Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 46, 14 Malaki 1929 — HELUHELU IA KA LEKA A KE KIAAINA HOIKE I KA POMAIKAI O KA LEHULEHU I NA HOOKELE NAAUAO KOI E HOOHOLOIA NA PILA A PAU O KA OIHANA HOONAAUAO [ARTICLE]

HELUHELU IA KA LEKA A KE KIAAINA

HOIKE I KA POMAIKAI O KA LEHULEHU I NA HOOKELE NAAUAO

KOI E HOOHOLOIA NA PILA A PAU O KA OIHANA HOONAAUAO

; . (Hoomaula) . Aia he ninau imua oka aha , kiekie no ka me& e pili ana J ke ' kupono a >upcno ole paha e auioaa maī waho mai o ,ke keiiko]' ! o ka poe* t noho ana ,i:oko nei j Re kelikoio. , He nui na eiaia auhau e loaa ,ana ina ' lanakila azia ka aoao \u ke aupKrJ malunu o kela ni- . nuu. , Ua olc<. ka 3o;o kuhlna ua poiio e aui,d,ula na hul kakpa o ;ka aina makua e auhauia no ,ka iakou ;u*u i.una e hoohanaia ! uei iloko oke teritore, nu ka |mea ke'loua nei ia lakou na poj maikai n u.i ka iakou mau hana ; iloko nei o keia teritore, He nui , n& hihia like e ae i noonooia e | ke keena e ka ioio kuhiua e pili , ur„a 1 na Joaa kupuno e auhauia , i loaa oie aku r.ae, e hui pu ana , me na h..«ia e pik ana I loaa l.loaa i -in oihana iiilii o kela. ' mau iiUi ::unui e hoohana nei aiaanu, ht mau n.ea nae la i hookomo oleia iloko o ka lakou mau palapala helu auhau i hana ai no ke keena auhau. Ma ku hil;ia auhau o ka hui o Niulu, ua luia mai ka ioio ku- . hiiia, aoie e hlo ka ukuia ana o ka auhau waiwai hooilina 1 mea e uku oleia mui ui ka auhau niaiuna o na loaa i ka wa uku auhau muhope ma!, He nui na kaukaui duia i komo o keia iuiīi aau. Eia imaa u fiu he hnohaiah&la m;hau nmliUiu o ku waiwai hooiima u kekahi kupa Pelekane a o k& oieio hqojvoio e loaa nr..ai anu, ka meu e iiikl ai ke maopepo pono ke kuiana o ke kanaw&i auhau malima o na ... , 1 -.vaiwaTtlōui+i;ta u. ;; iKi'iU o.i iio;, ka hopāiia ,p ke kuikahi mawaena o Amerika a'nie Pelekaue, Ko ke kueia ana o ka mana ole o ke kanawai o ke kalana o Kawaii e.pih i ka helu auhau o ka 1927, nolaiia, ua laweia he hihia imua o ka' aha hookoiokolo o ka aha kaapuni ekahi i mea e maopopo ai ka pono ame ka pono oje o ia kanawai manope iho o ka ae ana o na poe hoohaiahala auhau a pau ua pono na mea a pau a koe ka auhau o eiua hapaumi o hookahi pa keneka o ia auhau. Eia ka hihia imua o ka aha kiekie i keia wa. KA OHI ANA I NA AUHAU I

i UKU OLE IA j He $11,040 l hookaawaieia e j ka pila haawina o ka 1927 no na | hoolilo o ka ohi ana i na: auhau j i uku oieia. Haiia he loio maialo j o ka hoohana ana a ka loio kujhiua no ka ohi ana i keia mau ; auiiuu i uku ole ia, a o ka.ho- , pena o ia hana ana pela ua ohi j ia na dala he $225,315.95 iloko o I ka apana ohi auhau ekahi, maj wahe o na da!a i loaa mai j mamuli o na auhaU i hooj halahalaia, a i ka hope o ka 1328 jhe $431,829.78 ke koena o na ; daia o na auhau i uku oleia, ma- ; waho ae o ka huina o na auhau i hoohalahalaia, Eia iloko o ka pila haawina o keia mau makahiki elua e nee mai nei, he huina ,o $9600, oia hoi he $400 o ka mahina no ka uku ana i kekahi loio no ke koi ana i na eiaia auhau i uku oleia 1 koe. Ua makemake ia e hai i loio e hoolilo hoiookoa ana i kona munawa a pau no keia hana i hiki ai ke ia keia mea i waiho loihi ia. KA OIHANA LOIO T£BITOR£ Mamuii o ka pii mahuahua ae o na hana iioko o na keena o ka puuku a me ka hu".a auhau, ua hoonui pu ia. ae ka hana o ke keena o ka loio kuhina. Ke nee nen ka hana hoopi imua o na aha hookoiokolo no ka pono o ke teritore imua. O ka manawa j mua ioa keia i ikeia iloko o na makahiki loihi o ka houlolohi ole j iu o na iiana hoopli a na makaainana e na l««a o ke aupunL Ua eieu loa ke keena o M loio kumna ī pane ana i n.uniuau kanawai i hota in< tt ur.iA ona. Va inki i ka 75t? o na .i.i 3;ke oie i h^ ia | e ke kccr.H o ku io;c knhika mai j lune mai o ka ' 1 haia.: NA BANAKO >iENA Hi. I KAill ; Ū ka hooponopi n^,ar.4 o nali n& hui kah.i a me naj< hu lawehiwe dalu e & pau : mauio o ka ana a ka

: biyo noii bua Mkl aku !a ; kuhl hik' a,: ke oleloia %*• pft!etena k<; lehuiehu e llke me r . ka aiki 1 na kanawal o keia Wa ke kiai. kekehi wahi e hiki kft ik' 1 ia ka ulu mah.iaiiua km ana o m iiana a ua alu'a na knnnwai kahiko } hana ia 1 ka W3 hf mau wah! hnnuko kakaikah) vn!'- r.o kui n"l o ka »lna. O lta o keia mau hui # ua paJek3h(. /:• mhi UH ??<oo!<-1O mat & na hanuko i polok»;, iie tn«a e hoike- rr.ai ana i ke kuiana mAkaukau o na alakai o kela maa ltu!. Ho pōno s hanaiu na hooloii mah'/p«: wak- no o ka ii«,ji pono loa ana KE KUI.ANA OLA KiNO LA! I \ Ma na hoike ola klno laula o, na kānaka o HawalMie pookola loa ia; Ua palekana kakou msi. na ma'l ahulau mai. O ka hopena kela o ka makaala la o ka nlnau pili i kc ola o ka tehuM:u ma o na akona la o ka lehuMu 0 na wahi a pau o ke ierltot*.' He palekana maopopo kal loa?. mal msl na Kauka aupuni ka poe malama ma'l, na hale lapaau akepau, m hale lapaau na kamalii a me na hale hoohanau, na kma nana maenme, na lawelawe pale mal no ka 3a--naklla maluna o ka ma'i typhold, puu eha me ma'i hebera. Ua Ua hoikeia mai f keia pomaikai ma o ka nui e na f kanp, Whlne 1 a me na keiki kino ola malkai.] % makaala mau ana tta hana malaīo o kela mau olhanaj like ole i 'na wahi a pau e hiki ai ia lakou ke hoopalahalaha a-; | ku i ka lakov hana rne ka loaa' koke oka jpono _ma, ia hana j,na' no ke ola o ka lehulehu. Aia no he pilikla ku mau o na hana o keia ano ma o na hoolllo la me kekahi mau pilikia e ae. He pono e noii mua ia'mamua o ka hoōklpalaie ana aku i ka hana, Ke koi nei ka papa kuhikuhi a ka mana hooko i ka ahaolelo e hoomaikai pono īoa ae i keia mau hana I hoomakaia. ' KAHUA NO KA lIALKAPILA " O na. haukaplla e pono e hana' koloe |a kekahi mea no l£u&oist ka haukapila ma'l akepau o Tp.- [ nmalle e kokoke la I Hilo, a me ka haukapila o Kallhl o ka poe ma'i hookaawale ohana ma Ho-. nolulu. ' ? :] O ka o Pum§||le, i' kukulu a fcoo&an&. ; aia ia iwaena o ke kulanakau-' ? hale ulu. XiUi..ae nei o I Hilo, No ka ,pono o ke 01% | | poe ma'i m&laila me ka |pono aaa i .ke kulauakauhale oi Hilo i wahLnona e ulu ae ai,l ke koi mai nei laua e kukulu hou | ia i haukaplla hou aku ma keka- J hi wahi okoa aku. Hiki k*.-:lpaa, ka aina aupuni ma kahi kokoke j 1 ke kai a i ole ma kahi kiekie ma Hilo - , NA HAUKAPILA NO KA POE; , MA% LEP£RA V Ua kukulu» ka haukaplla o| Kalihi maluna o kekahi aina j hoolimalima i kokoke loa e pau! ka manawa hoolimalima. E pau ' ana ia i lulai 1, 1934 ae nei. Ke j ulu hikiwawe ae nei na home j a puni keia haukapila. Loaa no j jka aina aupuni no keia haukal pila ma kekahl puu ma ka . jaoao hema o C?ahu nei, kahi e; j hiki ai ia ke kaawale mai na \ home aku o na makaainana, e; hiki no nae ke hele aku ma na [ alahele maa mau. Ina he kahua | nui loa ae ke makemakeia, hiki j no ia ke kuai ia me na dala uuku i mai no. ,! j Hiki loa ke manaoio ia, me na i i hooponopono naauao ana, ma- ; ! lama pono ana i na lula o ke \ ola kino a me na ano lapaau j • kupono ana e hiki loa l ka mea ma'i kē lanakila maluna o ka j ma'i Iloko o kekahi mau maka- j htki pokole loa, I mea e hoohi- I kiwawe mal ai i keia la hauoli! e hoolako kakou i haukapila i • lako me na mea kupono a pau. O na ma'i e loaa ole ana I ka mana o ka laau ia nei, e pono j no e loaa ko lakou lapaauia i Kalaupapa malalo o na hoohana noeau like ana me koonei. Me ka loaa 0 na halihall oi ae o ka malkal a hui puia hei ka hiki i na mokulele ke kokua J i keia mau makahiki aku. he j pono loa ke hooponopono h\ o; Kalaupapa a kma na mea helu! ekahi loa no ka pono o ka poe| ma*i. He pono ke hoolako i.i ka' poe ma'i a pau me na mea akeakamai ano hou loa e hiki ai i ke dala ke kuai. ! Ua holomua ka lapaauu una| o ka poe ma'i, a pela hoi ka nu- [ kaala ana !a lakou mahope o ko ] lakou hookuuia ana mai i waho, nei, ko lakou hale a me ka lakou ! mea ai ma ka haukapila e KaUhi a me Kal&upapa. Ke helej pono nri na ma'i i h\Kjkuvuu uiai ka haukaplla o Kahhi a me Ka-1 laupapa no k* lapaauia mai « ' o ka hoomau ia o ka naua \a an.v! o ka poe ma*i i hemo i waho nei, ke pii aiau ae nei ka aiajk;u ; Aoie 1 pau '