Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 30, 22 November 1928 — KA OLELO A KE AKUA [ARTICLE]

KA OLELO A KE AKUA

HIHIO A K/NIĒIA (Hoomauia>

| Malalo r * n*i ho'-!nka o ka ! ! mokuna 2 pauk!) 40 ?o;»a no | kakou na hoakaku •- folkt >il ia Ikakou ke koho o ke aupum o Boma ia aupuni. Peia pu no hol )::r- kehi ],:i :5.\, Pih pf-no «:i Roma ka mahele hao o kela kil I nvil, Pili pono pu hoi la Roma j kela mahele o kela 1:11 kupanaha o kra;ou. AoU iua e iiitc a.; -weJHvr!ī,*ka Maka iia iu ikaika o ke aupuni o Koma i koj na mau la Luku ola i kona mau j eneml me he mau niho hao la I kona. a anai oia ? na malalo o kona mau wawae hao. He umi ona ma\i pepeiaohao, a i hoakakaia hoi ma ka pauku 24, a o na pepeiaohao he umi no loko mai no o keia aupuni, he mau alii ia he umi e ku mai ana, j a o kekahi mea e ku mai ana -m ~rr,ahopp V>" 1 n.ko;i ,anlr I'kf in une ka mea inua, a iuku hoi ia i I na aiii enolu. j Elike me la i hoakakain. tna ka I mokuna 2, luaholela ke aupuni' I o Roma iloko o na uupuni he uiai [ e iike ia mahope ae nol. Ka ■ : īīuns, ka O: 3 trogoths, ka ViKigo- . ' ths, ka Franks, ka Vairdall», ka; Suevi, ka Burgundlans, ka Heur- 1 li, ka Anglo~Saxons, ame ka \ Lomba!ds. O keia mau aupnni' he umi na aupuni e olelo mau ia ; ai o lakou na aupuni he umi i j maheleia ai ke aupuni o P v oma.; 0 lakotLnejJifil na aupuni 3Jke- j ia nei ma na inoa Kelemania, j Palam, Italia, Pelekane, Lukia i a pela aku. I Pauku 8, I ko'u noonoo ana 11 ua mau pepeiaohao la, ala hol! tupu mai ia iwaena konu o iakou kekahl pepeiaohao uuku, uhukl' ia ae la.imua ona na pepeiaohao j mua ekolu, a iloko p ua pepeiaohao uuku la, aia hoS : he mau ' maka me he maka kanaia la, a he waha hoi e olelo ana i na mea nui. " f Noonoo iho īa o paniela i na' pepeiaohao. Ikeia aku la kekahi; mea kupanaha iwaena o lakou, j He wahi pepeiaohao uuku fuuku ; 1 kinohi a mahope nul ae la ia ■ mamua o na pepeiaohao o ae) ; kai hc«)l€i aku sa!a iho iwaena oj lakou la. Aole oia 1 iml i wahl 1 nona iho ma kahi kaawale, aka j hookeke aku lā oa i na pepei&o- ; hao ekolu a lilo ko lakou wahi: iaia inei' [ Ekolu mau aupuni imua oi nel, i a o keia pepeiaohao uuku, nana i huhuki lia pepeiaoliao ekolu, j oia no ka mana o ka Pope, a o ka huhukiia, oia ka Heruli, ka £>s- l trogoths ame ka VandaLs. O ko • kumu 1 hukiia al, n»ko | lakou maliu ole i na ao ana a j ka PPipe, aka leue ikaika likou j i kana mau ao ana. 1 Pauku 9. Ike aku la au a ua kau ia iho la na noho alii, a ua I noho mai ka 'Makamua o na la,' ua huali loa kona kapa ellkē me ' kā hau. a o ka lauoho o kona poo ] ua l:ke me ka hulu hlpa maemae a o kona nohoalii, ua like me ka [ lapalapa ana o ke ahi, a o kona j mau kaa ua like me he ahi e a| ana. 10. A puka mai la kekahi: lapalapa ahī a kahe māi kona j alo 'aku. Lawelawe ..newia nal tausani o na tausani. a ku ilio lā j imua ona na lehulehu o na lehulehu. ua hoOnohola iho la ka hookolokolo, a weheia na puke. O ka noho hookolokolo kela; 0 ke Akua e mai nei imua o ko kaS:ou aio, a he/mea pono i .na wa a pau e lohe ai kakou' i na huaolelo aha hookolokolo. e lia ae ko kakou ili a e ' iho, . he. eehla kā 'noho hpokolokolo o ke Akua, a ! i ko kakou hoomāopopo ana pela, ! alaila e l*oao mau e loaa ia ka- ! kou. ke kulana maemāe a pono ii ole lakou e ku lohaloha aku 1 imua o kela aha hookolokolo I 1 ka la e hlki mai ana. O ka huaolelo. Makamua ma ka hapa mua o ka pauku 9, o Lke Akua no ia. ' Aole keia o ka nohoalii o ka honuā nei e oleloia nei mā keia j pauku, aka o ka nohealii keia j o Jia aha hookolokolo o ke Akua I e weheia ana mamua koke Iho 1 o ka hiki ana mai o ka hopena j o ka honua nei. j He lioloholona kamaalna no! hoi ka bea no ka honua nei, aka ' ! e like me ke ano o ko Media ame ! Peresia. pela hoi 1 hoike mua ia j mal al keia holohplona me naiwl j aoao ekolu maloko o kona waha. j Pela hoi me ka loopadl, he holoholona no ia o ka honua nei; aj j i mea hoi e kohu pono loa ai no j Helene haawi pu ia mai la I keia j ! holoholona na eheu ame na poe j jmawaho ae o kona poo hookahi ! j Aole hoi he mea hoailona e pili pono al i ka ha o na aupuni. no-' īaila haawi mai la ka iioloholona ' j loaa ole xna ka honua nol i hoal- : lonn ia avsp\mt, a ua kohu' nono ioa maoīi tio kela lioailona ' jno ka ha o ke aupuni: he holo-; holona weliweH nul ia, me na

| maiuu keleawe, mc ī.a n:ho hao !a pela.aku • | Kupanaha kc-!a m.-iu num apau i la Danlf;la, aka ua oi ae kn ku - p:mah;i o Kokahi m> ■. 1 k',riiH no;civ>o ana. Ho wah! pf?i«*lao hao I uuku kui ulu &<*; a nuim lioJ 1 I liuhukl ae ekolu 0 ktla mau pej ii>eiag liuo raua; aiu hoi, iie maka l ko kela wahl pepoia'. hao me ka . v/aha © olelo ana i na mea nul. | Uuwal la no e ole ko Daiiiela ■ Hiii nul e loaa na hoakaka ana j t pūi ana 1 keia h.oioholona kuj paaaha nui wale. ; Ma na.pauku ma!;/ .0 iho e loaa j no kekahl Kiau hoak, Jsa anu i ka 1 iiiea huli JSaibalrt * : pUi aria i ,kua pepelao hao puku e hiki ole ; el ola ke al&kai he;va ia. 21. Ike jaku la au 1 ua pepelao hao la e j kaua aku ana ia 1 ka pee haipule i& lanaKUa ia mahina 0 lakou; ] 22. A hikl mai la ka makamua , iiiaipuie o ka mea kiekle loa ka ;hoopal ana; a ua hiki mai ka ' manawa e 1110 al ke aupunl i ka . i-oe haipule. Lilo aku la ko-Paiiieia noonōo feiut i ka hiaina o ka pepeiao hao uuku e luku ana i'na halpule. : Oka pii ana ae ona pepeiao , hao he nul, oia hoi ka maheleia ■ ana o Roma I.loko o na aiipuni ; he umi o Europa, ma waena 0 ka j makahiki 351. A D. a hiki i ka ,• A. D. 476, ua pau mua ia i ka ! hoakakaia mamua aku nei. O'mi j 1 he iioailona na pepeiao hao he j i itmi no na aupuni, alaila he ho- ! I aiiona no keia pepeiao hao uuku | j no kekalii aupuni, aole nae 0 ia 1 ano hookahi, no ka mea aole 'a 1 i Like me iakou la, aka he okoa ! oi nei. He mau aupuni makaali liana iakou la. Malaila e ninau i kakou |na paha he aupuni e ke- < kahi i pii ae mawaena 0 keia | 1 mau aupuni he <umi o Europa | ; mahope mai o ka A. D. 476, i like ; ole nae me kela'mpu aupuni mapkaainana he umi; a ina pela, i alalla, owai la ia avpuni? Ae, o ! ke aupunl ekalesia pope. 1 Q ka makamua o na la, ke t Akua ka Makua, 2«we ae la pla i ka noho hookoiokoio E nana 1 i na hoakak;v. e plli ana iaia. 01 ; ka poe 01.- he mea kino i ole ke Akua, e'ike lakou ma keia, ihe niea kiiio io ke Akua, aba t hoona lakou i keia manao 0 la--1 kou ma ka olelo ana, 0 keia wale i no kahi i hoikeia mai ai 0 ke i ano kino 0 ke Akua iloko o ka i Palapaīa Hemoiele: Aoie nae i pela ka oiaio, aka ina io paha 0 1 keia wale no kahi i hoikeia mai l ai'ke ano kino maoli anā 0 ke j Akua, aole anei i lawa ia e ho(ike maopopo mai ana ia Kaleou i he mea kino io ke Akua. He oiaio i wo, ua oielo ia mai he uhane ke Ī Akua, a o ka poe apau e hooi ijnana ana iaia e iaia j me ka uhane, Aole o ka manao i <j) kela olelo he uhane ke Akua e ao mai ana ia kakou, aole ke. j Akua he mea kino. Ina pela ilio : ia ka haiki o keia olelo, alaila, i pehea ka olelo uhane ma ,ka ha-, i pa hope o kela pauku i paīapala- ] ia ae Ia maluna, oia hoi e hoo- ! mana aku ka poe e hoomana j ana i ke Akua ine ka uhane? I Me na uiiane anei kakou e hoo- j I mana nei i ke Akua? "Ua maoi popo ioa iio ia kakou apau me | | ko kakou mau kino no kakou e j t hoomana nei i ke Akua a ma ko j I kakou. naau hoi. O ka. manao o j ka huaolelo uhane e pil£ ana ia' kakou, oia hoi, mailoko mal o ka naau. Aole mawaho kakou e : hoomana ai i ke Akua e like me na Parisaio,. aka maloko e hookumu ai ko kakou hoomana ana ī ke Akua alaila puka ae mawaho.' . O na kaukaiū o na kaukani me na uuu kaukani o na kaukani e lawelawe na imua ona, aole llakou he poe e ku ana, imua 0 ke Akua no ka hookolokolo ia mai, aka he poe anela lakou e i kali ana, no ka hooko ana i kona jmg.kemake O ka loaa ana o ka I hoomaopopo i ka manao o keia i.mau pauku. he mea ia e kokua j nui mai ai i ka haawina e pili ( ana ika halelewa a luakini hoi ; ma kekahi olelo ana. O ka pai nina 0 na lawelawe hana ana a i Kristo, ko kakou kahunanul, j iloko o ka luakhii ma ka lani, oia j ikeia e lioileia mal nei ma keia. iHe aha nieleniele a hoii kela. | VVeheia ae la na puke, a hapaiia ■ mai la ka noonoo a noii ana 1 na (inoa 0 na poe apau imua 0 ka j aha kiekie loa, i maopop© ai | owai la ke loaa ana ke ola 'mau ' ioa, a owai la ke nele. Loaa 116 ia s loane keia hoike hookahl e like Ime ia i paiapaiaia ma ka moi tuna &, a ike pu no ha'l oia l ka aneia e like me koia kn nul. Ma na olelo o ka mlkuna 8.14, 0 innke mai ana ia. e|a keia aha nookoiokoio ke i keia ; » a a no kek.alii makahlki nae nej Ke haa--1 wlna okor* no n ka> kou, He haawma nuf no hoi e

j hikl ole ai hoohui pu 1a mai j me keia, aka, ma kela hope aVu |oia ana kekahi haawlna a kAI kou, m mal ke Akue, *» hw ! mania keia k\i!a paipaln \ k - *- i kou, j Pauku II Nwaa aku 1» &u, a j no ka leo o na huaolelo mtl a ua ipepeīao hao la 1 olelo ai; nana i au a ptpehiiA iho la\n holoho- ■ « u« kona kvtu\ & jU i I ckU i nv> hoi hya ko Ahi c ltft ana,