Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 46, 14 March 1929 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]
HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI
HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA
HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA
ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA
Ua hk> Bi.ii kela kulana J mea , W* mal ia IyīlamatkM ,i ka liuU ar.a i kana mau haa-| i wina, a lloko wale *no o eUmal , haalei'- iho la oia 1 ka pa-1 ' pa rnua &na 1 hoōkomo mua ta ,aī & ho©konv< hou'ia aku la o!!a ii Ka papa maiuna ae, I kekahi la, hēle mai īa o |Miss Hale e ninau ia Wilamaiki j i ke kumu w kona hotorpua" loa ma kana mau haawin&. Hai aku ia o Wilamaiki me ka oieio ana aKu, "Aole loa 1 maopopo ia'u. O ka*u hana wale no oia ko*u hooieie pau ana /J ko'u noonw maiuna o ka'u haawlna i ko'u wa e iioopaa al, a o ka'u ] mea ike, o ka hikiwawe o ka paa j o ia mau haawlna lloko o ko'u walhoīia noonoo." "Kupanaha maoli, he hooika-! ika no hoi au i ka ijoopaa i ka'u { mau haawina, eia tio nae, me ka j hana nui ioa e paa naau ai ka'u ' mau haawma." | "Oielo ī" ālk?," "0 | kekahi kumu paha e maalahi ai! ! ka'u hoopaa haawina ana ma- [ | muii no ia o ka lilo ole o ko'u, t mau noonoo i na m«a 4eal?a o j keia ola ana. Aole he komo mai 1 0 kekahi mau manao &no e iloko | |o ko'u noonoo, O ka noonoo wale j jno i ko'u mau makua ka mea | jnana i ano hoemi iki i ka holomua o ka'u lioopaa haawina ana! 1 na la mua o ko'u noho ana mai j iloko nei o ke kuia, Mawaho ae 0 ia, aole he walid mea komo m&i iloko o ko'u naau e wiU i ko'u noonoo ,e pono ole ka'u hoopaa anft ! ka'u maii haa~ 1 wina." ; Nmau mai in > Mifss Hale iats. ] j i mai la, "Alaih' -i.o3e no ou noo-, |noo iki i nd, hailealea a i ole' | hoi 1 na Ā'nhine. E ka?a ' jmai oe ia'u ao k'ia ninau ano j ! pili kino ?'u \?, o<- aka, ua hapai īa /r:aj k!-v makemake- lloko o'u] , e- nirvAu alīu j no ko'u manaoio mael! !-.e {molele loa pal..- kou noōnoo 'nai na mea hooh;l:ht noonoo k<? ka ;mu holo o ka o kuu mt>u ■; haawina." : Pane aku la o ¥/iiama;k'' "He ; oiaio, aole komo maj o raau ; noonoo iloko o'u. Hookahi wale J no manao nul iloko e/u oia ka ! pau koke o ko'u noho ana iloko | o ke kula\a hele i ka hana i hiki lia'.u ke malama 1 ko'u mau ms*ikua mamua o"ko laua hnale-lo ajna mai i ke ola ar.s a he iini nui loa hoi .ko'u e hiki ia'u ke hooI hauoli i ko laua m.au naau i ko (laua mau la hapauea," j Oielo mai 3a o Miss Hale la Wilamaikl i mai la, "Alaila, aole no palia ou hele i na wahi hana lealea i ko oukou wahi?" Pan.e aku la o WUamaiki, "Agle kokoke q ko makou wahl i ke kulanakauhale e hiki ai ke hele ia mau*wah:, a aole no h"ol oia wale, aka,, aole no hoihol o ko'u naau ia maii mea. Ua a'o ia au e ko'u mau makua e noho malie i ka haK a nolaila, aole ulu ae o ka manao hele I na wal;: '»alea." Aole no ka ou hele i kahi maka kanaka?" "He ole loa no." "Aole-no i ka halepule/' ''He oki loa no, no ka mea, he mau mile loihi loa ka halepule mai o makou aku, a aole no hoi o makou lio a kaa hol.e hiki ai ke hele i ka pule me ka inaaiahi, Oka halekula wale no kahi hale kokoke iki maj io makou 'a," "Alaila, aole paha ou heluhelu Baibala iki?" "* ' "Aok hala hookahl la me ko makou heluhelu Baibala ole. Elua o makou manawa heiuhelu Baibala o ka la, i ka pule ohana o ke kakahiaka a i ka puk ohana o ke ahiahi." Ku ekemu ole !h,o la saua no kekahi m&nawa pokole, no ka ninau hou ole maj o Miss Rale. E noonoo ana oia i ka «ele maoli 0 Wilamalki 1 ka hui ana me ka lehulehu, a me he mea la paha oia ke kumu maemae o kona wailiona noonoo a i ke konio ana aku o naf haawina o ka noho paa aku la no ia no ka me&, aole mea e ae oloko. A mahope o ka hala ana o kekahi manawa o ko laua nei ku ekemu ole aim, Oielo mai la o Mis« 'K? maimo nei &u, uu 01 aku kou pomalkai i kou l-.ui
t s \p ana m« kela mau mea hdnoonoo. Tna no ho! pftla ko'u mau makua e. !fte m* kou ka hoohe!uhely ia l u. Ika Batbak ina la. ua pono' loa, no ka mek, ko. inanao nel 'au. «mi lfilla mfel kekahi pono ou ma kau m&a hīawina, no lta mea, \sa lohe au; 1 ka oleleo kekahl poe i ke kokua o ke Akua ! ka poe noalama i kana olplo. He loWe wale no kela o'u. aole nafe maopopo ō ka olalo 0 Ja mea ia'u." Olelo aku la o Wilamalki, "Aole no 1 lohi loa ke'.a manaWa nou e heluhelu ai i ka Baibala." Olelo mai la o Mlss Hale, "Aole paha e hikl la'u ke heluhelu 1 ka Baibala a hoopaa pu i ka'u mau haawina, no k,a mea, aole paha c lawa ka manawa no la- ; kou a pau." ; Olelo aku la o Wilamaiki, "Ma- ' Ha paha ola ka mea nana e ko- | kua mai la oe m& ka hoopaa ana 11 kau mau haawlna? Aoie nae tō ka heluhelu wale no i ka Balonoo a me kau hana e alakalia je n a ao ana o ka Balbala. Jna , pela, alaila, he makehewa ka iheluhelu ana i ka Baibala." "Ke manao nel au he polole! j kau i olelo mai la, o ka hookuu i piha i ka noonoo maluna o na |ao a ka Ba!bala ka pono, Aole au'i ike iki īa loko o ia buke ; a b,kl i keia la, a he m'ea ano ! hou 'oa paha ia ia'u & f ko'u m'au 'hoaloha ke ike mai e heluhelu ana au i ka Baibala " "Mul nana oe l ka hoohenehene mai a kou mau hoaloha ia oe. Peia no i hooheueheiie ia ai 0 lesu ka Haku e ka poe o kona j au, e.a nae, aole oia I hoolohe s i ka iakou hoohenehene npai, ; aka, h?ie no oīa mao a maanei e jnana n:aikai ana, O ka buke aj uci e ūo mai ana { ke fcanaka e j hana i ka maikaī oia ka njeai j2QPheneheueia mai al j oe, e iieao ko au, .a inahopt akv j e ike no auanei oe i ka j-p xa bukc o ka Baibala. M j ''Pehea no la hoi eao ole Is j,aei ka Baibala iloko o na hale |IculaV !! 1 "Aole t pono eaoia ka Bali 'oaia iloko o na kuia o keia ano ! iio ka mea, he like oie ka maj naoio o na makua na lakou na |keiki e heie nei i na kula, a he i okoa paim ke ao a na kusnu e ae i mai ai. Pono no ilokō o im-iua-I kini e ao ia al ka Baibala.' ! i "Ke makemake loa mai la au i e lieluhelu i ka Eaihala, 4 e i ana au e kual 1 Baibala na'u i j keia la, a ina maopope ole Wv ika'u mea e h«luhelu ai, alaila | e hel« mai no au la -;:c l* ninau a l a mau hoi ia e kula mai ia'u, olai [hoi o oe ka mea i maamaa mn ia buke." "Hiki no la, aka, Ina no m e . heīuhelu'ana me kf akahele loa e hiki ana no iā oe ke" hoomaopopo poun I ka nianao o kau mea e heluhelu ai. He pono los nae e-pftle'pu oe i ke Akua i kou heluhelu ana i ka Baibala no ka mea o ka olelo ia a k« Akua.'' ■ f O! e hoolilo aku ana ka paha o€s ia'u i mlkanek" "Aole au e hoolHo ana ia -ot i mikanele/aka, hoomau oe
'i ka hehihelu am I ka B?ibala |a hookuu oe na ka Ba!bala e 1 aLn'kai i l?ou noonoo a nie !kau mau hana, o ike ana oe i I ka waiwai o K-eta buke o ka Baii'hala." ! "O ka pihkk raha ia. no ka |me& aole au l ao ia i kekahi mea e piSi ana \ sie Akua. aole na hol i kana oV.\ Ke ano makau mai !a au t k.> hoomaka aku e h?luhehi 1 kela bukc a'u l ike inua ole ai 4 * | "Ina hoi ha peia. alaila mal ! noho no oe a kuai i Baibala nau, I a hiki i ka, wa f holo pono ai ! kou noonoo no ka heluhelu ia |buke me ka hoe?r.:u ana na ka- : na mau ao ans *= "'ioekele i kou ■ noonoo a me mau hana ma *keia hope aku- Ke olelo aku r.?i |naf au ia e*. ir.,i ee e hwino i ! ka Baibala '* r ;1 uana nou ma ! keia mua aku ko'- ioa o? e mihi lana. no ka mea. o* au kai ike l fka waiwai nul \,w o keia buke. i a * Uke me ko'n ko i kom *■ulfwai m\i loa. pe:.* r 0 auanei oe >* tke ai i kon.-> nui loa J *na *<>!* bopt ks c ak» ke hi»ikuu oe nana «- pailak* i ko« ( b)av. wea a r 6 - ' . "Ta ksuī Xci kā'naluo & | Vaua, e hi*' -a au a noondo ' f»aluna 0 fceU ;.;au eklo a kail*
<1 .! & jriaiifv } •>', (t 1 » ' > ;../ r kual I RH}h!tla ff'LHui **■;<■ Hoi aku la 0 Mlw lī?> no k'.r, ■ haīe & Jiō! no Lof n VJ'i\am»*<V • en&KU!&'*»**« \*'™" aku Ja oia i Ikekahl w£bln« oplo ui r: noJv> ,<f;u ,ina k$ alopil o konn. «o« 4 hsiHe>& aoa i ka BaiblHi: ,ttu h oh 'i ua 1& me ka ekemu ko ole kooa. kokoke ly» »uh |aka i M& #a|W aia h<A n».M
&e M-W& { x* buk« a liuli m«'s If» ola a r,l*lo mai ta iaia n*»}, "O kou pamna J?eJa e p f >no af Pooho ae la o Mls« a noonoo iho u 4 no kona ana paha e kua! i Baiba7a r <n,t, ke kuwu | loaa ai o kelft w* nh&m iaia, Hooftolo iho 5» os a e hele lo « leuai I Baibal{v tm».* i la ae, a li£..o!slo, i T?» . htkt ana mfei o lea manawā fcu-
pono i kekahi la ae, hele aku la oia e noi i kana kumu e hookuu ia mal ola e hele i ke kaona e koai «1 l Baibala nana. Ae ma! no katia kumu laia me ka mino aka ana mai a ol«io mai la, "E iilo ana ka paha oe i mikanele?" Mino aka wale akii la no o Mi«s Hale a puka aku la iwaho a h#l# aku la rae ka awlwi i ke kaona e kuai 1 Baibala nana oiai, «a ikaika loā fho la kona manao mahope o ka loaa ana iaia o kela imoe uhane 3 ka po mamua iho/ nui loa ia Miss Uale, no ka mw, manao loa Iho 1a oia o ka olelo a ka tvahine iaiā ma ka moe i kela po s h# leo 1a no kuna pono ma ia hope mal ke hoolilo io oia t k* Baibala i panana nona, ( pau)