Ke Au Hou, Volume II, Number 19, 10 Mei 1911 — Na Kanawai i Aponoia o 1911 [ARTICLE]

Na Kanawai i Aponoia o 1911

KANAWAI 66 HE KANAWAI E Haawi ana i Pono Kaokoa no ke Kukulu, Hoomok, Malama a HoohAna ana i Alahao Maloko o ka Apana o Hilo Hema, Kalana o Hawaii. E Hooholoia e ka Ahaolelo o Jce Teritore o Hawaii: . . . Pauku i. Ma na wahi a pau o keia Kanawai e ikeia ai o keia mau olelo mahope iho nei a mau hopuna olelo paha e manaoia no ka io o ia mau olelo a hopuna olelo hoi penei na hoomaopopo lea ana: (a) "Ahahui" oia no o Leland S. Conness, W. H. Johnson, ame ko laua mau hoa hui a waihona aku, a hui paha i kukuluia malalo o ke kanawai a laua e hoala ai no ka lawe ana aku a hoohana i na pono me na kuleana i haawiia mamuli o keia Kanawai. (b) "Kiaaina" oia no ke Kiaaina i hoomaopopoia ma ke Kanawai Kumu. (c) "Luna Nui" oia no ka mea e lawelawe ana i kela me keia manawa i ka oihana a ka luna nui o na hana o ka lehulehu o k« Teritore i hoomaopopoia ma ke Kanawai Kumu, a o kekahi hope paha ma ka hana, a i ole ma ka mana hooko. (cl) "Alahao" oia no na hao no ke ala, na alahao, pono alanui, me kona mau pono, na paahana me na hookuina, ame na pou me ua paahana hoomoe honua a hoohele pi-ha ma'una, e hoohanaia ana maloko, ma ke ala, a maluna paha o na alahele alanui, ame na wahi e ae o ka mokupuni o i hoakakaia maloko o keia Kanawai. (e) "Apana" oia no kela mahele o ka Mokupuni o Hawaii i koino maloko o ka mahele i kapaia o ka Apana o Hilo Hema e ikeia nei ma ke Kanawai kanawalu-kumamaha o na Kanawai o ke Kau o 1909. (f) '"Papa" oia no ka Papa Kiai i kohoia no ke Kalana o Hawaii a e lawelawe oihana ana malalo o na kuhikuhi a ke Kanawai 39 o na Kanawai o ke Kau o 1905 ame na hoololi apau o ua kanawai la, a i ole kekahi hope ma ke kanawai ma ka oihana a mana hooko paha. Pauku 2. Me kekulike i na hoakaka, na kumu kaupalena, na kauoha me na hoakaka maloko 0

keia Kanawai, o ke knleana me ka mawa ke awiia nei i ka Ahahui e lawe a e hoohana aku i na kuleana me na pono i haawiia ma keia Kanawai ; e kukulu hoomoe, malama a hoohana i alahao me na oihana alahao, no ka halihali ohua ana. ukana, leka ame kekahi mau hana e ae, maluna a ma na alanui, na alahele me na wahi e ae i hoike a i hoakakaia maloko nei, ma ke ala hookahi a palua paha, a i ole, ala pakahi a palua paha ma kekahi wahi, me na pio, na kuiki, nā wahi hoohuli, na ala hoomaha, na pou, uwea, me na mea halihali ikaika hoonee malalo o ka honua a maluna paha maloko o na mea kupono no ia hana, a o na paahana a pau, na lako me na mea pili ia mau mea emanao ia ana i kela me keia manawa he kupono,ame na mea hoi i manaoia he kupono no ka hoohana pono a malama ana iua oihana alahao nei. E hoomoeia ke alahao, e kukuluia, malamaia a hoohanaia maluna a ma na alanui i mahope iho nei, na alahele me na wahi e ae o ua Apana la i oleloia, penei: (a) Mai kekahi wahi mai ma ka hooloihi ana o ke alanui Front aole oi aku maluna o elua mile mai ke alahaka Kalana maluna o ka muliwai Wailoa, a e holo ana ma ua hooloihi ana la o ke alanui Front, a ma ke alaniii Front a hiki i kona huina me ke alanui Waianuenue; alaila mauka ma ke alanui Waianue nue me kona hooloihi ana no ekolu mile me ka hapalua; a ma kekahi alanui, alahele a alaloa paha ma keia hope aku e hooinoeia a e hanaia ana paha mawaena o ia hooloihi ana o ke alanui Front me ka'lihi kai. (b) Mai kekahi wahi mai oua hooloihi la o ke alanui Front a holo ae, maluna a mawaena aku o ka aina aupuni o Waiakea, me ke kue ole nae i na kuleana hoolimalima maloko o laila, a i kekahi uapo a mau uapo paha e kukuluia ana ma keia hope aku ma ke Awa o Kuhio, ma kahi maopopo e aponoia ana e ka Luna Nui. (c) Mai ka huina oke alanui Cocoanut (Mokuola) me ke alanui tront ma ua alanui Cocoanut la a hiki i ke Alanui Uapo, a malaila akxi ma kekahi alahele a alanui paha i keia wa a e hanaia aku ana paha ma keia hope aku mai ua alanui Cocoanut nei aku. (d) M,i <e aianui Uapo aku mai kona huina me ke alanui C.ocoanuta hiki aku i kona huina me ke alanui 1-ront, a mailaila aku na ke alanui inoa ole e holo ana mni .ce alanui Uapo mai a i ka hooloihi ana o ke alanui Front a e holo kaulike ana me ka muliwai o Wailoa. Mai kekahi wahi mai o ke alanui o ka lua Pele ao;e oi aku mamua o hookahi mile ma ka aoao Puaa aku o ka Halewili o Waiakea, ma ua

alanul Pela la, a hiki 1k« Alanui Ptl«, « ma u* alanui Pele la a hiki aku i kona huina me ke alanui Alahaka; mailaila aku ma ke Alanui Alahaka a i kona huina me Alanui Waianuenue. (f) Mai ka huina aku o naAlanui Waianuenue me Pikimana, ma ke alanui Pikimana a hiki i ke alanui Wailuku, malaila aku holō mauka ma ke alanui Wailuku, a hiki i kona huina me ke alanui o Wainaku; ma ke alanui aku o Wainaku a hiki i ke awawa o Honolii. (gf) I ka wa o ka hapanui o kekahi poe oo a e noho paa maopopo ana ma kekahi wahi mawaena o elima hanen kapuai mai kekahi alanui a alahele paha, a i ole pauku alanui a alahele paha, maloko 0 ua apana la, e noi ai,ma ke kakau ana, i ua Ahahui la e kukulu a hoomoe i alahao maluna, a i ole ma ua alanui a alahele nei paha, a pauku alanui a alahele paha, a ke aponoia hoi e ke Kiaaina, e hiki no e kukulu a hoomoeia ia alahao maluna a mahope aku e malama hoohana mau ia no ke koena aku o ka manawa i koe o keia kuleana kaokoa (franchise). Pauku 3. O ka ikaika hoonee hoohana o ua alahao la, no kekahi a no na hana nohoi a pau,he uila, e hoohanaia ana mamuli o na uwea i kauia maluna, a i ole i hoomoeia maloko o na mea lawe uila ma ka honua, a i ole mamuli o na poho uila a ano e ae paha a mau ano okoa ae paha e like me ia e hoomaopopoia ai he oi ae i kekahi o ia mau ano; a i ole, e hoohanaia no ka ikaika hoohana mamuli o ka ea i umiiia (combressed) a mea hoonee ikaika okoa ae paha a ka ahahui e manao ai 1 kela me keia manawa he kupono, aka, me ka ae mua no nae o ke Kiaaina i na wa a pau; aka nae hoi, e hiki no ke hoohana ia ke alahao mamuli o kekahi ano mea hoonee hana ma kekahi wahi, a i ano okoa ae no hoi ma kekahi wahi a mau wahi paha, me ka apono mua ia no nae elike me ia i hoikeia ae la; a pela no hoi, aole kekahi kaa, kaamahu, a ano kaa okoa ae paha e hoopuka ana i kauwahi, mahu, a i na ea ino paha i hoomaopopoia ua ku i na mea ino wale, a i ole me na holoholona i hoopaaia, e hooholo a hoohanaia maluna o na ala o keia alahao. Pauku 4. (a) O ke alahao, me kona mau mahele a pau, na mahele na hookuina, e hanaia me ke kupono loa e like me ka ike hana ano hou loa i ikeia he pono, a e hoomoeia me na pauku hao ma ke ala ma ke ano iliwai me ke alanui e hoomoeia ai, ame ke ano hoi e keakea ole ai i ka hele akea ia o na alanui, na alahele me na wahi i hoomoe ia ai, a o kahi hoi e hoomoeia ai ma na alanui oia no kahi e a e aponoia ai paha e ka

F«pa ( mt ka kuUk« I a* kuhikuhi o keia Kan&waī. (b) O na kaa ohua a pau e hanaia no ma ke ano hou i aponoia no ka oluolu, ka maalahi me ka maluhia o na ohua, a e hoolakoia me na mea pale ulia ame na peleki a ina he mau kaa i oi aku ke kaumaha mamua'o 30,000 paona, me na peleki ea, o ke ano hou loa, me na lako hoomalamalama ame ka haawi hoailooa ana, me na helu kupono, na kuhikuhi alaholo.a oia mau mea a pau me ke apono o ke Kiaaina, a oia apono ana, e hiki no ke hoololi ae i kela me keia manawa e like me na hoomaopopo ana o na ike holomua o ka oihana eneginia. (c) E uku no fca Ahahui ina hoolilo a pau me na poho, a e hoopakele i ke Teritore ame kekahi mahele aupuni iloko ona mai na hoopii ame na poho apau, na koina, na koi poho ame na lilo e hoomaopopoia ana noai a mamuli o ke kukulu hoomoe, malama,'a hoohanaia ana o ke alahao; a e hana pu hoi a e uku no na hoiliwai, hoopihapiha, hoomanaia a palaina ana paha, me na hooponopono hou me na hana e ae i ulu aeae makemake ia ana no ka hoomoe, hoololi, malama a hoohana ana paha o ke alahao ame kona mau mahele apau. Ae hoomakaukau hoi ka Ahahui i ko iakou uila me ka hoolako i na mea hooholo uila i uhiia, a pela no na uila huli hoi i ole ai e loaa na ulia, a i ole i emi ole iho hoi kona ikaika hoohana, a i poino ole hoi na paipu wai, na paipu lawe ino, na paipu ea aa, a waiwai e paha o ke Teritore, a i ole o kekahi paha o kona mau mahele aupuni a o ko kekahi mea a hiii paha a e hoopakele hoi i ka Teritore ame kekahi mahele aupuni ona a i ole kekahi mea a hui paha, mai na poino me na poho, na koina, me na hoolilo mamuli oia mau poino. [d] Ika hoomoe a kukulu ana, a i ole hooponopono hou ana o ua alahao la, aole e oi aku mamua o hookahi kuea [block] e paniia o ke alanui ma kekahi manawa, a e malama mau ia ka hamama o na huina a pau, a i ole na wahi paha e hiki ai ke hele i hoomakaukauia i ka wa o ua hana la e lawelaweia ana, a o ka hana ma kekahi kuea [block] e hana hoomauia no ia a hiki i ka pau ana. I ka wa o kekahi alanui e emi ai malalo o umikumamawalu kapuai ke akea ma ke ana o kona ili alanui, o ke ala o ke alahao [koe na kuiki me na ala hoomaha] e hoomoeia no elikeka moe ana, aole nae maluna o ua alanui la. [e] E hoomakaia no ke kukulu a hoomoe ana o ke alahao a aole e emi malalo o Iwakalua Tausaoi Dala [lao.ooo] e hooliloia a c aelikeia paha e

hooliloia iloko o elua makahiki mahope iho o ka aponoia ana o keia kuleana kaokoa e ka Ahaolelo o Amerika Iluipuia, a aole hoi e emi malalo iho o elua mile e paa, hoolakoia a e makaukau no ka halihali ohua iloko o elua makahiki mahōpe iho o ka hoomaka ana o ka hana. Iloko o kanaiwa la mahope iho o ke aponoia ana o keia Kanawai e ka Ahaoleio o Amerika Huipuia, e hana a haawi ka ahahui i bona i ke Kalana o Hawaii no ka huina o Elima Tausani ($5,00.00), a e aponoia e ke Kiaaina no ka lawa pono ame ke kupono e hoopaa ana no ka hana a pau pono, ka hoolako ana ame ka makaukau no ka hoohana ana aole e emi malalo o elua mile o ua alahao la iloko o elua makahiki; a i hooko ole i keia mau kauoha, e lilo no keia kuleana kaokoa i mea mana ole. Aole hoi e emi malalo o elua mile alahao e paa, hoolakoia a e makaukau no ka hoohana ana iloko 0 eono makahiki mai ka aponoia ana o keia kuleana kaokoa e ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, a i hooko ole ia mau kauoha o na pono i haawiia ma ka Pauku 2 o keia Kanawai e lilo no i mea mana ole maluna o na alahele, na alanui, na alaloa me na wahi e ae i hoohana ole ia. Aka nae hoi, ina he manawa kekahi i hoohana ole ia mamuli o na hoopii hihia, na hihia a hoopii hookapu paha, e keakea a e kaohi ana paha i na lawelawe hana a i ka paa ana paha, o ka manawa 1 haule wale, aole ia e helu ia ma ke ano he hapa o ka manawa kaupalena i hoomaopopoia mamua ae nei. (f) O na alahao, aole e oi aku mamua o eha kapuai, ewalu me hookahi hapalua iniha ke akea mawaena o na alahao, a o ke ano o ka hao e hoomoeia ai, ke ano me na kuhikuhi no ke kahua hoomoe, na haka me ke kukulu hoomoe ana, e kulike no ia me ke apono a ka Papa; aka nae hoi, o ke koikoi o na hao aole e emi malalo o kanaX limakumamaono gaona o ka i-a a e hoomoe na alahao me ka iliwai like me na alanui, a o ka hoopihapiha ana, hooiliwai me ka hoonoho iliili ana o na kowa mawaena o na hao, a mawaena hoi o na alahao palua, ina he oi aku mamua o hookahi kaekae mawaho o na alahao e hoomoe ia, a no hookahi kapuai mawaho aku o ka hao mawaho, me na kuiki, na hoo-hu ana* ame na alahao ku mawaho, a mawaho hoi o na hao ma na wahi o ke alahao i moe ai, e like loa no kona hana hou ia ana a e malama mau ia hoi i na wa apau, e like me ka iliwai ame ke ano o ka hoopihapiha a hoonoho iliili ana o ke koena aku o ke alanui, koe na wahi a ka Papa e kauoha ai e hana

okoa ae; aka hoi, ika wa oke alahao e hoomoe kaulikeia ai me kekahi alanui aole nae malokooua alanui la, o na hoakaka maluna ae nei e pili ana i ka hoopihapihaia a hoonoho iliili ana, aole e pili i laila. E hiki no ika Papa ma ke kakau ana e kauoha i kekahi hana a hooponopono hou e lawelaweia me ke kulike me na mea i makemakeia no ia pauku a mahele paha, a e hanaia no ia e ka Ahahui iloko o ka manawa kupono mai ka wa i loaa aku ai o ua kauoha la. I ka wa i makemakeia ai e ae i na alahao 0 kekahi hui alahao okoa aku a mau alahao paha, e lawelawe no ka Ahahui ia hana ma ka hoomoe ana, malalo o kona lilo ponoi, me ka hana i na huina kupono ma kahi o na alahao e hui ai, e hana ma ke ano maikai a kulike hoi i ka ike hana kupono a e like me na ike eneginia maa mau e hana ia ai, e hookaawale hoki na alahao i okiia no ia hana; a e lawelaweia no ia mau hana a pau me ke keakea nui ole i ko ka lehulehu kuleana i ke alahele a o kekahi alahao e ae paha, a mahope iho o ka hanaia ana o ia huina alahao, e hoomauia no ka malama maikai ana ia wahi malalo o na lilo o na alahao i hui ma ia wahi. (h) O na uwea hQonee (trolley) aole e emi malalo 016 kapuai ke kiekie mai ke alanui ae. O na uwea pale a pau, maluna a ma na aoao hoi o ka uwea hoonee (trolley) e kulike no ia me ka ka Papa e manao ai he kupono. O kahi e kau ai me ka nui o ia uwea, me ke ano o ke kau ana, e kulike no ia me ka apono a ka Papa. Pauku 5. Na ka Ahahui inawa a pau e malama a e hoohana i na heluna kaa kupoffo maluna o ke alahao no ka lawe ohua ana e like me ke kupono no ka lehulehu. Pauku 6. aka Papa, me ke apono oke Kiaaina, i kela m( keia manawa, e hana i mau rula hooponopono kupono e pili ana i ka ikaika holo o na kaa e hooholoia ai, a me ia apono like no, e hiki ke hana i na rula kupono no na mahele o ia āpana; a no kela ame keia kue ana i kekahi o na ruia e ili no maluna o ka Ahahui he hoopai aole e 01 aku maluna o hookahi haneri dala, a e hiki no ke hoopiiia no ka ohi ana ia tnau dala maloko o ka Aha Hookolokolo Apana o Hilo Hema, me ka hoopii ana a ka Loio ICalana o ke Kalana o Hawaii, a i ole, kona hope paha, a mea okoa ae paha no ka pomaikai 0 ke K.alana o Hawaii, a o kona hope aku paha. Aka nae hoi, aole e manaoia kekahi mea miiloko nei ma ke ano e hookuu ana i ka Ahahui mai na k#rkoi mai o na poho, na poino ane na popilileia i

loaa i ka lehulehu a waiwai paha mamuli o ka Ahahui i ka hoohana ana i ke alahao, ina paha ua o aku ka ikaika holo o na kaa mamua o na palena kauia maloko o ia mau rula. Pauku 7. E hiki no i ka Ahahui ke auhau, nia ke ano uku kau no ka lawe ana i na ohua maluna o na kaa o ia alahao, i keia: No ka holo hoomau ana mawaena o kekahi mau wahi mamao elua maloko o ke ana waena o ekolu mile mai ka huina o ke alanui Front me Waianuenue, aole e oi aku maluna 'o ka huina o elima (5) keneta; aka hoi, o na kamalii malalo o umikumamahiku makahiki, e hele ana a hoi mai paha mai ke kula mai, aole e koiiaaku e ukua oi aku maluna o ka hapalua oiauku kau, noia meahoi e kuaiia ai i kikiki; a pela no hoi, o na keiki malalo o eha makahiki, i ukaliia e kekahi mea e uku ana, e ae ia no e kau wale. O ka uku kau mawaho dku oia palena e kauia no e like me ka hooholo ana a ka Ahahui i kela me keia manawa, me ke apono ana a ke Kiaaina. Ma ka holo hoomau ana, o ka poe e kau ana maluna o na kaa, e loaa no ke kikiki hookau (trans€er) mai kahi kaa a i kekahi kaa okoa aku maloko 0 na palena i hoikeia, ma kekahi wahi a mau wahi paha, a i kekahi wahi o na laina kaa e hui ai, me ka uku ole aku i uku kau hou no ia kikiki hookau 1 loaa mai; ke kau nae ia ohua ma ke kaa mualoa e holo mai ana ma ua wahi nei ona i hooleleia ai a i loaa mai ai hoi o kona kikiki hookau. O na Makai, poe o ka oihana kinai ahi me na lawe leka, i ka wa e lawelawe ana i ka hana, me ka aahu i ka aahu oihana, e ae ia e kau wale maluna o na kaa a pau o ke alahao. O ka Ahahui, kona mau agena me na paahana e hoohana ana i kekahi kaa e hiki no ke ke kau ana o kekahi mea a mau mea paha e hioole ana i ka uku ana i ka uku kau, kekahi kanaka onā, a mea hoohaunaele a i ole mea ma'i paha, a poe ma'i paha, a i ole, he aeahaukae, a i ole poe hana karaima, a e hiki no ke kipaku me ka ikaika nnai ke kaa aku, ina he kupono, ia mea a poe paha mai luna aku o ke kaa. loa ka Ahahui, a i ole kekahi agena a mea lawelawe hana paha malalo ona, e koi aku a i ole kaki aku a oi maluna o ka uku kau o na kaa i keia Ahahui mamua o ka mea i kauia e keia Kanawai, o ka Ahahui, ia agena a mea lawelawe hana paha e uku no i ua mea la i auhau oi ia ka huina aole oi aku maluna o hookahi haneri dala, aole hoi e emi malalo o Iwakalua-kumamalima dala, a e hiki

no ke hoopiiia iloko o kekahi aha hookolokolo kupono ma ke ano hihia kivila. Ma ka hookolokolo ana o kekahi hoopii no kekahi o na huina i hooukuia e like me ia maluna ae nei, o ka hooia ana o ka mea e koi ana, a i ole i ukuia aku ai o ke dala kau, a i ole nana i kuai i kekahi kikiki ma ka manawa o ke koi ana a lawe paha i ke dala, e lawelawe hana ana oia malalo o ka Ahahui, i ole maluna o kekahi kaa o ua hui la, e lilo no ia i ike kupono no ka hooiaio ana o ua mea la ka agena, kauwa a mea lawelawe paha o ka Ahahui no ka ohi ana i ke dala me ke kikiki i oleloia. Pauku 8. Oka Ahahui me ke apono oke Kiaaina, e hana i na rula kaulike a kupono hoi e pili ana i ria hoohana ana o ke alahao, a i ka hana ole ana o ka Ahahui iloko o kekahi wa kupono ma> hope iho o ka loaa ana o ke kauoha ma ke kakau ana mai ke Kiaaina aku e hana p,£la, e hiki no i ka Papa me ke apono o ke Kiaaina e hana ia mau rula hooponopono ke hoololiia i kela me keia manawa e like me ke kupono no na hana o ka lehulehu, e like me ka manao o ke Kiaaina. O na kaa e hoohanaia ana maluna o ke alahao e loaa no ke kuleana i ke alahele ma ua alahao la me ka hoomaopopo pu ia nae ame ka hoike aku i na kaa e ae ma ke alanui a i ka poe hele wawae hoi, a koe i ka wa pauahi, e lilo no ke kuleana kaokoa o ke alanui ke kaa pauahi me ka makai hoomalu, a i ka wa hoi o na haunaele, i ka oihana makai. Pauku 9. Ona paahana a pau, na lako, na alahao, na kaa, na pou, uwea, me na paipu hooholo uwea ame na lako e ae o ka Ahahui e ae mau ia e nana e ka Papa, a i ole kekahi paha o na poe e kauohaia ana e hana pela. Pauku 10. E loaa no ka mana i ka Ahahui e kuai lilo mai, kukulu, malama a hoohana ma kahi a mau wahi paha i kela me keia manawa e manaoio ana he kupono, i mau hale hana uwila, me na kauhale a mau hale e ae paha e manaoia ana he kupono ao ka oihana, a e hoolako malaila i na mikini me na lako e ae. Pauku 11. E hiki no ika Ahahui ke kuai mai, lawe, paa, hoolilo aku a ma kekahi ano okoa ae paha hoolilo i kekahi waiwai, waiwai paa, lewa, a waiwai huiia paha, e like me ke kupono, a makemakeia ana paha no ka hooholomua i ka hana o ka oihana, a e loaa no ka mana e aie dala e like me ke kupono, me ka hoopaa ana no ka uku hookaa ana ia mau dala me ka uku panee. ma ka moraki a i 010 nia ka hoopuka ana paha i na bona aie i hoopaaia mamuli o kekahi palapala hookuleana kahu (trustdeed), no na waiwai a pau a i

uh,> kekahi maheie paha o kona mau waiwai me ka paiapala kuleana kaokoa me na pono i haawna a i loaa hoi mamuli o keia Kanawai a ano e ae paha, pela pu hoi me na waiwai e ae e loaa ana mahope aku, ame na loaa e komo mai ana mamuli o kela me keia ano, e like me ke kupono i manao ia a i aelikeia hoi. Aole e manaoia kekahi mea maloko o keia, he keakea ana i ko ka Ahahui ohi ana mai i na pomaikai oihana ma ke ano aie ame ka hana ana i na palapala nota aie me ka haawi ole i waiwai hoopaa. Pauku 12. O ka Ahahui, ua loaa iaia ke kuleana e lawe i na aina, na hoolimalima me na waiwai e ae no na hana kukulu hale hana i na ikaika hoonee hana, na kiko waena me ha hale hana, a pela hoi no ke kuleana komo e kukulu i na pou, na laina, uwea, na alahao, na paipu hoomoe, paipu wai, na haka auwai, me na paahana e ae no ka hana ana, hooholo ana, hoolawa ana me ka hooiako ana i ka uila, na alahao, me na hana e ae i manaoia he kupono no ka pono me ka holomua o na hoohana, me ka malama ana i na alahao me kana oihana elike me ia i aponoia a i aeia malalo 0 na kuhikuhi a keia Kanawai, a o na lawelawe hihia a pau e kulike no ia me na kuhikuhi o ka Mokuna 64 o na Kanawai i Houluuluia o Hawaii, ame na hoololi a pau o ia a e hanaia ana palia mahope aku nei. Pauko 13. O kekahi mea e hana ino ana me ka aianaoino maoli, keakea, a hoopoino wale paha i na pou, na laina, uwea, me na lako e ae, na alahao, a i ole i na paahana me na waiwai e ae, a i ole, me ka ae mua ole ia e ka Ahahui hoohui a kauoha paha e hoohuiia ma na pou, uwea a ano okoa ae paha, i kekahi mea me na uwea, kaula hao a mau mea hooholo uila e ae paha o ka Ahahui, i kumu e loaa ai o ka uila kukui, hoowela a hoonee hana paha, e manaoia no ua pili iaia ka hewa a ma ka ahewaia ana imua o kekahi aha hookolokolo i loaa ka mana hookolokolo, e hooukuia no 1 hoopai aole oi aku maluna o $100.00 dala, a i ole ia aole e oi aku i ka eono mahina hoopaahao; aka nae hoi, aole e manaoia kekahi mea maloko nei he keakea ana i ke kuleana o ka Ahahui e hoopii ma ke kanawai, no ke poho a poino paha i hauaia mamuli o na hana kanawai ole. Pauku 14. I ka wa o ka Ahahui e hoole ai a e hooko ole ai paha i ka hana a lawelawe ana paha i kekahi hana, i kauohaia malalo o na kuhikuhi o keia Kanawai, a ke hoomau i ka hoole a hana a hooko ana paha ia mau mea i kauohaia mahope ' aku 0 ka haawiia ana he kauoha i ka wa kupono

e ke Kiaaina e hooko pela, koe nae Ina he ma»» kauoha okoa ae kekahi i kuhikuhiia maloko nei, na ka Papa, me ka ae ana o ke Kiaaina ame ka Loio Kuhina, e hoouna i hoopii imua o kekahi aha hookolokolo kupono no ka hoopau ana ina pono me na kuleana i haawiia mamuli o keia ku~ leana kaokoa, a e lilo hoi i mea mana ole. Pauku 15. Ona kuleana, na pono me na kuleana kaokoa i haawiia ma keia i ka Ahahui e mau no ia a hiki i ka piha ana o ka manawa he kana* lima makaliiki mai ka la aku o ka aponoia ana o keia Kanawai e ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, me ke kulike nae me na kaupalena i hoikeia ma keia Kanawai. Pauku 16. Ona waiwai a pau o kela me keia ano e malama a e hoohanaia ana hoi ma kahana o keia alahao a oihana uila hoi o keia Ahahui me keia kuleana kaokoa, e no§ mai ka uku ana i kekahi auhau o na ano a pau malalo o na Kanawai o ka Teritore o Hawaii a hiki i ka piha ana o na makahiki he umi mai a mahope aku o ka aponoia ana o keia Kanawai e ka Ahaoleloo Amerika Huipuia. Pauku 17. Iloko o hookahi mahina mahopeaku o ka pau ana o kela makahiki e waiho aku ka Ahahui i hoike kuhikuhi piha imua o ka Papa e hoike ana i kona mau loaa a pau me na hoolilo iioko o ka makahiki mamua iho; a o kona mau buke a pau, na palapala, na buke hoomanaome na hoike helu, e hiki no ma na manawa kupono a pau, ke ikeia e ke Kiaaina, ka Papa a e ko laua ma agena paha i hookohuia no ia hana. Aole ka Ahahui e hoopuka i na palapala mahale (stock), a aole hoi e hoaie, no ka huina i oi aku i ka waiwai io o kona mau a pau me umi pa keneta pakui. E uku ka Ahahui i ke Kalana o Hawaiiikela me keia makahiki a i kekahi paha o kona mau mahele aupuni e like me ka hooholo ana a ka Ahaolelo i kela me keia manawa, i kekahi huina like me ka huina, ina he huina kekahi, ana e uku ai ma ke ano mahele puka i oi aku i ka ewalu pa keneta no ia makahiki maluna o kona kumupaa, a ina wa a pau, e uku no i kela t«e keia makahiki, mahope aku o umi makahiki niai ka aponoia ana o keia Kanawai e ka AHaolelo o Amenka Huipuia, aole e emi malalo o hookahi pa-keneta o kona huina loaa nui. Pai k.u iS. E hiki no keia kuleana kaokoa ke hoololiia i kela me keia manawa a e hoopau loa ia paha e ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, a i ole e ka Ahaolelo 0 ka Teritore o Hawaii me ka apono 0 ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, ao na pono, 09

kulēana rt*e na mana I kauia ma kēia Kaiiawāi aole loa e manaoia he kaupale ana, Pauku 19. E hiki no i ka Teritore o Hawaii, keKalana o Hawaii, a iole kekahimahele aupuni paha o laila maloko, a i ole e komo ana ka Apana o Hilo Hema, ma kekahi manawa mahope aku o ka piha ana o ka iwakalua makahiki mai ka la o ka aponoia ana o keia Kanawai e ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, a ma ka hoike kakau i haawiia aku i ka Ahahui no eono mahina mamua ae e like hoi me na kuhikuhi a na ka mana kupono hoi e kuai lilo aku i na waiwai a pau o kā Ahahui, me ka auamo like i na koikoi a pau e kau ana maluna ona ia wa. O ka huina e ukuia i ka Ahahui ia wa no ke kumukuai e hoomaopopoia no ia e kekahi komisina o ekolu lala, hookahi e kohoia e ka Ahahui, a i hana ole oia pela iloko o kanakolu la mahope iho o ke kauohaia agia aku e hana pela e ka mea kuai lilo aku, alaila na ka Lunakanawai Kiekie o ka x\ha Kiekie o Hawaii, hookahi na ka mea kuai lilo aku, a o ke kolu na na mea elua i kohoia e koho aku iaia, a i hiki ole ia laua ke kuikahi ma ke koho ana iloko'o'kaaakolu-la, alaila na ka Lunawai Kiekie, aka, o ia iiuiaa, aoie ia e oi aku maluna o ka huina lilo oiaio o.ka waiwai ame iwakalua pakenela i pakuiia mai, me ka unuhi pu ae i na auhau maluna o ia. E hiki no i ka Ahahui a i ole ka mea kuai hlo aku paha ke hoohalahala i ka Aha Kiekie o Hawaii mai ka olelo hooholo a ia komisina ma ka wraiho ana i hoolaha hoo.halahala i kakauia me'ua kominina la iloko o elima la mahope iho o ka hoopukaia ana o ka olelo hooholo. E lilo no i hana na ua komisina la ka hooiaio koke ana i ka Aha Kiekie i na moolelo o ka lakou lawelawe hana ana, e hoike ana i ka hooiaio o ka helu waiwai a ka Ahahui i koi ai, ka waiwai io a ka mea kuai lilo aku i koi ai, ame ka waiwai io hoi a ke Komisi»* i hooholo ai. O ia palapala hooiaio e ukali pu ia me na palapala e ae a pau, ame na hoike a pau i hookahuaia ai o ka olelo hooholo a ke Komisina, ame kekahi kope o ka olelo hooholo a ua komisina la. Maiuna o ia hoohalahala e hiki no i ka Aha Kiekie ke hooiohe a lawe hou mai i mau olelo ike ma ka aoao o na mea kulike ole. Iloko o eono mahina mahope iho o ka hoomaopopoia ana o ke kumu waiwai hoolilo i hoikeia ae nei, e ukuia no ia i ka Ahahui. Pauku 20. E mana keia Kanawai mahope o kona aponoia ana e ke Kiaaina o ke Teritore o Hawaii; koe nae a apono mai ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia, a e loaa mai ia apono ana iloko

u rta makahilei eha mahōpe iho o ka lilo Ana o kek i kanawai. Aponoia i keia la 6 o Aperila, M. H. 1911. WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI 6 7 HE KANAWAI E Hoololi ana I ka Pauku 69 O KA Mokuna 7 o NA Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore 0 Ha■waii: . Pauku 1. Oka Pauku 69 oka Mokuna 7o na Kanawai Hooponopono Houia o Hawaii, ma keia, ua hoololiia i heluheluia penei: Pauku 69. E kauia ma ka balota ka inoa a mau inoa o ka mea a tnau mea e kohoia aku ana, ka oihana a mau oihana i noiia, a mejca Apana kahi e malamaia ai ke koho, a me ka manawa a mau manawa hoi o kela ame keia oihana e kohoia ana. E paiia ka inoa o ka moho a mau moho ma ka olelo Hawaii, a i ole ia, ma ka olelo Enelani ano like ina he inoa kahi pela, ke noi mai ka moho pela i ke Kakauolelo o ke Teritore, a i ole i ke Kakauolelo o ke Kalana, elike me ke ano oke noi, ma ke kakau ma ka wa i wahoia mai ai kana palapala noi, me ke Kakauolelo o ke Teritore, a i ole, o ke Kakauolelo o ke Kalana, elike me ke ano o ke noi, a ma ka wa i waiho mai aiua moho nei i kana palapala noi, e hoike mai i ka Aoao Kalaiaina, nana oia i wae, a i-ole, aohe paha ona Aoao Kalaniina, elike me ka oiaio maoli, i mea e paiia ai maluna o ka balota, mamua aku o ka. inoa o ua moho la, kona Aoao Kalaiaina, a Aoao Kalaiaina ole paha. Aole e kauia ma ka balota kekahi huaN olelo, moto, kii, kaha a hoailona paha mawaho ae o ka mea i ae ia maloko o keia Mokuna, a e paiia pela ma ke ano e ahuwale ole ai na hua pa'i ma ke kua. Pauku 2. E mana keiaKanawai n\ai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana. Aponoia i keia la 6 o Aperila, M. H. 1911. WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. ♦<{** • &irE nauo e ike ia Keoki Iwaiwa ma ka Ban7. ū Satoou ma alanui Hotele, poo mauka o alanui Kokaulike, maluihi e loaa ai na waioua helu ekahi ame na wainu maikai. He mau pa mea ai pumehana ko na uwakea apau.