Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 15, 9 ʻAukake 1928 — KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO—HE WA PALUPALU O KA NAAU. [ARTICLE]

KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI

KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO—HE WA PALUPALU O KA NAAU.

He wahl kalkamahlne o Luka kona inoa, ellma ona makahlk!, e paanl ana ola me ka nolw.l kekahi la. Kuhea mal la kona makuahlne laia e hele aku 1 ona la. Eo mal la hol kahl kalkamahine me ka olelo mai Ina paha e hlkl iala ke lāwe'mal l'kana" kaa ptp«. 'O ka noho ana e paani ana kana 1 olc!o_ mal al I ka makuahine he kaa pepe), Oj ka makuahine hol, ua Ike ola i aoie ka pepe o ko laua haīe, pane inal, la, īa, "He'ie koke mai oe i i ko'u wa e kahea al ia oe, Mal waknu eaai oe no ke kaa pepe." Paue liou mai la kahi kalkamahlne he kaa pepe kana a makemake oia e lawe pu mal me la, Pii ae la kahi kai o ka makuahi«e * pane aku la, "Mal hoopunipuni mal oe la'u." Loaa ole ka manao o ke keiki i keia makuahine. no ka mea, pa poina oia i kona mau la kamalH $me na hana a. ka noonoo kamalll. O ka noonoo o ke keiki ikalkā maikai a plha pono ka 1010 ame na mea a pau e piii ana I kona kino, he keikl onl ia o ka 1010, a e huli ana ia t mea e piha al na hora ala o ka la I kekahi mea, oiai aole e hiamoe ana, e hoolilo ana 1 ka pahu i hale, I ka apana laau i moku a i kanaka a pela wale aku, a o ka hana pono ma ko ka makua aōao, oia ke kokua ana aku e ilfeika ae ka ulu ana 0 ia mau manao, no ka mea, pela e pono ai e hoomaaniaa ia ka noonoo o ke keiki ,a i kona nui ana ae, e nul pu ana me ka hiki 1 kona noonoo ke hana i.na mea iike ole. He mana keia Iloko o ke keiki, a o ka ikaika o ia mana ka mea nana e huli mal nei a | loaa na mea ano hou a kupaj naha a kakou e ikē nei a e lohe jnei, e laa na mokulele, na miklni pai nupepa ano hou loa ame na mea akeakamal e ae a pau. Ina aole keia noonoo onl a huli ilokp o -Ke keiki a o ke kanaka, aolē e loaa keia mau mea hoomama mai i ka luhi o ke kanaka ame ka holomua o na hana p ka hohua nei, Nolaila e pono na makua e makaala loa 1 keia mea i ole e kinai ia. ka ulu ana ae o ka noonoo o ke keiki ma keia alahele naauao. E paanl ana kekahi wahi keiki me ke au pulumi ma ke ano he lio ia nona i ka wa l hea mai ai kona makuahine laia e hele i ka halekuai e kuai al i kini waiu no ka mea ke kokoke ae Ia i ka wa e hoi mai o ka makuakane no kona alna awakea. Pane mai kahl keiki o elima makahlki, "Aole o'u makemake e hele e mama, no ka mea e paanL IHkini ana au. "E lteoni, e hele ; koke oe." "Aole e hiki ia'u ke h'ele i i keia wa, e kali iki a mahope | aku, akahi no a lilo ia ? u ka lio | o ka Ilikini." Pane mai la ka | Auntie i kahl keiki, "E hiki ana f no ia oe e kau i kena lio?" "Sure," ji pane mai ai o Keoni me ka |hikiwawe loa. 'Ina pela, heaha |kou mea kau ole maluna o ka i iio a hoio i ka haiekuai i ike mai i ka ona halekuai i kou holo lio." j Eleu koke ae la ua wahi Keonl jnei a komo ka laau ana I hoo- | iilo i iio liikmi a mama ana na [wawae i ka holo i ka halekuai |e kuai ai i ke kini waiu a ka

makuahine i makemake ai iaia i klnohl e hele e kuai. Ina aole i loaa kela mau olelo hoohoihoi mai ka AunUe mai la Keoni. ina paha ua heie wale ka aina awakea o ka papa me kahi waiu ole. Nolaila e hoomaopopo mai kakou i ke ano i loaa ai ka eleu ia Keoni, a pela e pono ai |na#makua e noonoo i ke kamailio ana i na keiki, i ole ai iakou e kue mai i kou makera*ke, aka e lilo.kau mau olelo I m&u olelo hoohoihol iaia i na i wa a pau au e makemake ai e

hoounauna laia oUū oia e maikai ana. He okoa no hoi ka lawelawe ana o ka wa ua huhu ke keiki no kekahi mea. Nani ka like oie mawaena o na keiki hiki ke hoopiha 1 ko lakou manawa o ka Lx me ka hauoli mai waena inui o nu mea • ano ole a lakou e I\aua ai a kapa iho he lio ke au puluml. he kaa peep ka uolk>. he lule ua paliu a ipeia 'aku. me na keiki kukule | wale iho r.o hiki ole ke lK\>piha ( i ko iakou manawa i ka paani , e l'.auoli &ī !v.h na mea e hke ae j Ia me keia, aka e ne mau ana i , n;v makiui s niu sui kuloio a pela ]wak aku. He manaoair>a r.ui iloko o na keiki o ka papa mua. a lip manaolana o!e :lok>? o na keiki o ka elua, & o ke kuau? o keu ! like ole, mamuH «o īa o ka hke

ole o ka onl ame ka hoohana ana 0 ka noonoo. Hp makau loa na»> kekahi pue makua I ka eu o na kelkl ma keia ano, e manao ana o lilo aku iakou i poe kanaka e x>ono ai ke makaala ia mahope uku, o ka pololei nae, na lakou ana e makaala l na kanaka ! ulu ae "mal ka papa elua mal, "E Keonl," I kahea mal ai ke - kahi makuahine, "walho koke 1 aku oe I kau mea paani i keia ; manawa a e hole mai e iima !me Mrs. Jeliffc." "No ke aha°" ! i ninau mal al o Keonl, me ka | leha ana ae o kana' mau maka !mai kana mau mea paanl a !a I Mrs. Jel!ffc. "No ke aha? No !ka mea makemake. au ia oe e ! hana pela." Me Jh)c mea la he ! wahi kumu kupono la. Aole he | wahi noonoo Iki o ka makuahln.e !ua paa ia hol ke kelkl 1 kana ! mea e hauoll malkai ai, na mea ! hol nana e kokua mal I ka hoo- | ulu ana i kona noonon, a ka ma : i kūahine no e makemake a! e loaa ! i kana kelki I kona wa e nuJ ae» ! ai. aka poina nae oia, o' ka wa ! Hilii ka wa pono loa e hooma!kaia ai ka loaa ana o la mau |mea; aka o kona mana kana 1 makemakeia e hookoia e ke kelI ki i ka wa e puka al ke kauoha | mai kona waha aku. | He manao kekahl poe makuaj hine, no ko lakou hanai keiki j ana, ua lawa ia lakou ka ike e j ao al I ka lakou poe keiki me ka i huli hou ole aku i ike hou mawaho mai. He hemahema Iqs j keia manao ana pela. I kekahl la, e haiolelo jina kekahi kanaka naauao maluna o ka e piu ana i ke ao ftna a na makua I na keiki. I ka pau ana o kana haioielo* nlnau mai la oia 1 ke anaina o na makuahina, ina paha he mau lūnau ka j lakou, h e hauoli no oia e pane j mal e like me ka mea e h'ikl ana | iiQā ke pane" mM, i Eleu koke ae la kekahi makuaihine me ka hakallaole a ku liiuna o kona mau wawae a i j mai la. "Malia paha e pahemaihema ana ka makuahine l ke i keiki mua, aka eono a'u 'kelki, i nolaiia ua ike au i lea malama iame ke ao ana i keiki," Nihau !mal ke kanaka i haiolelo Iho ai ; ) "Pehea 1 maopopo ai ia oe ua } lawa ia oe ka makaukau?" "O. I he makuahine au/ 1 pane al ka I makuahine mioi. "He ike ka ma- " j kuahine ia mau mea a pau." • He kuhihewa loa ka manao iana o kekahi poe makuahine pela f e like me keia makuahlne. B ! loaa wale anei ka ike mao o ka | hanau keiki ana, e loaa anrf anei |ka ike i na mea aljoipono e ha'l hai al I keiki ke ole e'ao ia mal fe ka poe i ike, hiki anel i ka ! makuahine ke haawi i ka laau | kupono l.ke keiki i ka wa mai | me ka loaa ole mai o ia ike mat [ka poe ike mai I makaukau ia mea fhe laau. ua hiki anel i ka makua("hine ke hoonaauao I ke keiki nu |"ka hoohele oie 1 ke kula? ! He oiai e loaa at}a he wahl j uīuiki o ka ike iki i kekahi mau ! mea kupono i ka makua e hana ! aku ai no ke keiki, aka o k? lolelo ae, no kona hanau keiki ! ana, ua lawa iaia ka ike I ka ! malama, hanai a ao i ke keiki ! me ka loaa hou ole mai he ko|kua mawaho mal mai ka poe i ,' ao maoli la maū mea a makauIkau. he hemahema ia, ; Maiiope o ka naiia ana a kt . ( kauka 1 ka uuika o M&ry a elele > i mai la e pono oi& e hoohana i j ka makaaniani, i mai la ka ma- >, kuahine, "Aiaila he manae oe lie ! pilikia ka maka o ka'u kaikamaj hine? Aole o'\i hilinai i ka maf kaaniani." Malaila pau iho 3a ka ■ j mana j ke kauka, a hoomauia . ] aku la no o Mary e hele i ke ■ t kuia me ka. inakaanianl ole. I .; ka pilia ana iaia he 14 makahiki, J pouli loa mai la kona ike. ame • ka makaaiuar.i manoanoa tos ; wale no e hiki ai iaia ke ike. ■, Nana mai kakou Ika pllikia e • ke:a kaikamahine mamuli o ke ~ kue oka manao o ka maku&hhie ■. 1 ka ike o ke kauka. He mn wale o na keiki i pilli- . j kia loa niamuU o ke kut o n.A > :r.akua i ka ike o ka ike. ■ o ke kauka wale, aka o na poe , e ae no i makaukau 1 na mea e ■ f keik;, aole o na nu\ka, akii ■ o na »xxio e ae no hoi o n* kelk: Nolaila he mea pono i ma- . kua e s ike a pau e ham&i e ka pe* l nmkaukau ina me.i jx>no keikl O ka hoonuu *une ka Hwnm he kam*h*o ko Uu*