Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 37, 10 January 1929 — MAI NANKING I HOLO AI NA MISIONARI I PAKELE NA OLA I KA WA I ULU AI KE KAUA KULOKO MA KINA [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

MAI NANKING I HOLO AI NA MISIONARI

I PAKELE NA OLA I KA WA I ULU AI KE KAUA KULOKO MA KINA

0 kekahi poe o lakou, haawi 1 ko lakou mau loie i na haole i Hfcomo lakou la mau lole a ike |k>no olela mai e na Pake puuwai eleele. Olelo mai keia Pake nana makou i hoopake]e, e holG makou i ... pakele, no ka mea ; hē nui loa »a eia ae a hiki mai e hana ana i na hana a na koa mua, oia ka hao ame ka luku wale. Nniaīla hoomakau'kau makou e h«lo. nolaiia pinana makou a hß»]e tta kefe aoao o ka pa o ke k eki" o kanaha a. kanalima paha kapuai, He 28 mlie ka loa o keia pa a puni ke kul&nakawhale 0 Nanking, a mai ke kanaha a hiki i ka haneli kapuai ke kieki e, a ua hiki ia elua a ekolu okoSBopila ke holo maluna o kela pa no ke palahalaha. X makemake ana makou e hiki 1 kahi o ke kanlkela Amer!ka, aka aole e hiki ia makou ke hele pololei i kona Jiale me ka ike oie ift mai e na poe kue haole, a nui mai ka piiikia, nolaila, ma Ba wahi ano nalo ; malaila makou 3 solo hele ai, me ka ninau ana i na poe ano maikai apau e loaa aku ana ia makou, ina paha ua ike lakou i Ka poe koa, a pela iho la makou 1 hookaawale ai mal na koa mai, a Wki makou ma kekahi aoao e huli pono ana i ka home 0 ke kanikela Amerika, 1 ko makou hookokoke ana aku nae i ke alanui. oia hol ke alanui a makou e a'e āku āi a hiki i ka pukapa o ke kanikela, ike aku la mākou ua piha ke āianui i na koa e maki ana. O ka hoao ana, e kaa mao o ke alanui i keia wa, he hana hemahema loa ia, nolaila pefe iho la makou ma ka aoao o kekahi hale, a hoouna aku la i ka Pake 1 hana me makou mamua, oiai ua hele pu mai la oia me makou rso kona iini nui a hoopakele ia niakou, Hele aku, la ua Pake la jne ka leka miai la makou aku e hoike ana i ke kahlkele i ko Ia makou e kali ana i ka hoi mai o ka makou Pake. ike aku la makou ma kekahi aeao he Pake makaamana e kahea ana i na koa a kuhikuhī mai i kahi a makou e pee ana. I ko makou ike ana i ke'a hana lokoino a keia Pake manao īho la makou ua kokoke loa mai ko makou manawa r Ka pilikia. Nolaila hooholo iho la makou e hele koke no ma ke alanui i hiki aku i ka home o ke kanikela Amerika. O ka pukapa o ke kanikela. he pukapa nui lāuna ole ia i - hanala me na makelia paa loa, a he hemo mau no hoi ia i na wa apau aka mamuli o keia kaua nolaiia ua kiia a paa. Mai ka pukapa aku a hiki i ka hale. he eilma & i ole eono paha hanell I ko makou hiki ay€' ma ka pukapa, o ka hiki a/a mai no ia o ke kanikela : e wehe i ka pukapa. Nolaila ua hiki makou malaila i ka wa kupono, no ka mea ina makou i hiki mua aku, aole makou e hiki ke komo iloko o ka pa, a o ko'makou loaa n\al % ! Ra koa Pake a pau ka pono, no ka mea 3a makou i a*e al no kgla aoao o ke alanu!, lohe aku la makou i kekahi poe koa e kahea ana me ka leo nui, "E pepeW ia lakou," ia wa hookahi no nae, lohe pu aku la hol makou i kekahi leo aloha e elelo ana, "Aole e pepehl ia lakou no ka mea he poe Amenka lakou " Komo aku la makou 1 loko o ka pa o ke kanikela a komoloa hoi iloko o kona home ... Ke ike la makou o ka lima o ke Akua ke a&kai nei ia makou i*ta keia holo ana i -pakele na ola. Ēia nae aole no i li'uli'u ioaa mai la ka lono, aole i kuu ko makou luhE, Lehulehu na lono i loaa mal e piii ana i na hana hoomainoino a na koa i na haole s«i na poe e ae a lakow i makemake ai e hooko 1 ko laknu puni i,oke, Lohe |>u is ma! !rt u;i ki poka ia mal la ke k.iniki-!,* lii», a ua liao ia na o loko o kona home, nolail.i m.\nao tbo la makou e hlki mai n ti,< k:i w» e kau mai ai ia haa-. inn »»,< - luna o makou ame ke katiik<'U Amerik» na p<»o mu- i.i ... He olalo he mau wahi ko,t xm k9 ke kanikela, aka l>r u ii'n kauna wale no n.u\ a h«\»V ' • * fmuft o Pi kauKani > ; tTa hooi !ea ia mai hs ,: 1 ' \ «naha no k« w* m* k» * : * ' <

' Ī ■* « *r.* W&i P' : : .. -i. «' i i 1 ' !■! I mau makal a olplo mai la i ke. > --<i < 1 >.h' ' ».i f I i-'.ii .I>a 5-1 ,J , ! >/.,(.!• .l.i i< . (ii.lne (. . *e kftiuk««A «»<• uu ajn«w j t-r>->lriUo Imni o po»» h* 1 ' i. , 'lm 1 '. i" ma«n iina aku n<» l;i i 1.,i ! make ke hoopupu hou lfro maV:;;u i mafafla no kekahi manawa bon J aku. nolaila hnoma.kpr.Yrii, I fho la no ka nee ana aku i ka h/i- j me o ka hui Standard Oīl hc i Uookaiil niiie ka mamao n he j mau kapuai walp no mai ka pa . pohaku TOaf o y.e kwlanakftuhaff . j Hik! Iqā ke ike la aku ka mnlluni Yangtz« ame na aumoku kaua #' na lahui like oie e ku ana me ka ' makaukau e hoopakele i ko lakou mau lahui pakahi. tla manao ia« ina makou e hiki i kahi o ka hui | kuai aiia , « hiki ana ia īnakou < ke puka mawaho o ke kulanaka- j uale. Eleeleu ae ia makou i ka' llullu ana i na waht puolo kupo- : uo i ole e kaumaha ka 'hele ana ; ma ka huakal. Hooleahi' hapa o ' na koa Amerifca kalva|kafti m a - i mua o Jta kuakai t hookahi no jhoi hapa māhope, a © nwko» ■ iho ia hoi kaf waena. Manao ma jkou mahpoe e puka ai, aka n3f ike koke la mai la makou e keka- ! hi aan» o na koa nwnemenp ole a hoomaka mai la lako» e alaalu la makou me ke kf pu ana mai ī k.i wa hookahi. . Hoomaka no hoi makou e hnlo e like me ka hiki ia makou we na haawe kaumaha ma ko makou mau kua. O ita makou poe koa. kekahi i kaumaha me ka sakou mau mea kaua, «nolaila mama ole ka makou bo)o a>na elike me ka mama o na alualu mai ana ia makou. i kela manawa. ...Xohe aku !a makoK i na poka e Mhio aiia- m& ko makou aoao, a ia makou e hoao'ana e kaawale mai keia pioe koa mai. kaumaha j loa iho la ko makou mau wawae. | Luhī maoli no hol ko makou mau wawae me na kino a hikl pono ole ke kauwo akuri mua. I keia wa i amaamau loa mai ai na poka e ki ia ana fa makou, a hehee aku la ka manaolana mai 0 makou aku. Haule aku.'Ja.'Keka- ; hi o na keiki koa e hele ana mahope o ka makou huakai a waiho ana i ka honua, Ua ku mai.la oia I ka, poka a ka enemi. Aole j nae makou i ike i keia mea, nojlai3a hoomau no makou i ka nee ana imua. Ua papa ia ko makou mau koa aole e ki i hookahi poka i aia wale no a loaa mai ke kaueha j mal na alii koa 'maluna aē, aka 1 ka haaleie ja ana o keia koa i hookahi'mahope, lawejae oia i ke I kanawai iloko o kona*lima a ki : aku la elua poka 5 a ku no hoi ( elua koa Pake a haule ilalo a j make loa aku la. , I ka ike ana o j na koa i ka pololei o ke ki ana o , ka makou koa i kana pu ; kau ! iho la ka weli ia lakou ke hoomau j mai i ka liahai ana ia makou, rio;laīla holo aku la lakou, Aole nae j makou i ike i kel?i mea, oiai aia no makou ke hpao la me ko j makou ikaika uuku ! koe.iho e holo i p&kele i na koa Pake, ... 0 ka mea hol nana i hoopauj pauaho loa inai ia makou, oia j kt« makou hoopiīpil, oiai aia ka makou wahi e holo ana Eluna o ka puu. A hiKi makou i ko makou puuhonua. hoea pu no kahi koa i eha, a akah» no makou a lohe i na mea i hana ia mawaena ona ame na koa Pake, a hauoli ae !a no hoi me ke kaumaha nae hoi ! kona ku ana i ka p» Aole no i kona eha no ka mea ua pahia wale no ka poka ■ ma ka ili. Lapaauia iho la kona j eha. I ko makou hiki ana aku, i aia hoi ua piha miia olail» ?_na j"pbe olttro mamua o'makou, a pl- ! ha ku'i loa iho la makou. Aole i li'uli'u ko makou hoomaha ar,a, lohe aku la makou i ke kani mai o ka pu ma kahi kokoke mai I keia wahi f a manao iho la ke komo hou iloko o ka pilikia. Emo ole komo ana kekahi mau koa, a emo ole no hoi puka aku la ke kanikek Amerika me na poīa kl, he heailona hoi o ke aloha, a hooholo iho la me na koa e uku aku !a lakou i mau haneH dala no ko makou maluhia. E maikai ana no ke kelepona o ka hale, nolaila hoao iho la ke kanikela e loaa kekahi poe luna aupuni ma ke kelepona, a loaa aku la kekahi mea i olelo mai he luna aupuni ola . Noi aku la keia e hoouna ia mai ona kokua, a ae mai la hoi ka mea ma kela aoao o ke kele - pona, a kali aku la makou o kā hlkl mai o ke kokua, eia nae ma kahi o ke kokua, he por h&o me ka powa kal hiki mai. I ka wa nae a ke kanlkela e noi ana e hoounala mar ke kokua, olelo maf ka mea ma ke!a aoao, ata ka hoounaia mai o na kokiia a wj.il»» lākou uei a pau i ka iakou iH-i mau mea kaua. l*a ae ia aku, i'i;t iiae aole i hookoia, Hiki mai la ka poe. powa, puka'liou uo ke kanikela iwaho. 1h poe oi loa aku o ka paakiki namua o kel.i pot- mua. aku la iuakou i ka nunui o

')„» "t o !,/!;'sn?. Koi mn? la lakou s i,. ? .»■ k:.;;o:i(i <)!'•. T ana ( ,i - , t,l< V.'j r> n;ik llalo 0 ka papahele i ole e fke la mai | 1 , t-r/ !f. n.-iiii \r,n\ mawaho r . J l i iani M«* ke k;sj;!ali!i o kc) oi«kou puav,ijf makoii e l<>h< ( nko nef I na Uo huhu o na fcoa, j ,i f u„?. ;uia iio makou n k»- kani mai o ka j>ti a i o)f o ! ka pahu ia mal paha o ka pah! j okf kanlkela, oka holo J mai o na koa e hull la ka hal» 1 a j loaa ni;tkou ? mr»f ana. Afea itiaSiop<- k<* kuka loihi &s*)». jjiai !a « t |)'>c pnuwai eleele nei e haalele ia makou no kekahi huina dala i h<tawjfa aku ia lakou. Oh'lo I* ke!<ahS o ma kou, he pono e haawila aku na hoailona i na moku kaua AmeHka e ku mai ana Hoko o ka muliwal no ko lakou haawl mai i na kokua ana i kaawale aku na koa Pake mai ka hoopilikia ana ia makou. Pane, mai la nae ke . kanikela, aole e pono e hana ia hana ia wa, no ka mea he mau haneli o na lahui like.J>le aia i j waena o ke kulanakauhah-, «* p:iu : i'.i.a hikou i Ka make Ina e k' j pnka »nai na niokukaua iluna Q j Aol'- no 5 emo hoea .uia no kt-k.*shi por* kon, a pukm hou no ke kanikela e. hoao e hooluolu ia lakou, aka anle e! hikl no ka mea tK< poe uahoa loa keia, nolaila kauohaia mii la makou a pau e hoi i ka hale oluna. tla hikl mai Ja makou i ka paiena o ka makou kaula, aj ae mai Ja ke kanikela e "haawiia ( aku oa hoallona e koi'aku i na ( aumoku kaua e haawi mal i na : kokua ana. Puka aku la ke kar»s- : ka haawī hoailona mawaho o ka ! , lanai o luna a hoomaka ka » īa e hoolele i na pahupahw ! ike roai 1 'na poe o na ro<rtuikaua, a h<»oma- ; ka aku la oia e haawi i na hoal iona noi kokua T ka ike ana o na koa puuwai eleele i keia mea. maopopo iho la ia lakou ka manao, a niai la e kl I na poka i keia kanaka, Me he j kia pehaku la, ku malie Iho la j keia kanaka i kona wahi e hana j ana i kana hana me ka wiwo ole, . me na poka e halahio ana mao a j maanei ona a hiki i ka pau pono ana o kana misiona no ko makou pono. O John D, wllson :ka inoa e fecla kanaka koa lua j oie, a ua haawl makana ia oia j e ke aupuni no keia hana wiwo ; ole ana. Kakal! aku la makou o ka hoolel mai o na mokukaua i j ea poka pahu I uka o ka aina. j Liiie iho la na 'kekona ia wa me . na minuke, a o na minuke I>ol jme na hola. Ninau aku a ninau j maimakou ina pah? e kl mai j ana na moku I n'a pu i uka o ka aina aoie paha, Malla paha he mea keia e hooulu mai ai i na ninau koikoi loa mawaena o keia mau aupuni, Kau kalia i ko makou ili, a pauma awiw ao la jko makou mau puuwai oiai no j makou e mqjnoe ana iluna o ka j papahe'e, a ku mai la imua o ko makou mau noonoo na la o ko j makou ola ana i hala, me he mea jla o ko makou mau mīnuke j hope loa keia. O, ua hookuu mai j ke Akua i keia mau mea i mau :mea e kalana ia ai ko makou j ola ana a maemae imua o kona j alo, i hooleiia aku ai na opala I apau mai o makou aku. Ia maj kou e noonoo ana i keia mau j mea, poha mai la. na leo o na j pukuniahi, e hoike mai ana ia makou ua ae i% ka makou noi. j.Pahu mai la ka poka mua loa j ma kahi kokoke loa i ko makou hale e noho ana me ka weliweli jnui a nauwe ae la ke kahua ! weluwelu na puka aniani, helelei jna puna. o ka hale, a oni ae la j no hoi ka hale holookoa. j ....Aole i awiwi īoa keia j.o ka hiki ana|mafi v aka' j mai ia i ka wa pono ioa, oiai ua j hoomaka mai la na kpa puuwai j awahia e wawahi i s»a puka o i fco makou hale, a o ke komo wale j aiai nor koe e hooko i ko iakou j mau manao o ke aloha ole mai luna o makou , aka i ke kani j ana o ka pu ame ke paliu ana j o ka poka pukuniahi mawaho , koke o ka hale, ua kau ka weli j nui maluna o lakou a pau aku la j iakou i ke auhee ma na wahf like jole. I na koa lokoino e holo la, j hoomakaukau koke iho la makou ; no ka holo aku mai keia wahi ! aku i pakeie na ola. E hoolele j mau mai ana na moku i na poka jpa'--- s "'a ame keia inau mmuke a mamuli o ia, ua hlki ia makou Ikt puk iwalio, no ka nu-a aole koa 1 ake e hokokoke mai ia wa, a hiki makou maialo p ka pa e j hoopuni ana i ke kuianakauhaie, ' a hoomaka ko makou pinana ika , pa. Laki loa he kaula ka makou , o ia heie ana, a ma ke kaula t ; hookuukuu ia ai na wahine ame na keik»,a hoohehee aku la no ; hoi ua kane ma ke kaula a pau wale makou mawaho o kē ku!a nakauhale He hanauulolohi loa kela a u» nal ka manawa I pau i ma la hana ana, aka aole hana hiki e a« U makou ke hana I kaa ui īuakou mawaho o ke kulanakauhale o keia wa!c no. Me ke piholhoi nui nae muKOu » hana ai I i»ela hana, nu k '