Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 10, 5 July 1928 — KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO HE WA PALUPALU O KA NAAU. [ARTICLE]

KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI

KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO—HE WA PALUPALU O KA NAAU.

(Hoomauia t • j Iha aole kakou i makaala ma ; keia mea, e hUahila ana rt;j keiki' i kā "hele.m.ai e ninau a e hoiLe i ia kakou, a-o ka hype, e hele ana i lakaa i na keiki I ano nunul ae e j ninau ai, a e hoōmau ana' i ka j ninau ana a hiki i ka loaa ana b ] na hoakaka a lakou i manao ai ua pelolei, a pau. Iho la, a inaj ua poloīei ole na hoakaka ana i j loaa mai īa ,e heīe Iba ana i ka i apiki. O ka poe keiki 'wale no e i hiki ke haawl mai i na keiki a kakou na hoakaka ana, o na: keiki wale no ia i hauīe i ka hewa„ a ua auwana na manao, a e makemake ana hoi e like ?ku ka nui keiki me lakou, Aole pono e hoao na makua i e hana J na keiki me ka manao he haahaa lakou, no ka mea he mea hoepilikīa mai ia mahope aku. Kc oiaio no paha, a!a, ke keiki malalo o kou malu e'ka makua, aka nae,, he ka pono ina ee e laweīawe ana i kau hanai keiki ana ma ke ano no kā papa Bookahi olua, koe waie ho, ua.oo oe a ua mahuahua kou ike i na "mea kupono no ke keiki. Aka o kou manao ana iho he helu ekahi oe, a he paalalo ke keiki, he hemahema ia. ; Ua like no ka pilikia o keia me ka pp-ilani ana i ke keiki. E a'o aku i na keikl i huli aku ke aio imua o na mea a pau e pii j māi ānā Imua o koha ola ana, aole hoi e ho&o e alo a e pee, no ka mea ina oia e hoao mau ana e alo a e pee, e hiki mai ana ; ka manawa e nawaliwali loa • ai oia a loaa ole ka iwikuamoo e ku ai nona -iho. E ulu ana ka noonoo o ke keiki laia e hoao ai e ku a pane a paio paha i na mea e ulu ae' ana imua o : kona ola ana, aka inā oia e liolo a e pee mai ia mau mea ma.i', e lilo ana oia i ole ilokō ō ke ao : nei. ! O na kanaka heīe wale o ka wawae me ke kamaa ole, o lakou na kanaka wawae ikaika; f manoanoa ana ke kapuai o ka wawae, a o na poe komo ma\) i ke kamaa, o lakou ka poe nawaliwali o ka wawae. No ke aha 9 no ka mea hoi, ua hoopakele maU ia ko lakou mau wawae mai ka hooku'iku 4 i • ana me na pohaku, lepo a niau mea e ae, a ō ka poe hele wale o ka wawae, ua ikaika ko lakou mau wawae no ka hooku'iku'i l ka lepo, pohaku a peia akii, Pela no me na ke|ki. O na keiki I hoao mau i aku e ku mua o na mea a pau e pii mai ana iloko o kona ola āna.e Ikaika ana īakou, aole pela na keiki hoao.e hoopakele ia lakou mai ia mau mea mai na ka pee ana a holo ana paha. He Hoolohe Anei Kau lieiki Ia Oe? Ua ulu mai ka hoolōhe ol<* o kekahi poe keiki nunu'i'mamuli o ka hemāhema o na makua i ka wa kamaīiī o keiki. He hookuu kekahi poe makua i kā lakoii poe keiki e hana no | e like me ko lakou makemake. I Ua like 110 ia me ke kanaka J kanu laau'e hookuu ana i kana ! kumu laau e ulu kapakahi i ka I wa liilii me ke kii ole aku « hoo- ! wīolei I koiia wa opio, I ka 'mu 14. a p o kela* A kumu la&u, lie 1 ia p V>dki loi ka hiki ana ke hoor)Lkle| aku te,ia. Ina ikaika

ke kanaka, e hukl pu ana yana ke kumu laau, n Ina nawaliwaU ke Kanaka, e ana no ke kckcf o ka ulu o ke kumu Inau.. Pela no n.'; }:r ; !a mea, he Keikl. O fea v;a opiopiō ka wa īnalkai e }ioopolo!f,i al i ke keiki | oi ; | Eia ka olelo'a kr-k,>hl poe ma-: kua 1 na keikl o keia.ano; "He kolohe wa kamalli wale iho ia, a he pau tvale ac no ke kanaka makua ae. H Pela 'r> anei ka polo- i Ici? Ina aole oi'j e hōi mai aj ka pololei i kor.a kp.naka ma- i kua ana ae, a pehea oe e hana. aku ai ia wa? O ka pane, aole: e hiki ia oe ke hana Hku i kekahi mea, 110 ka mea ua hema-: hema oe i ka Mai hoo- j konio mal ka ma'n.a l keia ma- | nao kuhihewa W-jVm ona no ke-1 kahi minule, ak« <■. makaaia 1 ke , a'o ana i ke keikioi opio. E hoo-' manao i ka wauke, - , He nianao no kek-āhi poe ma- , l:ua e waiho iki ku a'o 'ana- a-nui iki ae ke kelki, e av>.hea mai ka-. kou e na makua mea keiki, he hana hemahema I'm ia. Mamua o ka ike ana o ke 'keiki i ka olelo e hoomaka ?,i ke a'o ana iaia a e -hoomau aku i ke ao ana me ka pauaho oi" ;t kanaka makua maoll oia, a-e like no me kona noho mai me oe e ka makua, e mau aku no kau a'o ina. Aole palena o nei :nea he a'o ana. . . O ka hoolohe oia ka mole o na mea maikai a pau e pono ai ke keiki, e like me ka maka'ii i ke Akua ka mole o ka naauao, pela hoi ka hoolohe, oia ka mole o na mea maikai a pau no ka pono 0 ke keiki o mua aku o kona ola ana, a o keia kekahi o na mea mua loa e pono e loaa i ke keiki, no ka mea aoīe nele o ka oili mai„o ka hoopono iv/aena o ka iioolohe, a he mau mahoe hele like keia iwaena o ke ola ana o ke kanaka. O na keiki hoolohe ole, he hele ka hapanui o lakou ma ke ala hoopono ole, a he rfiea keia e.waia ai ka inoa o ka makua.a e ulu ae ai no hoi ka manao huhu, ela nae nou no ka hemahema i ka yr& pono. Olelo mai la kekahi makua : ia'u i kela la aku, nei i ka paa--1 kiki o keia mea o ke a'o ana i |ke keiki. He oiaio no paha ia, ' ame ke ahenui wale no e hiki | ai keia hana nui> E nana aku | kakou i na kanaka na lakou na I holoholona ahlu i hoolakalaka ia s a hiki ke hana ikekahi mau ' raea i naanao ia aole e hlki ia ' lakou ke hana, aka jnamuli o ka 1 hoomanawanui i Jce a'o ana ia 1 mau holohoiona ahiu,, ua loaa iho 1 la ko lakou kumu dala. Ina hiki !kē a'o ia keia mau holoholona i ahiu 6. laka, a a'o hou aku ia IaI kou a ike i kekahl mau hana keaka, peliea hoi e hiki ole ai ke ! a'o ia ka .leakōu poe keiki ,a or ; aku mamua o na holoholona. E ! hoomanao iho' kakou, aole i ka ! wa' kenaka' makua; q keia ma.u ! lioloholona i hoao'ai ko lakou mau haku e a'o ia lakou, aka i ko lakou v.'a opiopio. Ina i ka : wa ua kanaka makua lakou hoao ia ana e a r o, aole paha he i kahu e pakeie mai ke ola ia la- : kou ia, Pela iho la ~no ke a'o ! ana i na keiki, aole e kali a oo ae ke keiki alaila hoao aku e a'o. I' , (Aole i pau)