Ke Au Hou, Volume II, Number 15, 12 ʻApelila 1911 — He Moolelo Walohia No Evalina Minela KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA [ARTICLE]

He Moolelo Walohia No Evalina Minela

KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA

MOKUNA II E Kuu Makuahine, ua. Ike Oe ua Aloha Au ia Oe, ka Puhaka Nana i Haakohi mai la'u e Ike i ko Keia Ao Mau Inea Ua ake nui ka makuahine e kue aku i keia manao o kana kane, aka, elike me ke ano o ka wahine naauao, pela no oia i noonoo emoole iho ai a pane aku la me ka hikiwawe i ka laua keiki: "E kuu keiki, he mea pono io maoli e hēle pu oe me papa." 4 "Auhea oe e kuu mama aloha," wahi a George, "aole e hiki ia'u ke haalele koke iho ia anei mamua o ka pau pono ana o ka'u mau hana, nolaila, he mea pono maoli e hoohala iki iho au maanei i kekahi mau la elua a i ole ekolu paha. "Ina aole e pau koke kau hana e papa iloko oia mau la, alaila, e hui pu aku no auanei kaua ilaila, nolaila, ua ike iho la no au ia olua, a he mea pono ia'u ke hele aku e ike i ke Kuhina Kaua Moana, a o ko'u poo kiekie hoi ma ka oihana." Oiai aole no i pau pono mai ka George mau olelo i ka pane ia, oia no ka wa a kona makuahine i kahamaha aku ai: "Alaila, e haalele aku ana oe i kou komisina aliikoa?" "E mama, aole au e haalele ana i kuu komiiāina i keia wa?" A o ka wa no ia i oili aku ai o ka makuakane i waho no ka hoomakaukau ana no kana huakai hele, a koe iho la o George me kona luaui makuahine. Ia wa pane mai la o George I kōsa māku&hine: "Mama, ua makemake ioaauehai mai oe ia'u no Ēvalina." Ike ia aku la ka hele-

helena ano mae inaluna o ka makuahine, a aole nohoi oia i pane iki aku i kana keiki, oiai ua piha loa ia oia i ke kaumaha. "E kuu mama aloha, e hai mai oe ia'u ina mea apau loa, mai aua iki oe ia'u i kekahi mea, oiai, aole e oi aku ana ka ehaeha e ili mai ana maluna o'u mamuli o ka mai oka mea pololei, mamua o ka hunaia ana aku oia mea mai a'u aku." "Ina pela, e kuu keiki, e kuu lei abha, i nonoi aku au ia oe, he mea pono maoli e hoopau oe i kou hoomanao ana no Evalina," wahi a kona makuahine i pane aku ai me ke kaumaha nui. "Ua like loa no kau ē olelo mai nei e mama ia'u, me ko'u olelo ana aku ia oe, e hooki oe i kou hoomanao ana no kau keiki nei." "Pela no, aka, e hoomanao nohoi oeeKeoki Leone, owau nohoi kou makuahine.'' "He oiaio no ia, aka, e hoomanao mai oe e mama.ua paa pono o loko o ka puuwai o kau keiki nei i ka hoomanao ana no Evalina, a pehea la oe i manao ai e hiki ana ia'u ke hoopoina iaia? "Ua maopopo no ia oe e mama ua like maoli no o Evalina me kekahi kumu hoola e hooikaika ai i ko'u ola kino, a e hoomaopopo a e hoomanao iho oe, nona mai ko'u ola e ola nei i keia la. Aole anei hoi oe e hoomanao iho i ke kupono o ka'u ninau ana iaia, oiai he kaikamahine hoi oia nau, e like ala me oe ko'u luaui makuahine ponoi, a makuahine ponoi hoi no E^alina?'* "Pinepine ko'u kakau leia ana mai ia Ro

bata de Malatere, me kuil featloha mai iaia e lioiko a e hai oia i ke kumu nui o ko Evalina kakau leta ole ae ia'u Aka na<?, aole no ana wahi leta iki i loaa ia'u, pela nohoi au i pan« pu mai ai ia Evalina, a oia like no fea haawina i loaa ae ia'u, pela nohoi au i hoomanao poma ole mai ai i kona makuahine» oiana like no. "Ua »ui maoli no ko'u pahaohao no keia mau ano i hana ia mai ai ia'u, a nalu wale iho la no au e ninau ai ia'u iho, pehea la i mau ai ko'u ola ana a hiki ma i keia manawa? Oiai au eia i ka home nei, he mea pono maoli e ike au i keia mea a'u e iini nui nei, anjje ka naau ehaeha au e nonoi hou aku nei ia oe, e ike i ua mea huna la. "'No ia manao hookahi no a'u e nonoi aku nei ia oe, e mama e hai mai oe ia'u, pehea la o Evalina?'' * "E kuu keiki,'' walii a kona makuahine, me ka hiolo pu ana iho o kona mau waiplaka ma kona mau papalina, "ua mare ia o Evalina i ke kane." "Pehea? Ua mare oia i ke kane? He keu ka hoi kela a ka wahine lapuwale loa. A owai kana kane i mare aku la?'' "O ke Kauna de Birene.'' "Ua mare io o Evalina i kela kanaka? Ina pela, alaila, he wahine kela i hooiia aku p kona lapuwale mamua o na lapuwale apau o.ke ao nei.'' "E kuu keiki, e kuu Leone, mai AA r ale oe iaia, oiai, aole oia i hewa.'' "Auwe, e kuu makuahiffel aole ka auanei oia i hewa. Heaha ka hoi ka mea o kona nfare ana ina pela iho la? He mea maopopo, ke hoopupule maoli nei oe e kuu makuahine i ko'u noonoo." Me ke kulana kuoo oiaio a oolea nohoi, pane hou mai la kona makuahine iaia: "E kttu Keoki, he kane oe, a ua hiki ia oe ke hakoko me na eliaeha, i ko'u manao ana ua oi loa aku paha ka pono e ike ole oe e kuu keiki no ko Evalina kumu o ka mare ana i ke kane. Aka, ua maopopo 110 nae ia'u ua minamina nui oe no Evalina oia ke kumu ou e makee nei, a pela no hoi au nona, oiai ua komo kino aku au i na la

mua elike me kah e inahao nei, akft hae hMiho» pē mai i loli ai a hqawi aku la au i ka'u hoomaikai ana nona. i . '■ Oiaif ika wa a maua i lohe-ai ua maīe» oia i ke K&una, aole hoi ia oe e ka maua keiki, f ua hoopale loa aku maua i kē kipa ana aku i kahi ona makua o Evalina. Eia nae mahope mai, i hoea kino mai ai ka Baron& wahine de Maraceli ianei, a nana i hai mai i na mea apau i ke kumu o ka mare ana o kana kaikamahine i ke kane. i ? "I ka lohe ana o kou makuahine nei ia mau hoakaka, e hai aku 'au ia oe e kuu keiki, aole hiki ia'u ke uumi iho i ko'u aloha no Evalina. : : ' '•He oiaio i, ko'u nana ana, ua hana oia i ka hanst i hiki ole, ke hanaia e kekahi mea kino lani i .awili pu ia nve kona kino palupalu, a i ko'u TjQonoo, he hana hiwahiwa lua ole kana i hana ai.'' 4< Alaila, e hoike mai oe ia'u ia mea e mama, i mappopo ai hoi ia'u," wahi a Leone. 'iPe mea ia i pili i ko lakou noho ohana ana, a. uamanao au, aole e hiki ia'u ke hai hou aku i|i o| e kuu keiki.'' - Nolaila, no ko Keoki Leone lohe pono ana i kma mau. mea, pela i hoomania ia ae ai kona houpo a pane mai la oia i kona makuahine: "Mamuli o keia mau olelo au e kuij makuahine i hai mai la ia'u, ua hoomama iki ia ae la ke ano kaumaha o ko'u manao. Ake nonoi aku nei au ia oe, e hai mai hoi oe ia'u i ka mea pololei me ka huna ole, pehea la ke mau no anei ko Evalina aloha no'u? Eia nae, he makehewa wale iho no e mama kou panē ana mai ia'u ho keia ninau, oiai ua maopopo no ia'u eia no oia ke aloha nei ia'u. Aka nae> aole o'U kahalua iki e kuu makuahine, aia inaina malUna o kana kane, oia ke kumu nana i hookaawale ia'u ame kuu Eraliua." •' ; n, ''Heaha kou ano e kuu keiki,"elike iue ka'u e lolie aku nei i kau mau olelo?'' I ninau aku ai kona makuahine iaia me ka piha plhoihoi o kona manao. Me ka leo kuoo pane mai Ia o Leonei "E kau akuana au i kekahi hoopai weliweli nialuna ona.''

"Ke hai aku nei au ia oe e Leone i keia wa," wahi a kona makuahiae, "ua hehena ia oe. E manao anei oe e kuu keiki, mamuli o ia hana ana au ia hana karaima eleele loa e nolio hauoli ai oe.i ke koena o kou mau la?". ; "Pela-no,'' wahi a Leone, "aka, he mea nae ia e hoomaibaia mai ai o ko'u mau manao inaiiia." ■ ■' ■•• ■ •,.■■-- "O kou manao paha ia iloko o kou wa ulupuni i ka inaina ame ka huhu, aka, na ke kanaka puuwai hohe wale ia ano hana, aole na ka'u keiki/' wahi makuahine mie ka leo haalulu o ka mea i piha i ke aloha. "E mama, ua kaili aku kela kanaka i kuu Evalina aloha a o ka'u mea i aloha ai mai .a'u aku, nolaila, elike nohoi me ke $na ana i hana mai ai ia'u, pela nohoi au e ana aku ai iaia," "E manao ana anei o£, e Leone, e apo mai ana o Evalina kela anela maēmae i kou lima'i paumaele i ke koko o kana kane? ī hai aku au ia oe e kuu keiki, aole loa oe i ike pehea la ka nui o ka hiipoi ana o kela wahihe opio i na haawina hiwahiwa o ka maemae ame ka hoopono, a o ke karaima auanei au e hana ai elike me kau e manao nei,o kou kino aku no ka luahi, nolaila, aole he waiwai o kela manaoi 'puuwai eleele ou e kuu keiki. "Ma ia hana aua au, e hoolilo ana oe ia Evalina i wahine kane-make, a o kana keiki i keiki makua ole." "Pehea?" I ninau mai ai o Leone me ke pahaoliao loa, "alaila, ua loaa ka ka Evalina keiki?" \ , "Ae," wahi a ka makuahine, "he keikikane." I keia wa i kulou iho ai ke poo o Keoki ilalo a liuliu, aea ae la oia i luna a pane mai la: "E mama ua pono maoli oe, a ua hewa maoli no au. Ke ike nei au, aole loa he wahi kuleana iki i loaa ia'u e'hana ai i kekahi hana karaima eleele loa elike me ka'u i olelo aku nei ia oe, a puana ae la oia: Aole, e mama. "Aka, eia nae he hookahi mea i maopopo loa, ua hooponalo ia mai ko'u ola ana, * a* hulihia pu k» htl« o ko'u floho haaoli •

ua lilo i mea ole. Heaha la auanei ka'u mea pono e hana aku ai?" "E hoolohe mai oe e kuu keiki, e hele kaahele no kakou me papa ma na wahi kaulana o Europa nei, Pela au i manao ai e hele kakou 1 Italia, i Geremania, a i kela ame keia wahi nohoi au e makemake ai a hahai aku ia papa, oiai ua oluolu loa oia e hooko aku 1 kou mau makemake. > "Nou e kuu keiki i keia la, he kanaka waiwai maoli no oe, a malia ma keia hele kaahele ana aku a kakou e loaa ai he wahine kupono nau, a q ka pau nohoi ia o ka pilikia, a hii moo puna āku hoi maua fko maua mau la kanikoo o ke ola ana." 4< Ke manao nei au e mama, aole loa au e aloha iki ana i kekahi wahine paa keia hope aku, pela au e manao nei, he hookahi wale no a'u hana pono e hana ai, e '' Me ka pihoihoi nui pane aku Ia kona makuahine: "Pehea e kuu keiki, e manao ana anei oe e hana i kekahi karaima eleele loa maluna o kou kino iho?" "Aole loa pela e mama, oiai, aole au he hupo i keia manawa mahope iho o kou ao ana mai nei ia'u a naauao. Eia nae hoi, e hoomanao pu iho oe, aole me a'u nei ke aloha o Evalina, a ma kona wahi hoi, o kou aloha e kuu makuahine ka'u i hoopiha iho ai, a oiai oia e ola ana, a ola nohoi au, a no ko'u aloha hoi ia oe e kuu makuahine oiai oe e ola ana, e ola pu nohoi au kekahi." (E hoomauia aku ana.)