Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 32, 6 December 1928 — KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO – HE WA PALUPALU O KA NAAU. [ARTICLE]

KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI

KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO - HE WA PALUPALU O KA NAAU.

I (Hoomauia) j Oktao a ka makuu he mea jia e hookupono ana f ke :eiki me , r ii h i ( iu 1 -ai i na la Iw >1, m«»f» nona « Jk«» ni II ke ano ana e koi ai i Kona mau O kr- uo ana ka | oialo o ka makua maluna o ke j keiki, aoie ia he mea hookeu- : inaha iaia; he pono ia e īilo i ;mea hookuio iala a he mea no i hol nona e hauoli ai, no ka mea jhe mea ia e ike ai oia 1 kona "|7satrpa3trna ē hvJc al, ITc i»- | e ao mai ai iaia i kona wahi i 1 waeiia o ka lehulehu, i ole al 'lakou e a'e mai maluna ona. ] A!a wa!e no a ike ke keiki 1 jka hookupono ana i kona mau |naakēmake me ko ka lehulehu, ! a ua ao ia hoi a hiki lala ke huii [a loaa ke alahele no kona ola | anan aole wale nō ke kupono | maoli nona Iho, aka e kokua: pn | ai i ka lehulehu mawahō ona i | hiki al oia ke oleloia he keiki l lkaika a hauoli. } He lehulehu wale o na papa aha a ka makua i ke keikl ma ke | ano hōike o ka makua i kona 'he mea hoopilikla hoi. He mea j hlki wale no ke ao ia ke kēiki jme ke kapaeia o na papa ana ' aolē e hana kela a aole hana i j keia, ina e imi aha ka makua ; a loaa na mea e hoohuliia ai ka | noonoo o ke keikl mai ia mau ī mea mai a ka makua e papa ana 1 ke keiki. He hana pono na: ka makua e ao i ke keikl e loaa ke aiahele iaia e hookuku al e ko kona makemake me ka hoopilikia a hoonaukiuki ole aku ia hai, e īike paha me keia. E ao aku ka makua i ke keiki e hooio imua ! o na hoa a i ole ke koena aku paha o ka ohana ma ka hana '.'a i kekahi hana maikai a kokua paha, e laa ka holol pa ana, ke kokua ana paha i ka makua e holoi i ke kaa okomopila, ke kaka wāhle kuke ana a;pela aku. I kekahi la 1 hala aku nei, ike aku nei au i kekahi kanaka e hanā ana I kona kaa okomopila a o kana wahi keiki uuku hoi 0 elimā paha makahiki e hoao ana e kokua. Ua hue ae nei ka makuakane i kana miau mea hana a pau iluna o ke pa.kaukau, a o kahi keiki uuku hol, no kona' makemake e kokua, nolaila lawe mau mai 3a oia i na mea hana. i makemake ole ia e ka makuakane. I na wa ā pau ,a ke keiki e hana ai pela, e huhu mau ana ka makuakane me ka olelo aku me ka leo nui e. hoihoi hou i na mea hana i kahi ana i lawe mai al ia lakou. Mahope iho, makemake iho' la ka makuakane i hamaie, a j i ke kii ana aku, āia hoi ua wai- | ho hewa la e ke .keiki, a huhu loa j iho la oīa a papai ia kahi keiki, | a haamaka iho la no hoi kahi ; keiki a uwe a me ia'uwe no'.holo ; loa a komo iloko o ka haīe. j Maopopo loa ua loaa aku la ! i kahi keiki ka manao pololei i ole e pili ana i ka mana o ka | makua malnna ona. I He kakaikahi ioa paha na ma|kua hemahema e like me keU, | aka ke hoike pei keia, ua hiki | loa ke ka . manao o !' ke keiki mai ka mea pololei aku I mamuli o ka hemahema o ka | hana a"lSfecmakua. O ka pono i ! kela makuakane, ola ka imi ana 1 mea e* hooiia ai ka makemake | kokua iloko o ke keikl, aole hoi' ka hana aku i ka mea e kinai loa ia ai ia manao mailoko aku ona. . Ma keia hemahema a ka makua elua iho laua i eha, aka ina i hana naauao ka makua, ina ; ua hauoli like laua, a loaa'hoi ka i manao maikai a hauoli i ke | keiki, a e lilo ana ia i mea kokua ;ioa laia ma ia hope aku.' ! He mea nui loa ka hoao aiia i e hoalo i na pap'a ano ole wale i no, aka o ka hoao ana e. ko kau i mea i makemake ai e papa i ke i keiki aole e hana mao kau alakai ana i kona mau manao ma kekahi mau mea e ae i ole ai oia e hana i na mea au i mekemake ole ai iaia e hana. He pono ke keiki e ao ikaika loa ia me ke aioha amie ke ahonui me ke akahele pu hoi me ke kali ole a nui loa ae kona | kino, aka i ka wa mua loa e hiki ai ke haawi ia aku na ao ana, he pono e loaa iaia ka hoomaopopo ' ana, aole o kona mau makemake ' wale no kana e manao al e hooko ia, uka he pono iaia e loaa Ka hooniaopopo a me ia maopopo e

hooko I ko haS makemake keka-' hi, oia hoi l.ol* ola e lilo i keiki j paakikl ano ole wale lho m. ] He porio 1 ke k'ilki e ao la e | ».J J m«a e haawi ia aku ana! ilala, f»ole hol e pilkol wale ia | n;ea aktf a ia rru-,i aku; e ao pia aole e hoole i ka ai i ka mea; e baawiia Alsii aiia iaia. Aole no' hoi he pono e ae ia aku oia e hoi e moe t na mai;awa a pau ana e makemake al, aka na ka makua e Ike i. ka hola kupono i.um luwi;;;,, ka hele a,na ma kela ame keia wahi, aole no oia e pono e hoojkuu ia aku'e liele ma na wahl a pau ana e makemake al. O Kela mau mea ekolu, ka ai, ka hiamoe ana ama kahi e hele al, he mea pono loa \ ka makua e hooikaika loa e loaa ka hoolohe i ke keikJ. I«a e ao pono ia _ke keiki i keia mau mea ekolu, ua loaa iho Ia iala k« kahua e ihiki ai iala ke Ike lie pono lala e hoolohe l na ao maikal ana a pau- Mahope o ka ike ana o ke keikl i kela ma« mea a pau I ikona wa kamalii, e lilo ana na ao ana a pau mahope ākn, ! mea maalahl loa Aka, Ina aole i ao pono la ke keiki ma keia' mau mea a loaa laia ka hoolohe mai la oe e ka makua, e hana nui ana kau ao anu. laia ma na me-a nui e ae mahope aku. O ka wa I kinohl no ka wa paakikl, a i loaa ia oe ka palupalu o ka naau o ke kelkl a lilo ia i keiki maliu mai la oe, alalla m hikl ia oe ke olelo ae, e lilo ana kau keiki mahope aku I helu ekahi, a oia ana kekahi o na mākaainana waiwai nui iwaena o ka lehulehu, Aole he hana aloha no ka makua ka waiho ana I ke ao ana I keia mau mea I ke keikl 1 ka wa Hilii no ka mea e ao aku ana no oia i keia mau mea I ke keiki ke nui ae ola, aole nae la o ka wa kupono, a e lke la mal ana no kou hemahema e ka makua mao kau keiki la. Aole nae oia ka pilikia nuJL o keia hoohemahema au e ka makua, aka o ka pilikia ol aku, oia kou lilo aku i hoa hakaka nona mahope aku 1 kou wa e hoao al e ao i keia mau mea kupono e ao ia i ka wa kamalii o ke keiki, no ka mea, i ka nui ana ae o ke keiki me ke ao pono ole ia i keia mau mea e makemake ole mai ana oia i kau ao aku i.ka wa i mahuahua ae ai o kona kino a nui loa kau hana. O ka wa opiopio o ka laau ka wa peno ē hoopololei iaia, pela no me ke pololei ia ia ia, pela no me ke O kekahi pilikia o. na makua, oia keia, oiai lakou e makemake ana e lilo ka lakou poe keiki i poe keikr .hoolohe loa, manao iho la lakou, m'a ka papa ana Ia lakou I na mea he nui oia ka mea e lilelile ae ai na keiki. He hemahema loa keia. E hoomaopopo iho oe e ka makua, no ka īuii loa o kau mau kanawa e nui ioa o kau mau kanawai e waiho aku ai imua o ke keiki, e pohihihi ana oia a naaopopo ole iaia ka mea e hana ai, a mahope polna ia mau papa ana he lehulehu au. E haawi i ke keiki i na papa a i ka haawi ana ia mau oīelo, e ike oe i ka hooko ia o ia mau mea, a i oie e waiwai ole ana ia mau manao ou. Aole o ka manao e lele koke ae ke keiki a hana koke aku i kau kauoha iloko o ke sekona i puka aku ai kou leo, aka ilokō o ka manawa kupono. Ina i kau haawi ana i kekahi kauoha kupono i ke kelki a nuha oia a hoolapa, mai nana i kona nuha ana, koe wale no ina oi loa aku ia mamua o ke kupono, alaila o kau hana pono ioa oia ka hoopaa ana iaia iloko o kekahi lumi a hiki i- ka pau ana o keia mai ona. Aole i pau