Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 33, 13 December 1928 — I IKEIA I KA MANU KEIA ANA KA WALU O NA MEA KUPANAHA O KA HONUA NEI [ARTICLE]
I IKEIA I KA MANU KEIA ANA KA WALU O NA MEA KUPANAHA O KA HONUA NEI
No iwakaluakumamaono mau makahiki i kaa hope ae nei, e i maiama ana kekahi rx>e lianai pipi 1 kr iakou mau holoholona ma nn kura o Oua<la!upp ma Kfekiko Hoii I ka honmaka; ana mai e molehulehu, aku | nei iakou rna ljan! mamao, ma- ] luna ae o ka iiikai. i kekaiii mea paa pu me he uwahi la e pii ae! ana. Hookahi o lakou *iei l 'noio j I e ike 1 keia mea, a i 'nona hiki! i ana ma kahi o.kela mea, ala hoi j ike aku la oia, he mau mano, | kini a lehu a pau ole i ka helu I ia o na maniiJiais eleele i -lu-le. j ana e huii i mea ai ha lakou, j Hooholo iho la' o Kimo, oiai 6 j Kimo -ka inoa o keia paniolo I pipi, oiai ua hiki' mai la oia i wahi e kali, e kali apau na manu i ka iele alaila ola komo iloko o keia ana 3 ka home hoi o na manu e nana ai i ike oia ia loko o ke ana. laia e kali%ina, mahuahua loa mai ia na maau e puka mai, ana mailoko mai o ke ana a me he mea la e piha loa ana paha ka lewa ia iahou. Ha keia mea i hooi loa ae i ko ia nei manao e komo iloko o ke ana, no ka mea i iho la oia iaia iho, ina pie nei ka nui o na manu e noho nei iloko o keia ana, aoie paha i kana mai ka nui okeia ana, No kekahī makahiki ka Kimo iioi mau a&ā £ nāna i lieia ana, Me he mea la ua liīo iho la keia ana i mea nui' loa iaia, I kekahi manawa, 1 mea e kokoke ai ola i keia mau ana, noho hana aku la oia malalo o ka poe kuai kukae rnanu a e lawe ana hoi i ke kukae manu mai kela mau ana aku. Nui no na haku a ia nei i noho hana ai ma keia wahi, a i kekahi manawa o ia mau ha ku i haaiele ai i ke komo ana ma ka puka maa mau o na ana, a eli ia iho la i puka hou maluna pono iho, Oiai oia e hana ana malalo o ka hui, loaa iho Ia iaia ka manawa e hele mau ai mao a maanei o na ana, Ma keia mau hele ana ana, ike Uio la oia he mau miie ke akea oloko o lakou, aole ola wale, aka ike pu iho la keia i ka nani lua ole maoli oloko o na ana he lehulehu wale. ' I kekahi la, hele oi nei me kekahi wahi keiki Mekiko o 14 makahiki nona ka inoa o Poo Kapuahi. Ekolu o laua nei la i I noho ai iloko o na ana me hookahi% wahi kukui hele po a me k*hi mea ai. o ke kukui hele po i pilrme i kaupoku o na, ana i alakai hou iaia laua i ka laua hoi .hou ana iwaho. Na ko laua J nei ike maka ana i ka nani lua ole o loko o keia mau ana i koi! ia laua e hoike i keia mea 1 kekahi o na luna aupuni, a 1 keia ia, oia kekahi o na wahi makaikai ia. Iloko o na makahlki he 21 a oi p-ka Kimo makaikai mau āna i keia mau ana, loaa iaia he 21 a oi mile ka nui o na ana-me na lumi lehulehu like ple. Ua hana ia he palapala aina no na ana. He ehiku wale no nae mile me ka hapa e makaikai ia nei e ka poe makaikai. He 765 kapuai ka hohonu o na ana a na poe makaikai e hele ai e Ike. Ua hana ia i mau alanui e hele ai maloko o na ana. He 218 ka nui 'o na keehina kapuai o ke ana mua no ka iho ana iialo. O na lepo; i hana ia ai o ke alanui, mai waho wale aku no ia i lawe ia aku ai maluna o na kua o ka poe hana. no ka mea aole e hiki i ke kaa ke hele iloko o na ana. He mau kiai ko na ana na lakou no e lawe i na
poe makaikaL Kapu loa aole e hoopa ia na mea oloko o keia mau ana. Aole ae ia ke kahakaha ana i na inoa ma na paia, a aole no hoi he ae ia e lawe i kekahi. pohaku mai laila mai, He hele pu kekahi mea malama ma'i me p.a auna a pau e konio ana ma na ana a oia no ka mea nana e nana i ke ola o ka poe e komo ana ma ia mau ana. * I ka hapalua hola umi o ke kakahiaka e hoomaka ai ke konio ana o ka poe makaikai, a he elima hola e hele ai, alaila' na wahi i loaa ke alanui i ka hele ia. He nani ka nanahia o na lumi, a he kupanaha na niea a pau i ka ike aku a na maka o ke kanaka. Me he mea ia ka lie mpeuhane kau e ike ana no ka nani maoli o- na mea a pau au e ike aku ai, Aole wa e molowa ai o ka mea maknikai. Ma na alanui apau a iloko o na lumi a pau, ua hoomakaukau ke aupimi i mau kukui, a me ia mau kukui e hiki pono ai k** ike ia ka aani o na kii kupanahā a pau o ka papahele, na paia, a me luua. (
I ka 1925 iho la no i hoomaka ia ai ka hookuu ia ana o ka le~ ■ hulehu e komo lloko o kela mau < »na a ia makahikl, he mau haneli wale no poe i kipa ma- 1 kaikai ae malaila, aka i ka.ma-; kahiki i928 mai»he 12,000 ka nui o na poe i kipa mai e ike .i na ana, ai ka 1927 mai hoi, he 29,000. O ka awelike o ka nui o ka poe makaikai i ?a malama Uho la o Kemekemapa o keia makahiki, ua oi aku mamua o Ihookahi kāukani o ka la. Maanei e ike ia no na kii like oie a pau; o ke kanaka*ka liona, ka bea, ka ia, na mea ulu ame na mea he lehulehu wale e hiki ole ai ke pau i ka helu ia.