Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 7, 14 Iune 1928 — KA KAKOU OLELO MAKUA [ARTICLE]

KA KAKOU OLELO MAKUA

E ka Lunahoopoaopono o [ Ke Alakaī o ilāwali. J Aloha: K« oluolu mai oe ; i kowa o kau milimill anoai o loay, j he man&wa e laulima pu aku al j me oe m;i na papakonAne o "Ke ! o Hawali no ke poo manao !e kau'ae la matuna: j | Oka kakou olelo makua a olelo | ! kumu hoi a ka lalml Hawai} oia ' ''kekahi n r:a walwal pookela loa i i i pilipaa I keia lahui. mal kahiko I 1 loa mai, a elike me ka "olhi o j ! ka puana !a ana o ka kakou o!slo 1 ma na papalina o ka !1! honna ' pela auanei ka mau ana o ka j ! hoomanaoia 'o ka lahui Haw&ii. | A o ka nalowale ana o ka puana ia ana o ka kakou olelo ma na wahi Hke ole o na paepae honua kahi a na Hawaii e hele aku ai a e noho a! pela auanei i e naiohia āi ka hoomanaoia ana j o ka lahui Hawaii j Nolaila o ka hoao fcna o na | makua e olelo pahemahema i ka j olelo Hawail i ka lakou poe keiki j ame na moopuna he hemahema i nui ia o na makUa ame naku- | puna Hawaii: ua like no a llke { ia hemahema me r*a makua a ikupuna e hoolilo, nul ana i ko j lakou manawa rga ka olelo' I hemahema ana i ka olelo Beri-1 i tania me ka lakou mau kelki; 1 ame na moopuna. i | He hanohano nul no na ma- i I kua ame na kupuna Hawail ko > i lakou olelo ana me na kelki. na i f moopuna ame na makanuka Hawali e kipa mai ana rrta ka oielo Hawāii maikai a maopopo aole hoi o ka oJelo Beritania pahemahema ame "ka olelo Hajvaii hapa.

E na makua Hawaii ame na kupuna Hawaii o makou e hooikaika me ka pauaho oe i ke a'o ana i na keiki ame na moopuna a kakou i ka oielo Hawali piha ma na home; oial, o oukou na kumukula ioa a m keiki ame na luoopuna a kakou; a o ko oukou halekula ola na honie aloha o kakou. ! t A i hoomau kakeu pela; alaila, e oia mau aku auanei ke o ana o kela olelo keha a ka moi puuwai hamama o Hawaii k i Mol Kaleiopapa Kauikeaouli, Kamehameha 111, "Ua rp.au ke o ka aina i ka pono." Oiai ua makemalee oia e mau ka paa ana o k6na laivgi a o ka lahui Hawail hoi i €a pono; a o kekahi keia ona pono. . . O ka pulama ana a ka lahui Hawāii i na ki uwila o ka olelo Hawaii me ka hoohemahema oīe ia o na hgtna pono a ka lahui Hawaii e hana ai i na ia o ke ola ana o na Hawaii a pela auanei e mau ea o Hawaii aina, Hawaii lahui a.me Hawaii aupuni i ka pono elike me na elelo keha a ia iani alii a kakou 1 moe i haiia ae nei. -Pela auanei e ku mau mai ai kela mau olelo keha a ka mea I haku m^le kauiana i haiia ma Halelu 85, pauk'u 9, hapa hope, "i noho ma ko ka- | kou aina," a ma ia hana ana a kakou e pulama ai J ka kakou! oielo makua pela auanei e ko ai • ka mea i palapalaia: ,r ITa halawai pu ke aloha me ka oiaio; ua honi pu no hoi ka pono me ka nmluhla, pela auane!" e ulu mai ai ka oiaio mailoko mai o ka honua, a mai ka lani mai e nafta mai ai ka pono. O ka mau ana o-,ke meleia o ka ōlelo Hawali hs"hfi maopopo loaia o mau ana o ka lahui Hawaii a o'ka hiea. ; hoi i mēle ir.au ia "Aole e hala. ke 50 makahlki a nalowale ka lahul Hawaii," aole no I;a emi pu a miloia ka lahui Hawaii mai na papaUna aKu o Hawaii aina.'aka o ka aalowale o ka olelo Hawīiii.

f* Nolalla ua ili ih'o maluna ou j koi o na mahaloia no kou kakele | i ana 1 nupepa me ka kakou .olēloi j maieua no ka elua o ka mana*l/ no kou ake e hoomauia ka puan/! ia ana o ka kakou olelo kutr|i' ma na aheahe lawiAakani o Ha-j waii aina. . | S Mr. he i hana koikol kau i liana ai t hana nei a e hana aku al mat kou liio ana i kumnkula nt k ! iahui e puunaue ]xmo ana i ka i i ai na ka iehulehu* «Ja nae ka hiki i ka4okahl o ka lahui Ha- j waii a ke holomua a aloha i ko [ kakou lahui, a o ua poe ala ea ' ■oia na Hawail olalo 1 iliakee S ka ' kako\i olelo, I Noiaiia e na Hawail i aloha ia , Hawali aiua, Hawaii lahul a Hawaii aupuni, ka lehuiehu o Hawail i moo mahope o ka na'i an-A , i ka alna e hoolokahi a ua lokah.s iO ntc ka inoa hui la mau la aupuni moi. a inei mau U }ioi lii* ieritore e ia aua t> , na mana aupuni lehukho Aia il«ko o ko oukou ma\i !|aiu ke ola. nee mua, a l&upal o ka k«Jc«i olelo m«ku» t Akela aku.

nel; oiai. ua hanau ae nel he J kama a he milimili hou nau e i Hawaii ma ka inoa "Ke Alakai I o Hawaii," o oukou na fcahu ha-! nal e papaa na a<? <r. ku, a ! maīoeloe e kanak&nakua aku ai; ! a kan-ikoo. a palalnuhala a ka-i- I ! koko e ahonui mai kakou ma ka' lokahi ana e lawe 1 i! Ke Alakai o HawaU," me ka haawi i ke ola i (waiu) na ke kama elike me na.l poe i haiia nia kona mau papa-1 lina'pela % loaa ai'na la hopē o ke ola a ka Hawaii a pela e mau loa ai ke o ia o ka ; kākou olelo ; makua; "Olelo Hawaii." j Nou a no na limahei. o kou"| keena ka adiu, I "KALIHIWAI O LANIHOME." 1