahine a huī me Miss Hale, Me na kapuai awiwi loa ke kajiena i hele mai as i o Miss Hale no ka mea, mahope o ko lai;ou 'haalele ana iho iaia nei, he i;iOiiiO wale no kona manao, no i k:a mea, ua uhakiia ka rula o k;a moku e Miss Hale» a ua u-1 iLakiia ia'rula rtiamuli o kona ī (kapena) nawalijwalt & .haawi» | jiio malaio o ka ke keikimahine j iaau alakai ana. Aole oia tvale,J aka, he wahi kupono loa ole ke- 1 li a MisB Ilale i noho ai i na ko- j ena hoia o kela po, a he maka'u iiui loa kona o nui hou mal ke | komo ana mai o ka li\i a 6» ka | pilikia iw ia ena. Na keia &au j manao i hookaawale loa «u I ka hiamoe mal ke kapena"faku, j £, i konu loho anti mai ke ttier»e, \i-ahiiie mai ua makmaket| ola • t Miss Hale, k\jaM loa !a, oia i ka hilU koKWle mal p ka | nianawa o laua i makemākeia' .'i e īku iinua o ka kskou, *va wiwo ela | Aole.i pau